WIJSWEG IN DE AUTO

Ze staan weer te blinken met Soul Read Chrystal als modekleur. PK-motoren beloven je de hemel op aarde. Maar die hemel op aarde gaat trager vooruit dan we denken. In vele betekenissen. Onzichtbaar is de automatische filerem ingebouwd die je heerlijk laat genieten van verloren tijd en opgespaarde ergernis. Meer kilometers op minder tijd wordt een illusie en wat ooit normaal was, is nu belachelijk stilstaan geworden. De nieuwe motoren doen het klimaat ecologisch en economisch vastlopen omdat ‘de anderen’ te weinig aandacht hebben voor ‘onze’ gezondheid. En toch zie je ook files aan de kassa van de Brusselsmotorshow, het vroegere Autosalon. Daar blijven de koetswerken fonkelen nog even hard en dromen freaks amechtig van al dat innovatieve dat mensen doet kopen…

Als de file tempo haalt, hoor je in de auto interessante gesprekken. Moeten we echt langs hier rijden? Dit zijn weggetjes waar Christus nog nooit voorbijkwam! Ik heb nergens een afsluiting gezien die afgeplakt is met gazettenpapier om het einde van de wereld aan te kondigen... Nog een geluk dat we onze GPS hebben. Of is die verkeerd? Waar zitten we nu? Waar moeten we naartoe? Zouden we dat kleine uitvindsel wel volgen of vragen we toch niet beter op de klassieke manier de weg naar Bommerskonte? Niks van dit alles ooit meegemaakt? Wie vloekte nog nooit op dat kleine onding dat iedereen wil en zo onmisbaar is. Van waar komen we? Waar gaan we naartoe?Op koers met de GPS!

GPS (Global Positioning System) is de commerciële afkorting voor een wereldwijd satellietplaatsbepalingssysteem dat het Amerikaans leger vanaf 1967 ontwikkelde. 18 jaar geleden werd het beschikbaar voor algemeen gebruik. Sindsdien is de GPS gemeengoed. Niet alleen militair, maar ook in de landmeetkunde, de scheepvaart, het transport, de telefonie en de criminologie werd het bijna onmisbaar. Wat mensen allemaal kunnen! 24 satellieten met een eigen signaal draaien in zes banen rond de aarde. Ze roteren even rap als de aarde en hangen feitelijk stil boven hetzelfde punt op onze bol. Met vier van die satellieten bepaalt een gps zijn positie op aarde tot op ongeveer 10 m nauwkeurig. Maar het kan nog beter! 

'Elk voordeel heb zijn nadeel'. Als je verkeerde gegevens invoert, is het eindresultaat ook mis, maar tunnels en hoogspanningslijnen, sterk magnetische voorwerpen, parkeergarages en hoogbouw kunnen ook roet in het gps-verhaal strooien. De verkeersproblemen bij de oude bruggen over de Rupel en het Zeekanaal leidden lang geleden (1982) tot de bouw van de Rupeltunnel. Als je met je GPS door de pijp rijdt, kunnen de satellieten je niet volgen en toch blijft het traject op je scherm, zij het dan met gewijzigde kleurtjes (blauw – grijs?). Op dat moment doet je GPS aan “dead-reckoning”, d.w.z. 'gissen' of 'positievoorspelling'. Hij vertrekt dan van het feit dat hij de lengte van de tunnel kent en ook de snelheid van het voertuig. Hij houdt zich voor de gek bij het wegvallen van de satellietontvangst en doet net of de GPS nog een tijdje dezelfde snelheid en richting aanhoudt. Kom je weer boven, dan loopt alles weer als tevoren. Er is niks slimmer dan een mens. En een GPS.

Toepassingen zijn er genoeg. En ze zijn niet altijd gekend. In de landbouw rijden tractors met gps om automatisch recht te rijden tijdens het planten, schoffelen en bemesten. Abdellah Hajjab uit Boom stelde in 2011 bij de FIFA in Zürich zijn systeem van ‘bal-over-de-doellijn-of-niet’ voor. De Marokkaanse Belg plaatste een chip in de bal en via de nodige gps-software gaf die perfect aan wanneer het buitenspel was of wanneer de bal helemààl over de lijn ging. Uiteindelijk maakte men eerst in 2018 gebruik van een gelijkaardig systeem bij de eindeloze discussies over welles-nietes. Het is véél gemakkelijker is om zoiets technisch te realiseren dan de starre geesten van de voetbalbobo's te overtuigen. Soms zijn er dingen die slimmer zijn dan de mens, maar hij moet willen.

En waar 'ge-menst' wordt, wordt soms en soms dikwijls 'ge-mist'. GPS creëert bij verkeersgebruikers gevaarlijke situaties en stuurt ze dan de verkeerde kant uit. Mensen volgen klakkeloos en zonder opletten de aanwijzingen van het kleine doosje. Ze voeren zelfs gevaarlijke of illegale manoeuvres uit omdat de GPS het adviseert. Als de brug van Willebroek open staat en de GPS zegt dat je moet doorrijden, rij je dan ook in het water? Maak een U-bocht moet je niet uitvoeren op een drievaksbaan... Rijdend prutsen met de GPS is levensgevaarlijk. Anderzijds verhoogt deze toepassing de veiligheid. Ooit leek de zelfsturende auto een verre droom, maar over enige tijd zoemen waarschijnlijk de eerste elektrische auto’s over de E19, gecontroleerd en gestuurd door een bos van controle-gpsjes (driemaal uitspreken). Ze zullen minder ongevallen veroorzaken dan menselijke chauffeurs, rijden energiezuiniger en kunnen zelfs blinde, verlamde of straalbezopen passagiers veilig naar huis brengen. Er bestaan ook GPS-systemen waarmee je op elk moment kunt weten waar je kind is. Ze bestaan als armbanden, uurwerken en sleutelhangers. Maar ook dan zijn we weer verplicht om zelf nog na te denken over de vraag:' zou ik mijn kind wel via zo'n systeem laten volgen?'

Dikwijls zijn details belangrijk. Wie naar Berg bij Tongeren wil, kan in 'Berg' van Neeroeteren, Tessenderlo, Voeren en Kleine-Spouwen landen, maar ook in Kampenhout of Meerhout. En Aalst vind je ook in Limburg en Oost-Vlaanderen terug. In Lille (Kasterlee) wordt ieder jaar een Krawatencross (veldrijden) ingericht en één van de ingeschreven deelnemers kon niet meefietsen, want hij stond gepakt en gezakt in Frankrijk (Lille/Rijsel). Van een grensoverschrijdende vergissing gesproken.

Wie weet allemaal waar ik ben, waar ik geweest ben? Het zijn allemaal vragen die met GPS te maken hebben. Het is een zegen voor wie veel onderweg is, maar soms behoorlijk irritant en neurosebevorderend. Wil jij af en toe ook op de aangegeven aankomsttijd afpingelen? Plezant en zinloos tegelijk. Blindelings volgen is niet altijd goed en eigenzinnig je eigen goesting doen maar op eigen risico is mogelijk beter. Het blijft je eigen auto. Sociaal contact vermindert, want je vraagt minder gemakkelijk de weg aan een levende mens dan gedirigeerd te worden door een bemoeizuchtige dwingende vrouwen- of mannenstem... Zo blijft de GPS toch een beetje blindvaren!

Marcel Huysmans

22-01-2019, 12:09 geschreven door Marcel Huysmans