Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
17-01-2010
Open armen
We schrijven zaterdag, de wekelijkse marktdag in Mundo Novo. Er is een overdekte plaats, maar die is veel te klein voor alle kraampjes. Aan alle kanten zie je vele standjes, waar ook van alles verkocht wordt. Het is een hele belevenis om daar een tijdje rond te lopen, en vooral goed rond te kijken, ook aan alle kanten. Zeker de eerste zaterdag wil ik dat niet missen.
De eerste kramers beginnen rond 3 uur s morgens. Dat zijn de winkeliers, die op zaterdag de markt doen. Een stootkar wordt volgestouwd en voortgeduwd en dan wordt het kraampje opgesteld. Een uurtje later komen de eerste mensen van buiten het centrum, de roça, zeggen ze hier. Dat zijn bescheiden boerenmensen met een voorschoot grond waarop ze groenten en fruit winnen. Elke zaterdag komen zij hier hun vruchten der aarde slijten.
Nog een uurtje later verschijnen ook de eerste kopers. Die willen absoluut de meest verse tomaten, uien, maniok, look of zoete bataten veroveren. En vanaf zeven uur is het de grote drukte. Het is een evenement, dat je niet mag missen, dat gewriemel, dat aan een mierennest doet denken. Je ziet er ook veel bekenden en, om de haverklap, ben je aan t praten, met iemand, die je nooit eerder ontmoet had. Opvallend veel kinderen lopen er rond, van s morgens vroeg al. Sommigen zijn meegekomen met hun ouders, anderen weten dat het s zaterdags daar te doen is.
Ik loop en kijk al een hele tijd rond, als ik plots een hand op mijn schouder voel. Het is Noedi, de moeder van Laiane, het meisje dat kort voor Kerstmis in vreemde, verdachte omstandigheden verdronken is. Haar dood had me toen danig beroerd, zoals je op datum van 22 december van vorig jaar kan lezen. De vorige jaren had ik via Laiane ook haar moeder leren kennen. We geven elkaar een warme abraço, de typisch Bahiaanse omhelzing om vrienden te begroeten.
Het weerzien raakt ons beiden, ik voel weer de pijn van de dag toen ik het berichtje van Laianes dood ontving. Eergisteren hadden we nog getracht om Noedi te bezoeken. Ik voelde mij toen helemaal niet op mijn gemak: wat ga je zeggen aan een moeder die op die manier een dochtertje verloren heeft. Maar ze was alweer verhuisd en we hadden haar dus niet gevonden. Nu stonden we daar plots bij elkaar en er was geen tijd om even bij jezelf te overleggen: wat ga ik nu zeggen, hoe ga ik proberen toch wat te troosten?
Noedi zag er opvallend goed uit, op het eerste gezicht. De vorige jaren maakte zij telkens een slonzige, onverzorgde indruk, verweerd, vuil, suf, te veel geleden en te veel gedronken en allicht ook al een paar dagen niet gewassen. Nu was het anders, haar voorkomen was opvallend proper. Vanzelf praten we over Laiane. Ja, ze was nog triestig, en ja, soms kon ze nog niet eten van verdriet. Maar tranen waren er niet meer, ze zei wel dat ze veel geweend had toen, maar zeker ben ik daar niet van. Noedi behoort tot die groep van mensen, die in hun armoe en miserie al zoveel meegemaakt hebben, dat er geen tranen meer over zijn. Ze is amper 42, maar je kan op haar gezicht geen leeftijd zetten. Je weet het alleen maar, omdat ze het zelf zegt. Je leest ook geen emotie op haar gezicht, ook daarvoor is er in die 42 jaar al veel te veel gebeurd en was er al veel te veel te dragen en te vergeten.
Het doet pijn haar zo te zien. Het doet nog meer pijn om te horen wat ze vertelt. Ja, Laiane was naar Feira gebracht voor een onderzoek, autopsie, dat past niet in haar mond. Ze hadden alleen gevonden, wat je ook zo kon zien: een grote hoofdwonde, een oorzaak hadden ze niet verteld. Er moest al een tijdje een zware ruzie geweest zijn tussen enkele meisjes van dertien, veertien jaar: vechten, schelden, slaan. Ze moeten haar zeker mishandeld hebben, en dan hebben ze haar in het water gegooid. Was de hoofdwonde van de slagen, die ze gekregen had? Is ze met haar hoofd op een stuk rots terechtgekomen? Het is nooit gezegd, het zal ook nooit geweten zijn. Waarom trouwens? Laiane is nu toch dood en Laiane is Michael Jackson niet. Laiane is maar één van die miseriemensjes zonder naam.
s Middags hebben ze haar naar huis gebracht, een krot in Santa Cruz, de armste hoek van Mundo Novo, waar alleen miserie welig tiert. Ze hadden ook een kist gebracht, geen nieuwe, bij een begrafenis van den arme gaat de kist niet mee de grond in. Hier kan bespaard worden en de kist kan weer gebruikt, nog vele keren. Laiane werd erin gelegd, het huisje liep vol, ze wilden vertrekken, alles was nu toch in orde. Noedi ging in het deurgat staan. Laiane blijft hier binnen tot de padre komt, want de padre is de vriend van Laiane en de padre moet eerst bidden. De padre kwam en bad, en had het zelf moeilijk. En dan vertrok de stoet, richting kerkhof: mansão de saudade, staat er boven de metalen poort, de rustplaats vol van heimwee. Het lichaampje werd uit de kist genomen, en neergelegd, en toegedekt. Een kruisje staat er nog niet, dat komt wel, als de gemeente tijd heeft. Nu is er alleen een plaatje, met een tekst en letterkes L-A-I-A-N-E.
Laiane is dood en Laiane is Michael Jackson niet. Laiane is maar één van die armoekindjes zonder naam. Zoals het in de Westhoek staat, op zoveel oorlogsgraven: Unknown - Known unto God. Laiane, miseriemeisje, kindje zonder naam, met een naam, die met veel liefde voor altijd geschreven staat in de palm van Gods hand. En door Hem ontvangen met open armen.
Gisteren was de dag redelijk gevarieerd, een beetje van alles en nog wat. Zo kwam er, in de loop van de namiddag, uiteindelijk een soort klop van de hamer. Absoluut niet erg, alleen maar een soort vermoeidheid, die even toesloeg, en die eens duidelijk liet weten dat we geen twintig jaar meer zijn, en dat je op tijd en stond de nodige rust moet inlassen, en een beetje minder willen altijd druk doende zijn.
Maar tussendoor was er natuurlijk veel gelegenheid om te praten en te luisteren naar verhalen van mensen. Zo is er een verhaal dat me heel erg getroffen heeft en dat ik in deze woorden wil samenvatten: Rechte wegen, kromme wegen. Dat moet een gevolg zijn van het feit dat de Advent nog nazindert, ook al is Kerstmis nu ook al enkele weken voorbij.
In de Advent lazen wij inderdaad over Johannes de Doper. We weten nog dat deze vreemde man, die rondliep in kameelhaar en sprinkhanen at, met wilde honing, er geen doekjes om wond, om de komst van een Redder aan te kondigen. Een stem roept in de woestijn:Bereid de weg van de Heer,elk dal moet opgevuld worden, elke berg en heuvel geslecht;kronkelpaden moeten recht en ruwe wegen effen worden.
En alle mensen zullen de redding zien die van God komt.
Gisteren hoorde ik een wel zeer straf voorbeeld van kronkelpaden wegen. Johannes de Doper is nog lang niet ouderwets, en de redding, die van God komt, is nog volop onderweg, langs kromme wegen die nog rechtgetrokken moeten worden.
Vele, vele jaren al, ook reeds in België is padre Francisco, mijn vriend Frans dus, begaan met het lot en de levensomstandigheden van gehandicapte medemensen. Een voorbeeld daarvan is dat hij, een paar jaar geleden, een inventaris opmaakte van de inwoners van Mundo Novo die gehandicapt zijn. De volkstelling duurde behoorlijk lang, omdat er zoveel te tellen was. Het resultaat was inderdaad ontstellend: zowat 15 % van de mensen vertoonde een of andere vorm van handicap, mentaal of fysisch, in lichtere of in ergere graad. Naast genetische en andere oorzaken, bleek er in ongeveer de helft van de gevallen ook een duidelijk verband met de situatie van armoede, die dan zelf weer verband houdt met de structurele ongerechtigheid in onze wereld.
Een inventaris maken is één zaak, er iets mee doen is nog iets anders. En er werd iets mee gedaan! Nu is de wetgeving op dit domein in Brazilië behoorlijk goed. Blijft maar één probleem: deze goede wetgeving wordt zo goed als niet toegepast of uitgevoerd. Het goede bestaat erin dat een gehandicapte persoon, vanwege de Sociale Zekerheid, recht heeft op een toelage, die gelijk is aan het minimumloon, thans 440 reais of ongeveer170 euro in de maand. Deze toelage wordt vanzelfsprekend niet automatisch uitgekeerd, maar moet aangevraagd worden en een medisch adviseur moet oordelen of de persoon, die een aanvraag indient, inderdaad in aanmerking komt. Een eerste moeilijkheid is reeds hierin gelegen dat de meeste armen niet eens weten dat zij een toelage, en dus een inkomen, kunnen verkrijgen. Volgende moeilijkheid is dat velen van deze mensen niet eens kunnen lezen of schrijven, en dus niet in staat zijn om de stadhuistaal van het formulier te lezen, te verstaan en te beantwoorden.
Als zij dan toch een aanvraag kunnen indienen, omdat iemand hen geholpen heeft, is de zaak niet opgelost, ook niet wanneer de handicap zo aanwijsbaar is, dat zelfs een blinde de handicap zou zien, om het redelijk luguber te zeggen. De feiten tonen dat de uitspraak van deze adviseur met vrijwel volkomen zekerheid voorspelbaar is: er is hier geen sprake van handicap, en er kan dus ook geen toelage toegekend worden. Volgt dus een nieuwe stap: beroep kan aangetekend worden binnen de 14 dagen, en dan wordt het spreekwoord nog maar eens bewaarheid dat de geschiedenis zich herhaalt: weer zal de uitspraak van de medische adviseur negatief uitvallen.
Beroep bij de Sociale Zekerheid is dan niet meer mogelijk. Alleen een rechtsgeding kan nog een oplossing brengen. Waar het pad tot hier al moeilijk recht genoemd kan worden, wordt de weg pas krom in dit stadium van de procedure. Om ook maar enige kans te maken in de rechtszaak moet een advocaat ingeschakeld worden. Normaal dat die een ereloon vraagt en ontvangt. Minder normaal is evenwel de wijze waarop dit ereloon bepaald wordt. Sommige advocaten, vooral in de kleinere stadjes, werken volgens het principe meio-meio, wat in goed Nederlands zoveel betekent als fifty-fifty: gedurende twee jaar zal de gehandicapte, na de gewonnen rechtszaak, aan zijn goede raadsman de helft van de toelage betalen. Dit wil zeggen: 24 maanden lang zal de gehandicapte 220 reais of de helft van zijn inkomen betalen.
De volkswijsheid weet het al heel lang: Goede raad is duur. Alleen hebben we allicht nooit de letterlijke draagwijdte van deze wijsheid begrepen. Evenmin als we begrepen dat nog zoveel kromme wegen rechtgetrokken moeten worden, en dat de redding die van God komt nog altijd onderweg is, ook al is Jezus al zo lang geboren, zoals we onlangs nog zo ontroerd en lieflijk gevierd hebben, net als de herderkes tot tranen bewogen.
Dat laatste overigens zeer terecht: ze waren tot tranen bewogen, want het is om bij te wenen!
Gisteren was het een dag van redelijk veel rusten natuurlijk. Zelfs na een goede nachtrust was het niet echt de meest actieve dqg. Bovendien was de temperatuur weer meer dan goed, gedurende het grootste deel van de dag ruim 35 graden. Niet dat we daarover gaan klagen, maar als je dat echt eens aan den lijve ondervindt, versta je beter dat het voor de gewone mensen hier toch niet echt een lachertje is, om bij zulke hitte zware handenarbeid te verrichten. Zeker niet als je weet dat voor velen van hen de voeding toch ook niet echt overdadig kan genoemd worden. Het is dus nogal misplaatst om te gaan denken of zeggen dat het allemaal luiaards zijn. Voor velen van de gewone mensen is het dagelijkse leven in deze omstandigheden een hele opgave,
Voor mij is dat anders natuurlijk. Na de reis een rustdag ingebouwd, maar over rusten valt niet zo veel te vertellen. Daarom ben ik maar eens in mijn archief van verslagen van vroegere reizen gedoken, en ik werd opnieuw getroffen door één van mijn allereerste ervaringen in Brazilië, nu al jaren geleden, een pastoral bezoek aan de grootste gevangenis van Brazilië, dat is Lemos Brito in Salvador. Hier volgt de impressie.
Na een hazenslaapje, staan we rond 7 uur op. Ontbijt om duimen en vingers af te likken, letterlijk en figuurlijk: verse ananas en meloen. Om 8 uur komt Filip Cromheecke, pastoor en gevangenis-aalmoezenier, 4 leden van onze groep ophalen om de gevangenis van Lemos Brito te bezoeken. Duizenden mannen en vrouwen zijn er verdeeld over 5 units of gedeelten, elk gedeelte omvat 3 verdiepingen en is opgetrokken rond een groot stofferig plein, met daarop een voetbalplein zonder gras. Er lopen ook een twintigtal scharrelkippen rond. Elke unit telt dus honderden, of meer dan duizend gevangenen. Om 9 uur gaan alle celdeuren open, en tot 16.30 uur mogen de gevangenen wat rondlummelen, zich vervelen, wachten, voetballen of niets doen.
Aan de toegangsweg naar de gevangenis wachten de andere leden van het pastorale team voor de gevangenis ons op. We beginnen het bezoek aan de gevangenis, nog buiten de muren, met een voorstelling aan elkaar, en een diep doorleefd gebed, dat door Filip wordt voorgelezen en van sobere commentaar voorzien. De toon is meteen gezet voor de ingesteldheid waarmee we dit bezoek aan deze meest uitgeslotenen zullen beleven. Dan gaan we door de poort de gevangenis binnen. Een lange gang, lichtjes stijgend, met een hele reeks schietgaten, overgebleven restanten van het vroegere fort, dat daar gevestigd was. Voor elk schietgat staan twee of drie gevangenen naar de wereld buiten, de echte buiten-wereld, te kijken, dromend van een leven dat ze kenden en dat ze hopen terug te vinden. De gezichten zijn stuk voor stuk taai, verweerd, getekend.
Het is moeilijk om hen niet aan te kijken, te begluren, zou je kunnen zeggen. Elk gezicht vertolkt een mens, een hart, een droom, die teloorging, een leven, dat zij heel anders gedroomd hadden, en dat nu traagzaam voorttrekt binnen deze doodse, weeë muren. Hen aanspreken lukt nog niet, het blijft bij elkaar aankijken: twee wezens uit twee verschillende werelden, die heel even elkanders pad kruisen. Bij elke blik denk ik vanzelf aan een kleine poster thuis: Het verhaal van een mensenleven, met daarbij de foto van een gelukkige, oude man. Dit zijn geen gelukkige mannen, en ze zijn ook niet oud, al zien zij er meestal wel oud uit, door de sporen, die de vroegere jaren hebben nagelaten. En ook die andere poster speelt door mijn hoofd: Gooi niemand zijn fouten achterna, mensen hebben al genoeg te dragen. Inderdaad, deze mensen hebben al genoeg te dragen.
Met een zuster uit Nieuw-Zeeland, Helen, en padre Filip gaan we dan naar de kapel van de Pastoral Carcerária of gevangenispastoraal. Kapel is een duur woord hier. Het gaat om een soort van zaal, die bestaat uit een drie- of viertal cellen waartussen de muren gesloopt zijn. Zowat 70 of 80 gevangenen vullen samen met het ons de geïmproviseerde kapel. Ze dragen allemaal een uiterst sobere plunje, een slobberbroek met daarboven al dan niet een openhangende vest of een T-shirt. De gelovigen van deze dag zijn in de meest letterlijke zin van het woord de armen, die door Jezus zalig geprezen worden. Diegenen ook waarvan Jezus zegt: Ik zat in de gevangenis en gij zijt mij komen opzoeken. Filip spreekt hen zacht toe, in uiterst eenvoudige woorden, maar met een tederheid, die hen raakt, en tegelijk onverbloemd, zonder nietszeggende woordjes, die alleen maar mooi klinken, maar in hun leven geen betekenis meer zouden hebben. De sfeer is opnieuw uiterst ingetogen, als we samen bidden met deze sjofele mensen.
Dan wordt er wat gezongen, en weer worden ervaringen gedeeld. Het is onze eerste kennismaking met de Braziliaanse kerkmuziek, niet meteen in de meest poëtische omgeving, die tot romantische bezinning uitnodigt. Het is ook onze eerste kennismaking met de Braziliaanse kerk in het Noord-oosten. De omgeving is wel wereldvreemd, maar niet in de betekenis van vlucht uit de realiteit, wel in de betekenis van: deze, hun wereld is zó anders, zó vreemd voor ons. Zij zijn hier thuis, gewoon, op hun gemak, wij voelen ons betrapt op een plaats waar wij geen plaats hebben. Het evangelie van de volgende zondag wordt voorgelezen. De gevangenen geven commentaar, vaak diepzinnig, maar in een uiterst povere taal, vanuit hun leefwereld, van vóór en van in de gevangenis. Ook zuster Helen en padre Filip spreken eenvoudige, verstaanbare woorden, die hun toepassing hebben in hun vreemde leven binnen die muren. Ik kan het ook niet laten om een drietal keer in het Portugees een korte bedenking van ongeveer 1 tot 2 minuten te geven: ondanks het vaste voornemen om nooit in het Portugees te preken, zijn hier al op de eerste dag mijn eerste, totaal onvoorbereide preken in die taal; wellicht zullen het niet de laatste zijn. Je wordt zo opgenomen in een geheel dat je niet kent en dat je overkomt, dat je vanzelf gaat spreken en delen. Als besluit bidden we samen een Onze Vader en een Wees gegroet, rustig, gemeend.
Daarna blijven we nog een half uurtje, of was het langer, praten bij de gevangenen, vanop het balkon met balustrade, dat uitkijkt op het binnenplein. Na die gebedsstonde van ruim een uur is de stilte gebroken. Het gaat nu vanzelf om met hen te praten, al blijft het moeilijk om hun taal te verstaan, en al is het ook niet gemakkelijk om zelf zinnen te brouwen. Maar aan beide zijden van de barrière, hun wereld en mijn wereld, is de goede wil en het verlangen om elkaar te leren kennen zo groot, dat het taalverschil geen echte moeilijkheid vormt. Je spreekt en luistert, je verstaat en maakt je verstaanbaar met hart en oog en handen. Enkele gevangenen komen de werkstukjes tonen, die ze in hun vele lege uren in elkaar geknutseld hebben. Eenvoudige werkjes, om de tijd rond te krijgen en eventueel een centje te verdienen, als ze het kunnen verkopen. Als we weggaan is het afscheid ontroerend, een gevangene omhelst mij zowat een minuut, nadien vertelt Filip mij dat hij aids-patiënt is, het is even schrikken en bang zijn, en voor ik het weet kijk ik of ik nergens een of andere kleine wonde heb. Gelukkig niet, en de vreugde is groot dan, om zulk iemand omarmd te hebben.
Dan gaan we eens kijken naar de crèche, waar de kinderen opgevangen worden, waarvan beide ouders in Lemos Brito gevangen zitten. Er zijn weinig kinderen aanwezig, maar zij zijn proper, worden goed en liefdevol beziggehouden en gadegeslagen. Net kinderen uit een gewone Europese crèche, alleen is de omgeving minder rijkelijk, en de speeltuigen veel minder talrijk. Maar de geest van liefde, die er hangt is allicht omgekeerd evenredig. Je voelt die liefde, waarmee deze kindjes omringd worden.
Filip wil ons duidelijk meteen een grote cultuurschok bezorgen. Want daarna gaan we, om het contrast te zien, naar het meest luxueuze shoppingcenter van Salvador, waar ook een kapel is, maar wel even anders. De sfeer is er ook wereldvreemd, maar in een andere betekenis: een mooie kapel, die tot bezinning stemt, gevuld met sjieke mensen, die blijkbaar niet het minste benul hebben van het leven, dat de meerderheid van de mensen rondom hen leiden en lijden. Goede christenen allicht, maar dan in een andere dan evangelische betekenis. Filip draagt de mis op, een zestig tot tachtig mensen zingen, bidden, klappen ritmisch in de handen. En dan preekt hij weer eens, maar ik ben te moe om nog een woordeke in het Portugees te plaatsen, het is ondertussen rond 13.00 uur. De hele voormiddag is een onvergetelijke ervaring.
Van de gevangenis zijn er natuurlijk geen foto's. Daarom in bijlage 3 foto's uit Salvador, met enerzijds de rijke, dure buildings, en anderzijds - met veel meer inwoners - de talrijke favela's of krottenwijken. Het wijn foto's van vorige woensdag, het jaartal moet dus eigenlijk 2010 en niet 2008 zijn!
Telkenjare als ik de gelegenheid heb om bij mijn vrienden in Brazilië een maand door te brengen, maak ik gebruik vqn de diensten van de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP, Goede diensten trouwens, want de vorige jaren had ik nooit enige reden tot ontevredenheid. Maar in de loop van het voorbije jaar had TAP een onzalige beslissing genomen.
Voorheen was het zo, dat ik s morgens op een ontiegelijk vroeg uur moest opstaan om tijdig in Zaventem te zijn, want daar vertrok de eerste vlucht, tot Lissabon, al rond halfzeven, en eerst waren er de nodige controles van douane en metaaldetectie, Heel vroeg opstaan dus, maar reeds vroeg ook in Lissabon, en anderhalf uur later de lange vlucht naar Salvador, Bahia, Brazilië. Een vlucht van bijna 9 uren, maar door het tijdsverschil was het toen nog mogelijk om dezelfde dag met de auto of met de bus nog 350 km het binnenland in te rijden, tot Mundo Novo, waar ik logeer bij een vriend sinds vele jaren, Frans Verhelle, oftewel Padre Francisco, die daar padre is maar die daarnaast ook een boeiende en vruchtbare pastoral beoefent met dove mensen, die veelal ook stom zijn, omdat zij als gevolg van hun aangeboren doofheid nooit leerden spreken. Over deze werking zal ik de volgende dagen nog wel de gelegenheid krijgen om uitvoerig te kunnen berichten,
Omdat we nog dezelfde dag naar Mundo Novo konden rijden, was het mogelijk om de hele reis in 1 dag af te werken. In totaal 11 uur vliegtuig en zowat zes uur auto of bus maar dan was de hele reis tenminste in 1 dag achter de rug.
Maar TAP had dus anders geoordeeld. De vluchturen waren ondersteboven gehaald. Leek op het eerste gezicht wel aangenaam, want gedaan dat opstaan en vertrekken in het holst van de nacht maar er is een grote MAAR bij. Op een deftig uur thuis vertrekken naar Brussel betekent al dat je al vanaf Aalst periodisch in de dagelijkse file belandt, een genoegen dat heel wat mensen dagelijks mogen smaken, maar toch minder leuk is als je gewoon bent aan de rust van een polderdorp,
Dat is evenwel het belangrijkste nog niet. De landing in Salvador is vele uren later dan voorheen, met als gevolg dat het te gevaarlijk is om dan diezelfde nacht nog met de auto die laatste 350 km te rijden: te veel overvallen s nachts. Om dezelfde reden rijden er s nachts trouwens ook geen bussen. Blijft alleen de oplossing: overnachten in een hotel, en de laatste uren zijn dan voor de volgende dag. Zo gedacht, zo gedaan, vrienden uit Salvador waren daar om mij op te wachten en dus naar een hotel: goed en comfortabel, maar derde verdieping en geen lift. Goed dat de vrienden o.a. twee stevige, jonge manspersonen waren, die de bagage nog naar boven konden zeulen. Mijzelf zou het gezien de voorbije uren moeilijker gelukt zijn.
Een lekkere nachtrust, een stortbad en een goede maaltijd later, waren we klaar voor het vervolg van de reis. We dat is: Lene, lerares of professora van de dovenschool van Frans, en ikzelf. Naar de rodoviaria, of het busstation van Salvador, dus met de taxi. Bussen genoeg, die voorbij Mundo Novo kwamen, maar telkens slechts 1 plaats vrij, Eerst om 1 uur s middags eindelijk een bus met nog twee vrije plaatsen. Dus vlug gereserveerd en dan nog bezigheid zoeken tot dat uur.
Dan kwam het laatste stuk van de reis. Rond halfzeven s avonds waren we in Mundo Novo waar Frans ons stond op te wachten, samen met Otávio en Enrique, dat zijn de kinderen van Lene. Vijf minuutjes later waren we thuis bij Frans, in zijn nieuwe woning, die later wel zal beschreven worden, want dat is de moeite waard: het is het oudste huis van heel het stadje. In het Portugees noemen ze dat een casarão, in het Nedelands zijn we geneigd om dan van een herenhuis te spreken. Maar dat is toch heel iets anders, denk maar niet aan een huis in de stijl van de woonst van Helmut Lotti of andere gegadigden aan de Cogels Osylei in Antwerpen of het miljoenenkwartier in Gent, Het is wel een zeer groot huis, zowat 150 jaar oud, denk ik, waar vele jaren lang een rechter, allicht nog een nazaat van de Portugezen van destijds gewoond heeft.
Moe na twee dagen reizen en vele uren zetelen in vliegtuig en bus! Maar blij om eindelijk ter plekke te zijn, en de eerste exotische vruchten te kunnen proeven, samen het eerste lange vertellement, waarop er ongetwijfeld nog vele zullen volgen.
De groetjes voor vandaag, en als het lukt, een paar sfeerbeelden uit Mundo Novo.
