Hendrik Willem Mesdag (1831-1915)
Hendrik Willem Mesdag werd op 23 februari 1831 geboren in Groningen. Zijn vader, van beroep handelaar en bankier, was een amateurschilder en kunstverzamelaar die ervoor zorgde dat zijn beide zoons ook tekenonderricht kregen.
Na zijn schoolopleiding werkte Mesdag 16 jaar lang in zijn vaders bedrijf. Hij bleef echter altijd tekenen en schilderen, aangemoedigd door zijn vrouw, Sientje van Houten, met wie hij in 1856 in het huwelijk trad. Toen haar vader in 1864 overleed en een aanzienlijke erfenis naliet, kon Mesdag zich uit de firma terugtrekken en zich geheel aan de schilderkunst wijden.
Hij verhuisde naar Brussel waar hij drie jaar lang bij de schilder Willem Roelofs in de leer was. In 1868 bracht hij met zijn broer Taco een bezoek aan het Duitse waddeneiland Norderney en raakte gefascineerd door de zee, zozeer zelfs dat hij het jaar daarop naar Den Haag verhuisde waar hij elke dag zee en strand kon gadeslaan en vastleggen.
In 1870 stuurde hij twee schilderijen in voor de Parijse Salon en won, als volslagen onbekende, met zijn Les Brisants de la Mer du Nord de gouden medaille. Dit betekende Mesdag's grote doorbraak en met zijn al vroeg ontwikkelde handelsgeest wist hij in de volgende jaren in binnen- en buitenland zijn naam te vestigen, en zijn faam als zeeschilder leverde hem in 1880 de opdracht op van een Belgische firma om een Panorama te schilderen. Na het faillissement van de Belgische firma kocht hij in 1886 zijn panorama, dat hij als een van zijn belangrijkste werken beschouwde. Hij nam de financieel onaantrekkelijke exploitatie zelf ter hand en droeg tot aan zijn dood jaarlijks uit eigen zak bij om de verliezen te dekken. Hij ondernam ingrijpende verbouwingen, waarbij onder meer de huidige zalen werden aangebouwd voor het tentoonstellen van werken die zijn faam als zeeschilder recht deden.
Mesdag was inmiddels een zeer geziene figuur in het Haagse kunstleven. Sinds zijn komst naar Den Haag was hij lid van Pulchri Studio, waarvan hij van 1889 tot 1907 voorzitter was en vervolgens erevoorzitter. Hij nam rond 1900 het initiatief tot de verhuizing van het genootschap naar het pand aan het Lange Voorhout en financierde met zijn vrouw een deel van de verbouwing. In 1876 was hij één van de oprichters van de Hollandsche Teekenmaatschappij, waarvan hij voorzitter was tot 1885.
Met Sientje had Mesdag een huis laten bouwen aan de Laan van Meerdervoort, waarin ook hun verzameling eigentijdse Franse en Nederlandse kunst gehuisvest was. Huis en verzameling, tegenwoordig Museum Mesdag, schonk hij in 1903 aan de Nederlandse Staat.
Om de toekomst van Panorama Mesdag veilig te stellen, richtte Mesdag in 1910, na de dood van zijn vrouw in 1909, een familievennootschap op. De 33 neven en nichten van hem en zijn vrouw kregen allen een aandeel in deze vennootschap en aanvaardden daarmee gezamenlijk de zware taak zorg te dragen voor de exploitatie en instandhouding van Panorama Mesdag. Hun nazaten doen dat nog steeds, tot op de dag van vandaag. Zo is Panorama Mesdag, dat al ruim 120 jaar de bezoeker een magische ervaring van ruimte biedt in de tijd van weleer, een uniek cultuurhistorisch erfgoed, in stand gehouden door particulier initiatief.
Hendrik Willem Mesdag overleed op 10 juli 1915 na een langdurig ziekbed.
|