|
Kunst
Mogen we er vanuit gaan dat kunst een taal is? Als ze een taal is, dat moet ze kunnen communiceren met anderen. Als Jan Fabre het water uit een vrouwenlichaam laat stromen, in een theaterstuk of in een schilderij, dan shockeert hij. Hij hoeft die bedoeling niet te hebben, het kan voor hem, en dat zegt hij trouwens zelf, vertaling zijn van wat hij schoonheid vindt, maar niettemin shockeert hij, of geilt hij mensen op. Dus als kunst een taal is moet ze daarom niet universeel zijn, we moeten niet noodzakelijk dezelfde indruk ontvangen, maar het kunstwerk moet ons aanspreken, of rationeel of gevoelsmatig.
We kunnen ons ook afvragen of er kunst is die niet communiceert, waarschijnlijk niet, zelfs een steen die we op onze weg tegenkomen beoordelen we onbewust op zijn kleur, vorm , materie, en die steen hoeft geen kunst te zijn. De steen kan kunst worden, als we er iets mee doen. Misschien is het oprapen en het op een andere plaats leggen genoeg om het tot kunst te maken.
In Japan had de keizer een keiendichter in dienst om zijn tuin tot de mooiste te maken in het land. De keiendichter wijde gans zijn leven aan het zoeken van geschikte keien voor de tuin van de keizer. Als hij in gans zijn leven een volmaakte kei vond, dan was hij als keiendichter geslaagd. Als hij een kei vond om de 10 jaar, dan was hij een meesterdichter.
Wat kunst ook is, creativiteit ligt aan de basis en die creativiteit kan niet zonder ratio. Hoewel we waarnemen met onze zintuigen, krijgt het betekenis door herkenning, door associaties, door redenering. Ons lichaam reageert wel op hitte of koude of pijn zonder ratio, en ook de basisfuncties van ons lichaam doen het zonder dat we daarbij moeten nadenken, maar onze waarneming van welke aard ook, kan niet zonder het leggen van verbanden, bewust of onbewust.
We kunnen kunst losmaken, van de regels van het ambacht, van de regels het establishment . Iedereen kan dus kunst voorbrengen, omdat elke mens, zelfs elk dier tot creativiteit in staat is. Ieder levend wezen kan iets toevoegen aan dode materie. Als een boom zich kromt op zoek naar licht, kunnen we ontroerd zijn door de grillige vorm en nadenken over de betekenis, het waarom van de quasi onnatuurlijke vergroeiing Hier is geen ratio aan te pas gekomen, hoewel er wel een bedoeling schuilgaat die terug te vinden is in de natuurwet. Als kunst ook losgekoppeld wordt van de ratio, dan is alles kunst, wat wij kunst willen vinden.
Misschien wordt het tijd om kunst terug binnen regels te gieten, zodat kunst die kei kan zijn, waarover gedacht is, en die in de keizerlijke tuin zijn juiste plaats heeft gevonden, om er uniek te zijn en tot genoegen van de keizer.
Michel Stallaert 4/03/2008
|
