MISSIEZONDAG 20 OKTOBER 2019

‘HIERAAN ZULLEN DE MENSEN ZIEN …’

Oktober is al lang de missiemaand en vandaag is het Missiezondag. Dit jaar spreekt paus Franciscus van een buitengewone missiemaand: missiewerk gebeurt niet alleen door missionarissen in verre landen, maar allemaal zijn wij geroepen om te getuigen van ons geloof, om de blijde boodschap van Jezus uit te stralen. Mensen zouden moeten zien dat wij christenen zijn, bv. door de vreugde, de vrede, de zachtmoedigheid en de goedheid, die van ons uitgaat.

En zeker ook door onze zorg voor de lijdende en arme medemens. Kortom, zoals Jezus het zelf heeft gezegd bij het Laatste Avondmaal: ‘Hieraan zullen de mensen zien, dat jullie mijn leerlingen zijn: als jullie elkaar liefhebben’.

Zusters en broeders,

als ik de liefde niet had, ik zou niets zijn.

De liefde is geduldig en vol goedheid.

De liefde kent geen afgunst,

geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid.

Ze is niet grof en niet zelfzuchtig,

ze laat zich niet boos maken

en rekent het kwaad niet aan,

ze verheugt zich niet over het onrecht

maar vindt vreugde in de waarheid.

Alles verdraagt ze, alles gelooft ze,

alles hoopt ze, in alles volhardt ze.

Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie,

maar de grootste daarvan is de liefde.

(Uit 1 Korinthen 13,1-13)

Tijdens het Laatste Avondmaal

zei Jezus tot zijn leerlingen:

kindertjes,

nog maar kort zal Ik bij jullie zijn.

Ik geef jullie een nieuw gebod:

dat je elkaar liefhebt.

Met de liefde die Ik jullie heb toegedragen,

moeten jullie ook elkaar liefhebben.

Daaraan zal iedereen kunnen zien

dat jullie leerlingen van Mij zijn:

als jullie onder elkaar de liefde bewaren.’

(Johannes 13,33-35)

ALS IK DE LIEFDE NIET HAD …

In deze ‘buitengewone missiemaand’ vraagt paus Franciscus ons dus dat wij allen zouden getuigen van ons geloof in Jezus. En Jezus zegt ons: ‘Hieraan zullen de mensen zien dat jullie mijn leerlingen zijn: als je elkaar liefhebt.’

Om over de liefde te spreken beginnen we best bij deze woorden: ‘God is Liefde’. Die volmaakte Liefde van God toont zich dag aan dag aan ons in twee hoogtepunten: de schepping, en de verlossing, dankzij de menswording van Jezus, beide niet alleen in een ver verleden, maar uitingen van liefde die voortduren. God noemen wij Schepper, maar ook nu nog draagt Hij ons dag aan dag. En ook de verlossing van zonde en dood, die wij ontvingen door zijn barmhartigheid, maakt ons ook vandaag nog tot nieuwe mensen – mensen, die de oude mens – onderworpen aan zonde en dood afgelegd hebben.

God heeft ons zijn Zoon Jezus gezonden, maar die Jezus leeft voort onder ons, en in ons. Onze menselijke liefde zal zich spiegelen aan deze volmaakte Liefde, die God is, maar die volmaakte Liefde zal altijd een streefdoel blijven. Wel leert zij ons veel over het schoonste in onze menselijke liefde. God bestond van alle tijden, maar Hij wilde zich delen in uiterlijke tekenen, in onze menselijke geschiedenis.

Dat geeft ons een eerste aanwijzing voor onze menselijke liefde: ook die zal niet alleen in ons hart leven, maar in tekenen aan het licht treden. Wij zijn geen zuivere geesten, maar omhuld met lichamelijkheid, en zo zoekt de liefde in ons hart ook een weg naar buiten. ‘De liefde bouwt een woning’, is de titel van een boekje van Dr. Anna Terruwe. Het gaat niet om een huis van stenen, maar over liefde die zich toont. Als wij iemand liefhebben, dan vertaalt zich dat in een manier van leven, die verder reikt dan een sentiment in ons hart. Ouders die van hun kindje houden, zorgen ervoor en koesteren het. Dagelijkse tekenen van liefde, die vanuit de binnenkamer van het hart naar buiten treedt, en gestalte krijgt.

Zo is het met elke liefde. Maar Liefde mag niet geveinsd zijn. Eerlijkheid in de tekenen is heel belangrijk. Het moet daarbij niet gaan om grote daden: vele kleine attenties kunnen dag aan dag de innerlijke liefde uiten.

En ook dit nog: je zoekt de andere nooit alleen om jezelf, voor je eigen nut, maar omwille van de andere. Je vergeet daarbij in zekere zin jezelf, als het hem of haar maar goed gaat. Eén van de kenmerken van liefde is de belangloosheid. Liefde zoekt zichzelf niet, maar is de houding in ons hart, die het goede voor de andere wil, en die zichzelf daarvoor kan vergeten.

Maar het wonder van de liefde is dat wij juist zo zelf gelukkig worden. Als wij erin slagen onszelf te vergeten, komt de vreugde wonen diep in ons. Jezus zegt: ‘wie zijn leven verliest, zal het winnen’, wie het minst aan zichzelf als enig doel in zijn leven denkt, zal juist daardoor zijn diepste bestemming en diepste vreugde vinden. Last en moeite blijven bestaan, maar zij wegen niet meer of drukken niet, zij maken blij, niet uit een of andere vorm van zieke zelfkwelling, maar omdat wij zo geworden zijn dat wij het goede voor de andere willen.

Er bestaat een oud verhaal over de evangelist Johannes, die al hoogbejaard is. Ook dan zat hij nog uren en uren samen met zijn jongere leerlingen. Op een dag maakte één van hen zijn beklag: 'Vader Johannes, jij spreekt altijd over liefde, over Gods liefde voor ons en over onze liefde voor elkaar. Waarom vertel je ons nooit eens iets anders dan over die liefde?'

Johannes, die bij het Laatste Avondmaal zijn hoofd had laten rusten aan het hart van Jezus, antwoordde: 'Omdat er niets anders is, alleen liefde ... liefde ... liefde.'

Liefde is een lange weg, en kan soms moeizaam zijn. Zij kan een hoge prijs in onthechting vragen, omdat zij niets zoekt voor zichzelf. Maar zij is de enige weg naar onze menselijke bestemming en naar God, die Liefde is.' 

Een beetje triest staat hij voor mij,

een magere opgeschoten jongeman.

‘Of ik geen emmers, potten, pannen,

lakens, dekens of matrassen kopen wil?’

Ik heb helaas niets nodig.

Hij is van Juazeiro, dat is vijfhonderd kilometer hier vandaan.

Vanmorgen is hij  met een aantal lotgenoten neergedumpt

in deze voor hem totaal onbekende stad.

De baas pikt hem vanavond weer op.

Ze slapen met zijn allen in zijn vrachtwagen,

tussen de handel die ze  overdag kwijt willen.

‘Slechte tijden, niemand koopt’, zucht hij somber.

Of hij geen tas koffie wil?

Hij bedankt, nauwelijks hoorbaar.

Ik voel mij onwennig.

Zonde, zo een frisse jongeman die de ganse dag rond zeult,

geketend aan waardeloze brol.

Het zoveelste slachtoffer van de werkeloosheid 

Even licht er wat reactie op.

‘Straks ga ik weer studeren, voor dokter,

com certeza, zeker weten’, zegt hij.

‘Com certeza, zeker weten’, laat ik me ook ontvallen.

We weten dat dit niet zal gebeuren,

dit jaar niet, volgend jaar niet,

maar het helpt  om ons  onbehagen te milderen.

Hij snapt wel dat ik zijn uitzichtloze situatie doorgrond.

Hij wil geen medelijden,

hij wil verkopen maar ik hoef geen brol.

Een voor ons beiden vervelend moment.

Hij is intelligent,

heeft zijn 'magistério' – secundair onderwijs – voltooid. 

‘Até, tot ziens..’, zegt hij. 

Het gerammel van potten en pannen verdwijnt in de straat.

Até,

tot er betere tijden komen,

dit jaar,

volgend jaar …

(Frans Verhelle, missionaris in Brazilië)