SODA, (GROENE) ZEEP EN AZIJN 

De relieken van woensdag 25 juni 1952 staan nog altijd op de eerste twee vingers van mijn rechterhand getekend. Maar zij worden binnen een of andere religie niet vereerd. In de lente van dat jaar had mijn peter, wiens idool ik was als oudste kleinzoon, mij een echte fiets cadeau gedaan voor mijn eerste communie. Hij kocht die op de vogeltjesmarkt. Het was een tweewieler met een vaste pion die men gewoon in het vakjargon een ‘doortrapper’ noemde. Je moest dus altijd vertraagd blijven trappen tot je stil stond. Afstappen betekende in de vlucht letterlijk van de fiets springen. Toen besefte ik nog niet dat de glimmende pistefietsen van toen en later allemaal om veiligheidsredenen die merkwaardigheid meedragen. Daarom worden ‘pistiers’ om af te stappen door hun verzorgers met open armen ontvangen en afgeremd. In één woord: het waren fietsen waarvan de trappers bleven rondgaan tot je stil stond. En daarmee mocht ik naar het eerste leerjaar fietsen.

De ontluikende nieuwsgierige technoloog in mij speelde me toen al parten. Experimenteel wetenschappelijk werk boeide mij enorm. Mijn cadeau belandde dus ondersteboven op de grond, gesteund op het stuur en het lederen zadel met eerbied voor de verchroomde fietsbel. Spelenderwijs liet ik de pedalen draaien en de ketting volgde merkwaardig en uitdagend de tanden van het voorste en achterste tandwiel. Toen gebeurde het onvermijdelijke. Mijn rechter wijs- en middenvinger namen deel aan het proces en met een lelijke gil hingen de twee vingertopjes te bengelen aan de hand. Het alarm was compleet en het gebleit navenant. Ons moeder nam po(o)lshoogte en belde ondertussen de dokter. Mijn sirene bleef doordraaien tot het ogenblik dat zij riep dat Rik Van Steenbergen de eerste rit van de Ronde van Frankrijk had gewonnen en tegelijk de eerste gele trui mocht aantrekken. Dat was in Brest en op die bewuste datum. Op dat moment viel mijn hemeltergend achtergrondgeluid stil en ging de deurbel. De dokter haalde toen zijn beste wapens boven om de vingerrestanten weer op hun plaats te monteren. Alles werd netjes ingepakt en als medisch advies kreeg ik de raad mee om drie keer per dag die vingers in warm water met Sunlightzeep (we spraken het uit als in sunlicht) te baden. Volgens hem was dat het beste om ontstekingen tegen te gaan en te genezen. Later zou ik beseffen dat in een veranderende wereld van onnoemelijk veel pilletjes en zalfjes de basismiddelen dikwijls nog de beste zijn. Tegenwoordig schijnt men dat te vergeten.

Dat was het begin van mijn creatieve loopbaan die eruit bestond problemen doelmatig op te lossen. Onmogelijke oplossingen bestaan niet. Soms zijn die toch te overwegen en tonen aan dat we soms te ingewikkeld denken en doen… Die littekens van een ongelukje van bijna 67 jaar geleden herinneren me daar dikwijls aan.

Huismiddeltjes van moeders en grootmoeders zijn enkel voor voor oudere mensen want internet staat vol moderne huishoudadviezen. Het gros zijn gesponsorde mededelingen van marketeers die hun spullen aan de man willen brengen en vooral veel onzin verkopen. Om een stevige tomatensausvlek van een fleece te verwijderen wilde googelen. De merknamen en merkwaardige producten vlogen me rond de oren. Huismiddeltjes doen het blijkbaar nog best, dank zij de gouden raad en het baanbrekend werk van Tante Kaat en andere boekjes die in erfenissen dreigen te verkommeren. Uit mijn verkennende studie bleek dat er toch een simpele oplossing bestaat. De oude Grieken wisten dat alle stoffen opgebouwd waren uit vier elementen: water, aarde, lucht en vuur. Zo zijn alle vlekproblemen blijkbaar op te lossen met vier oerontvlekkers: soda, groene zeep, azijn en een beetje kennis van zaken. Zo vermijd je keuzestress in de supermarkt en bespaar je bergen geld. Het is beter voor het milieu en bovendien wèrken ze!

Groene zeep is een goeie allesreiniger. Je krijgt er ook vele vlekken mee weg. Chocolade, make up, balpen, ketchup en grasvlekken verdwijnen als sneeuw voor de zon. Eén keer om de paar maanden je wasmachine op 90° laten draaien met alleen wat soda erin verlost alle leidingen van zeepresten en bijkomende geurtjes. Voor een verstopte afvoer hoef je geen bijtende producten te gebruiken. Gooi er ’s avonds wat soda in met een liter kokend water en alles is ’s morgens opgelost.

3 gelijke delen azijn, appelsap en afwasmiddel gemengeld in een plastieken potje houden de fruitvliegen weg. Azijn verwijdert ook kalkvlekken op kranen en badkamertegels en houdt de kalk uit je douchekop. Zo help je ook roestvlekken ribbedebie. En azijn laat lijm- en stickerresten beter verdwijnen dan Mister Proper. Azijn is ook een milieuvriendelijke, goedkope wc-reiniger. Chloor is daarentegen niet goed of gezond, maakt niet schoon en maakt alleen alles dood.

De moeilijkheid om te kiezen blijft wel. Maak ik het erger? Probeer het eerst en neem geen risico’s. Misschien is het vierde element ‘kennis van zaken’ nog het belangrijkst. Ondertussen werd de gewone wereld geruisloos ingewikkeld dankzij de veelzijdigheid en de grote keuzemogelijkheden van de computer. Het regelen van bankzaken en huishoudelijke hulp is voor heel wat mensen niet vanzelfsprekend meer. Men staat niet te wachten om je te helpen en hulp moet je zelf durven vragen. Iets simpels als het reizen met het openbaar vervoer houdt mensen al tegen. Alles moet je via internet regelen. Zonder dat wereldwijde net word je een digitale analfabeet die door de rest wordt overrompeld en verge

We worden verplicht om kant en klare oplossingen te gebruiken. Creativiteit wordt wel geapprecieerd als vaardigheid van de 21^ste eeuw, maar niet meer als vanzelfsprekend ervaren. Toch is er in het onderwijs en in de maatschappij te weinig aandacht voor het ontwikkelen van deze kunst. Creativiteit betekent alert zijn voor wat er gebeurt en dat toelaten, maar vooral voorzichtig zijn. Als ik nu een technoloog in spe zijn fietsje op de kop zie zetten, kan ik nog altijd niet nalaten te waarschuwen voor de bijtende ketting en de tandwielen. En als ze me dan nog niet geloven, kan ik nog altijd die twee streepjes op mijn vingers laten zien. De theorie over de Sunlight-zeep hou ik wijselijk voor mezelf.

Matrcel Huysmans

12-04-2019, 11:23 geschreven door Marcel Huysmans