We kregen vandaag het officieel bericht van de stad. Twee maand geleden schreven we om een definitief antwoord. Roma mora. Het staat dus zwart op wit we mogen de voorwerpen die rechtstreeks met de stad te maken hebben aan de stad toevertrouwen.
4/5 moet ingepakt worden en - de stad wil aankondigingen plaatsen om een locatie te helpen zoeken ....
De papieren van de vzw zijn reeds bestemd. Dat klaaglied is al afgezaagd.
Ondertussen we een vondst niet onthouden.
We diepten in de laatste dozen die de verhuis memaken aan de magazijnen van de bibliotheek een echt Poperings gedichtje van R. Depuydt.
Een voorbeeld uit de krant van 23/06/2016 Westhoek - HLN - België-Zweden
En dat is niet enkel schaadt het niet dan baat het misschien veel.
Er komt 5 juli wellicht een belangrijke beslissing.
We zijn niet de middeleeuwse hemelbestormers maar we verdedigen toch de boetiek van Onzen Heer.
We zijn niet de fanatieke oerwoud stam die amuletten en magische specimen opstapelen om onze hemel te verzekeren. Maar onze sancteboetiek willen we als testimonium, als getuigeheuvel van wat mensen ter goeder trouw een houvast was voor hun nakomelingen bewaren.
Om een beetje in de woordkeuze van onze tijd te verblijven titelden we zoëven met het woord KENNISCENTRUM. Ons permanent verblijf in de wolken van het bovenaardse en de mythologische symboliek voedt ons om ook al tanen onze jaren en wordt ons materieel bestaan voortdurend bedreigd te schrijven: we zullen doorgaan.
Ja, er is leven na elk verdict.
Dit is een versierd kruisje met de afbeelding van Paus Pius XII
Zo'n vragen van bezoeker, vragen die ons zomaar zonder vingertje worden doorgestuurd wakkeren onze platform-werking aan. Vooral de inleiding we begrijpen dat U er iets over weet.. dat geurt als wierook. Trouwens alle nederigheid maant ons aan om het niet te hoog in de bol te krijgen nu we als bovenlokale verzameling zijn bestempeld.
Wat ons nu de vlam in de feniksbrandstapel blaast is de concrete vraag van een bewonderaar welk kruisje hij best tracht te vinden voor zijn bidsnoer van oma.
Niet zo'n simpele vraag, maar toch we hebben enkele aanduidingen in zijn foto's die hij opstuurde. Het blijkt een bidsnoer (paternoster?) te zijn met versierde kralen. We hebben mooie houten kruisjes. Maar hier gaat het over een snoer met metalen versierde kralen (zeldzamer) en tussenstukjes rond ieder tientje.
Dit is een kruisje van een ivoren bidsnoer met reliek. Het kan ook water van Lourdes zijn bv.
Soms is een kruisje gevuld met aarde van de Hof avn Olijven of van de Romeinse catacomben (Hier van de Trappisten).
Of dit bidsnoer volledig is? Dat moesten we even uitleggen: er zijn nogal wat verschillen. Vijftig kralen is klassiek (rozenkrans = 3x50, dat is parallel met de 150 psalmen die werden vervangen door pater noster = Onze Vaders, voor het bidden van d egetijden door de broeders, die geen Latijn kenden. Vandaar paternoster, nu wees gegroetjes). Er zijn ook met 6 x 10 kralen (63 apocirfe gegevens over leven van Maria, 63 jaar), 1x10, enz.
Dit exemplaar is versierd met schelp.
Het kruisje zal allicht ook een metalen kruisje zijn geweest, met uitsnijdingen, zoals ook het sluitstuk van de doorgestuurde restanten is.
Er kan best heel wat speurwerk zijn om alle boodschappen te ontcijferen (Het tetragrammaton, Hebreeuws JHWH, IHS, Het kindje Jezus van Praag).
In de symboliek is het cijfer 7 het sabbat getal. Met onze ongeremde verbeelding dwarrelen we rond de heksenkring met de paddenstoelen: heksensabbat.
We dromen van CO2: de zuurstof die we zo nodig hebben.
Een engel, niet een heks der witte magie, met het embleem van zevenvoudige zuurstof. 't Kan niet op! We zijn gewoon van niet te laat op te staan dus het kan nog voor de werkuren was de afspraak.
Of we geen voorwerpen hebben om een koffer te vullen ten gebruike van sessies in de zorginstellingen of aan huis voor mensen met dementie? Amen, dico vobis.
Koffers voorwerpen hebben we, massa's zo ongeveer rond de 10.000 voorwerpen.
Met de bede tot de goden van de zuurstof opdat we nog lang zouden kunnen voorzien worden de koffers van de erfgoedcel gespijzigd.
Salus populi suprema lex esto - voor ons is het zolang we kunnen onze regel - wees voorzienig voor uw volk
Het wordt wel eens gezegd van iemand die zijn laatste reis gaat maken dat hij zijn pakje aan het maken is.
Onze Heertje erfgoedvereniging vzw heeft al 15 jaar af en toe een pakje gemaakt voor de provincie, het CRKC, Bachten de Kuype, het schoolmuseum. De zorgplatforms hebben ons leren selecteren, inventariseren, digitaliseren, conserveren,..
We probeerden goede leerlingen te zijn.
Maar onze doelstelling blijkt niet te beantwoorden aan de prioriteiten en de perceptie over erfgoed en cultuur van de beleid voorbereidende instanties. We hoopten op waardering voor de inspanning. We moeten constateren dat we in de opbouw van een amateur verzamelingske met hulp van de serieus gebruikte subsidies van de stad - waaarvoor dank - een bovenlokaal waardevol erfgoedgeheel hebben opgebouwd. Voor ons is het als geheel al enkele jaren ter beschikking voor een museale werking. We ROEPEN op als er iemand weet heeft van een soliede museale werking rond deze thematiek dat die zich laat kennen...
Ondertussen maken we onze pakjes in de hoop dat vroeg of laat iemand de roeping heeft om archeologisch materiaal uit onze begraven dozen te halen....
We zoeken bergruimte om de verpakte erfgoedstukken te stockeren.
We werken ons in het zweet om de genummerde voorwerpen te herlocaliseren op doosnummers.
We zetten ons deze zomer in om met alle middelen ter beschikking virtueel (online) de werking in stand te houden. De website houden we tot de laaste cent - open voor onze collegae - en ga maar eens kijken. Wie weet of er iemand zich geroepen voelt om of aan ons vrijwilligerswerk te helpen of om ruimte beschikbaar te stellen voor onze dozen, pakjes,.. Want we pakken in...... maar niet zoals we in de inleiding getoonzet hebben om onze laatste reis te maken...
De Heere sta ons bij, uiteraard, want we weten niet of we deze beloken tijd zullen overleven, daar beslissen weookzelf niet over.
We staan verstomd hoe bestudeerd de symboliek soms is.
De drie avé Maria's helpen om aan het getal zeven te geraken. De tetramorf wordt gevormd door God de Vader, de Zoon en de H. Geest en Maria.
God de vader draagt de driehoek van de drie-eenheid. Sapientia (wijsheid) - kracht (potentia) - misericordia (barmhartigheid).
50 dagen aflaat verleend door de Bisschop van Blois.
In deze amandelvorm het principe van de tetraform. We wijzen op de specifieke kerkkledij. Maria wordt gekroond in de hemel. Jezus draagt de scepter en heeft een kroon met één geleding. De H Geest overschaduwt Maria terwijl God de Vader de pauselijke driekroon draagt. God de Vader heeft de vaderlijke witte baard.
Met een briefje 09/05/2016 naar het college van Burgemeester en schepenen om ons ruimteprobleem op te lossen is de zomer begonnen.
GEDULD is het antwoord. Een mooie deugd. Is nog het college niet gepasseerd...
Ondertussen hebben we een berg potentieel op dat patienceplatform. Vier mensen op 5 van ons bestuur hebben met gezondheidsproblemen te maken. Maar de paus van Rome predikt voor het ogenblik BARMHARTIGHEID. Deze boodschap zal Hij wel rechtstreeks uit de hemel gemeld zijn. Onzen Heer zal wel ons ongeduld begrijpen...
We hebben zoals dit nu al enkele jaren gebeurt de gidsen aangesproken en onze penningmeester heeft zijn postkaarten ter beschikking gesteld om even gezellig errond te delen ... onze vastelling is dat onze kennis nog maar eens, vice versa, aanvulbaar is.
Deze enkele foto's spreken voor zich. Eminence grise rond de tafel...
Het is bij wat afremmen gebleven want we hebben de benedenverdieping weer eens aangepakt en al wat er dit half jaar toch nog is binnen gekomen gedigitaliseerd.
Het is altijd weer even boeiend. De devotie van de mens is een van de vindingrijkste activiteiten uit de menselijke samenleving. Dat zal zeker niet alleen bij onze voorouders geweest zijn. In alle culturen is gezocht naar omgaan met het tremendum en het fascinosum, én bang én bewonderend....
We zijn weer eens verrast door het compacte én toch veelomvattende in de minuscule verering via het fenomeen van de vuistheilige. Zo laten we even het beeldje van Onze Lieve Vrouw van Salette zien in dito verschijningsvorm. Zo heb je er ook een duopakket..... We nodigen je uit even in de website jouw account aan te maken....
In het miniverhaal kregen we ook twee engeltjes die dan de propaganda voeren rond Onze Liev Vrouw van Banneux.
Het is ook treffend hoe het fascinosum de bewonderaar zover brengt dat het de grenzen van het verhaal niet enkel figuurlijk overtreft maar de logica verder doortrekt. Zo zie je Sint Christoffel Zijn Goddelijke vracht als het ware op zijn handpalm de lucht in hijsen...
Tentoonstelling in de marge van de beeldenstorm: O.-L.-Vrouwekerk Poperinge
't Komt allemaal samen. Dat hebben we ons zelf aangedaan. We willen kost wat kost de 15de keer meedoen met erfgoeddag en we wilden onze kasten in de Onze Lieve Vrouwekerk stofferen met een nieuwe tentoonstelling.
We signaleerden reeds de aandacht voor de beeldenstorm.
Het hoofdaccent hebben we aan de stad gelaten die komen op de proppen in augustus. Nu hebben we voor de rest van 2016 onze vitrinekasten in de Onze Lieve Vrouwekerk volgezet met zoals aangekondigd drie themata in de marge van de beeldenstorm.
Bij deze wilen we de storm der beelden postea hernemen. Het beeld dat vaak opgeroepen wordt door de bestorming van heiligenbeelden is onheus tegenover de causa non passio (er is een oorzaak aan de beeldenstorm en het is geen blinde passie) zoals Verheyden het op zijn Brugs martelarenboek schrijft.
en aan de keerzijde het is ook niet zo. De inquisitie is een barbarie van Titelmans en alle katholieken waren beulen van Titelmans.
We weigeren deel te nemen aan een algemene secularisatie. De box in the box van de ontwijde Onze Lieve Vrouwekerk mag geen super-secularisatie zijn die de erfgoedwaarde van de religieuze kunst back stage zet.
We zien het zwalpen van de schepen van de reformatie en de contrareformatie. Postmodernisme is als beeld aan het vervagen. Straks met de storm van het post-postmodernisme is alle schroom, alle religiositeit, alle ontzag in de nevelen van de geschiedenis. Religiositeit met of zonder verlichting wordt wrakstuk (rari nantes in gurgite vasto).
We ontkennen niet de waarde van de verlichting die met Erasmus begon en elk op hun manier door de anabaptisten, Zwingli, Luther en Calvijn is doorgedrongen op de godsdienstige ideeën. We vergeten ook niet hoe de Catechismussen in het zog van het Concilie van Trente gepoogd hebben om althans de morele ontsporingen tegen te gaan en mede door onze stadsgenoot Lodewijk Makeblijde vaak - spijtig - te polemisch in het verweer/geweer kwamen.
In dezelfde kristische geest doorzochten we de schoolhandboeken waar de gehele historische aanpak geen aandacht had voor de complexiteit van sociale factoren (lage adel en hogere adel, ondernemer en werklui), waarden van de reformatie (allemaal ketters, vernielers, heethoofden..), en maar al te vaak de politieke problematiek, de scheiding der Nederlanden, Spanje tegen Oranje (Keizer Karel, en Willem, Alva, Margareta...), het vorstelijk absolutisme als best te kennen leerstof presenteerden.
We hopen dat de gehele viering beter onszelf doet kennen: fas est ab hoste doceri, er is altijd iets goed bij de vijand te leren.
over de beeldenstorm zelf komt binnenkort een artikel op arch-poperinge.be
We kregen DE erfgoedcel op bezoek. Onzen Heertje heeft de onweerstaanbare ritus om in een archaïsche geplogendheid zijn naasthogere instanties hoffelijk (danckelick gheautoriseert) uit te nodigen. Het was hoogtijd wilden we hen onze netwerk armatuur nog binnen het internetabonnement kunnen tonen.
Sorry voor de politieke uitspraak. Maar we leefden eigenlijk boven onze stand en we hebben in nederigheid besloten ons internet af te sluiten. Niet verkeerd begrijpen. We blijven online. Maar we geven geen website, facebook of internetsessies meer in de depotruimte. Je kunt ons altijd de informatie opvragen en die sturen we dan per mail.
Het was een leuke bedoening. Hilde en Jolien, nieuwsgierig, geïnteresseerd en en blijkbaar zich thuis voelend in het wellicht toch wat archi-devotioneel erfgoed. We schrijven niet dat ze als de heiligen in de achtergrond de heiligheid evenaarden. Er is druk gefotografeerd en genoteerd. We voelden onszelf de schoolmeester die leerlingen voor ons had die koste wat het kost wilden slagen.
We hopen stilletjes op de vruchtbaarheid van de les.
We zijn fier om de 15de keer mee te doen met de erfgoeddag (vroeger erfgoedweekend).
We kunnen weer eens wat materiaal ter beschikking stellen. De clawierders van het stadsarchief zullen ons amateurswerk (zes pps-sjes) deskundig onder handen nemen. Ja, noblesse oblige!
Het is onze bedoeling om de iconografie van de bidprentjes als ritueel te belichten. We geven een specifiek overzicht van wat er aan ideeën rond de dood leefden in de catholieke weg om met de dood om te gaan in onze zuid-westhoek anno 19de en begin 20ste eeuw.
Het spreekt voor zich dat ons erfgoeddepot in belangrijke mate kon meehelpen om de tentoonstelling in de gasthuiskapel te stofferen. Even de sfeer opsnuiven kan door deze muziekjes te beluisteren
Sinds hun ontstaan verzorgt de erfgoedvereniging Onze Heertje tentoonstellingen. De laatste jaren is er een permanente tentoonstelling in de Onze Lieve Vrouwekerk telkens met een ander thema.
Dit jaar is heel toepasselijk gekozen om in de marge van de herdenking van de beeldenstorm - als niet verkeerd te verstaan signaal - te herinneren aan de beeldenstorm 1566.
We kozen dit thema: opdat men niet opnieuw martelaren zou motiveren, opdat men de andere niet langer zou etiketteren als ketters, die de hemel eigengereid de hemel worden ontzegd, opdat we van de geschiedenis zouden leren en stil zouden staan bij iets wat we - als catechismus - ondoordacht hebben van buiten geleerd, opdat we de beeldenstorm niet zouden herhalen door wat er aan kunstwerk ons patrimonium groot maakte in de coulissen te verbergen.
Hierboven de catechismus van 1921
De tentoonstelling is alle dagen te bezichtigen omdat de Onze Lieve Vrouwekerk voorlopig nog altijd open is van smorgens 9u00 tot savonds 17u00.
In de vitrine: de martelarenboeken van de nieuwgezinden, geschienishandboeken uit het middelbaar en catechismussen.
In de derde week van mei ergens willen we weer eens samenzitten met gidsen. Het is telekns een intense babbel geweest om met d egidsen samen te zitten.
Je hoeft geen gids te zijn om met ons mee te komen babbelen.
Onze schatbewaarder is een serieuze verzamelaar van postkaarten van Poperinge. Via Poperingeverbeeldt is bekend als dé kenner van Poperinge. Aan d ehand van zijn verzameling wil hij met ons een sessie kennsi delen opzetten.
Ben je ook zo'n fan van recente en minder recente geschiedenis en geïnteresseerd kom dan maar af. Het wordt alvast even boeiend als de vorige beurten.
Onze scanneer begingt te hakkelen. Af en toe blauwe strepen, de wolken die door het licht gaan...
Ja, aan het kwart van honderd duizend OH-prentjes, en al de scans die niet in de prentjes thuis horen!
Gelukkig is er dan af en toe een onverwachtte ontdekking.
We scanden vandaag een authentieke litanie van de H. Cornelius. Wacht! Het speciale eraan is dat het een exemplaar betreft van de bedreigde Onze Lieve Vrouwekerk. Toen we uistudeerden of er een verering geweest is vonden we de documenten ertoe niet. Er staat een beeld, maar een bron op papier daar hadden we geen weet van. En toch! Zo kan je je zelf ervan vergewissen..
In dezelfde scanbeurt troffen we de Notre-Dame de Grace aan. Dit is het Mariabeeld uit Frans Vlaanderen dat zoals de Onze Lieve Vrouw van Sint Jan vereerd wordt omwille van de enfants de répit - kinderen die uiteindelijk in gewijde grond mochten begraven worden zoals het verhaal van Onze Lieve Vrouw van Sint Jan het vertelt. Deze Maria wordt vereerd in Caëstre.
Ze wordt hier door bisschop Liénard uit Rijsel voorzichtig Notre-Dame de grâce genoemd. Vol van genade (is de oude term) - begenadigd is de rijke vertaling. Merk op dat hij de oude naam Notre-Dame du miracle ontwijkt. Maria heeft die gave als genade, gegeven door Haar Zoon.
Met de vieringen rond de beeldenstorm in het verchiet goed even door te geven dat we als kathollieken ondertussen ook wel weten dat er een verschil is tussen de werken en de genade.
De tafel sober gedekt. Niet alleen omdat het nog vasten is, maar om de karige centjes niet te verkwanselen.
Het was een boeiend jaar.
Met alle klassiekers: een permanente tentoonstelling in de Onze Lieve vrouwekerk, een aangroeiende digitale bank online, studie op meerdere platforms (studiereizen naar de parochiekerken in het rond, info aan onze correspondenten C07, inventarisatie parochiekerken, universiteitsthesis....)
En het dagdagelijkse kommerverhaal van financiën en digi-geklungel. We moesten onze server vernieuwen en het zijn onze companen van het online verhaal dankbaar dat we virtueel een haalbaar imago kunnen houden.
De award van onze vereniging gaat naar onze op en top vrijwilliger DE ICT-er van ONZEN HEERTJE.
Bij de gelegenheid van onze Algemene vergadering ging onze gedachte ook naar de drie overleden broeders uit ons 15 jarig bestaan: Albert DECROCK, Joel GODUESEUNE en Henri LEFEVER.
NA de 300ste scan ongeveer vonden we in onze prentjes opnieuw iets waar we niet direct kennis van hadden.
Een schets van een kapelletje in Vlamertinge we laten je mee genieten van de scan.
Ondertussen was mijn bedrijvige secretaresse... mijn vzeer verdienstige vrouw medailles aan het sorteren en... de vondst van het jaar: een penning van Onze Lieve vrouw van Sint Jan, die we nog niet hadden.
Ik vermoed dat het de oudste moet zijn van degene die we in onze verzameling hebben.
De term Onze Lieve Vrouw van mirakel wijst ons daarop en de schrijfwijze van de stad POPERINGHE...
Het digiatliseren is weer op kruissnelhied gekomen omdat we ons hebben laten griepen... en dus knusjes thuis kunnen digi-foefelen.
Leerzaam, bijzonder instructief. We namen een pakje doopkaartjes door.
Uit de vier exemplaren die we hier reproduceren kan je makkelijk de tijdsgeest afeiden
We zien in 1950 nog iets van de katholieke doopouders in een kars, een Mariabeeld, kerktorens ... en de clichés van moeder aan de spinrok het doopkleedje spinnend, de kruik en de duif... de schommelwieg..
Wij zien er de authentieke Anton PIECK.
Dat het om een doopkaartje gaat kunnen we in de rand nog aflezen, de ooievaar die verklapt dat het om een geboorte gaat...
Van doop of opname in de kerk amper in een woordje in de tekst. Het prentje van 1935 is er onmiddellijk uit te halen. nog een twintigtal jaren en dan zijn we helemaal weg van wat er in de symboliek van die doopkaartjes zat. Het water, de drie vissen (geloof, hoop en liefde) en het Latijnse PAX (vrede). [Kunst adelt - Maaseik.]
Sommige vragen worden wel eens zo plost gesteld dat je er even moet naar zoeken. Vooral als het dan in de branche gaat waar wij mee te maken hebben. Zo ondervinden we vaker dat bij quiz of vragenspel de ondervraagde zich tegen het hoofd slaat en .. 'k weet het! Zie het zo voor de ogen. Of als de bel rinkelt en de vraagsteller begint met een letter .. Ja, dat is 't. Zie je wel 'k wist het.
Zo is d evraag naar de priesterkledij en de oorspronkelijke vorm genoeg bestudeerd. Maar weinigen kunnen de geschiedenis traceren van de soutane, de priestercol, en...
Maar we konden er ook niet onmiddellijk op antwoorden toen we de sepcifieke vraag kregen. Hoe noemde die priesterhoed ten tijde van Napoleon?
Onlangs konden met plezier collegae helepen met de opgebouwde wetenschap.
Uit de schat aan religieuze voorwerpen in de parochiekerk van Vlamertinge diepten ze een oliedoos of chrismatorium op.
Hierin werden de drie olieën bewaard die dienden én bij het doopsel, én bij het Vormsel, én bij de "berechting" (De H. Oliesel). Het olielampje symboliseert de olie die staat voor de H. Geest.
Die olie wordt op Witte Donderdag gewijd door de bisschop en naar de parochies gebracht.
INF = infirmorum = zieken
Gewijde Olie dient om gebruiksvoorwerpen e/of personen, te zalven. Liturgisch gaat het meestal om sterken tot een bepaalde opdracht of toewijding. Christus is de Gezalfde, de prefeet, de Koning, de priester van de Eindtijd. Zalven, Gr. Chrino, is de stam van het woord chrisma. Dat chrisma wordt bewaard in het chrismatorium = oliedoos.
We zijn van oordeel dat het recipient dat is afgebeeld verwijst naar én het olielampje (vlammetje) en een ampul met olie (druppel olie).
Het olielampje is in de symboliek ook een verwijzing naar waakzaamheid. Denk maar aan de tien maagden.
Om de erfgoeddag voor te bereiden hadden we vandaag MAZEL....
Op de rug van een oud boek uit 1589 toen we de geuzen aan het opsporen waren troffen we deze teksten.
Parce mihi Domine: nihil enim sunt dies mei. Quid est homo, quia magnificas eum: aut quid apponis erga eum cor tuum? Visitas eum diluculo, et subito probas illum. Usquequo non parcis mihi, nec dimittis me, ut glutiam salivam meam? Peccavi. Quid faciam tibi, o custos hominum; Quare me posuisti contrarium tibi, et factus sum mihimetipsi gravis; Cur non tolles peccatum meum; Et quare non aufers iniquitatem meam? Ecce nunc in pulvere dormiam, et si mane me quaesieris, non subsistam.
Zo luidt de tekst van Job 7 in het Latijn. Bij de begrafenis zong met getijden zoals in het klooster. De Metten ter gelegenheid van een begrafenis lazen uit dat boek Job. De aflijvige zong in de geest van de liturgie mee: God waarom zou je mijn foute dingen niet verdragen, God. Zie, hoe ik nu in stof slaap. Als je me zoekt dan zal ik U niet weerstaan....
Dat is de eerste tekst op de afbeelding.
Het onderlijnde einde van de zin: Incipiendum est matutinum geeft aan hoe het kleine officie begon met de klassieke zin:
Domine, labia mea aperies, et os meum annuntiabit laudem tuam. R. Domine ad adiuvandum me festina. Gloria Patri et filio et Spiritu Sancti. Sicut erat in principio et nunc et semper.
En dan volgt het Wees Gegroet:
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum. Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui, Iesus. Sancta Maria, Mater Dei, ora pro nobis peccatoribus, nunc, et in hora mortis nostrae. Amen.
Let wel: in het Latijn heb je heel veel afkortingen.
De heilige Job (toch een van die figuren uit het eerste Verbond die bij de nederdaling ter hellen meegesmokkeld werd ?) is niet onbedeeld in onze contreien. Hij wordt o.a. vereerd in Vlamertinge.
