Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
08-04-2017
PALMZONDAG
ZONDAG 9 APRIL 2017
PALMZONDAG
Vandaag is het de eerste dag van een week die onze geschiedenis diepgaand heeft beïnvloed. Met applaus en gejuich halen wij vandaag een Man in van wie wordt gezegd dat Hij een Koning is, maar Hij rijdt op een ezel. Er wordt gezegd dat Hij de Redder van de wereld is, maar zijn volgelingen zijn vissers die niets anders bezitten dan een enorme geestdrift en een begrensde liefde. Er wordt gezegd dat Hij de eeuwen zal trotseren, maar de officiële leiders hebben het net al gespannen. De kruisbalk ligt gereed en het graf wacht.
Met Palmzondag loopt onze weg doorheen het groen, maar Witte Donderdag en Goede Vrijdag komen al in zicht – dagen die een cruciale rol spelen op onze weg naar Pasen.
(Zondagsvieringen Dominicanen)
Laat u leiden door het voorbeeld van onze Heer:
Hij was Gods gelijke en evenbeeld,
maar wilde zich niet vastklampen aan die gelijkheid.
Uit eigen beweging heeft Hij de gestalte
van een dienstknecht aangenomen,
en is mens geworden.
Bovendien, als mens was Jezus maar gering,
deemoedig en gehoorzaam tot de dood,
ja zelfs, tot de dood aan een kruis.
(Brief aan de christenen van Filippi 2,6-8)
Nadat zij de lofzang gezongen hadden, gingen zij naar de Olijfberg.
Toen sprak Jezus tot hen:
‘In deze nacht zult ge allen aanstoot aan Mij nemen.
Want er staat geschreven:
Ik zal de herder slaan
en de schapen van de kudde zullen verstrooid worden.
Maar na mijn verrijzenis zal ik u voorgaan naar Galilea.’
---
Toen zei Petrus: ’Al zouden allen aanstoot aan U nemen, ik nooit.’
Jezus zei: ‘Voorwaar, Ik zeg u:
nog deze nacht voor het kraaien van de haan,
zult gij Mij driemaal verloochenen.’
Petrus antwoordde hem:
‘Al moest ik met U sterven, in geen geval zal ik U verloochenen.’
In diezelfde geest spraken ook al de leerlingen.
---
Zijn verrader had een teken met hen afgesproken door te zeggen:
‘Die ik zal kussen, Hij is het; grijpt Hem.’
Hij ging recht op Jezus af en zei: ‘Gegroet Rabbi’ en hij kuste Hem.
Jezus sprak tot hem: ‘Vriend, zijt ge daarvoor hier?’
(Uit Matteüs 26)
EEN VERHAAL VAN ALTIJD
Meer dan tweeduizend jaar is het geleden dat Jezus op zo’n laffe manier vermoord werd, en toch is die vreselijke gebeurtenis ook vandaag bijzonder herkenbaar. Neem het begin: Judas Iskariot, een van de twaalf apostelen, wil Jezus aan de hogepriesters overleveren als ze hem maar genoeg betalen. Dertig zilverlingen bieden ze, en dat is ongeveer de prijs die voor een slaaf moest betaald worden. Jezus is dus een slaaf waard. Niet meer, maar ook niet minder. En voor die waarde, dus voor dat geld, verkoopt Judas Hem aan zijn vijanden. Het gaat dus om geld, en dat is ook vandaag heel herkenbaar: geld en bezit, en nog meer geld en meer bezit beheersen heel dikwijls het leven, en ze zetten de mens heel dikwijls aan tot oneerlijkheid en valsheid, tot leugen en loze beloften, en tot nog zoveel meer verwerpelijke houdingen die hem zeer zwaar kunnen aantasten. Kijk maar naar Judas: hij ziet geen licht meer in de duisternis die hij Jezus, maar ook zichzelf heeft aangedaan, en hij maakt een einde aan zijn leven.
Judas die Jezus verkoopt en Hem met een kus verraadt, de apostelen die op de vlucht slaan, Petrus die ondanks zijn zelfzekerheid Jezus drie keer verraadt, de hogepriesters die Jezus absoluut dood willen, de soldaten die van wreedheid een plezier maken, de toeschouwers en de misdadigers die Jezus bespotten: het is allemaal zo vreselijk herkenbaar, en het gebeurt vandaag elke dag. En wie zijn wij in dat vreselijke verhaal? Slaan ook wij op de vlucht als er hulp van ons verwacht wordt? Zijn ook wij ontrouw als ons dat iets opbrengt? Kunnen ook wij wreed zijn tegenover mensen met wie we niet zo goed overeenkomen? Lachen ook wij met de ellende van onze medemensen in nood?
Laten we niet vergeten dat we vandaag niet zozeer Jezus’ lijden en dood herdenken, maar dat we vieren dat Hij tijdens het Laatste Avondmaal brood nam, de zegen uitsprak, het brak en aan zijn leerlingen gaf met de woorden: ‘Neem, eet: dit is mijn lichaam.’ Hij nam ook de wijn op, bad een dankgebed, reikte de beker aan zijn leerlingen en zei: ‘Drink allen hieruit, want dit is mijn Bloed van het Verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van de zonden.’
Dat is wat we vandaag vieren: dat Jezus onder ons is blijven wonen en dat we Hem elke viering in ons mogen opnemen, zodat we Hem blijvend kunnen gedenken en niet zullen leven naar het voorbeeld van de wrede betrokkenen in zijn lijdenverhaal, maar naar Hem ‘die bestond in goddelijke majesteit, Jezus Christus de Heer’ zoals Paulus het zo indrukwekkend zegt in zijn brief aan de Filippenzen. Laten we leven in zijn Naam en naar zijn woorden en daden. Amen.
(Romain Debbaut)
ONS ALBASTEN VAASJE
Heer Jezus,
nu wij de week van uw lijden binnengaan,
willen wij door ons gebed en onze liefde
dicht bij U blijven:
wij willen zijn als de vrouw
met het albasten vaasje vol kostbare nardusolie
die al haar liefde
in één gebaar aan U wil tonen.
Samen met U
gaan wij de ‘Goede Week’ in,
een week van angst, lijden, verloochening en dood …
Wij leven te veel ons eigen leven en denken er veel te weinig aan, hoe wij door God met elkander en allen tezamen met Hem verenigd zijn. Wij moeten ons door niemand in liefde laten overtreffen. Wij moeten er steeds op uit zijn onze medemens te helpen. Onze tegenwoordigheid, waar dan ook, moet voor de mensen een lust, een feest, een troost zijn. Alles voor allen. Medeleven voor elkander, belangstelling in elkander. Geen hinderlijke belangstelling. Rekening houden met geslotenheid van bepaalde karakters. De mensen menen het zoveel beter dan zij het doen. Daarom verdraagt de liefde alles. Met de ogen Gods mensen en dingen bezien. Erop studeren elkander te dienen.
DE TUIN VAN ONS HART
Ook wij zijn kruisvaarders. Ook wij willen het heilige land, dat Jezus eenmaal toebehoorde, weer voor Christus herwinnen, niet het land ver over de zee, maar het heilige land in het binnenste van onze ziel, de tuin van ons hart, dat eenmaal aan Jezus werd toegewijd en Hem toebehoort. Geve God, dat ons dezelfde geestdrift bezielt, welke eens de kruisvaarders huis en hof deed verlaten om zich geheel in dienst te stellen van hun heilig ideaal. Gaan wij naar hun voorbeeld ook de eenzaamheid van de Karmel in om er de eeuwige waarheden van ons geloof te overwegen en na te denken over de betekenis ervan voor ons leven. Met Maria, die onder de bescherming van de H. Josef haar Jezus uit Egypte over de Karmel naar Nazaret terugvoerde, naar de plaats waar zij Hem ontving, mogen wij een ogenblik op de Karmel uitrusten.
Zeven maal om de aarde te gaan, als het zou moeten op handen en voeten; zeven maal, om die éne te groeten die daar lachend te wachten zou staan. Zeven maal om de aarde te gaan.
Zeven maal over de zeeën te gaan, schraal in de kleren, wat zou het mij deren, kon uit de dood ik die éne doen keren. Zeven maal over de zeeën te gaan – zeven maal, om met zijn tweeën te staan.
5de VASTENZONDAG A – 2 APRIL 2017 ‘DOORHEEN DE DOOD …’
‘Wie in Mij gelooft zal leven, ook al is Hij gestorven.’ zegt Jezus ons vandaag in het evangelie. Hij had weet van Gods trouw door dood en duisternis heen, en Hij ging ons voor op die weg. In geloof en vertrouwen! Met de opwekking van zijn vriend Lazarus wilde Hij ons tonen: ‘Mijn woorden wekken tot leven.’
Dit zegt God, de HEER: ‘Mijn volk, Ik zal jullie mijn adem geven zodat jullie weer tot leven komen, Wat ik gezegd heb, zal ik doen’ (Uit Ezechiël 37,12-14)
Er was iemand ziek, een zekere Lazarus uit Betanië, het dorp van Maria en haar zuster Martha. De zieke Lazarus was haar broer. De zusters van Lazarus stuurden Jezus de boodschap: ‘Heer, hij die Gij liefhebt, is ziek.’ Toen Jezus dit hoorde, zei Hij: ‘Deze ziekte voert niet tot de dood …’ (Uit Johannes 11,1-45)
‘… OP HET SPOOR VAN HET LEVEN’
De Lazarussen van vandaag ? Ik denk hier aan die dame die rechtover een verzorgingsinstelling woonde. Als de tijd gekomen was dat zij zichzelf moeilijk kon behelpen deed zij haar aanvraag en kwam zij op de wachtlijst terecht onder nummer 24. Telkens zij vanuit haar voorkamer de lijkwagen zag voorrijden, schoof zij een plaats op. Naarmate dat getal steeds maar kleiner werd groeide haar tegenzin, zodat het op den duur voor haar geen leven meer was. Leven was voor haar de wachtkamer van de dood geworden. Leven was alleen maar stilletjes doodgaan.
De Lazarussen van vandaag ? Er zijn nog mensen die stilletjes doodgaan, ook al staan ze niet op een wachtlijst voor een verzorgingsinstelling. Mensen die grondig teleurgesteld, niets meer verlangen van het leven, die in ruzie en conflicten zo getreiterd worden dat zij geen leven meer hebben, die ontgoocheld zijn in mensen, soms in hun eigen kinderen, soms in zichzelf, zodanig dat het leven voor hen niets anders is dan stilletjes doodgaan.
De Lazarussen van vandaag komen in één punt overeen : voor hen is de dood het absolute einde. Het korte leven hier en nu moet voldoening schenken, doet het dat niet, dan rest alleen de wanhoop. Hun leven verloopt uiteindelijk in de wachtkamer van de dood.
Zou dat de bedoeling zijn van Diegene die de mens de levensadem gaf, die uit dode materie, langs welke weg van evolutie ook, een menselijk wezen vormde, en nog bezig is het te vormen ? De Christus nam gelijk een scheppingswoord van God in zijn mond toen Hij riep : ‘Lazarus, kom naar buiten’. Knipper met je ogen in het felle zonlicht en leef. Gij moogt niet doodgaan op die manier. Leven is geen wachtkamer van de dood. Gij moet echt leven. ‘Doe die zwachtels eraf. Help die mens dat hij herleeft’. Zo gaf Hij ons een wenk dat we elkaar tot leven moeten wekken. ‘Ik ben de opstanding en het leven. Wie in Mij gelooft, zal leven ook al is Hij gestorven.’ Als wij Hem durven volgen, ook al is Hij op weg naar Jeruzalem, op weg naar zijn kruisdood, zullen we de diepste dimensie van het leven ervaren. Meer dan oppervlakkig genieten is leven zich ten diepste verbonden weten met God in geloof, hoop en liefde. Daarin ligt onze echte bevrijding uit de wachtkamer van de dood. (Manu Verhulst)
ZO IS STERVEN …
Zoals het graan dat overrijp zich neerbuigt naar de aarde waaruit het is ontsproten. Zo is het sterven van een mens een terugkeer naar de Andere die zijn oorsprong was.
Zoals een schip de haven van bestemming binnenvaart: de lange omvaart en de stormen zijn voorbij. Zo is het sterven van een mens geruisloos binnenvaren in God die haven van bestemming is.
Zoals een regendruppel in de zee verdwijnt: onzichtbaar oceaan geworden is. Zo zal een mens in God ontslapen in God verdwenen oneindigheid geworden zijn.
Het is jammer, dat de mensen hun verstand, waarmee zij reeds hier op aarde God kunnen zien, zo weinig gebruiken: dat zij zich de tijd niet gunnen, van tijd tot tijd zo diep door te denken, dat zij Gods werking en Gods wezen in de dingen beschouwen. En moet dit in het algemeen jammer worden genoemd, nog meer valt het te betreuren, dat zij, wier verstand door studie scherper kan onderscheiden, zich zelfs die moeite niet getroosten.
GOD LEREN ZIEN
Wat ik als noodzakelijk voor deze tijd beschouw, is de beschouwing van al wat is in zijn afhankelijkheid en zijn voortkomst van God, wiens werk wij daarin moeten zien, wiens ‘zijn’ wij daarin moeten onderscheiden, die wij daarin moeten erkennen en aanbidden, allereerst in onszelf. God is daar en Hij openbaart zich daar aan ons. Hij wil daar gezien en erkend worden. Hij is tenslotte nergens beter voor ons kenbaar dan in de grond van ons wezen. Leefde die gedachte aan Gods inwoning, aan de algehele afhankelijkheid van de hele natuur van God, aan Gods leiding en openbaring in alles, welke andere daden zouden er worden gesteld om ze in overeenstemming te doen zijn met hun karakter van Gods openbaring. De mensen moeten weer God zien en in de aanschouwing van God leven.
4de VASTENZONDAG A – 26 MAART 2017 ‘HEER, MAAK DAT IK ZIEN KAN’
Vorige zondag kregen we een beeld van Jezus, als de Bron van Levend water, de bron van het echte Leven opdat ook wij tot een volkomen leven zouden komen. In de meest letterlijke en diepzinnige betekenis van het woord is Hij leven-gevend … Vandaag wordt Jezus voorgesteld als ‘het Licht voor de wereld’. Zoals (vrijwel) steeds wordt een wonderbare genezing belicht als een ‘TEKEN’, met name als een gelegenheid om een diepere, ‘symbolische’ boodschap door te geven. Waar mensen gevangen zitten in een of andere vorm van duisternis – kwaad, onderdrukking, misbruik, eigenwaan of wat dan ook – daar wil de Heer bevrijding en licht brengen, daar wil Hij zelf Licht en baken voor ons worden. En dan wordt alles anders …
Broeders en zusters, eens was u duisternis maar nu bent u licht, door uw bestaan in de Heer. Ga de weg van de kinderen van het licht. Het licht brengt goedheid voort en gerechtigheid en waarheid. (Brief aan de christenen van Efese 5,8-9)
In het voorbijgaan zag Jezus iemand die al vanaf zijn geboorte blind was. Hij spuwde op de grond. Met het speeksel maakte hij wat modder, streek die op de ogen van de blinde en zei tegen hem: ‘Ga naar het badhuis van Siloam en was u daar.’ De man ging weg, waste zich, en toen hij terugkwam kon hij zien. --- Toen riepen de farizeeën tegen de man: ‘Jij, sinds je geboorte ben je een en al zonde, en nu wil jij ons de les lezen?’ En ze joegen hem weg. Jezus hoorde dat en zocht hem op. Hij vroeg: ‘Gelooft u in de Mensenzoon?’ ‘Als ik wist wie het was, Heer, zou ik in hem geloven,’ zei hij. ‘U kijkt naar hem en u spreekt met hem,’ zei Jezus. Toen zei de man: ‘Ik geloof, Heer,’ en hij boog zich voor Jezus neer. En Jezus zei nog: ‘Ik ben in de wereld gekomen om het oordeel te vellen. Dan zullen zij die niet zien, zien en zij die zien, zullen blind worden.’ Een paar Farizeeën die bij hem stonden en dat hoorden, zeiden: ‘Wij zijn toch zeker niet blind!’ ‘Was u maar blind,’ zei Jezus, ‘dan zou u zonder zonde zijn. Maar u beweert dat u kunt zien, en dus blijft uw zonde.’ (Enkele verzen uit Matteüs 9)
LATEN WIJ BIDDEN OM LICHT IN ONS LEVEN
Weer heeft het evangelie een diepe inhoud. Jezus toont dat Hij licht brengt, ja zelfs het LICHT is VOOR DE WERELD: onder de schijn van dat Licht gezien wordt alles anders voor ons en worden ook wij zelf andere mensen.
Maar er is nog een andere opvallende vaststelling in dit stukje evangelie: de manier waarop mensen omgaan met deze blinde man. De Farizeeën kelderen hem; ze schelden en schimpen, en menen zo zelf groot te worden. Het toont alleen hun eigen trieste kleinheid. En het werkt als een boemerang: hun misprijzen keert terug op henzelf. Niet de blinde mens wordt afgebroken, zelf worden zij zielige schepsels! Hun verwaande, zelfvoldane hoogmoed belet hen om de grootheid van die kleine mens te zien: zijn nederige geloof ontgaat hen, en veel meer nog ontgaat hen de boodschap van Jezus. Hun verstokte eigenwaan maakt hen ziende blind en zo blijven zij gevangen in zichzelf. Zij zien niet hoeveel ruimer, hoeveel mooier de ware wereld is!
Hoe anders is de blinde man! Open, ontvankelijk en zonder vooroordelen! Zijn blindheid, zijn beperking helpt hem daarbij. Hij is er wijzer door geworden. Hij liep reeds zo vaak tegen een muur en moest al zoveel opgeven en loslaten dat hij niet meer vol is van zichzelf. Zo kan hij in alle nederigheid tot Jezus zeggen: ‘ik geloof, Heer’. Zo kan hij deemoedig en rustig zijn verhaal doen aan zijn belagers. Vrij van alle hoogmoed kan hij onbevangen naar de andere toegaan. Zijn nederigheid maakt hem groot. Zoals Jezus trouwens zelf zegt: wie zich verheft, zal vernederd worden. En zoals eveneens in de lofzang van Maria staat: ‘kleinen en armen maakt Hij groot’.
Hoe anders dan de farizeeën is ook Jezus zelf. Zomaar in het voorbijgaan, merkt Hij die kleine mens op, misprezen, uitgesloten, verschopt. Hij loopt er niet aan voorbij maar meteen ziet hij zijn leed en gaat Hij mede lijden. Letterlijk: hij lijdt mee en hij draagt mee. Zozeer leeft en lijdt en draagt Hij mee dat het leed wordt opgeheven: de blinde man wordt ziende.
Jezus zwijgt ook niet voor de valsheid van de Farizeeën. Zonder enige vrees ontmaskert hij de leugen van de wereld, de leugen van de groten, de leugen van de opgeblazen eigenwaan.
Een paar Farizeeën die bij hem stonden en dat hoorden, zeiden:
‘Wij zijn toch zeker niet blind!’ ‘Was u maar blind,’ zei Jezus, ‘dan zou u zonder zonde zijn. Maar u beweert dat u kunt zien, en dus blijft uw zonde.’
Zo tekent deze genezing ten volle Jezus’ grootheid. Jezus voert uit wat Maria in haar loflied over God zelf had gezongen: ‘Hij drijft uiteen wie zich verheven wanen, heersers stoot hij van hun troon en wie gering is geeft hij aanzien.’ Daarom kunnen wij alleen maar danken, en wij bidden:
Heer Jezus, wees Gij zelf het Licht vóór onze ogen, wees ook het Licht in onze ogen.
De blinde
Tussen de mensen verloren zit ik en ergens gaat hij. Hopeloos laat ik mij horen, maar hij is al voorbij. O Jezus Christus van Nazareth, hebt U geen oog voor mij?
Hoort U mij soms dan niet vragen waar ik op aarde toe dien? Onverwacht licht in mijn dagen, bent U het antwoord misschien? O Jezus Christus van Nazareth, geef dat ik U mag zien.
Meester vol mededogen, stem die vervaagt in de wind, gun me het licht van uw ogen, houd me niet langer blind. O Jezus Christus van Nazareth, maak toch dat ik U vind.
Laat ik beginnen met iets dat voor sommigen negatief lijkt: de berusting in lijden en rampen. Ik weet dat er zijn die de prediking van berusting uit de tijd achten, die veeleer verzet en opstand prediken dan berusting, maar wij leven nu eenmaal in een wereld waarin het leed niet te vermijden is, waarin het lijden om onze eigen zonden en tekortkomingen een plaats heeft.
Het getuigt van miskenning van de ware verhoudingen, indien wij ons niet instellen op iets dat wij niet kunnen ontgaan.
En nu kan het een ogenblik de indruk wekken van kracht, indien wij het lijden niet verdragen en daartegen in opstand komen. Eerbied en verering kunnen wij slechts hebben voor wie het lijden met ware heldenmoed, offervaardigheid en liefde verdraagt.
LIEFDE VERZACHT LEED
Wat zou de wereld een geheel andere gedaante hebben, indien de opstandige kreten verstomden, de klaagtonen wegstierven. Indien het lijden werd gezien, zoals Christus het deed zien aan de leerlingen van Emmaüs.
Dat wil niet zeggen dat alle leed op aarde zou moeten bestendigd worden. De liefde zou meer leed verzachten en wegnemen, dan de opstand en het verzet ooit zullen vermogen uit de wereld te bannen.
Ik weet niet of de wereld van onze tijd niet de meeste behoefte heeft aan mannen en vrouwen die moed hebben, offervaardigheid en liefde om het lijden van deze tijd te dragen. Wie maakt in brandende liefde en stervensmoed nog waar, wat Onze Lieve Heer toch gezegd heeft: dat zijn juk zoet en zijn last licht is?
O Jezus, als ik U aanschouw, Dan leeft weer, dat ik van U hou En dat ook Uw hart mij bemint, Nog wel als Uw bijzondren vriend.
Al vraagt mij dat meer lijdensmoed, Och, alle lijden is mij goed, Omdat ik daardoor U gelijk En dit de weg is naar Uw Rijk.
Ik ben gelukkig in mijn leed, Omdat ik het geen leed meer weet, Maar 't alleruitverkorenst lot, Dat mij vereent met U, o God.
O, laat mij hier maar stil alleen, Het kil en koud zijn om mij heen, En laat geen mensen bij mij toe: 't Alleen zijn word ik hier niet moe.
Want, Gij, o Jezus, zijt bij mij, Ik was U nimmer zo nabij. Blijf bij mij, bij mij, Jezus zoet, Uw bijzijn maakt mij alles goed.
Titus Brandsma Geschreven in de strafgevangenis van Scheveningen, 12-13 februari 1942.
LAATSTE GEDICHT
Het leed kwam telkens op mij aan. Onmogelijk om het af te weren Met geen tranen te bezweren 'k Had het anders lang gedaan.
Toen ging het boven op mij staan tot ik stil lag zonder wenen. Duldend, wachtend moest ik leren En toen eerst is het heengegaan.
Dat is nu al een poos geleên. Ik zie het nu van verre nog En ik begrijp niet, waarom toch Ik toen zo leed met veel geween.
Titus Brandsma Geschreven in het doorgangskamp Amersfoort, voorjaar 1942.
(Titus Brandsma werd geboren op 23 februari 1881 bij Bolsward in Friesland. Na 6 jaren gymnasium in het Brabantse Megen trad hij in 1898 in het klooster der paters Karmelieten in Boxmeer. Op 17 juni 1905 werd hij priester gewijd. Na verdere studie in Rome gaf hij van 1909 tot 1923 les aan het studiehuis van de Karmelieten in Oss. In 1923 werd hij hoogleraar in de wijsbegeerte en vroomheid aan de in dat jaar opgerichte universiteit in Nijmegen. In 1935 werd hij door de aartsbisschop Johannes de Jong van Utrecht benoemd tot geestelijk adviseur van de R.K. Journalistenvereniging. Tijdens het tweede jaar van de Duitse bezetting zette hij de leiding van de katholieke kranten aan tot verzet. Dit werd hem noodlottig. Hij werd gearresteerd op 19 januari 1942 en verbleef in gevangenissen in Scheveningen, Amersfoort en Kleve, totdat hij op 19 juni 1942 aankwam in het concentratiekamp in Dachau, waar hij op 26 juli zou sterven. Zijn zaligverklaring op 3 november 1985 door paus Johannes Paulus II mag beschouwd worden als een bekroning van zijn werken, bidden en handelen.)
3de VASTENZONDAG A – 19 MAART 2017 ‘NAAR U GAAT MIJN VERLANGEN, HEER …’
Vandaag krijgen we twee lezingen die over water spreken en allebei een heel diepe inhoud hebben. In de eerste plaats de twijfel van de Joden, die door Mozes uit Egypte zijn weggeleid. Na hun aanvankelijk enthousiasme bij de uittocht gaan ze morren door de ontberingen in de woestijn. Het zijn gevoelens die we ook wel kennen: na een geestdriftig begin, kunnen er nadien omstandigheden komen, die zwaar vallen en doen twijfelen. Het water, waarvan sprake in de eerste lezing is letterlijk te nemen: de Joden worden opstandig omdat ze hun dorst niet kunnen lessen in de dorheid van de woestijn. Maar deze lezing uit ‘Exodus’ is slechts een oudtestamentische inleiding op de diepere inhoud van het evangelie: in het gesprek met de Samaritaanse vrouw maakt Jezus zichzelf kenbaar als levend water, als de bron van echt en waarachtig leven. Zonder verbondenheid met Hem kwijnen wij weg. Merkwaardig is bovendien dat Jezus dit aan een Samaritaanse openbaart, iemand van ‘dat minderwaardige volkje’ (in de ogen van de Joden) en dan ook nog een vrouw! Verbazingwekkend! En zeker niet zonder betekenis! Hoe zou Jezus in onze tijd oordelen over ‘harde waarheden’ die ook vandaag wel eens uit onverwachte hoek naar ons toekomen?
Daar, in de woestijn van Sion, leden de mensen hevige dorst; zij bleven almaar tegen Mozes mopperen en morren: ‘Waarom hebt u ons weggevoerd uit Egypte als we toch met kinderen en vee van de dorst moeten sterven?’ (Exodus 17,3)
Jezus antwoordde: ‘Iedereen die drinkt van dit water, krijgt weer dorst, maar wie drinkt van het water dat Ik hem zal geven, krijgt in eeuwigheid geen dorst meer; integendeel: het water dat Ik hem zal geven, zal in hem opborrelen als een bron van eeuwig leven.’ (Johannes 4,13-14)
BIJ U, BRON VAN LEVEN …
De lezingen die we zonet hoorden – het gemopper van de Joden in de woestijn na de euforie bij de uittocht uit Egypte, en het gesprek van Jezus met de Samaritaanse – spelen zich niet af in ons land, waar we doorgaans niet te klagen hebben over te weinig regen of tekort aan water. Ze hebben plaats in dorre streken, woestijn of nog net niet, waar de watervoorziening en de bevoorrading in water een dagelijkse nood en kommer is. Als de regen maanden uitblijft, gaat de natuur ten onder. Je ziet het soms in de subtropen, en het is een zielig zicht, dat zelfs cactussen kunnen afsterven door de maandenlange droogte. Het gras op de weiden wordt ros, er komen kale plekken tussen, met zand dat al even ros is. De dieren kwijnen weg, gieren cirkelen in de lucht en af en toe ligt er een kadaver. Ook mensen lijden en verzwakken onder droogte en hitte.
In deze context spreekt Jezus: zoals drinkwater van levensbelang is voor plant en dier en mens, zo is Hij bron van volkomen en waarachtig Leven. Alleen bij Hem komen wij ten volle tot Leven, zonder Hem is ons leven maar een schaduw, verdorren wij en kwijnen wij weg. Het gaat hier niet om mystiekers of grote heiligen: Jezus spreekt voor gewone mensen, zoals wij. We moeten ook niet denken aan uitzonderlijke praktijken, waarin die verbondenheid met Hem beleefd wordt. In ons dagelijkse leven kan Hij tot ons komen, en kunnen wij bij Hem zijn: door een stil gebed of een simpele gedachte doorheen de dag kan ons dagelijkse leven dieper worden.
Belangrijker nog is dat we Hem ontmoeten in het gewone leven zelf. Dan worden gewone dingen ongewoon, door de diepgang, die zij krijgen. De vreugden, die wij kennen, worden een geschenk uit zijn hand; en zelfs het leed, dat ons overkomt en misschien drukt, wordt een geschenk. We worden meer met Hem verenigd, want ons leed en verdriet wordt een afspiegeling van het leed dat Hij zelf te dragen had.
Zelden of nooit komt Hij tot ons op een spectaculaire wijze, maar Hij komt tot ons, gans onverwacht, in duizend, duizend dingen. Laten wij dan ook de aandacht voor de diepgang in de dagelijkse dingen niet verliezen.
CHRISTUS REDDER
U, Jezus, bent de Messias, u onze heilige Heer. Zo heeft uw vriend het beleden, zo noemen wij u ook heden, morgen en altijd weer.
U komt van God gezonden, u hebt bij ons gewoond en als zijn grote genade met uw barmhartige daden hem aan de mensen getoond.
U bent de Christus, de redder, u het verlossende woord; u brengt de eeuwige vader tot al zijn schepselen nader die hij in uw stem aanhoort.
U beeldt hem uit op de aarde: God van barmhartigheid die zich heeft weggegeven en als de bron van het leven ons van de dood bevrijdt.
U zij de macht en de glorie, Christus die wonderen doet. Rots van de stervelingen, hoor ons vandaag tot u zingen, God, op de aarde ontmoet.
GELUKKIGE VERJARDAG, THOMAS … 500 worden en nog zo jong …
THOMAS MORES UTOPIA
Jan Frans Lindemans
Iets meer dan 500 jaar geleden (in 1516) publiceerde de Engelse humanist Thomas More het boek 'Utopia' bij Dirk Martens in Leuven. De volledige titel van het werk luidt in vertaling: 'Over de beste staatsinrichting te weten het nieuwe eiland Utopia'. Het woord 'Utopia' is door More uitgevonden en is een samentrekking van twee Griekse woorden: 'ou' (niet) en 'topos’ (plaats). De ideale staatsinrichting die More beschrijft, is dus onbestaand, het is een fictief verhaal. Het werk bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een vlijmscherpe kritiek op de Engelse maatschappij in het begin van de 16de eeuw. Het is een tijd van onderdrukking en corruptie. Machtige heren eisen meer en meer land op, ten koste van de gewone agrarische bevolking. Dit leidt tot verpaupering van de massa en tot criminaliteit. Deze wordt dan door een corrupt rechtssysteem bestreden. In het tweede deel voert Thomas More een zekere Raphael Hythlodaeus ten tonele, die verslag doet van zijn bezoek aan het eiland Utopia. Volgens deze filosoof en wereldreiziger heeft dit eiland de beste samenleving ter wereld. Omdat privébezit er niet bestaat, dient iedereen het publieke belang en niet het eigenbelang. Standenverschillen bestaan er niet: iedereen is gelijk en kleedt zich ook op gelijke wijze. Er bestaat dan ook geen afgunst. Werken wordt tot een minimum herleid. Mannen én vrouwen krijgen een goede opleiding. Er bestaat een niet-christelijke staatsgodsdienst, maar er is godsdienstvrijheid. Intolerant gedrag wordt bestraft. Een niet kritische lezer zou deze ‘utopia’ als een schitterend en te realiseren ideaal kunnen opvatten, een 'eutopia' (eu' betekent goed in het Grieks zoals in 'eu-angelion’, de goede boodschap).
Was dat de bedoeling van Mores schrijven? Wellicht niet. De zeer vrome More kan moeilijk akkoord gegaan zijn met een aantal praktijken uit Utopia: zoals echtscheiding (denk maar aan Mores problemen met de huwelijksperikelen van zijn grote baas Hendrik VIII), euthanasie en vrouwelijke priesters. Utopia is een satire, zoals 'De Lof der Zotheid' van Mores grote vriend Erasmus. Het is Raphael Hythlodaeus die aan het woord is en die naam is ook satirisch bedoeld: enerzijds de boodschapper van God (Raphael) en anderzijds, verkoper van onzin (Hytlodaeus). Dat neemt uiteraard niet weg dat Utopia wereldliteratuur blijft en een boeiend tijdsdocument is. Sinds Mores Utopia gebruiken wij de woorden utopie en utopisch, telkens wij vanuit een bestaande situatie die we niet goed vinden, dromen over een ideaal (een eutopie), wetende dat dit ideaal moeilijk te bereiken is, misschien zelfs onbereikbaar in deze wereld (ou-topos).
IN HOGERE SFEREN
Anne-Mie Van de Walle
Lang geleden spraken de dieren en waren de mensen in contact met allerlei bovenaardse krachten. 'Er was eens ...' is een ver exotisch dromenland. En als de verre toekomst nu ook eens zo magisch en vol mogelijkheden was? Ik stel me een Aarde voor waar alle mensen, van welke strekking ook, in wederzijds begrip leven en alleen elkaars welzijn beogen. Kortom, het visioen van een volmaakte wereld dat alle grote godsdiensten voorhouden, wordt werkelijkheid. En bij een nieuwe aarde hoort een nieuwe hemel waar de pleitbezorgers der wereldgodsdiensten en alle goede mensen – en dat zijn dan àlle mensen – naartoe mogen. Ik kan me voorstellen dat Jezus, Boeddha en Mohammed nu van de ene crisisvergadering naar de andere hollen, zich overeind houden met sloten koffie en veel verdriet hebben om wat de mensen elkaar aandoen. Maar in de verre toekomst mogen ze misschien met pensioen en organiseren ze een gezellig samenzijn met lekkere hapjes en dito drankjes. Zelfs Mohammed die door extremisten tot een pezenwever is herleid, kan daar als een goedlachse bon vivant uit de hoek komen. Een onderonsje, zo gezellig .., dat het voor herhaling vatbaar is. Nog een toastje zalm, Boeddha! Nog een trappistje, Mohammed! Of laten we de champagnekurken knallen, Jezus! Of eerder een Chateauneuf du Pape om de bruiloft van Kana over te doen? En dan ... komt de Grote Baas binnen, want die heeft het aroma van het geluk al van verre geroken: hij zet er zich gezellig bij en geniet mee van het lekkers van de Nieuwe Aarde dat voor dat van onze oude Aarde niet moet onderdoen. En waar wachten wij stervelingen in Godsnaam nog op? Iedereen aanschuiven aan de dis van het mooie visioen, waar schotels vol liefde en welzijn de reeds goedgevulde tafel extra opfleuren. Een stevige pakkerd voor je disgenoot en toetasten maar. Gezondheid!
(Bron: Catechesehuis, Tussendoor: ‘Mogen wij nog dromen?’, februari 2017)
Mijn broeder Jezus, die mij kent en die in heel mijn lange falen u nooit van mij hebt afgewend, maar mij bewaard hebt alle malen, ik vraag u, die mijn zaak bepleit, barmhartigheid.
Ik ben een boom, door u geplant, die maar geen goede vrucht wil dragen, een ergernis langzamerhand; en toch, o blijf het met mij wagen en schenk me, om mijn late spijt, barmhartigheid.
Al groei ik in uw wijngaard krom al zoveel lange droeve jaren, o hak uw dorre boom niet om, maar wil hem nog voor u bewaren, en blijf hem, Jezus, toegewijd. Barmhartigheid.
Geef mij niet prijs, maar loop mij na, blijf naar mij omzien met uw zorgen; bevrucht de grond waarin ik sta en gun me nog de dag van morgen in de mij toegemeten tijd, barmhartigheid.
2de VASTENZONDAG A – 12 MAART 2017 EVEN OP DE TABOR …
Ons leven is doorgaans getekend door regelmaat en een veelheid van gewone dingen, die elke dag of elke week herhaald worden: het werk, de school, de dagelijkse dingen in ons gezin… Vandaar dat na verloop van tijd de dagen allemaal een beetje op elkaar kunnen gaan lijken, dat er eentonigheid komt, routine en sleur; dat alles dag aan dag zijn gewone gangetje gaat. Enthousiasme, verwondering – dankbaarheid ook – vlieden weg uit onze handen, onze ogen, onze harten. Alles kan zo gewoon worden, de gloed, de geestdrift en de bezieling van het begin is verdwenen … Vandaag horen we in het evangelie een heel ander verhaal: Jezus is – ten aanschouwen van drie bevoorrechte leerlingen – een korte wijle samen met Mozes en Elia op de berg Tabor: het is een ervaring, die allesbehalve alledaags is, en die de leerlingen zuurstof gaf voor hun geloof in de Verrezen Jezus, voor later, wanneer de gloed van het begin – zeker na de kruisdood – ver weg zou zijn ... Mogen ook wij – af en toe en misschien heel even maar – een glimp opvangen van zijn heerlijkheid, om dan weer verder te kunnen doorheen misschien dorre dagen …
De HEER zei tegen Abram: ‘Trek weg uit uw land, uw stam en ouderlijk huis, naar het land dat Ik u zal aanwijzen. (Genesis 12,1)
Vanaf die tijd begon Jezus zijn leerlingen duidelijk te maken dat hij naar Jeruzalem moest gaan en veel zou moeten lijden door toedoen van de oudsten, de hogepriesters en de schriftgeleerden, en dat hij gedood zou worden, maar op de derde dag uit de dood zou worden opgewekt. Zes dagen later nam Jezus Petrus, Jakobus en diens broer Johannes met zich mee een hoge berg op, waar ze alleen waren. Voor hun ogen veranderde hij van gedaante … (Matteüs 16,21 en 17,1-2)
HET LANGE ONDERWEG …
Abram en de eerste leerlingen leren veel over onszelf. 1800 voor Christus: Abram leeft zijn veilige leventje, thuis bij vader en moeder. Zijn familie heeft het goed en hij zal zelf zijn toekomst ook wel maken, met macht en geld en aanzien. Men zal met ontzag over hem spreken. Hij heeft Gods roep nog niet gehoord en is nog niet wakker geschud. Alles draait nog rond zijn eigen ikje. God heeft nog niet gesproken. En dan is er die stem van God: ‘Trek weg uit uw land’. Laat alles achter waar je vroeger voor leefde en zoek een hoger doel. Een horizon, die weidser is, ligt voor jou open. God wenkt met zijn belofte, en Abram trekt op weg. Zo ging het ook met de eerste leerlingen: een simpel woord van Jezus: ‘Volg mij’, en ook zij trokken op weg. Abram, de leerlingen en zoveel mensen zijn ooit op weg gegaan, alleen gesteund door Gods belofte, alleen gevoed door Hem, in de stilte van hun gebed. Wittebroodsweken leken het eerst. Pas later kwam de loden hitte van de middagzon, het leed, het onbegrip, de tegenstand, de eenzaamheid. Elk ideaal eist zijn tol en kost zijn prijs. Zo was het voor Abram, zo was het voor de leerlingen, zo is het voor elke mens, die luistert naar Gods lokroep. Zo was het zelfs voor Jezus zelf: ook Hij zegt dat Hij veel zal moeten lijden. En soms is er een glimp van de beloofde zaligheid, een adempauze die in staat stelt om vol te houden. Even vertoef je op de berg, waar je graag zou blijven: ’Heer, het is goed dat wij hier zijn. Ik zal hier drie tenten opslaan.’ Maar de weg loopt verder door het dal, het beloofde land verdwijnt weer achter de einder: ‘Ze keken op en zagen niemand meer.’ Mozes en Elia en Jezus in stralende gedaante, ze zijn uit het gezicht verdwenen. Nog jaren duurden de omzwervingen van Abram naar het beloofde land, nog maanden ook was Jezus met zijn leerlingen op weg naar Jeruzalem, en ook zo lang kan onze eigen tocht nog lijken. Wij blijven altijd mensen onderweg, altijd op weg naar de volkomen vervulling van een levenslange hoop. De trouw aan een ideaal is zelden lichtlopend. Meestal groeit zij moeizaam, in de stilte van een soms vertwijfelde ontmoeting met God. Bidden wij daarom met Kardinaal Newman: ‘Richt gij mijn schreden, Heer, ik vraag u niet de horizon te zien: één stap is mij genoeg.’
Hoe loopt de weg door de woestijn naar Uw beloofde landen? Er is veel dorst, er is veel pijn, maar weinig troost voorhanden. Wij kwamen in ’t begin der wegen de kloeke druivendragers tegen, en vroegen toen reeds: Is ’t nog ver? Zij wezen met kort duimgebaar, alsof het nog een boogscheut waar’, naar d’Avondster.
En ’t land werd niet gevonden.
Maar ’t heimwee blijft, spijts twijfel, nood en ijdelheid en zonde. Begint het soms in ’t aanschijn van de dood? Men zegt: Wie God wil zien moet sterven … Of loopt de weg doorheen de grot van onze ziel, waarin Gij waakt, mijn God? Dan valt de schone hoop in scherven, want dan begint de weg van her … Dan was het nooit zo na, mijn God, maar ach, ook nooit zo ver!
Heer God, veertig dagen lang liet Gij uw volk een omweg maken door de woestijn om zijn hart te peilen.
Veertig dagen lang was Elia onderweg om tot bij U te komen.
Veertig dagen was Mozes op de berg, om uw woorden te vernemen.
Veertig dagen verbleef Jezus in de woestijn waar Hij weerstand bood aan alle beproeving van de wildernis.
Ook ons gunt Gij veertig dagen om U te leren kennen en naar Pasen op te gaan.
Kom ons tegemoet en reik ons uw hand. Peil ons hart en zie wat er in ons omgaat.
Laat ons de omweg niet schuwen van de beproeving en de kwade dagen.
Maar laat in ons en in uw ganse Kerk de zekerheid groeien dat Gij er zijt en ons in uw Zoon Jezus uw liefde en uw trouw hebt toegezegd voor tijd en eeuwigheid. Amen.
1ste VASTENZONDAG A – 5 MAART 2017 VANUIT OUDE DROMEN HET NIEUWE LEVEN IN
Elk jaar vertelt de eerste zondag van de vasten ons het verhaal van Jezus, die 40 dagen in de woestijn vertoeft in vasten en gebed …, alleen bij God, alleen vóór God. Zijn ervaring in die kale woestijn is een leidraad voor ons leven: los van alles wat ons dag aan dag inpalmt en gevangen houdt, los van alles wat ballast is voor een schoonmenselijke ontplooiing, roept deze vasten ons op om in volle geestelijke vrijheid uit te groeien tot de mens, die God voor ogen had, toen Hij ons schiep naar zijn beeld en gelijkenis …
‘We mogen de vruchten van alle bomen eten,’ zei de vrouw, ‘behalve die van de boom in het midden van de tuin. God heeft ons verboden van de vruchten van die boom te eten of ze zelfs maar aan te raken; doen we dat toch, dan zullen we sterven.’ ‘Jullie zullen helemaal niet sterven,’ zei de slang. ‘Integendeel, God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad.’ (Uit Genesis 3)
In die tijd werd Jezus door de Geest naar de woestijn gebracht om door de duivel op de proef gesteld te worden. De beproever kwam naar Hem toe en zei: `Als U de Zoon van God bent, zeg dan dat deze stenen brood worden.' Toen nam de duivel Hem mee naar de heilige stad, zette Hem op de rand van de tempel, en zei: `Als U de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Weer nam de duivel Hem mee, nu naar een zeer hoge berg. Hij liet Hem alle koninkrijken van de wereld zien met al hun pracht, en zei: `Dit alles zal ik U geven, als U voor mij in aanbidding neervalt.' (Uit Matteüs 4,1-11)
‘DE KENNIS VAN GOED EN KWAAD’
‘Wat niet eenvoudig kan gezegd worden, is de waarheid niet’. Deze wijsheid is van toepassing op die boom in het midden van de tuin. De boom van de kennis van goed en kwaad wordt hij genoemd, en ook: de boom van het leven. Na een paradijselijk begin loopt alles mis in de tuin van Eden, als de mensen van de verboden boom gaan eten. Het verbod om van die éne boom te eten, en de straf, die dan volgt, het lijkt willekeur van een tirannieke god, die zijn wil oplegt aan slaven, die naar zijn pijpen moeten dansen. We vatten de zin niet van het eenvoudige verhaal, omdat we wijsheid zoeken in ver gezochte theorieën en langs spitsvondige kronkelwegen. Maar bij God is geen sprake van gezochte spitsvondigheid. Zijn Woord is eenvoudig en helder. Zo is het ook met goed en kwaad, met leven en dood. Leven vinden we niet we als we hoogmoedig zelf willen bepalen wat mag en kan. Wat goed en kwaad is, heeft God ingeschreven IN DE NATUUR ZELF EN IN ONS GEWETEN, want Hij heeft ons gemaakt naar zijn beeld en gelijkenis. In natuur en geweten leert HIJ ons wat mag en kan, niet als een tiran, maar als een God van Liefde, die met zijn schepping het beste voorheeft. Als de mens gehoor geeft aan die natuur en als hij luistert naar God, die hem aanspreekt in zijn geweten, zal hij leven vinden; maar dood zal zijn lot zijn, als hij zonder natuur en zonder God zijn eigen wet wil stellen.
De hele geschiedenis toont de waarheid van dit verhaal, vanaf de wreedheid van de oudste tijden tot de – vaak nog grotere wreedheid – in de oorlogen om macht en rijkdom van vandaag: leven vloeit voort uit eerbied voor de natuur der dingen EN uit eerbied voor de medemens. Dat is de nederige, eerbiedige wijsheid, die ingeschreven is in de natuur en ons geweten en die de onbezonnen drift van het recht van de sterkste verre overstijgt. Onze eigen ervaring leert ons diezelfde wijsheid: zoveel leed ontstaat omdat we afwijken van Gods wil, die ingeschreven is in de natuur, zoveel pijn groeit uit vertrapping van de medemens. En zoveel valse dromen lokken ons weg van die éne ware droom van leven, die God inschreef in ons hart en die nog leeft in de ongerepte onschuld van een kind:
Gelukkig kind, dat ligt en laat geworden al ’t geen de mens zo driftiglijk beroert! (Guido Gezelle)
Het enige dat ik aan God vraag, is dat lijden me niet onverschillig zou laten en dat ik niet zou nalaten te doen wat ik moet doen.
Het enige dat ik aan God vraag, is dat onrecht me nooit onverschillig zou laten omdat ik me opsluit in mijn eigen veilige plekje.
Dat oorlog me niet onverschillig zou laten, het monster dat de kleine mens vertrapt in zijn bange onschuld.
Dat bedrog me niet onverschillig zou laten, het veelvuldige bedrog en verraad in deze wereld.
Het enige dat ik God vraag, is dat de toekomst mij niet onverschillig zou laten,
dat ik niet gewoon zou raken aan lijden en honger, aan onrecht en oorlog, aan bedrog en verraad in deze wereld …
en dat ik de hoop niet verlies op een andere wereld.
Wie zal die al te logge structuren afbreken die kinderen van God met miljoenen verpletteren? Wie zal het halen: de sterke of de zwakke?
Ik ken ze allebei, want de zwakke dat ben ik, in mijn trieste macht om de aarde te vermoorden in een oorlog die de laatste zou zijn en het leven te verliezen dat mij gegeven werd. Wie zal het halen?
Ik ken ze allebei. Want ik ben ook de sterke. Ik zou van beide oevers van de aarde verdrukking, honger en razende woede kunnen wegvagen en het recht herstellen dat mij gegeven werd. Wie zal het halen?
Ongetwijfeld leest u een betere, maar in het café waar ik ’s middags mijn boterhammen eet, viel mijn oog op de populairste krant van Vlaanderen en het korte bericht ‘Meer echtscheidingen na nieuwjaar’. Volgens de schrijver blazen Vlamingen na de kerstvakantie massaal hun relaties op, omdat ze nota bene „goede voornemens maken om hun leven een nieuwe wending te geven”. Er wordt naar een website verwezen die in een andere krant wordt aangeprezen onder het kopje ‘Ik wwwil van je af’. De website laat er geen twijfel over bestaan. "Voordelig, snel en gebruiksvriendelijk", zegt hij, en je moet gewoon de knop ‘start echtscheiding’ aanklikken om meteen een lichtjaar van je partner verwijderd te zijn. Het gaat door mijn hoofd wanneer ik tegenover Annelies zit. Vijftien jaar terug zegende ik haar huwelijk in, maar nu is haar verhaal dat Jürgen er van door is met een jong ding. Annelies heeft vier kinderen van Jürgen. Maar kinderen mogen nu eenmaal niet van huis weglopen, ouders wel. Ik ben bang dat ik Annelies niet veel hoop kan geven. De kans dat Jürgen snel terugkeert lijkt minimaal. Daarvoor is hij te onvolwassen. Als pastor heb ik enige ervaring met pijn van mensen. ‘Brutaal gedumpt worden’ rangschik ik daarbij vrij hoog op het lijstje van ‘Groot Zeer’. Iemand verliezen die doodgaat, is ongemeen afschuwelijk, maar moeten rouwen om iemand die springlevend rondloopt, komt er dichtbij. Ik heb me altijd afgevraagd hoe vaak God door dat rouwproces is gegaan. Dat God verdriet heeft om zijn geweigerde liefde, lees je bladzijde voor bladzijde in de Bijbel, waar zijn volk voortdurend "Ik wil van je af" tegen Hem zegt. Bij Amos laat Hij het niet over zich heen gaan en zint op wraak. Bij Hosea maakt God mee dat zijn geliefde, Israël, hem bedriegt en flierefluitend van zijn warme vriendschap wegvlucht. Inderdaad, ook vrouwen dumpen af en toe. Maar God gaat achter haar aan: "En daarom lok Ik haar binnenkort weer naar Mij toe, zorg Ik dat zij naar de woestijn gaat en spreek Ik tot haar hart. Vervolgens geef Ik haar de wijngaarden terug" (Hosea 2, 16). Van grootmoedigheid gesproken. Voor Hosea is bekering en herstel geen fictie. Hij gelooft er steevast in. Hij plaatst er zelfs een datum bij: "Hij redt ons na twee dagen van de dood, de derde dag doet hij ons opstaan: in zijn nabijheid zullen wij leven." (Hosea 6, 2) De plek van de inkeer is volgens Hosea duidelijk de woestijn. Mozes, Elia en Jezus wisten dat. Ze gaan er om beurten in quarantaine, veertig dagen lang. Tijd genoeg om jezelf tegen te komen. Hosea geeft een viervoudig recept mee, nodig om de frequentie te vinden waarop God tot uw hart spreekt om daarna tot bekering te komen: nederigheid, kennis van God, loyaliteit, gerechtigheid. NEDERIGHEID vertaal ik vrij als de kalmte van uw hart hervinden. KENNIS VAN GOD vertaal ik als het gericht zoeken naar Jezus in uw leven, want wie Hem ziet, ziet de Vader. LOYALITEIT is het geheugen van uw hart, de plek waar u zich herinnert hoe diep u door God bemind wordt. GERECHTIGHEID is de houding van diegene die het met God niet tot een breuk laat komen. Na de echtscheiding volgt immers steevast de boedelscheiding. En boedelscheiding is los van Hem heel eigengereid met zijn schepping omgaan. Dan wordt de wereld een puinhoop en verkopen we de arme voor eigen gewin. Daarom horen bij de vasten ook daadwerkelijke solidariteit en broederlijk delen. Vergist u zich echter niet! Vasten is geen periode, het is een houding die er altijd hoort te zijn. Vanaf Aswoensdag net nog iets uitdrukkelijker. Zelf schreef ik die vier woorden op post-itjes en kleefde ze op verscheiden plaatsen in mijn huis. Ik ben zo vergeetachtig en ik wil Hem dit keer niet teleurstellen. Die vergeetachtigheid heeft dan weer te maken met mijn vergankelijkheid. Daarom wil ik dringend as op mijn hoofd. Trouwens tussen Amos en Hosea staat in de Bijbel Joël. Hem gaat u vandaag horen zeggen: "Dit zegt de Heer: ‘Keert tot Mij terug, van ganser harte, met vasten. Scheur uw hart en niet uw kleren, keert terug tot de Heer uw God, want genadig is Hij en barmhartig, lankmoedig en vol liefde’." Nu u sinds enkele Klapstoelen geleden toch weet dat ik af en toe in New York zit, verklapstoel ik nog even hoe ik altijd opnieuw onder de indruk ben van de enorme groep mensen die je er op Aswoensdag met een askruisje op het voorhoofd ziet rondlopen. Vlak om de hoek van de altijd drukke Wall Street staan de rijen bij de kerk van ‘Our Lady of Victory’ zo dik, dat een agent het in goede banen moet leiden. Tegen de avond ziet het in dit deel van de stad ‘zwart’ van het volk. "Life is short", vertelt een Amerikaan me. "Op een dag als deze besef je beter dat je haast moet maken om voor je medemens iets te betekenen!" Zijn woorden zijn nog niet koud, of een reclamewagen rijdt voorbij met dezelfde boodschap maar een andere conclusie: "Life is short, get a divorce". (Het leven is kort, maak nu eindelijk eens werk van die echtscheiding!) Aan u om te kiezen welke goede voornemens u deze vasten maakt om uw leven een andere wending te geven.
Ronald Sledsens. ‘Kerk en Leven’, 6 februari 2008.
8ste ZONDAG A – 26 FEBRUARI 2017 ‘DE LELIES OP HET VELD’
‘God die ons heeft voorzien …’, zo begint een kerklied over Gods voorzienigheid, barmhartigheid en Liefde. De goddelijke Voorzienigheid, het was een groot geloofspunt voor vele mensen vroeger en het blijft ook vandaag een grote steun en troost: God leidt alles in goede banen, ten einde toe. Zoals het lied zingt:
‘Geen toekomst en geen dood bedreigt ons meer voorgoed. Genadig en getrouw wil Hij mijn vrede zijn. Geen mens die Hem weerhoudt om onze God te zijn.’
Dat is een onnoemelijke bron van vertrouwen, zoals we in het evangelie zullen horen: ‘maak je geen zorgen over je leven.’ Maar we mogen hierin niet naïef zijn, in de zin van ‘God zal alleen wel voor alles zorgen; laat alles dus maar waaien en draaien en zelf kan ik ondertussen lustig flierefluiten en pierewaaien. In de eerste plaats zijn wij zelf geroepen om in vrijheid te kiezen voor al wat waar is, schoon en goed, om te kiezen voor het Koninkrijk van God.
Sion zegt: ‘De HEER heeft mij verlaten, mijn Heer is mij vergeten.’ En de Heer antwoordt: Maar kan een vrouw haar zuigeling vergeten of harteloos zijn tegen het kind dat zij droeg? En ook al zou een moeder haar kind vergeten, neen, Ik vergeet u nooit! (Jesaja 49,14-15)
Daarom zeg Ik u: weest niet bezorgd voor uw leven, wat ge zult eten of wat ge zult drinken, en ook niet voor uw lichaam, wat ge zult aantrekken. Let eens op de vogels in de lucht: ze zaaien niet en maaien niet en verzamelen niet in schuren… En wat maakt gij u zorgen over kleding? Kijkt naar de leliën in het veld: hoe ze groeien. Maar zoekt eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid; dan zal dat alles u erbij gegeven worden. (uit Matteüs 6,24,34)
‘GOD OF DE MAMMON …’
De ‘mammon’, het woord wordt maar enkele keren in het evangelie gebruikt, maar het staat wel in de ‘grote Van Dale’: de 'geldgod', zo wordt het daar omschreven. Dat verwijst naar de bekende spreuk in het evangelie: ‘Niemand kan twee heren dienen, God en de mammon’. Het is één van de twee: God of geld. Je moet kiezen. Wie het geld als zijn heer kiest, maakt er zijn god van en dient een afgod. Is het dan niet mogelijk om God oprecht te dienen en tegelijk aan geld het belang te hechten dat het verdient? Van lucht alleen kunnen we immers niet leven: voeding, kleding, een dak boven het hoofd, dat hebben we allemaal nodig en daarvoor is geld onmisbaar. Geld, bezit en aardse goederen mogen dus onze aandacht en zorg krijgen. Maar we noemen geld ook wel eens ‘het slijk der aarde’. Want ontsporing is mogelijk en bestaat. Sommige (vele?) mensen blijken immers verslaafd aan geld en worden verteerd door een geldhonger, die nooit verzadigd is of gestild kan worden. Daarom spreekt het evangelie vandaag zo radicaal. We lezen hier een ontmaskering van het geld dat de wereld regeert en van de mensen afgodendienaars maakt. Je moet blind zijn om die afgoderij niet op te merken. Voor geld is alles te koop. Van alles wordt koopwaar gemaakt, ook van mensen. De waarde van mensen wordt maar al te vaak uitgedrukt in geld. Met de economie als – enige – invalshoek wordt de waardigheid van de mens herleid tot zijn marktwaarde. Het geld bepaalt dan de manier van leven, want tijd is geld. Kerken bouwen we niet meer, die brengen toch niet op. De meest imposante bouwwerken van vandaag zijn tempels van het geld: ze dienen de winst of ze pronken ermee. Kijk maar even rond, waar je ook woont of komt. Overal eisen ze de aandacht op, de miljardentempels van het geld, de macht en de hoogmoed. In het licht van het evangelie kunnen we zien hoezeer de verafgoding van het geld een bedrieglijk waanbeeld is dat mensen misleidt. ‘Wie van u is in staat met al zijn tobben aan zijn levensweg één el toe te voegen?’ ‘Maak je geen zorgen over wat je zult eten of drinken en wat u zult aantrekken. Is het leven niet meer dan voedsel en het lichaam niet meer dan kleding?’ Op een dieper niveau maken we ons zorgen om het geluk van onze partner, de kinderen en de kleinkinderen – maar dan gaat het doorgaans ook enkel of vooral om geld. Geluk is evenwel niet te koop en geld alleen blijkt niet gelukkig te maken. ‘Kijk naar de lelies, hoe ze groeien in het veld. Let op de vogels in de lucht, hun hemelse Vader voedt ze. Zijn jullie niet meer waard dan zij?’ Tweeduizend jaar na Christus lijkt het wel alsof we in onze omgang met geld en bezit nog helemaal aan het begin staan. Waar het echt om gaat is de oproep van het evangelie van vandaag: ‘Zoek eerst het Koninkrijk van God en zijn gerechtigheid.’ Dat koninkrijk is geen ver land dat we eens hopen te bereiken, alleen maar muziek voor later. Hier moeten we het zoeken. Dat Rijk van God is daar waar Gods liefde zichtbaar wordt in mensen. Zijn gerechtigheid geschiedt waar mensen tot hun recht worden gebracht. Daar moet onze zorg naar uitgaan: naar de werkzame aanwezigheid van Gods Geest in ons en in de wereld. We zijn oneindig groot in Gods ogen en het leven van elke mens is oneindig kostbaar voor zijn Liefde. Kijk naar de lelies in het veld, prachtiger dan de koninklijke praal van Salomo. En let op de vogels in de lucht, ze leren wat leven is. Het komt erop aan dat wij leren leven vanuit God, die werkzaam is in ons en door ons. Een God die, in een sfeer van vaderlijke en moederlijke zorg voor elkaar, ons draagt en voedt en de weg opent naar welzijn en bevrijding.
En dat is voor geen geld ter wereld te koop! (Geïnspireerd door Dominicanen: ‘Preek van de week’)
CONSIDERATE LILIA
Laat geen angst uw hart verharden, nu gij bitse woorden hoort. Overdenk in de benarde tijd de troost van 't Levend Woord: krijgstrofeeën worden flarden. doch de lelies bloeien voort.
Waar is Salomon gebleven, waar zijn tempels heerlijkheid? Al zijn pracht werd om het even; al zijn volk is wijd verspreid. Maar het Hooglied, neergeschreven uit zijn hart, verduurt de tijd.
Wat historieschrijvers melden maakt alleen uw zorgen groot. Leest gij in 't begaan der helden meer dan 't voorspel van hun dood? Slechts de leliën der velden kunnen schitteren zonder nood.
Ruil om 't wisselspel der machten niet uw eenvoud voor een schijn. Zing uw lied; zet uw gedachten enkel op een koel refrein. Stoor u niet aan 't vlot verachten door wie zonder schoonheid zijn.
Gun de dwaasheid aan de zotten, aan begerigen de buit, waar 't bederf van roest en motten de voltooiing van besluit. Kies hetgeen zij 't liefst bespotten u voor 't allerdierbaarst uit.
Al wie door geweld regeren zullen door geweld vergaan. Laat uw hart niet murmureren. maar wil 's Heren woord verstaan: op wat u de lelies leren komt het al uw leven aan!
