Mijn man houdt mijn hand vast terwijl we samen de veroordeling aanhoren. Het gezwel is kwaadaardig en zodanig groot en ruim verspreid dat de ganse borst moet verwijderd worden.

Wat er na die mededeling door mijn hoofd schiet is moeilijk te beschrijven.

   Ik voel mij in de eerste plaats op elk vlak enorm schuldig.

Schuldig tegenover mijn echtgenoot. Die heeft nog geen tien jaar daarvoor zijn eigen moeder aan borstkanker verloren en nu jaag ik hem opnieuw die nachtmerrie in. We zijn amper zes jaar getrouwd. Komt er nu al een eind aan ons geluk?

Schuldig tegenover mijn kinderen. Ik ben de dertig al voorbij wanneer ik eindelijk de man ontmoet die de vader van mijn kinderen kan worden. Uiteindelijk ben ik 35 en 37 wanneer mijn kinderen geboren worden en nu zou ik hen moederloos moeten achterlaten?

Schuldig tegenover mijn ouders. Hoe moet ik het in godsnaam aan mijn altijd zo bezorgde ouders melden dat hun dochter borstkanker heeft? Zij hebben altijd zo goed voor mij gezorgd en nu doe ik hen zoiets aan. Het schiet me te binnen dat mijn moeder ooit heeft gezegd dat ze nog liever zou doodgaan aan kanker dan een borst te laten wegnemen. Hoe zal zij op mijn gehavende lichaam reageren? Zal ze griezelen als ze het ziet? Heb ik wel de juiste beslissing genomen?

    Eigenaardig genoeg voel ik me tezelfdertijd enorm opgelucht. Ik ben de laatste maanden niet zómaar slap en futloos en zwak en eindeloos moe geweest. Het is geen gebrek aan wilskracht of doorzettingsvermogen geweest. Er is een ernstige medische verklaring voor mijn slapte. Ik ben écht ziek. Daardoor krijg ik opeens een grondig excuus om althans een deel van mijn bijna onoverkomelijke problemen aan de KULeuven te ontvluchten: ik kan even vrij nemen van het werk! Ik zal minstens twee weken in het ziekenhuis verblijven en wellicht nog langer voor allerlei nabehandelingen en moet dus niet meteen terug naar dat vervloekte werk! Haast ongeoorloofd wat een pak van mijn hart, wat een dankbaarheid ik voel. Ik kan voor het eerst terug lucht zuigen tot in het onderste putteke van mijn longen. Ik ben van zin me laten verwennen in dat ziekenhuis. Ik moet voorlopig niets meer doen, alleen maar slapen en rusten en beter worden. Er zal voor mij worden gezorgd. Dat besef doet ongelooflijk veel deugd. Er valt een pak van mijn hart.

Meer dan eens vraag ik me af of ik wel normaal ben? Welke mens met gezond verstand is er blij mee dat ze kanker krijgt?

   Daarnaast is er natuurlijk die panische angst voor de onzichtbare vijand die het gewaagd heeft om mij aan te vallen langs een kant vanwaar ik nooit een aanval heb verwacht. Er is woede en agressie tegen de kankercellen die al jarenlang bezig zijn mijn lichaam te vernielen zonder dat ik er iets van gemerkt heb. Er is afkeer en misprijzen tegenover mijn eigen lichaam dat mij zo in de steek heeft gelaten. En er is zelfmedelijden in overvloed.

   Allesoverheersend is uiteindelijk de angst.

Angst door de onwetendheid over wat me nog te wachten staat. Angst die uitdrukking vindt in duizenden vragen waarvan de ergste is of ik dood zal gaan? Hoe lang heb ik nog te leven? Welke lijdensweg staat me te wachten? Hoe pijnlijk zal de aftakeling zijn op het einde?

Angst die ook gevoed wordt door gebrek aan kennis. Hoe komt die kanker in mijn lichaam? Wat ís kanker voor iets? Ik weet niets meer dan dat het een griezelige, oncontroleerbare woekering van cellen is waar je uiteindelijk aan dood gaat.

Maar ik wil nog niet dood!!!

Die kanker moet meteen uit mijn lichaam worden gehaald.

Die cellen moeten wég wég wég!

Karlijn

   Die avond, terwijl ik mijn nachtkleed aantrek, voel ik een pijnscheut onder mijn rechter oksel. Ik vind een kleine ronde verharding die zelfs bij lichte aanraking aanvoelt als een flinke blauwe plek. Wanneer ik luidop mijn verwondering uitspreek over hoe ik nu in godsnaam op die plaats een blauwe plek kan hebben opgelopen wordt mijn echtgenoot, die al met één helft in dromenland vertoeft, plots terug wakker. Hij vraagt of die blauwe plek aan dezelfde kant zit als dat knobbeltje waar ik ongerust over ben. Wanneer ik dat bevestig raadt hij me aan de volgende morgen zonder verwijl een andere arts te raadplegen voor tweede advies. Daarna draait hij zich om en valt, zoals alleen mannen dat kunnen, meteen in een diepe slaap.

    Een naar gevoel sluipt door me heen. Ik kruip als verdoofd in bed en krijg het opeens ijskoud. Het lijkt of er een schroef om mijn borst sluit waardoor ik amper kan ademhalen. Om onverklaarbare redenen beginnen de tranen over mijn wangen te stromen. Ik voel me hartverscheurend triest en blijf maar stilletjes doorhuilen terwijl ik de slaap niet kan vatten. Ik kan me vandaag niet meer herinneren wat er door mijn hoofd ging die avond, maar ik weet nog wel dat ik me nooit eerder zo eenzaam heb gevoeld.

   De volgende morgen weet ik met zekerheid wat me te doen staat. Ik moet en zal elders tweede advies gaan vragen. Mijn gynaecoloog blijft nu al maandenlang dezelfde onderzoeken doen, zonder enig resultaat en hij weigert om een biopsie uit te voeren. Ik kan intussen al een album vullen met de vele mammografieën en echo's die genomen werden in het ziekenhuis van de Naamsestraat, in het Medisch Centrum voor Huisartsen en in Gasthuisberg. Steeds meldt de radioloog van dienst me hoofdschuddend dat mijn borstweefsel ondoorzichtig is, waardoor er op de beelden niets te zien is.

   Het is nog geen acht uur wanneer ik mijn huisarts bel en haar vraag me door te verwijzen. De dag nadien kan ik bij de nieuwe arts terecht. Hij luistert aandachtig naar mijn relaas en besluit meteen een biopsie uit te voeren. Hij vraagt me de volgende dag binnen te komen op Gasthuisberg. Even ben ik sprakeloos van de schrik maar de vriendelijke man stelt me gerust en zegt dat dit de enige manier is om zekerheid te krijgen. Hij stelt voor tijdens de biopsie een vriescoupe te laten uitvoeren en vraagt mijn toestemming om, ingeval de knobbel toch kwaadaardig zou zijn, de borst te mogen wegnemen. Ik kan hem alleen maar aanstaren terwijl mijn brein hopeloos probeert de hele stroomversnelling bij te houden.

   Mijn kinderen! Dat is het enige wat me door het hoofd spookt. Mijn kinderen van drie en vijf! Zij zijn nog veel te jong om zonder moeder door het leven te gaan. Want dat het onderzoeksresultaat deze keer niet gunstig zou zijn, daar lijk ik opeens niet meer aan te twijfelen. Dat feit op zich kan me niet deren, maar wat moet er met mijn kinderen gebeuren?

Het is een heel gedoe om op die korte termijn opvang te vinden voor de kinderen want ik zal na de biopsie toch minstens één dag in het ziekenhuis moeten overnachten. Mijn moeder wil ik niet lastigvallen. Zij heeft immers nog niet zo lang geleden een zware hersenbloeding gehad en is sindsdien nog vlugger ongerust dan voorheen. Ik besluit haar pas iets te vertellen wanneer ik zelf zekerheid heb.

   Het lijkt misschien kinderachtig, maar ik ben doodsbang voor de narcose. De laatste jaren heb ik zoveel verantwoordelijkheden gedragen, moeilijkheden moeten trotseren en problemen moeten oplossen dat ik er gewoon niet kan toe over gaan om mijn lot zonder verder verweer en zonder enige controle aan iemand anders over te dragen, ook al zijn het bekwame artsen. Ik kan de chirurg overhalen onder geen beding mijn ganse borst weg te nemen terwijl ik in slaap lig. Ik wil eerst alle mogelijkheden met hem kunnen overleggen. Daartegenover staat dat hij mij ervan kan overtuigen dat ik hem de okselklieren laat wegnemen ingeval het gezwel kwaadaardig zou zijn, omdat dit nodig blijkt voor het bepalen van de verdere behandeling. Ik ben zo bang voor wat er komen gaat dat ik hem vraag onze overeenkomst op papier te zetten. Het feit dat de arts daar zonder aarzeling mee akkoord gaat, brengt me enigszins tot rust.

   Na de ingreep, nog suf van de verdoving, ben ik enorm opgelucht wanneer ik enkel een groot drukverband voel over mijn borsten terwijl mijn rechteroksel onaangeroerd is. Met een eindeloos dankbaar gevoel omdat het knobbeltje dan toch niet kwaadaardig blijkt te zijn en tegelijk een beetje boos op mezelf omdat ik voor nodeloze paniek heb gezorgd, glijd ik terug in een diepe postnarcoseslaap.

   Wanneer ik geruime tijd later op een verre achtergrond de stem van de dokter hoor zeggen dat hij dringend met mijn man wil spreken, ben ik opeens klaarwakker! Ik schiet met wijd opengesperde ogen rechtop in bed en mijn man neemt mijn hand in de zijne, terwijl we de veroordeling aanhoren. Het gezwel is wél kwaadaardig en bovendien zodanig groot en ruim verspreid dat de gehele borst moet verwijderd worden. De okselontruiming kan beter tegelijk met die mastectomie worden uitgevoerd. Dan kan het litteken in één stuk doorlopen en mooier worden afgewerkt, vertelt de chirurg. Vandaar dat de arts de oksel niet had aangeraakt tijdens de biopsie.

Karlijn

   De laatste jaren leed ik wel vaker aan spanningsverschijnselen. Pijn in de nek, af en toe wat darmproblemen en tijdens het weekeinde steeds vaker optredende spanningshoofdpijn. Met mijn drukke bezigheden was dat eigenlijk niet zo verwonderlijk. Op het werk volstond de veertig uren week amper om de opgelegde taken af te werken. De zwangerschappen, de zorg voor twee kleine kinderen en het steeds drukker wordende huishouden vraten een heel deel energie weg. Bovendien hadden we onze handen vol met het verbouwen van die oude boerenwoning die we zopas hadden gekocht. Daar kwam veel meer werk bij kijken dan we eerst hadden gedacht.

Ik was altijd moe en voelde me vaak volkomen uitgeput.

   Toevallig ontdekte ik opnieuw een knobbeltje in mijn rechterborst. Ik leed al geruime tijd aan de ziekte van Reclus en had de laatste jaren al eerder knobbeltjes gevoeld in mijn beide borsten. Telkens werd een punctie, een mammografie en een echografie uitgevoerd en nooit werd iets verdachts opgemerkt. Hoewel ik over dit zoveelste knobbeltje dus niet zo ongerust meer was besloot ik toch naar de gynaecoloog te gaan. Ook deze keer konden de negatieve onderzoeksresultaten mij volledig geruststellen.

    Mijn gedachten werden in die periode volop in beslag genomen door een reeks incidenten op het werk. Door een procedurefout van de toenmalige dekaan was ik namelijk volkomen ten onrechte een belangrijke promotie ontlopen. Ik was druk doende met brieven schrijven, heen en weer lopen van de ene overheid naar de andere en alles in het werk te stellen in de hoop het onrecht ongedaan te maken. Zenuwslopend en uiterst vermoeiend was dat. Maanden later pas kon de fout worden rechtgezet en werd de dekaan voor zijn misstap op het matje geroepen. Hij zwoer echter dat hij voor deze blaam weerwraak zou nemen.

   Stilaan kreeg ik een onbehaaglijk gevoel over dat knobbeltje in mijn rechterborst. Ik ging nog eens naar de gynaecoloog die me na nieuwe onderzoeken verzekerde dat er niets was om me ongerust over te maken. Toch kon hij deze keer mijn onbehagen niet wegnemen en ik drong aan op meer zekerheid. Hij stelde voor over twee maanden nog eens terug te komen. Het gedoe aan de universiteit zoog intussen mijn laatste krachten weg en ik kreeg allerlei nare verschijnselen zoals nachtmerries, angstaanvallen, hyperventilatie en steeds vaker hoofdpijn. Ik voelde me zo moe en uitgeput dat ik dacht dat het nooit meer goed zou komen. De bezorgdheid om dat verdachte knobbeltje in mijn borst verdween tussen alle andere zorgen.

   In september bereikten de moeilijkheden op het werk een hoogtepunt. De dekaan had inderdaad wraak genomen door me alle onderwijsopdrachten te ontnemen. Bij de aanvang van het academiejaar kreeg ik tot mijn grote ontsteltenis een volstrekt blanco opdrachtenblad. Alle onderwijsopdrachten waren mij ontnomen en aan collega’s toebedeeld, ook al waren zij niet echt gelukkig met al het extra werk.

   Hogerop, aan de Universiteitshalle, wist men niet goed wat gedaan. Een docent zonder onderwijsopdracht is namelijk een contradictio in terminis. Het hoofd van de personeelsdienst vertelde me dat hij dit in zijn lange loopbaan aan de KULeuven, nog nooit had meegemaakt. Volgens hem had deze situatie zich zelfs nooit eerder in de geschiedenis van de KULeuven voorgedaan.

   Onderwijs verzorgen, het contact met de studenten, is datgene wat ik het liefste doe en dat wist de dekaan maar al te goed. Met het ontnemen van mijn onderwijsopdracht had hij me goed te pakken.

   Het gevecht op het werk was al enkele jaren aan gang en had me intussen behoorlijk uitgeput. Ik had alles gedaan wat ik mogelijkerwijze kon doen om mijn loopbaan veilig te stellen, maar ik voorzag geen redding. Ten einde raad besloot ik de Rector op de hoogte te brengen. Zodra ik de Rector had gesproken zou ik het hele probleem uit handen kunnen geven. Dan was het niet meer mijn verantwoordelijkheid. De Rector zou beslissen.

   Ik was moe, doodmoe, ronduit uitgeput!

Er was iets grondig verkeerd met mij. Dat stond als een paal boven water. Alleen had ik geen idee wat. Al mijn energie was op, ik voelde me als een leeggelopen batterij. Een goede vitaminekuur en wat rust konden misschien wat beterschap brengen?

   Had ik toen geweten wat ik nu wist, dan had mijn leven er helemaal anders uitgezien.

Karlijn