POSTKAARTJES EN GROETJES UIT VERRE LANDEN…

Droom je er nog van? Van overal kwamen ‘ze’ via de brievenbus binnengedwarreld: in alle maten, met onder- en opgaande zonnen, met felle golven van bruisende of stille zeeën, zorgvuldig volgeschreven en met onderaan altijd enkele namen om te vertellen hoe heerlijk zonnig en nat het water en de luchten waren, gewoon om de thuisblijvers jaloers te maken. Je hebt het natuurlijk wel door dat het over ‘ansichtkaarten’ – dat staat ook een beetje internationaler – gaat. De mens maakt reizen om zich te verbazen hoe hoog de bergen wel zijn, hoe geweldig en wit de golven van de zee klotsen en hoe lang de onnavolgbare kronkels van de rivieren zijn. Hij wil verstomd staan door de uitgestrektheid van de oceanen en de eeuwige kringloop van de sterren. Ondertussen gaat hij dikwijls aan zichzelf zonder verbazing voorbij. Mijn eerste zin van deze schrijvelarij begon wel met ‘kwamen’, de verleden tijd van wat nu niet meer komt of toch veel minder. Het aantal vakantiekaartjes is schrikbarend afgenomen. Is het de crisis, is het de prijs van de postzegels? Is de digitale spreek- en schrijfwereldje de oorzaak, of is de mens gewoon veranderd? Wie zal het zeggen? Eén ding staat vast: het is zo! Tel maar eens na. Spijtig toch, hé!...

Wie verre reizen maakt kan veel vertellen… Er zijn meer vakantiebestemmingen dan vakantiedagen en dus bestonden er toen ontelbare vakantiekaarten met allemaal bezienswaardigheden, dingen die je moest gezien hebben omdat anderen ze ook ooit hadden gezien. In de oudheid ging men nooit op ontspanningsreis en als je heel oude geschriften gaat napluizen, zul je ontdekken dat alle grote reizigers profeten, apostelen, zakenlui, kunstenaars of geleerden waren: Paulus, Rubens, Marco Polo, Columbus en vele anderen. Reizen op grote schaal en voor het plezier zijn een creatie uit de vorige eeuw en het gevolg van de groeiende techniek in de transportwereld. Volgens wijlen Godfried Bomans gaan de meeste mensen niet op reis omdat ze daar plezier in hebben, maar wel om achteraf onomstotelijk te kunnen aantonen dat men ergens ter plaatse, in levenden lijve en fotografisch, aantoonbaar is geweest. Hoe meer bewijsstukken je meebracht, des te sterker de indruk die je maakte op degenen die achtergebleven waren. En film is nog overtuigender dan (kleuren)foto’s. Daarom jakkeren zulke reizigers een geweldige uitgestrektheid en grote afstanden na die dikwijls nog bekroond worden met een hoge frequentie van museum- en kerkbezoek.

Allemaal nostalgie! Je kon er op uit trekken met een uitgebalanceerde rugzak voor een meerdaagse tocht overal waar het mooi was: te voet door de Himalaya, het geschiedenisspoor van de Inca’s of de Maya’s verkennen in Zuid-Amerika of het spoor van de Bokkenrijders in Limburg met de B&B-formule volgen. Je kon ook met de fiets de Alpen- en Pyreneeëncols verkennen van oost naar west of jodelend langs de Glossglockner hossen. Of misschien bleef je te voet thuis in de eigen Ardennen. Was ook niet mis. Sommigen wandelden de lange weg naar Santiago de Compostela om zichzelf een beetje tegen te komen vooraleer te arriveren bij Sint Jacob en zijn schelp. Voor anderen betekende vakantie de kleine wereld en de onvergetelijke natuur leren kennen via een kamp back to basics met zelfbereid eten op geblutste kookpotten die aangevuurd werden door een eigengemaakt vuur maar mét respect voor de veiligheid van natuur en de mensen die erin leven. Of misschien was je ooit te vangen voor een leef- en speelbivak in de minder en minder toegankelijke bossen van Vlaanderen of Wallonië? Nog dichter bij huis betekende reizen voor heel wat kinderen met de autobus naar de vakantiespeelpleinen trekken en iedere avond weer in het eigen bed slapen….

Kaartjes sturen én ontvangen gaf iedereen wel een prettig gevoel. Waarom stuur je nu nog aan je (klein)kinderen op bivak of op kamp een kaartje ter ondersteuning: kaartjes van je eigen gemeente krijgen wanneer je zelf elders op vakantie bent is énig, belangrijk, deugddoend en dat kan je niet zo dikwijls beleven! Vakantiekaartjes van je vrienden in de wijde wereld in je brievenbus krijgen maakte de wereld kleiner en bracht de vrienden dichterbij. Of misschien kon je ook wel plezier beleven door van op je vakantiebestemming een zonnig kaartje te sturen naar iemand waarvan je zeker was dat die bijna nooit kaartjes kreeg. Als je vooraf zijn of haar adres noteerde, moest je op reis niet te hard meer nadenken en kon je je zeker niet verschuilen achter het feit dat je het adres niet bij de hand had. Zoiets heette: met voorbedachten rade werken.

Weet je ‘nog? Met een slaapzak om je rug kampvuurliedjes zingen onder de blote hemel vol sterren. Je wist zelfs waar de Grote Beer, Orion en de Jager aan het firmament logeerden. Wat was er gezelliger om, in een klein stationnetje, ’s morgens in de vroegte te vertrekken in één van de zeven wagentjes van een trein en samen naar de kampplaats te treinen op het ritme van de spoorstaven. Wat was er leutiger, romantischer, warmer en eindelozer dan rond een kampvuur – voor zover het nog toegelaten is natuurlijk – een meerdaags samen-leven samengevat te herbeleven door samen gek te doen en ondeugende liedjes te zingen, begeleid door zelfgemaakte instrumenten met schorre stemmen die een schuurpapierenboodschap meegaven? Intens gelukkig zijn met gewone dingen en met leeftijdsgenoten onder mekaar was en is nog altijd onbetaalbaar en blijft je leven lang meegaan. Zingen van Piet Paaltjes en zijn fiets of van Jan Brouwerszoon met zijn bobbel op zijn been bracht schwoeng en was zalig als Drie Japanezen met een contrabas voor de begeleiding zorgden totdat de zon helemaal in de zee was gezakt in alle mogelijke variaties, volgordes en met aangepaste bewegingen. En dan werd het stil en mocht je nog blijven staren in de fascinerende gloed van een smeulend vuur. Weten dat het morgen helaas weer voorbij zou zijn. Maar jong zijn was ook weten dat het allemaal nog wél eens kon gebeuren: je moest het alleen maar willen en zelf de gelegenheid scheppen.

Profiteer nog van de laatste dagen vakantie en… stuur eens een kaartje!

Marcel Huysmans