coctail skemerkelkie spectaculair skouspelagtig paperclip skuifspeld bulldozer stootskraper stuntman waagarties aanbellen die deurklokke lui
Onze groep: het 11-tal
Liliane - Freddy
Denise - Paul
Hilda- Raymond
Folkert en Denise
Sam (onze chauffeur)
Karoline
Hilda en Denise
Uitspraak Commissie Sauer (1945)
"Ons kan alleen in één van twee rigtings beweeg: of ons moet die weg van gelykstelling opgaan en uiteindelik gelyke politieke, ekonomiese en maatskaplike regte aan die nie-blanke toeken, wat op die duur vir die blanke ras nasionale selfmoord en vir die nie-blanke rassegroep vernietiging van eie identiteit sal beteken: of ons moet op die weg van apartheid beweeg waardeur elke ras se karakter en toekoms binnen sy eie gebied beskerm word (...)"
Nie gewoon nie L
Reis door Zuid-Afrika in 21 dagen
01-11-2008
De Unie van Zuid-Afrika tot 1948 deel III
Hertzog speelde ook in op het Afrikaner nationalisme en de afkeer voor Groot-Brittannië. Voor Hertzog gold de stelregel " Zuid-Afrika eerst". Nu was de status van het dominion Zuid-Afrika niet erg duidelijk vastgelegd. Terwijl Groot-Brittannië haar verhouding tot de vroegere kolonies pragmatisch ( gericht op feiten ) bepaalde, wilde Hertzog de onafhankelijkheid van de Unie expliciet bevestigd zien. Anderzijds was hij ook voorstander van een "tweestromenbeleid". Hoewel Afrikaners en Engelstaligen in één nationale eenheid opgenomen waren, mochten zij hun eigen identiteit niet laten verloren gaan. Deze standpunten werden weerspiegeld in enkele overheidsbeslissingen. In 1925 werd het Nederlands als officiële taal vervangen door het Afrikaans. Iets later liet Hertzog voor de eerste keer een eigen Zuidafrikaanse vlag naast de Union Jack hijsen. 'Die stem van Suid-Afrika' werd het nationale volkslied in plaats van "God save the King".
Op een Imperial Conference in Londen (1926) keeg Hertzog ook voldoening op een ander vlak: in de Balfourverklaring werd vastgelegd dat Groot-Brittannië en zij dominions dezelfde status hadden en op geen enkel vlak ondergeschikt waren aan elkaar. Hun lidmaatschap van de Commonwealth was vrijwillig en de deelnemers waren enkel verbonden door hun trouw aan de Kroon.
De crisis van de jaren dertig trof Zuid-Afrika zwaar. Weer gingen vele kleine boederijen over de kop en de bewoners trokken naar de steden. Zoals elders in crisistijden ook gebeurde, werd een regering van nationale eenheid gevormd. Dit ministerie werd geleid door Hertzog en Smuts. Hun partijen fusioneerden zelfs tot de Verenigde Partij (VP). Maar ook nu weer scheurden een aantal onverzettelijke Afrikaners zich af en vormden een nieuwe Nationale Partij die vanaf 1948 het politieke leven in Zuid-Afrika zou gaan beheersen.
Hertzog en Smuts probeerden ook deze Afrikaners tevreden te stellen. Ze ontnamen bijvoorbeeld het stemrecht van de zwarten in de Kaapprovincie. Voortaan werden alle stemgerechtigde zwarte op een aparte lijst geplaatst. Ze mochten drie blanke vertegenwoordigers in het parlement kiezen. Ook de bepalingen voor landaankoop werden nog eens strenger gemaakt, al breidde de regering het voor de zwarten gereserveerde land uit tot 14% van het grondgebied.
In die zwarte reservaten was het leven erg armzalig voor de vijf miljoen zwarten. Een regeringscommissie stelde vast dat er onvoldoende land was voor de stijgende bevolking. De erosie veranderde grote oppervlakte in woestijnachtige gebieden. De hygiëne en de geneeskundige zorgen stonden op een veel lager peil dan in blank gebied. Het onderwijs bbleef beperkt tot een aantal initiatieven van de missies.
Steeds meer zwarten trokken naar de steden om er werk te vinden. In 1939 werkten al 900.000 zwarten in de mijnen en de industrie tegen lonen die veel lager waren dan de blanke arbeidsvergoedingen. De zwarten woonden in vreselijke sloppenwijken rond de blanke steden. Aan de vooravond van de Tweed Wereldoorlog behoorden maar 60.000 van de 8 miljoen zwarten tot de kleine burgerij. Zij woonden bijna allemaal in de Kaaprovincie en waren bedrijvig als handelaars of ambachtslui.
Vele zwarten zochten troost in het christelijk geloof. Honderden zwarte kerken en kerkgenootschappen scheurden zich af van de blanke moederkerken. Deze onafhankelijke zwarte kerken waren de afdeling niet-traditionele verenigingen met uitsluitend zwarte leden en leiders. Ze zijn vandaag uitgegroeid tot 3.000 genootschappen met meer dan 5 miljoen leden. Net vóór de WO II doken de problemen uit de WO I weer op. De Engelstaligen stonden achter Groot-Brittannië en wilden tegen het Hitlerregime vechten. De Afrikaners waren verdeeld, velen wensten dat Zuid-Afrika zich neutraal opstelde. Eerste minister Hertzog was een voorstander van een neutrale houding, maar het parlement steunde Groot-Brittannië. Hertzog nam ontslag en ruimde plaats voor Jan Smuts. Hertzog keerde terug naar de Nationale Partij, maar niet voor lang. De nieuwe NP koesterde immers zeer radicale plannen ( onze Nederlander/ Afrikaner Verwoerd was lid van de partij, anti-Brits en Duitsgezind ). Zij wilden Zuid-Afrika tot een Republiek omvormen en zich volledig losmaken van Groot-Brittannië. Een Afrikanerorganisatie, de Stormjagers, pleegde sabotagedaden om de oorlogsdeelname te verhinderen. Leden die opgepakt werden, gingen de gevangenis in.
Zuid-Afrika werd een trouwe bondgenoot van de geallieerden. Het land nam ook 120.000 niet-blanken in dienst, die evenwel geen wapens mochten dragen. De oorlog had belangrijke gevolgen voor de eigen economie. De Zuidafrikaanse industrie breidde zich uit: scheikundige bedrijven en autofabrieken produceerden voor de wereldmarkt. De industrie betaalde vrij hoge salarissen. Daarvan profiteerden ook de kleurlingen en de zwarten. Voor het eerst verenigden deze zwarten zich in militante zwarte vakbonden. Voor het eerst sedert tientallen jaren stegen hun lonen.
Tegen die achtergrond gingen de blanken in 1948 naar de stembus. De Verenigde Partij van Jan Smuts verloor de verkiezingen. Smuts - premier van 1939 tot 1948 - had een lange politieke carrière achter de rug. In het buitenland had hij veel aanzien verworven door zijn inspanningen aan de zijde van de geallieerden. Hij zette zich in voor de vorming van wat de UNO zou worden. Deze belangrijke bijdrage tot de internationale politiek on hem bij de verkiezingen niet redden.
De Nationale Partij van Daniel Malan nam de macht over. Zij had daarbij geprofiteerd van het verkiezingssysteem waarin de landelijke kiesomschrijvingen zwaar doorwogen. Voor het eerst zou een radicale Africanerpartij het land besturen.
My Sarie Marais is so ver van my hart, Maar ek hoop om haar weer te sien. Sy het in die wyk van die mooirivier gewoon, nog voor die oorlog het begin. O bring my terug na die ou Transvaal, daar waar my Sarie woon, daar onder in die mielies by die groen doringboom, Daar woon my Sarie Marais daar onder in die mielies by die groen doringboom, Daar woon my Sarie Marais
