DE GEVANGENIS IN ZIJN HART

Er zijn mensen die door hun eigen misdaad zo diep geraakt en geschonden worden, dat ze niet meer in staat zijn een normaal menselijk leven te leiden. Iemand zei: 'De dag dat ik die ander vermoordde, heb ik eigenlijk mezelf vermoord.'

Na een gevangenisstraf van soms wel twintig of dertig jaar willen velen niet meer vrij zijn. Anderen kunnen de herwonnen vrijheid gewoon niet aan. Ze slagen er maar niet in hun verleden op de juiste manier te verwerken.

Ik zag hem zitten in zijn cel. Hij leek opgelucht. Eindelijk terug binnen, terug veilig. In zijn hart had hij de gevangenis nooit verlaten. Toen hij enkele jaren geleden vrijkwam, had hij zich als een vreemde in de wereld gevoeld. De mensen waren nochtans goed voor hem geweest. Ze hadden het onmogelijke gedaan om hem te helpen, hem uit zijn isolement te halen en van hem weer een mens te maken. Hij had het niet gewild. Ooit had hij tegen iemand gezegd: 'Bewust blaas ik alle bruggen op naar de mensen toe. Ik wil met niemand nog contact.' En toen was er een diep zwijgen over hem gekomen. Was het omdat hij zich schaamde over zijn misdrijf? Of zag hij in alle mensen zijn slachtoffer terug? Hij vroeg zelf om weer naar de gevangenis te mogen gaan, maar men deed alles om hem erbuiten te houden. Hij huurde twee kamers en richtte een ervan in als gevangeniscel, alsof hij zichzelf wilde straffen voor het leven. Soms sloot hij zich op en liet hij zich, precies zoals in de cel, op vaste tijdstippen wat eten brengen. De gevangenis was een stukje van hemzelf geworden. Hij koesterde ze. Hij voelde zich afgeschreven, niet door de mensen, maar door datgene wat hij gedaan had.

De gevangenis deed hem goed. Daar hoefde hij met niemand rekening te houden. Alles was elke dag hetzelfde. Dat had hij graag. De bewakers waren vriendelijk maar kregen met hem geen contact. Uren zat hij wezenloos op een stoel naar de bekraste muur te staren. Zijn cel was zijn thuis. De dag dat zijn slachtoffer begraven werd, had hij besloten ook zichzelf te begraven. De gevangenis was zijn graf.

Maar op een dag kreeg hij in het kader van de actie voor gevangenen van Bond zonder Naam een klein pakje, met daarbij een heel fijn briefje van een kind. Het begon met Lieve meneer en eindigde met een kus. Toen waren er langzaam dikke tranen uit zijn ogen gerold en had hij voor het eerst zelf de bewaker aangesproken en gezegd: 'Dit briefje, kijk, dit briefje moet ik aan de muur plakken. Ik moet het elke dag lezen.' Vanaf die dag begon hij langzaam te ontdooien.

Wat grote mensen en deskundigen niet konden, had een klein kind klaargespeeld: een in zijn hart bevroren mens ontdooid, een dode uit zijn graf gehaald.

Phil Bosmans: ‘Kleine mensen, grote mensen’

Elke dag

waarop wij een beetje goedheid betonen,

is een dag

die de dood niet meer

van de kalender kan wissen.

Christian Bobin: ‘Verrijzen’