Met wat pech... een bus met twintig minuten vertraging zijn we er toch geraakt.
Op die manier konden we nog de publicatie meekrijgen, maar de uiteenzetting was voorbij.
Sorry maar het is druk in de herfst
de bladeren vallen
de activiteiten staan in file.
We moesten onmiddellijk na het gidsenevenement de bus kunnen halen om te laat toe te komen en Murphy was ook van de partij. De bus was te laat. Inderdaad zo kom je toe als als de speaker eigenlijk al weg is.
Geen nood we konden nog het boekje op de kop tikken en kunnen je laten mee genieten van de foto's die ze bij ons in de depot hadden genomen. Zo voelen we ons nog eens nuttig.
De tekst is van Meneer L Maddelein. We geven hem de redactionele vrijheid.. enkel de beelden zijn onze medewerking.
Bakkerijmuseum: surfplank of broodplank 01.11.2013
In een zachte bries trokken legende en levensverhalen van de Sancti en Beati, Sanctae en Beatae op de broodplank voorbij. We hadden de gelegenheid om een aandachtig, voorbeeldig quasi heilige gehoor te woord te staan.
We mochten dankbaar meereizen met de voorzitter van het bakkerijmusem hieronder als bezoeker van de tentoonstelling, bakker Sansen uit Poperinge. De tentoonstelllng is nog tot maart 2013.
Een verzorgde opstelling stolpheiligen hielpen het geheugen en de gedocumenteerde A4-tjes konden spiekenderwijs helpen om de tijdslijn in het oog te houden.
Bij de geïnteresseerden o.a. E. H. Deken van Veurne en een zeer geanimeerde ploeg sympathisanten van het museum.
We verkozen ons te beperken bij de uitgestippelde personalia. Later in het jaar houden we ons voor een aanvullende kwartaalpublicatie uit te brengen met nog enkele sprokkels rond het kaastoastje op internet, Zosima en Maria van Egypte, Martialis van Limoges, Saint Emilion, de Heilige Gallus en de Heilige Kartulus. Er zijn er inderdaad nog enkele.
Het zou ook boeiend kunnen zijn te grazen in de mythen van Kelten en Germanen. We kunnen eveneens grensoverschreidend het moslim brood, de matse en de hammansoren bij de verhalen uit het hiernamaals in een naschrift vermelden. We houden inderdaad het eucharistisch brood als apotheose.
Wat ons betreft de kous is niet af, maar proficiat: 't was een goed begin.
Een collega bidsnoer verzamelaar toonde honderden bidsnoeren in de Kerk bij De Spil in Roeselare.
Verzorgd en deskundig geinventariseerd. Proficiat. Het mag gezien worden.
We zijn op het einde van de tentoonstellingsperiode er toch nog geraakt. En we beklagen het geenszins.
De specifieke invalshoek is de oorsprong van het voorwerp, de Russisch ortodoxe paternoster, het grote muurexemplaar, de Lourdes souvenir met water van Lourdes of het bidsnoer dat meekwam van Jerusalem.
Er is inderdaad een zeer grote verscheidenheid in materie, olijfpitten of niet onmiddellijk te benoemen gesteente, geslepen kralen en zilveren hebbedingetjes.
Spijtig dat ons fotoapparaat het liet afweten. Om het fotomateriaal dat we hier hadden kunnen presenteren te compenseren even een kijk op de materialen op onze borden.
Hieronder de bidsnoer om de kruisweg te doen, die van Onze Lieve Vrouw van de zeven Weeën, het kroontje en het bidsnoer van het Kindje Jezus van Praag (roze). Onderaan het zeldzame exemplaar ter ere van de vier wonden van Christus.
Bij alle feestdagen hoort dat de locatie even wordt uitgekuist... Dan wordt wel eens het een en het ander opnieuw bekeken, naar waarde geschat.. of afgevoerd.
Zo voelden we ons toen we de power point over de achtergronden van onze
feesten weer eens onder handen namen. Eerlijk gezegd: een feest: boeiende materie.
Je frist het een en het andere wat op. Je voelt dat de moedige meedenkers hun steentje bijdrage, de boom wordt weer een BOOM, de HULS is het stekelige evergreen pantser en zoveel attributen herwinnen de tweede naïeviteit. Wat hebben we toch ZINnige verhalen. Inderdaad voor wie zin heeft in en aan verhalen.
Verhalen die moeten zijn wat ze zijn. Echte Sinterklazen en geen moeder overste...
Er is inderdaad zoveel te vertellen. We willen ermee verder gaan.
Al wie wil verwittigd worden om aan onze ronde tafelgesprekken deel te nemen. Mail het ons.
We hebben het de volgende zitting verder over de OORSPRONG van onze feesten.
Opening in het bakkerijmuseum: Heiligen op de broodplank
De week van de bakker: een excellente gelegenheid om de broodplank voor het voetlicht te brengen.
En op die broodplank HEILIGEN! Een ideetje van het bakkerijmuseum. Als je het ons vraagt zeker op je agenda zetten.
In het vooruitzicht van ALLERHEILIGEN.
Bij nader kerkelijk order nog altijd een geboden feestdag.
Die dag worden de registers in het museum nog eens extra opengetrokken.
Het manna uit de hemel werd indertijd bij de Heilige Benedictus en de Heilige Antonius met zijn zwientje gebracht door een raaf, Rochus kreeg het van een hond.
Het is bijzonder boeiend om te vernemen dat het brood zomaar aan aangroeit voor Sinterklaas, houtspaanders wordt bij Sinte Godelieve, de heilige Cunera en Saint Emilion, terwijl het rozen wordt bij de Heiligen Elisabeth en Zita en - stupid! - stenen bij de H. Kastulus....
We hebben godzijdank in den lande nog altijd dagelijks brood. Heiligen hebben altijd gezorgd voor brood aan de armen omdat zij hielden van het Eucharistisch brood.
Enkele maanden terug zijn we begonnen met Mie en Eric van het onderwijsmuseum - foto hieronder - om wat bijeen te zoeken voor de tentoonstelling.
Zoals reeds gemeld zijn de mensen een paar keer langs geweest en hadden behooorlijk wat lof voor onze voorraad.
Vrijdag 18/10/203 was het dan zover.De tentoonstelling werd onder de gebruikelijke belangstelling geopend. Het was een drukke dag want op een ander front opende men die andere tentoonstelling die op onze medewerking beroep deed.
Eerst Ieper, dat is dichtst bij de deur en Veurne met het openbaar vervoer vanuit Poperinge is sowieso niet mogelijk zonder overnachting. Onze secretaris en de andere leden van het bestuur hadden allemaal geldige excuses. Wij namen de bus naar Ieper.
Thema van het experiment: De geschiedenis van de beeldvorming van enkele grote niet-christelijke religies in het Belgische katholieke godsdienstonderwijs aan de hand van leerboeken (1870-2000). Dat was het thema en is ook met een ongevevenaarde veelheid van letters het onderwerp van de expositie.
De Heer Jan Van Wiele - uiterst rechts - Universitair docent, Tilburg School of Catholic Theology. Department of Practical Theology and Religious Studies stuurde en maakte het academisch produkt... van heiden tot partner. Voor wie geïnteresseerd is de expositie loopt nog een tijdje. Zoek er vooral niet de eigen belevenis van hoe je indertijd zilverpapier spaarde voor de arme ongelovige kindjs of zelfs niet het handboek van Vandevivere dat je indertijd op de schoolbanken - door de streekgenoot geschreven en gebruikt. In de tentoonstelling kan je alle meer academische geschriften en literatoren over het onderwerp (heiden en partner) in de kasten de geestelijke revue laten passeren.
Ons tweede bezoek in BRUGGE bracht ons bij een thema dat ons duurbaar is geworden mede door de intense studie en samenwerking met Anne Flor VAN MEENEN (cf. uitzending op WTV 08/10/2013).
De organisatie was in handen van demensnu en lijkt ons van hetzelfde niveau als toen we mochten meespelen met ongelooflijk KORTRIJK.
De initiatiefneemster was uitnemend ingenomen met haar thema.
En iedere bezoeker zal zeker bij één of ander beeld stilstaan.
Heengaan van een kind, een begin zonder einde, een smeken naar de hand die niet loslaat... zo vele ontroerende niet te wissen verwoordingen....
We waren blij dat we getipt waren. En het bezoek aan de honderden begraafplaatsen door Anne Flor heeft een pak pakkende levenswijsheid geoogst. De tentoonstelling in Jan Garmijn, Brugge is halverwege wie er snel bij is kan nog een kijkje nemen.
Voor de stadsgenoten ook hoe POPERINGE met zijn engelenveld omgaat is er op zijn specifieke manier te zien. Hier bij de vitrine kast over de respijtkinderen bv. Poperinge, maar ook Brugge.
We waren nog maar eens met een beperkte delegatie op studiereis. Naar Brugge, die schone om twee redenen: één: naar de collegae en hun religieus erfgoed. twee in het volgende blogbericht.
Op zijn Westvlaams: 't was schoîne.
't was om ervan te dromen.
Het OCMW dat een kloosterkerk conserveert en toegankelijk maakt. Inderdaad van 't schoîne tevele. Maar ieder bezoeker zal moeten toegeven je kunt er niet naast kijken. Het geeft 100% weer wat het geweest is. We zijn er ons van bewust dat de moderne musea optiek hetlichtjes anders zou uitwerken, maar ... zo was het!
En het zette ons aan het dromen. We waanden ons rakelings nabij. Dromen zijn vaak enigmatisch: materie om er een fictie-productie van te maken, zo à la VT4! Onzen Heertje in een kerk of kloosterkappel, voormijn part een gasthuis.
Maar met onze twee voeten op de grond lezen we de beleidsplannen van de Vlaamse regering en dan zien we dat de tweede prioriteit van de aandacht voor cultuur door de gemeenten het religieus erfgoed is.. lees maar mee
De Israëlieten mediteerden onder de vijgeboom, de druïden verkozen de eikeboom voor hun devotionele bewogenheid, de gezinsbijeenkomst in Izegem houdt hun speakerscorner onder DE LINDE.
Voor de gelegenheid werd Onze heertje in het vriendelijk gezelschap genodigd aan de lange tafel.
In een mini-tentoonstelling werd in een gezellig rond-de-tafel-gesprek over devotie nagedacht .. en des chocs des idees jaillit la lumière. We moeten niet tot de 17e eeuw terugkeren naar Nicolas Boileau om te weten dat reeds de prehistorische bewoners stenen lieten botsen om er vuur uit te slaan.
En... de sessie was helemaal niet aftands of uit de tijd van het interbellum. Een groot deel was 1962 voorbij. De sporen van de hippietijd en de contestatie van de burgerlijke moraal weekten de ideeën en awesome - ja, zelfbewust, strijdend - werd de volksdevotie, geloof en bijgeloof ontleed, gewikt en gewogen.
In een digitale omgeving, tastbaar en voelbaar, de voorwerpen lagen op tafel: een mix van toen en nu; iedereen leek tevreden te zijn.. Onze Heertje, de erfgoedvereniging was weer eens op missie.
Het was curieus dat voor de mensen van curiosa ook onze site - of de inhoud - verbazing wekt... Op het eerste zicht was hun vraag duidelijk: Heb je voorwerpen die het bijgeloof van de soldaten in de oorlog van '14-'18 illustreren?
Met de vraag wat ze bijgeloof noemen hebben we de opdracht aangevangen. De grens is vatbaar voor interpretatie. Over de inhoud van het artikel had men nog geen zicht... Uiteraard raden we de geïnteresseerden aan het tijdschrift in te zien...
Wij tonen hier enkele beelden waar de redactie van curiosa blijkbaar in geïnteresseerd was.
Het Engelstalige beschermtasje en de penning van Kardinaal Mercier.
We hernemen een beeld dat vroeger al eens besproken is: het reiskapelletje (Vlaamse identificatie-item). De Nederlander noemt dit een zakheiligdom.
Nu donderdag hadden we onze werkdag. We waren er de gehele voormiddag met vier mensen om prentjes te klasseren. Extra dank aan de volhardende ploeg. De veelheid van de oogst maakte het bijzonder vruchtbaar. De exemplaren waar er meerdere versies en meerdere stuks van binnenkomen zijn het makkelijkst te verwerken. het wordt alleen wat trager - saaier - stesserend als de laatste loodjes moeten worden gelegd, maar dat is niet voor morgen gezien de hoeveelheid te verwerken stukken.
In de overrompelende stukken was er door een snode infiltrant een subtiele waarschuwing binnen geslopen.. voor de bestuursvergadering?
We oordeelden dat dit prentje enkel op de rand bij de devotionalia hoort. De discussie is nog niet gesloten. Zo kan er bij de varia een actueel punt ingeschoven worden. Geestrijke dranken worden in alle culturen en religies gebruikt bij de eredienst? Hoe kan men dan de aangebrachte devotie (cf. prent) als onderdeel van onze verzameling rechtvaardigen?
We willen de schenker er ook op wijzen onze bestuursvergaderingen ook wel zwaardere problemen moeten oplossen. Ons boekenbestand moet dringend een ruimer onderkomen krijgen. We hebben zomaar 53 m. stapelruimte meer nodig dan we heden in ons buitenverblijf (Oud gemeentehuis Watou) als onderkomen hebben.
De bijgaande foto geeft u een idee van een binnenkomende schenking....
We moeten nog niet denken van op pensioen te gaan...!!!
Onze studiedienst zocht uit wat we kunnen presenteren in de tentoonstelling rond de pauzen van de laatste eeuwen .
We kwamen tot de constatatie dat we nog maar eens ruimte tekort hebben. We zeggen het liever zo dan dat we zouden resumeren dat we materiaal teveel hebben. Tenslotte is er bij de mensen die er zich in interesseerden heel wat bewaard dat naar de paus van de eeuw verwees.
Borden, documenten - meegebracht van Rome of via via overhandigd -, fotomateriaal en eenvoudige gedachtenissen aan het heilig jaar, een pausbezoek van een familielid of de paus op bezoek in Ieper bv.
We hebben het dan nog niet gehad over de pauskeuze, de zwitser garde, de tiara*, de encyclieken, de reizen, enz...
In de twee kasten die we hebben om de mini tentoonstelling te stofferen hebben we gekozen om een eenvoudige review te brengen van Pius IX naar de huidige paus.
Je kan er bij wijze van spreken de stappen volgen via afbeeldingen, penningen en prentjes....
Die het niet gezien heeft kan er niet van mee praten.
* Over de tiara hebben we een kwartaalschrift voorzien voor 2014, nr. 1.
Tussen de plaatselijke bezigheden die ons ook altijd wat devotioneel erfgoed openbaren vaak specifiek met de stad verbonden sprokkelden we in de rijke Sint Franciscus iconografie. We verwijzen hiervoor naar de site van westhoek.be.
Je kan er o.a. het schilderij van Jules Boudry zien waar hij (zelf) als Franciscus de drie geloften ontmoet.
Een ander merkwaardige ervaring was op zich zeker boeiend.
Terwijl allerwegen de godloze maatschappij met paraBELs, bellen en .. reBELS wordt uitgetekend zijn wij aan het RUIMEN. Terwijl in Tertio de godsdienstles - waar we kunnen van meespreken - van de ene ijstijd naar de andere verglijdt. We lazen: Kortom, ik zie vandaag zowel binnen als buiten de scholen weinig draagvlak om een onderwijsnet daadwerkelijk opnieuw religieus te oriënteren.
Terwijl dit allemaal zo is runnen wij een KENNISCENTRUM.
Het gevaar van het woord KENNIS-CENTRUM is dubbel. We zijn niet HET centrum van kennis. We zijn lang al aan een andere invulling van het woord KENNIS toe. Het begin van de wijsheid is al vaker gedefinieerd. Het ligt zeker ook voor de mensen die ons deze keer erfgoed=kennis bijbrachten buiten ons.. Bijbels is het begin van de wijsheid het ontzag voor DE Andere.
We zijn de andere, een authentieke representant van demensnu dankbaar voor de tip, die ze signaleerde uit een oud boekje van de verering van het Heilig Bloed in Brugge. Ook daar zoals je kan meelezen bestaat het verhaal van het ongedoopte kind - met dezelfde verwijzing naar de drie dagen voor de verrijzenis - in dezelfde eeuw - de liturgie van de respijtkinderen.... lees maar mee
uit Triumphe van het Heiligh Lijden Christi Jesu
72
In het jaer onses Heeren 1407 op den elfsten van November was
te Brugge in de Balckstraete een kindeklen opgedoopt gestorven ende drie dagen
begraven . Maer de moeder aenriep sonder ophouden het heyligh Bloedt
73
van Brugge segghende: Voorwaer ick hoore mijn kindt dat
leeft. Men ontgroef het kindt ende bevondt dat het leefde. Het viert gedoopt
ende gedragen in de kercke van het H. Bloedt alwaer men tselve heeft levende
gesien.
Of zijn onze medewerkers op vakantie, of zijn ze op een memorial, ze blijven met DE zaak, onze business bezig.
We herinneren ons zijn verblijf op vakantie in Spanje (zie vroeger).. nu was er een klasbijeenkomst en inderdaad onze secretaris had een paar valiezen uit het depot meegedaan om de mini tentoonstelling te ontplooien.
Het spreekt voor zich dat de aanwezige Woumenaars zich in verhalen konden uitleven.
De vragen van de catechismus kenden ze niet allemaal meer. Maar dat ze ze gekend hadden dat hadden ze meer dan eens de kleinkinderen verteld. Wat nu google noemt zat vroeger in de grijze hersenstof. Times there are a changing!
Een paar fotootjes maar.
De vrouwen hadden alle tijd om over de kroontjes en kleedjes van de plechtige Communiedag en de dag erop te debatteren.
Terwijl onze staf er zich over buigt hoe we tussen schip en wal zullen laveren gaat het leven verder. We hebben de tijd niet om wakker te liggen van Provinciale sluimertrage depotplannen en de eigen steedse - zonder moeite in dank aanvaarde interim - assistentie.
Vandaag 6 september 2013 hadden we weer twee drukke werksessies.
Het bakkerijmuseum speurde - volgehouden - naar alle sancti die van ver of bij, legende of tastbare sporen van BROOD vertonen in hun ook al niet altijd historisch verhaal. Geef ons heden een verhaal van een broodheilige!
Op de fotos zie je vele handen maken licht werk en de koffiepauze.
Wie in het effect geïnteresseerd is bezoeke de tentoonstelling komende maand in oktober in HET bakkerijmuseum.
In de nasleep van onze tentoonstelling over Onze Lieve Vrouw van Sint Jan kregen we zowaar de organisatie van demensnu (Humanistische kopel) op bezoek. De geïnteresseerde dame zocht elementen om het omgaan met de dood van kinderen in beeld te brengen in een komende tentoonstelling ook weer in oktober. De dood in kinderschoenen... Haar invalshoek was hoe het fenomeen van de enfants de répits/respijtkinderen in het toenmalige mensbeeld werd beleefd.
Alvast geen sinecure. Anne-Flor Vanmeenen kwam met de trein in Poperinge toe en vond het bezoek een speurtocht in voor haar vaak heroïsche, dan weer achterhaalde en/of contekst pragmatische hanteringen. De dood van een kind.. altijd iemands kind, altijd een weerloos kind....
Soms wordt dat zelf het primaire werk van een boek dat nog nooit is ingekeken. Het domein van de dood van het kind is zo één van de item waar niet zoveel is omtrent gepubliceerd... Met zoektocht van Anne-Flor is het probleem AANGESNEDEN.
Een intrigerende wandeling - spijts onze vorige onverkwikkelijke studietocht met route barrée en brocante durfden we het nog eens aan, Frankrijk in te trekken.
We hadden het wel deze keer georganiseerd met gps en een VOS als speerpunt, maar .. nog eens lapten die Fransen het ons met de route barrée.
Onze speurtocht ging deze keer naar de kapel van de drie maagden.
Foto: brandraam met de moord op de drie maagden.
De legende is zeer oud. De meeste commentatoren zijn akkoord om naar de kelten terug te wijzen. Ook bij de grieken waren drie uitmuntende maagden bij de godheden: Atena, Artemis en Hestia. Later zullen de Romeinse theologen er Geloof, Hoop en liefde van maken.
In Caestre in een enigszins gelijklopend verhaal als we kennen van Mesen vertelt men ook over de drie maagden. De vrij anachronistische schilderijen (drie kloosterzusters?) in de kerk hielpen ons niet veel verder. Edith, Elfrieda en Sabine waren even roekeloos als roodkapje en werden vermoord toen ze op hun eentje door het bos naar Rome wilden. De blinde ridder van Strazeele werd door het bloed van de vermoorde maagden ziende... In Mesen werden ze niet vermoord maar daalden af in de grond (om hun eer te redden) om later te worden terug gevonden en miraculeus de adel bij te staan...
Er gebeurden nog elf mirakels, o.a. ook een wonder zoals in Sint Janskerk te Poperinge.
We zoeken daar nog verder op.
Een leerzame uitstap, zeker!
In de marge vertelde Wilfried ons wat een heksenbankje was. Op de f
oto zie je hoe hij de daken afspeurt om te zien waar nog zo'n bankjes zoud
en staan. Op het zerk naast hem staat wat hij een heksenbankje noemt.
Bijgeloof: het getal 13 in de Sint Maartenskathedraal Ieper
Waar de organisatoren zeker in geslaagd zijn is de nieuwsgierigheid van geleerden en niet-geleerden te lokken..
Als erfgoedvereniging die zich specifiek met devotionalia bezighoudt was de baseline goed gekozen: Bijgeloof.
We waren al een tijdje de geschiedenis van Ieper aan het ziften rond alle mogelijke verwijzingen naar "13" of "bijgeloof" .. Toen we centraal - dachten we - een drietal verwijzingen vonden naar toevallige sporen van (bij)geloof Petrus op doek: Maria in gips en een kelk zoals het hoort in edel metaal aantroffen.
Bijgeloof is typisch onverwacht! Nooit zeker! Je moet het geloven. Dat men Maria in een kathedraal bijgeloof noemt vinden wij wel vreemd. Dat het beeld terugkeert - piëteitsvol teruggegeven - kan je zoals de telkens terugkerende bloei van de bloemen en de toch nog terugkerende zomer in België een wonder noemen. Laten we mild zijn!
We moeten constateren dat we niet zonder intellectuele bagage huiswaarts keerden. In de perisfeer vulden Sinterklaas en Sint Maarten onze erfgoedkennis aan.
Je denkt toch niet dat we al aan de winterslaap zijn
Het wordt binnenkort druk.
We helpen twee tentoonstellingen voorbereiden en we gaan nog naar Caestre op studiereis.
Maar eerst de verre voorbereiding op ons eigen tentoonstelling in de Onze Lieve Vrouwekerk.
Het enthousiasme rond de nieuwe paus is nog niet in mekaar gezakt. De brave Excellentie doet het wat de armenzorg betreft excellent. Ook in de aanpak van de anders-denkenden kunnen we - samen met vele anderen - hem volgen....
Het blijft een moeilijke positie. Times they are a changing......!
We willen toch even met paus en pauzen een mini-tentoonstelling klaarstomen. In die speurtocht vonden we heel wat materiaal in onze eigen boekenverzameling... Weerom teveel om er een minitentonstelling mee op te bouwen.
Enkele smaakmakers.
De pauselijke tiara is - maar dat wist je wel - niet het hoofddeksel dat Christus droeg, Hij werd ook niet op sedes gestatoria gedragen... Trouwens ook Kate Middleton droeg de tiara.
De tiara was aanvankelijk niet zo pompeus (zie Innocentius III hierboven) en is ook door de Assyrische hoogheden gedragen.
In een gezelschap als dit past het dat we met wat academische allures onze bijdrage betitelen. We reden naar het lekker ERKEND bakkerijMUSEUM om het ei/ovo te leggen voor de volgende tentoonstelling.
We hadden het genoegen van gedachten te wisselen rond het vooropgezette plan een tentoonstelling te organiseren rond heiligen en brood. Het tafelgesprek ab ovo ad malam, van het ei - begin en opzet - tot de appelen - de dessert -in één zitting is zelfs voor de geoefende periti/ervaren en deskundige manschappen en vrouwen niet mogelijk.
Er werd een komende zitting gepland.
Spijts de diversiteit in de formele positionering
of gaan we panes et circenses, brood en spelen, wat kiest de vox populi, waar gaat hetplebs naartoe?
of kiezen we voor waar we minder legendarisch materiaal rond wat we in huis hebben, erfgoed met immaterieel dreigend bedreigd materiaal?
De keuze was embrionaal al gemaakt. Panes = brood en circenses = spelen: dat dekt de lading van brood en spelerei van de Sancti, brood en legendes, brood en heiligen.
Liesbet, Ina en Dirk in een broodernstig gesprek met de secretaris en de man met een pak boeken in het bakkerijmuseum. Wees gerust geen droog gesprek!
Het fotomateriaal is geen weergave van ons onthaal.. we werden zeker niet afgewezen. Hoe foto's kunnen bedriegen?
