|
HEILIGE CATHARINA VAN SIËNA,
KERKLERARES EN PATRONES VAN EUROPA
Vandaag vieren we de
Heilige Catharina van Siëna. Eerst even iets over haar bewogen leven. We gaan
te rade daarvoor bij Dries van den Akker S.J.
Korte biografie
Catharina werd
geboren in 1347 te Siena als 25e kind van een lakenverver. Op 16-jarige
leeftijd trad zij toe tot de derde orde van de dominicaner orde. Dat wil zeggen
dat zij wel volgens de regel van Sint Dominicus leefde, evenwel niet in een
klooster, maar gewoon thuis. Toch werd zij al gauw zo bekend om haar heilige
levenswijze, dat velen haar kozen als leidsvrouwe en voorbeeld; zij werden de
'Caterinati' genoemd: zij vormden langzamerhand een vaste kring om haar heen.
Daar bevonden zich adellijke jongeren onder, oude kooplieden, priesters,
advocaten, kunstenaars en soldaten. Wat hen in haar boeide was haar heiligheid,
haar opgewekte humeur, haar pittige, rake uitspraken en de extases die zij
ontving tijdens haar gebed; daar waren velen getuigen van. Zij wijdde zich toe
aan de armen van de stad en zij bezat de gave de meest verstokte zondaars tot
inkeer te brengen.
Ook bewoog zij zich
op het kerkdiplomatieke vlak. Zo wist zij paus Gregorius XI ertoe te bewegen
zijn Franse standplaats Avignon te verlaten en terug te keren naar Rome. Dat
deed ze door in gezelschap van haar gevolg 'caterinati' persoonlijk naar
Avignon te gaan en de paus als het ware bij de hand te nemen en te geleiden op
zijn weg naar huis. Op talloze manieren probeerde zij bij te dragen tot de eenheid
van de Kerk in de westerse wereld. In 1380 ontbood paus Urbanus VI haar zelfs
naar Rome om te dienen als zijn raadgeefster. Daar stierf zij nog in hetzelfde
jaar, waarna zij werd bijgezet in de kerk van Santa Maria sopra Minerva.
Verering & Cultuur
Zij heeft ruim honderd brieven
nagelaten en een geschrift over mystiek, waarvan de kwaliteit zo groot is dat
zij in 1970 door paus Paulus VI werd uitgeroepen tot kerkleraar. Sinds 1939 is
zij ook patrones van Italië. Daarnaast is zij beschermheilige van haar vaderstad
Siena.
Patronaten
Sinds 1999 staat zij te boek als
patrones van Europa; sinds 1939 van Italië en sinds 1866 van Rome; daarnaast
van de derde orde van de dominicanessen, van wasvrouwen en stervenden. Haar
voorspraak wordt ingeroepen tegen de pest en tegen hoofdpijn.
In 1946 publiceerden
Gabriël Smit (rijmpjes) & Piet Worm (prentjes) een boekje over heiligen
voor kinderen: Roosjes uit de Hemeltuin; Utrecht/Antwerpen, De Fontein. Het
bevat ook een rijmpje voor Catharina:
Die Jezus
doornen droef en zwaar
Gedragen hebt zo menig jaar,
Die in uw voeten en uw handen
Zijn felste wonden voelde branden,
Bid, Catharina, bid voor mij,
Dat ik zijn lijden waardig zij.
Uit de eerste lezing
onthouden we volgende zin, die overigens zeer goed aansluit bij de overweging
van gisteren: In zijn licht wordt alles anders.
Dit is de boodschap die wij van Christus gehoord
hebben
en aan u doorgeven:
God is licht,
er is in Hem geen spoor van duisternis.
Als wij beweren deel te hebben aan zijn leven
terwijl onze wegen duister zijn
liegen wij met woord en met daad.
(1ste brief van Johannes, 1,5-6)
Het evangelie is dit enig mooie stukje uit Matteüs
In die tijd sprak Jezus:
Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde,
omdat Gij deze dingen verborgen gehouden hebt
voor wijzen en verstandigen,
maar ze heb geopenbaard aan kinderen.
Ja, Vader, zo heeft het U behaagd.
Alles is Mij door mijn Vader in handen gegeven.
Niemand kent de Zoon tenzij de Vader,
en niemand kent de Vader tenzij de Zoon
en hij aan wie de Zoon Hem wil openbaren.
Komt allen tot Mij
die uitgeput zijt en onder lasten gebukt,
en Ik zal u rust en verlichting schenken.
Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij:
Ik ben zachtmoedig en nederig van hart;
en gij zult rust vinden voor uw zielen,
want mijn juk is zacht en mijn last is licht.
(Matteüs 11,25-30)
Weinig toelichting nodig hierbij, maar deze eenvoudige
woorden van Jezus hebben des te meer inhoud en draagkracht. In deze week,
waarin de roepingen in de kijker geplaatst worden, zijn zij meer dan ooit een
licht op onze weg. Een kerklerares, tevens patrones van Europa, herinnert ons
aan die enige keer in het evangelie dat Jezus letterlijk zegt: Leert van Mij
en wat wij te leren hebben is dit:
Ik ben zachtmoedig en nederig van hart.
|
