Hoe de tweede Wereldoorlog begon. ● Wat eraan vooraf ging In 1919 werd de 'fascistische' beweging opgericht door de Italiaan Mussolini. Mussolini zei dat 'extreem nationalisme' (= in overdreven mate opkomen voor je eigen land) het belangrijkste was (zie uitleg 'fascisme'). Hij had felle kritiek (= aanmerkingen) op het opkomende communisme en andere politieke stromingen.
De uitgesproken meningen van Mussolini spraken veel mensen aan. Met geweld dwong hij soms dingen af. In 1925 werd hij dictator (= iemand die het alléén voor het zeggen wil hebben in een land, desnoods door middel van geweld en/of moord) van Italië. De Duitse leider Adolf Hitler kon zich helemaal vinden in de ideeën van Mussolini.
Ook andere dictators (in Oostenrijk en Spanje) konden zich volledig in de ideeën van Mussolini vinden.
• Communisme Intussen groeide het communisme (= een andere politieke stroming) in Rusland onder hun leider Stalin steeds verder. Dit tot angst van vele mensen in Duitsland en andere fascistische landen, omdat men het communisme als een bedreiging zag. Dit was één van de redenen dat men zijn heil (= steun, bescherming, oplossing) zocht in een krachtige leider. En die krachtige leider leek in hun ogen Adolf Hitler te zijn. ● Wie begon de Tweede Wereldoorlog? Duitsland begon de Tweede Wereldoorlog. Duitsland had ook bondgenoten: Italië en Spanje (in Europa), en Japan in het verre oosten. Onder leiding van Adolf Hitler werden in Europa veel landen bezet en onderdrukt.
Adolf Hiltler wilde in zijn land aangesproken worden met ‘der Führer’ (= de leider). Hij stond er op dat je hem begroette met de woorden: 'Heil, mein Führer'.
Als gewone groet moest je niet zeggen 'Hallo', 'Dag' of 'Aangenaam', maar: 'Heil Hitler'.
● Waarom begonnen ze de oorlog? Duitsland kreeg na de Eerste Wereldoorlog een zware straf opgelegd: de geleden schade aan andere landen moest terugbetaald worden ('Verdrag van Versailles'). Om het land er toch mee op te helpen leende Amerika geld aan Duitsland. Daarnaast kreeg Duitsland nog andere beperkingen opgelegd: - Eerder veroverde gebiedsdelen afstaan aan Frankrijk, Polen en Tsjechoslowakije; - Beperking van de Duitse strijdkrachten tot maximaal 100.000 man. Maar de economie (simpel gezegd: wat men met zijn geld kan kopen)werd in de loop der jaren slechter. Er kwam werkeloosheid en armoede. Het ging daardoor slechter met Duitsland. Maar ook met andere landen. Amerika wilde zijn geleend geld terug. Er brak door dit alles onzekerheid en chaos uit in Duitsland. De inflatie (= het geld is véél minder waard dan wat men er voorheen voor kon kopen) was enorm gestegen. Voor een brood betaalde men al gauw 460 miljard Duitse Mark*. M.a.w.: het geld had totaal geen waarde meer! Daarnaast werd het opkomend communisme een steeds grotere dreiging voor de mensen. Want in tegenstelling tot het gepredikte facisme van Hitler en Mussolini, kwam naast de bestaande 'democratie' ook het 'communisme' in opmars. Er was één man die hen beloofde uit deze ellende te bevrijden: Adolf Hitler. Omdat hij zo’n goed prater was, kon hij mensen dingen doen geloven die niet waar waren: hij gaf de Joden de schuld van alle problemen in het land, én tevens wilde hij zich wreken voor de nederlaag van de Eerste Wereldoorlog.
● Wanneer begon de Tweede Wereldoorlog? De Tweede Wereldoorlog begon feitelijk in 1939 met de inval in Polen. Maar er was al wél iets aan vooraf gegaan... Voorheen, in maart 1936, had Hitler reeds het Rijnland (het land ten westen van de Rijn, wat voor de Eerste Wereldoorlog tot Duitsland behoorde) ingenomen. Later, in maart 1938, annexeerde (= inlijven) Duitsland Oostenrijk. Maar Oostenrijk wilde graag deel uitmaken van Duitsland. Twee weken na de inlijving van Oostenrijk (maart 1938) roept Hitler Henlein, de leider van de SDP (Sociaal Democratische Partij), bij zich. Hij krijgt gedetailleerde richtlijnen hoe er verder naar een crisis moet worden toegewerkt. De SDP moet zodanige eisen stellen dat die onaanvaardbaar zijn voor de Tsjechische regering. Zo gebeurt. Er worden incidenten uitgelokt (= in scène gezet) waarbij verschillende doden vallen. Begin mei 1938 geeft de Tsjechische regering toe op een belangrijk punt: Henlein krijgt volmacht om zelf voor de ordehandhaving in Sudetenland (westelijk Tsjechoslowakije) in te staan.
Duitse troepen trekken Polen binnen onder toezicht van Hitler. De snel opgerichte 'Schutzdienst' wordt een eigen nazileger dat de terreur tegen de Tsjechen en 'onwillige' Sudentenduitsers veralgemeent. Tot Duitsland zich opwerpt als 'held' om de door hun zélf ontstoken brand te blussen en het gebied in oktober 1938 bezet. ● En Nederland? Hitler had Nederland beloofd ons land niet aan te vallen. Maar Hitler was niet te vertouwen! Het ene moment zei hij dit, en het andere moment handelde hij juist andersom. Op 10 mei 1940 vielen de Duitse legers tóch ons land binnen. Het Nederlandse leger verzette zich fel. Toen Hitler besloot Rotterdam tebombarderen om zodoende het verzet van het Nederlandse leger te breken, gaf Nederland zich over. Zoveel burgerslachtoffers wilde de regering niet! De strijd duurde 5 dagen!
6 JUNI 1944 6 JUNI 2014 De landing op Normandie op 6 juni 1944 was het begin van de bevrijding van West-Europa. In Oost-Europa waren de Duitsers al aan het verliezen van de Sovjet-Unie. Op deze dag werd een beslissende slag geleverd voor het verdere verloop van de Tweede Werledoorlog.
Totaal waren er 209.000 geallieerde slachtoffers tijdens D-Day 1944.
Wij herdenken op 6 juni hen die toen voor onze vrijheid van nu vochten.
De Atoombom
Hiroshima was de eerste stad in de geschiedenis van de mensheid die met een atoombom werd aangevallen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd op 6 augustus 1945 om kwart over acht 's ochtends boven Hiroshima de uraniumbom Little Boy (die 4400kg woog) afgeworpen uit de Amerikaanse B-29 Superfortress bommenwerper Enola Gay. Harry S. Truman was toen president. Een half uur voor het vallen van de atoombom liet een andere B-29 Superfortress die ter verkenning voorop vloog, het luchtalarm afgaan. Dit werd na ongeveer 25 minuten afgeblazen, waardoor de uraniumbom viel toen alle inwoners juist de schuilkelders uit waren. Er verliepen 45 seconden tussen het afwerpen van de bom en de explosie. De bom kwam 580 meter boven de grond tot ontploffing.
De stad werd door de explosie van de bom geheel verwoest, en 78.000 mensen kwamen in een fractie van een seconde om. Een enorme vuurbal van een 300 meter doorsnede ontwikkelde zich. Onder deze vuurbal liep de temperatuur op tot 4000 °C. Na de vuurbal verspreidden gammastralen en infraroodstralen zich en volgde een schokgolf die zich voortbewoog met de snelheid van het geluid. Vele tienduizenden personen raakten gewond en zwaar verbrand. Enkele minuten na de explosie vielen er dikke regendruppels, zwart van de as en rook en zwaar radioactief besmet, op de stad.
Door de na-effecten als gevolg van de radioactieve straling liep het dodental uiteindelijk op tot ongeveer 140.000 eind 1945. Eén van de bekendste slachtoffers van de atoombom is Sadako Sasaki, het meisje van de 1000 kraanvogels. Zij kreeg leukemie 10 jaar na de explosie van de bom.
Overlevenden van de kernaanval worden met de term hibakusha aangeduid.
Een van de weinige grote gebouwen die zijn blijven staan is het Vredesmonument in Hiroshima (Genbaku Dome). Japan wilde de gevolgen van de bom oorspronkelijk volledig uitwissen.
Op 9 augustus werd ook boven Nagasaki een atoombom Fat Man tot ontploffing gebracht, en enkele dagen later capituleerde Japan (dat al voor 6 augustus aan de Russische troepen had laten weten dat het zich onder bepaalde voorwaarden wenste over te geven, maar volgens sommige historici te zeer verdeeld was om met een voor de geallieerden acceptabel voorstel te komen).
Volgens opgave van de Japanse autoriteiten, die ook de slachtoffers registreerden die jaren later vielen door bijvoorbeeld kanker als gevolg van straling, kostten de bommen aan totaal ruim 240.000 mensen het leven.
Nationale Dodenherdenking op de Dam.
De Nationale Dodenherdenking, Nationale Herdenking of Dodenherdenking vindt jaarlijks plaats op 4 mei met onder andere twee minuten (vroeger een minuut) stilte om 20.00 uur. De landelijke herdenking op de Dam in Amsterdam wordt georganiseerd door het Nationaal Comité 4 en 5 mei, terwijl honderden andere plaatselijke comités eigen herdenkingen organiseren. In eerste instantie ging het hierbij uitsluitend om de Nederlandse slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog, maar tegenwoordig wordt officieel een ruimere definitie gehanteerd die alle oorlogsslachtoffers of omgekomenen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog omvat.
De eerste dodenherdenking werd gehouden op 9 mei 1945 op de Dam in Amsterdam. Het gemeentebestuur had daar de dag ervoor over beslist. Er werd een minuut stilte gehouden om de gevallenen te herdenken.
De nationale herdenking op de Dam in Amsterdam vindt plaats volgens een vast patroon:
Vanaf 18.55 uur vindt in de aan de Dam gelegen Nieuwe Kerk een plechtigheid plaats waar, naast leden van de koninklijke familie en regeringsleden, oorlogsgetroffenen en nabestaanden en anderen die zich hebben aangemeld aanwezig zijn. Deze plechtigheid duurt een half uur en wordt rechtstreeks uitgezonden op een van de publieke tv-netten. Tijdens de plechtigheid wordt ook de 4 mei-lezing uitgesproken.
Om 19.50 uur verlaat de Koning de Nieuwe Kerk en loopt, tezamen met zijn echtgenote en enkele politieke en militaire hoogwaardigheidsbekleders, door een erecouloir van veteranen naar het monument op de Dam. Voor het monument stopt de groep.
Een lid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei spreekt de volgende tekst uit:
"Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, en daarna in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Alle herinneringen daaraan komen samen tijdens de Nationale Herdenking. Om 20.00 uur is het overal in Nederland twee minuten stil. Twee minuten, waarin we ons realiseren dat we hier in vrijheid twee minuten stil kunnen en mogen zijn. Ter nagedachtenis aan allen die zijn omgekomen, leggen zijne Majesteit de Koning en hare Majesteit de Koningin de eerste krans bij het Nationaal Monument."
Hierna leggen de Koning en Koningin een krans bij het monument namens alle burgers van Nederland.
Vervolgens wordt het signaal Taptoe gespeeld, dat om acht uur eindigt; de Klok van de Nieuwe Kerk slaat en er worden twee minuten stilte gehouden ter nagedachtenis aan degenen die zijn omgekomen.
Na de twee minuten stilte wordt een couplet van het Wilhelmus gespeeld, waarbij van de aanwezigen wordt verwacht dat ze meezingen.
Hierop volgt een korte toespraak over de betekenis van 4 mei.
Kransen worden vervolgens gelegd door vertegenwoordigers van de regering, waaronder de minister-president, van het parlement, de krijgsmacht, verzetsbeweging en allerlei organisaties en groeperingen in de maatschappij
Er wordt een zelfgeschreven gedicht uitgesproken door een scholier.
Hierna leggen plaatselijke schoolkinderen bloemen bij het monument.
Ten slotte begint het defilé, waarbij eenieder langs het monument kan lopen en bloemen kan neerleggen.
De plechtigheid op de Dam, van het verlaten van de Nieuwe Kerk door de Koning en Koningin tot het begin van het defilé, wordt sinds 1987 op alle publieke zenders uitgezonden, alsmede op de SBS-zenders. De RTL-zenders zenden de herdenking op de Waaldorpervlakte uit.
Andere herdenkingen
Op andere plaatsen in Nederland worden soortgelijke plechtigheden gehouden, meestal bij plaatselijke monumenten voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het patroon is gelijk: het trompetsignaal Taptoe (of in sommige gevallen, zoals in Elburg, de Last Post), twee minuten stilte, het Wilhelmus en kransleggingen. De bezoekers wandelen daarna langs de kransen en voegen er bloemen aan toe. Voorbeelden zijn de Waaldorpervlakte in Scheveningen, het ereveld Grebbeberg in Rhenen en honderden andere plaatsen waar graven of monumenten aan de slachtoffers en de bezetting herinneren.
De twee minuten stilte gelden in het hele land, ook op plaatsen waar geen plechtigheid wordt gehouden. Treinen en bussen worden stilgezet en van iedereen wordt verwacht dat hij om acht uur een moment van stilte in acht neemt, waar hij zich ook bevindt. Het blijft echter verboden een auto op de snelweg stil te zetten. Automobilisten kiezen daarvoor een geschikte afrit of parkeerplaats. Verder spreekt het vanzelf dat hulpdiensten (ambulance, brandweer enz.) normaal actief blijven.
Op 15 augustus wordt op verschillende plaatsen in het land bij Indische monumenten de capitulatie van Japan en de bevrijding van voormalig Nederlands-Indië herdacht, hoewel in principe de slachtoffers uit Indië ook op 4 mei worden herdacht.
Een dag later, op 5 meiwordt de bevrijding van de Duitse bezetting (1940-1945) gevierd. De Indische gemeenschap houdt 15 augustus aan als bevrijdingsdag, vanwege de Japanse capitulatie in Nederlands-Indië op 15 augustus 1945. Vlaggen
Op 4 mei hoort de vlag van 18.00 uur tot zonsondergang (in Amsterdam is dat 21.10 uur) halfstok te hangen. Indien er bij de dodenherdenking een vlag halfstok hangt, wordt de vlag in top gehesen nadat het volkslied is gezongen. Volgens het nieuwste protocol uit 2001 mag de vlag na het volkslied ook halfstok gelaten worden.
TWEEDE WERELD OORLOGS FILMS
02-04-2024
RIPHAGEN
RIPHAGEN 2016 Riphagen is een Nederlandse film (2016) en miniserie (2017) over de Amsterdamse crimineel Dries Riphagen, onder regie van Pieter Kuijpers. Dries Riphagen, bijgenaamd 'Al Capone', is een crimineel in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakt jacht op Joodse onderduikers, perst ze af en verraadt ze aan de Nazi's. Hij wordt schatrijk door deze praktijken, en waant zich onaantastbaar. Totdat de politieagent Jan van Liempd de jacht op hem opent.
IN DE SCHADUW VAN DE OVERWINNING 1986 In de schaduw van de overwinning is een Nederlandse film uit 1986 van Ate de Jong. Het is gebaseerd op een verhaal van Edwin de Vries. De film heeft als internationale titel Shadow of Victory.
ESCAPE FROM SOBIBOR 1987 Dit is een verfilming van een echte gebeurtenis, beschreven door Richard Rashke. Op 14 Oktober 1943 vond deze uitbraak plaats, waarna op bevel van Heirich Himmler het kamp werd gesloten en met de grond gelijk gemaakt. De achtergebleven joden, moesten tot uitputtens toe werken, waarna ze werden vermoord.
De film speelt zich af in het vernietigingskamp Sobibór in Polen. De film opent met de aankomst van een trein met nieuwe gevangenen. Bij de aankomst wordt vrolijke muziek gespeeld, en de werkgevangenen krijgen de opdracht te glimlachen als de trein aankomt. De werkgevangenen helpen de nieuwe gevangenen uitstappen, en geven enkelen het advies te zeggen dat ze naaister of schoenmaker zijn als daarom wordt gevraagd. De nieuwe gevangenen moeten in twee groepen gaan staan: vrouwen en kinderen en de andere groep zijn mannen en jongens vanaf 14 jaar. SS'er Niemann vertelt, dat de mensen op een werkkamp zijn aangekomen, en dat ze hard zullen werken. Om tyfus te voorkomen, moet er eerst een douche genomen worden. Voordat er gedoucht wordt, wordt er eerst nog gevraagd of er naaisters of schoenmakers tussen de mensen zitten, en er stappen een aantal mensen naar voren. De rest gaat zich "douchen".
De nieuwe naaisters en schoenmakers gaan naar de werkbarakken. Als een jongen een gouden muntstuk voor een SS'er op moet halen in blok 3, de douches, komt hij erachter, dat iedereen die de douches levend binnengaat, er dood uitkomt. De andere naaisters en schoenmakers horen dit, zijn eerst verdrietig, en daarna uit op wraak. Een van de oudere gevangenen, Leon Feldhendler (gespeeld door Alan Arkin), vertelt hen dat er ontsnappingsplannen zijn.
Op een dag komt er een nieuwe groep gevangenen binnen, Russische, Joodse soldaten. Ze zijn op Sobibór aangekomen om zwaar werk in het noordkamp te doen. Leon Feldhendler nodigt, via Kapo Porchek, hun leider uit. De leider van de Russen, Alexander "Sasha" Pechersky (Rutger Hauer), komt 's avonds naar Leon toe, en Leon legt hem uit dat hij wil dat ze elkaar vertrouwen. Sasha gaat terug naar zijn soldaten, en vertelt dat Leon zijn vertrouwen wil winnen, hij vermoedt om te ontsnappen.
Een groep gevangenen is aan het werk in het bos om hout te hakken. Twee gevangenen moeten, onder begeleiding van een soldaat, water halen. Als de twee op weg zijn, doden ze de soldaat en vluchten het bos in. Het nieuws bereikt de andere gevangenen, en dertien proberen hen te volgen. Ze worden weer gevangengenomen, en krijgen te horen dat ze nog dezelfde dag zullen sterven. Maar dat is nog niet alles, sergeant Wagner zegt hen dat alle ter dood veroordeelden iemand moeten uitzoeken, om met hen te sterven. Dit weigeren zij, maar Wagner zegt dat als zij niemand uitkiezen, hij er 50 uitkiest. Aan hen de keuze: 13 of 50 doden extra. Met tegenzin zoeken de ter dood veroordeelden iemand uit en alle 26 worden doodgeschoten.
Leon en Sasha komen weer bij elkaar, en Leon zegt nu duidelijk tegen Sasha dat hij een ontsnapping wil voorbereiden, voor alle 600 mensen in het kamp. Sasha vindt het waanzin, maar Leon zegt hem, dat er anders weer een wraakoefening komt tegen de overgebleven mensen in het kamp. Het duurt even, maar uiteindelijk is er een plan, waardoor alle gevangenen kunnen ontsnappen, behalve de mensen die de lijken uit de douches verbranden, aangezien deze geen enkel contact met de anderen hebben. Leon en Sasha besluiten, dat alle 12 SS'ers op het kamp gedood moeten worden. De overgebleven 125 Oekraiense soldaten zullen dan niet weten wat er aan de hand is, en zijn verward. Het plan is de SS'ers tussen vier en vijf uur 's middags uitgeschakeld worden, en dat ze tijdens het appél ontsnappen. Leon zorgt ervoor dat Schlomo zoveel mogelijk messen maakt en er wordt gezorgd voor wapens en munitie.
Op een dag wordt besloten dat ze de volgende dag over gaan tot de grote ontsnapping. De volgende dag worden messen uitgedeeld, en gaan de mensen die de SS'ers moeten vermoorden op pad. 10 van de 12 SS'ers worden gedood, behalve sergeant Frenzel en Bauer. Na de moorden verzamelt iedereen zich voor het appél, terwijl Frenzel het kantoor van sergeant Beckmann binnenloopt. Hij vindt de vermoorde Beckmann en wil alarm slaan, maar de telefoon- en elektriciteitsdraden zijn doorgesneden. Op dat moment komt een Oekraïense soldaat erachter dat twee andere SS'ers (Niemann en Fallaster) zijn vermoord, waarop Bauer twee Joodse jongens doodschiet.
Sasha neemt op de verzamelplaats het woord, en zegt dat het nu ieder voor zich is. Leon voegt hieraan toe, dat de overlevers de buitenwereld moeten laten weten wat er gebeurd is. De vuurwapens worden uitgedeeld, en de groep trekt ten strijde tegen de soldaten. Frenzel probeert samen met de overige bewakers, er voor te zorgen dat ze worden tegengehouden, en de soldaten beginnen in de wilde weg te schieten. De meeste gevangenen weten uit het kamp te komen, maar op hun vlucht richting het bos zijn de meeste van hen neergeschoten of opgeblazen door mijnen. De mensen die niet vluchtten, zijn later geëxecuteerd door de soldaten. Sasha en Leon wisten te overleven, maar Leon werd een jaar later vermoord door landgenoten vanwege zijn geloof. Sasha is teruggegaan naar Rusland.
LA VITA É BELLA 1997 Guido Orefice is een Joodse man vol vitaliteit en vrolijkheid. Hij verlaat het Toscaanse platteland om zijn geluk te beproeven in Rome. Op de weg naar Rome ontmoet hij Dora en vanaf het eerste moment is hij verliefd op haar. Hij noemt haar principessa (prinses) en zal dat de hele film blijven doen. In Rome loopt hij Dora weer tegen het lijf. Hij laat zijn charmes met succes los op Dora. Guido droomt ervan om een boekwinkel te openen maar wordt in de tussentijd aangenomen als kelner in het Grand Hôtel, het hotel van zijn oom Eliseo. Als hij moet werken tijdens de bruiloft van Dora, die zich met tegenzin blijkt te gaan verloven met een fasist, neemt hij haar mee tijdens het feest.
Enkele jaren later is Guido met Dora getrouwd en hebben ze een klein zoontje. Ze leven tevreden samen, Guido heeft inmiddels de boekwinkel die hij wilde en ze trekken zich weinig aan van het toenemende antisemetisme in hun land. Dan, als hun zoontje Giosuè jarig is en bezoek zal krijgen van Dora's moeder, vindt die met haar dochter een leeg huis: Guido en Giosuè zijn samen met Guido's oom opgepakt door de Duitsers om afgevoerd te worden naar een Nazi-Concentratiekamp. De katholieke echtgenote van Guido, Dora, wil haar gezin niet in de steek laten en besluit met hen mee te gaan.
Guido tracht Giosué na opname in het concentratiekamp te beschermen door de verschrikkelijke waarheid achter te houden. Hij doet alsof het kamp eigenlijk het decor van een moeilijk spel is, waarin de gevangenen spelers zijn die meedoen voor een hoofdprijs. Als Giosué zich goed aan alle regels houdt, zal hij punten krijgen. Als hij 1000 punten heeft zal hij winnaar worden van het spel en een echte tank winnen. Daarbij stelt Guido alles in het werk om de schijn op te houden en het verblijf in het kamp zo aangenaam mogelijk te maken. Zo vertelt hij Giosué dat de kampbewaarders gemeen zijn, omdat ze de tank voor zichzelf willen houden, en dat alle kinderen zich verscholen houden om het spel te winnen. Guido houdt daarbij vol dat Giosué op koers ligt om het spel te winnen.
De film eindigt met de nachtelijke chaos rondom de bevrijding van het kamp door de Amerikanen. Guido beveelt Giosué om zich te verstoppen totdat iedereen is vertrokken en dat dit de laatste test is om de tank te bemachtigen. Guido gaat intussen op zoek naar zijn vrouw Dora, maar wordt daarbij ontdekt en door de Duitsers doodgeschoten. Giosué is, niet beseffende wat zich de nacht ervoor heeft afgespeeld, door het dolle heen als de volgende ochtend een tank van de Amerikanen het kamp binnenrijdt en overtuigd dat hij die gewonnen heeft. Zittend bovenop de tank ziet hij zijn moeder weer en wordt met haar verenigd.
Kelly's Heroes (1970) is een komische actiefilm die zich tijdens de Tweede Werelsoorlog afspeelt.
De film gaat over een groep militairen die vlak voor het einde van de oorlog geen zin meer heeft om te vechten. Bij een Duitse soldaat wordt goud gevonden. Om te achterhalen waar dat goud vandaan komt wordt de soldaat dronken gevoerd. In zijn dronken loslippigheid vertelt de Duitser dat er een grote lading goud achter de vijandige linies verborgen ligt. Het groepje vrijbuiters onder leiding van luitenant Robert Kelly (gespeeld door Clint Eastwood) gaat op zoek naar het goud en moet daarbij een gevaarlijke tocht door Duits gebied afleggen.
De Russische-JoodseSalomon 'Sally' Sorowitsch (Karl markovics) is een kunstenaar die zijn talenten inzet voor het produceren van vervalsingen. Hij maakt onder meer valse schilderijen en identiteitsbewijzen, maar zijn ultieme doel is het maken van niet van echt te onderscheiden Amerikaanse dollars. Sorowitsch ziet er namelijk de logica niet van in om kunst na te maken en dan te verkopen voor geld, wanneer het geld zelf rechtstreeks na te maken is. Op een dag wordt zijn zaakje echter opgerold door politie-inspecteur Friedrich Herzog (Devid Striesow). Wanneer Sorowitsch tijdens de Tweede Wereldoorlog afgevoerd wordt naar de concentratiekampen, bemerken de kampcommandaten al snel zijn artistieke talenten, waardoor hij als producent van portretten van hen een relatief makkelijk leven leidt in gevangenschap. Zijn geluk lijkt een onwelkome wending te krijgen wanneer hij wordt overgeplaatst naar een ander kamp. Daar blijkt echter zijn oude bekende Herzog als sturmbannführer de scepter te zwaaien. Deze wenst van Sorowitsch' vaardigheden gebruik te maken in het grootschalig produceren van vals buitenlands geld. Een dilemma, want hij ziet in zijn omgeving links en rechts onwillenden en onkunnenden de dood ingeholpen worden. Terwijl hem voor zijn hulp juist kleine privileges aangeboden worden, zoals een tafeltennistafel in de barak en sigaretten. Aan de andere kant helpt hij door vals geld te creëren de nazi's wel om hun oorlog te financiëren.
Władysław Szpilman (Adrien Brody) is een getalenteerde Poolse pianist uit een rijke Joodse familie, die in de jaren dertig grote bekendheid geniet. Samen met zijn familie (zijn ouders, twee zussen en een broer) woont hij in een comfortabele flat in Warschau. Alhoewel de familie op de hoogte is van de plannen van Hitler, geloven ze aan het begin van de invasie van Polen nog dat de Nazi-overheersing van korte duur is en met de oorlogsverklaring van Groot-Brittannie aan Duitsland denken ze dat de oorlog snel voorbij zal zijn. Als de radiostudio waar hij optreedt wordt vernietigd door Duitse bommen verandert deze houding. Het wordt de familie moeilijker gemaakt om geld te verdienen en zij moeten zich te allen tijde kunnen identificeren.
Eerst rekent Szpilman zich nog veilig door zijn status als gerespecteerd musicus, waardoor hij een baantje kan krijgen bij een restaurant en de benodigde papieren voor zijn vader kan regelen. Maar naarmate de bezetting vordert wordt de familie gedwongen te verhuizen naar het getto van Warschau. In het getto wordt de familie geteisterd door honger, vernederd door de Nazi's en is er de dreiging om te worden mishandeld of doodgeschoten. Uiteindelijk wordt de familie geselecteerd om te worden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Władysław weet dankzij een goede vriend te ontkomen en hij verstopt zich in een appartement.
Als deze vriend plotseling verdwijnt, staat Szpilman er alleen voor. De jaren daarna weet hij te overleven, eerst in de lege appartementen van de verlaten getto, later als dwangarbeider in de bouw, waar hij uiteindelijk uit ontsnapt. Dankzij Dorota (Emilia Fox), een niet-Joodse vrouw die hem nog kent van voor de oorlog als pianist), kan hij onderduiken op verscheidene adressen. Tijdens het onderduiken is hij getuige van de verschrikkingen van de bezetting, waaronder de opstand in het getto in 1943 en de reactie van de Duitsers daarop.
Naarmate de tijd verstrijkt en Warschau, na de Opstand van Warschau in 1944 bijna volledig verwoest raakt, gaat het ook slecht met de gezondheid van Szpilman. In een zoektocht naar voedsel stuit hij op een Duitse officier, kapitein Wim Hosenfeld (Thomas Kretschmann). Als een uitgehongerde Szpilman uitlegt dat hij een pianist is, brengt Hosenfeld hem naar een piano, waar Szpilman "Ballade in g mineur" van Frédéric Chopin speelt. Hosenfeld is geroerd en besluit de pianist te helpen. Hij verstopt hem op zolder en brengt hem regelmatig voedsel.
Enkele weken later rukt het Rode Leger op en de Duitsers, waaronder Hosenfeld, zijn gedwongen te vluchten. Hosenfeld geeft Szpilman zijn jas, om hem te beschermen tegen de kou, en hij vlucht weg. Szpilman wordt hierdoor bijna aangezien voor een Duitse officier door het Sovjetleger, maar weet ze te overtuigen dat hij Pools is. Uiteindelijk worden de Duitsers, waaronder Hosenfeld, opgepakt en weggevoerd. Na de oorlog wordt Szpilman weer een succesvol pianist. Hosenfeld sterft in 1952 in een gevangenenkamp in de Sovjet-Unie.
PEARL HARBOR 2001 Twee vliegeniers van de US Airforce, Rafe McCawley en Danny Walker, kennen elkaar al sinds hun kinderjaren. Rafe heeft een relatie met de verpleegster Evelyn Johnson en krijgt de kans om in Groot-Brittannie met de Royal Air Force tegen de Duitsers te vechten. Hij neemt deze kans aan, maar wordt neergeschoten en er wordt Danny gemeld dat Rafe dood is.
Danny brengt Evelyn het slechte nieuws. Beiden worden spoedig overgeplaatst naar Pearl Harbor op Hawai waar zij elkaar troosten over het verlies van hun vriend. Maar dan worden ze verliefd op elkaar. Kort voor de Japanse aanval, duikt Rafe opeens op. Er ontstaat een ruzie tussen de twee vrienden omwille van Evelyn, die hevig wordt onderbroken door de aanval op hun basis. Een bloedige slag volgt, waarbij meerdere schepen tot zinken worden gebracht en talloze soldaten omkomen.
Beide vrienden nemen deel aan de tegenaanval van de Verenigde Staten: de Doolittle Raid op de Japanse stad Tokio. Nadat de mannen tijdens de aanval door brandstofgebrek neergestort zijn en Danny dodelijk gewond raakt, vergeten ze hun conflict over Evelyn. Rafe vertelt dat Evelyn zwanger is van Danny, waarop Danny vraagt of Rafe samen met Evelyn voor zijn kind wil zorgen.
Tora! Tora! Tora! is een film uit 1970. Het is een gedramatiseerde reconstructie van de Japanse aanval in 1941 op Pearl Harbor, de aanval die ertoe leidde dat Amerika formeel in de tweede Wereldoorlog betrokken raakte.
De film toont niet alleen de aanval zelf, maar ook de aanloop naar de aanval. Zowel de Japanse als de Amerikaanse marine worden gevolgd, waarbij sleutelfiguren worden uitgelicht, met hier en daar ook aandacht voor diplomaten en politici. De scènes over Japanse personen zijn Japans gesproken en gaan vergezeld van Japanse muziek. In feite zijn het twee aparte films, door twee geheel gescheiden film-teams, die later samengemonteerd zijn, met de scènes in chronologische volgorde.
De reconstructie heeft bijna de nauwgezetheid van een documentaire (welhaast tot op het pijnlijke af), behalve waar het gaat om het vliegend materiaal (dat van Japanse kant niet meer beschikbaar was). De film won een Oscar.
Dresden 2006 De Duitse verpleegster Anna Mauth heeft niets met de soldaten die haar vaderland aanvallen. Echter, op een dag komt de Duitssprekende Engelse piloot Robert het ziekenhuis binnen en verstopt zich. Als Anna hem ontdekt, slaat de liefde toe. Dit zorgt voor veel problemen voor Anna, omdat ze verloofd is met de hoofddokter Alexander Wenninger.
Ondertussen is de vader van Anna, Carl, die de directeur is van het ziekenhuis, bezig om zijn familie naar Zwitserland te verhuizen. Dit doet hij door samen met zijn aanstaande schoonzoon grote hoeveelheden medicijnen te verduisteren en door te verkopen. Robert komt hierachter, wat hij aan Anna laat weten die haar vader daarmee confronteert. Anna verstopt zich met Robert, maar ze worden al snel gevonden.
Carl en Alexander besluiten om beiden gescheiden op te sluiten totdat de medicijnen zijn verkocht en het papierwerk over de verhuizing rond is. Wanneer dit zover is, beginnen de bommen te vallen boven Dresden. Alexander en Anna schuilen in de schuilkelder, maar moeten hier weer snel weg vanwege koolstofmonoxidevergiftiging. Op straat komen ze Robert tegen, die wist te ontsnappen. De drie zoeken een veilige schuilplaats, Robert wordt hierbij bedolven door puin. Anna gaat in eerste instantie verder met Alexander, maar besluit later terug te gaan en graaft Robert uit.
Na het bombardement gaan ze de straat op waar alles in puin ligt. Robert gaat de toren van de Frauenkirche in en kijkt uit over de verwoeste stad, wetende dat hij dit zelf heeft aangericht bij andere Duitse steden.
Aan het eind wordt verteld dat Robert 4 maanden later neerstort boven de noordzee, Hij wordt nooit meer gevonden.Hij was op weg naar Dresden voor de geboorte van zijn dochter en die van Anna
Een dag later stort de Frauenkirche in en er wordt beeldmateriaal vertoond van de Frauenkirche na de restauratie.
Enigma is een Amerikaanse speelfilm uit 2001 onder regie van Michael Apted. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek uit 1995 van Robbert Harris.
Het verhaal speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog in maart 1943 in Bletchley Park (Engeland) en maakt gebruik van een aantal waargebeurde feiten zoals het het kraken van de Enigma machines.
De Overval is een Nederlandse zwart-wit film uit 1962. Het is een van succesvolste films in de Nederlandse cinema met ca. 1.474.000 bezoekers. Het heeft als internationale titel The Silent Raid.
Lou de Jong schreef het scenario naar aanleiding van een waargebeurd verzetsverhaal, dat wel tot een van de grootste verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt gerekend. Tijdens WOII vonden overigens 80 bevrijdingsacties uit penitentiaire inrichtingen plaats.
Escape to Athena is een oorlogsfilm, geregisseerd door George P. Cosmatos. De hoofdrollen werden vertolkt door Roger Moore, Telly Savalas, David Niven en Elliott Gould. Bijrollen werden vertolkt door onder anderen Claudia Cardinale, Richard Rounndtree en Stefanie Powers. De film kwam op 6 juni 1979 in de VS uit en werd op locatie opgenomen in Griekenland.
Tijdens de tweede wereldoorlog worden een aantal Amerikanen gevangen gehouden op een Grieks eiland. Om een op handen zijnde geallieerde invasie te ondersteunen willen zij met het Griekse verzet de nabijgelegen oliedepot opblazen. Om dit te bereiken willen zij het gevangenkamp overnemen en later ook nabijgelegen dorpje. Na een lange strijd lukt het ze om naar de macht te grijpen en het oliedepot op te blazen.
Maar op het eiland is nog wel een klooster dat in Duitse handen is. Daar zouden vele schatten zijn met een waarde van vele miljoenen Zwitserse franken, aldus het Griekse verzet. Alleen daar aangekomen blijkt de waarheid toch anders.
Hitler: The Rise of Evil is een TV-miniserie uit 2003 over de opkomst van Adolf Hitler. De film wordt vooral getoond vanuit het oogpunt van Ernst Hanfstaengl en zijn bijdrage aan Hitlers opkomst. Een ander belangrijk personage is Fritz gerlich, een Duitse journalist die zich vrijwel vanaf het begin verzet tegen Adolf Hitler en de NSDAP, en hier uiteindelijk met zijn leven voor betaalt.
DE AANSLAG 1986 Tijdens de hongerwinter wordt het Haarlemse gezin Steenwijk, bestaande uit vader, moeder en twee zoons, dat juist in een bijna klassieke rust aan een spelletje 'Mens erger je niet' wil beginnen, om acht uur 's avonds opgeschrikt door zes schoten: de collaborerende politiechef Fake Ploeg is door het verzet gedood. Buren verslepen het lijk tot voor het huis van de familie Steenwijk. De oudste zoon poogt het lichaam alsnog te verplaatsen, maar de Duitsers arriveren en zijn jongere broer, de twaalfjarige Anton, komt in een Duitse legerauto terecht. Vader, moeder en broer Peter worden - bij wijze van represaille - met andere buurtbewoners vermoord; Anton blijft alleen achter. Op cruciale momenten in de wereldgeschiedenis ontmoet de lezer Anton dan weer, die naarmate de tijd vordert steeds meer naar die ene, alles bepalende gebeurtenis in zijn leven "terug groeit".
De IJssalon is een Nederlandse film uit 1985 van Dimitri Frenkel Frank. Het verhaal is gebaseerd op een script van Dimitri Frenkel Frank. De film heeft als internationale titels The Ice Cream Parlour en Private Resistance.
Otto Schneeweiss, van Joodse afkomst, is in 1939 van Berlijn naar Amsterdam verhuisd, vanwege de onderdrukking in Duitsland. Positief als hij is, start hij een nieuwe onderneming, de ijssalon Koco. Ook als in Nederland de dreiging komt van de Tweede Wereldoorlog denkt Otto dat het wel over zal waaien. Dan komen er Duitsers zich vestigen in de hoofdstad, Otto raakt bevriend met een officier, maar naarmate de deportatie van de Joden op gang komt, moeten ze beiden hun keuzes maken of hun trouw en loyaliteit tegen de oorlog bestand is.
THE LAST DROP 2005 De film speelt zich af in de achtergrond van de tweede Wereldoorlog tijdens Operatie Market Garden, de grootste full scale lucht invasie in de geschiedenis. Corporal Powell (Newbon), een undercover Britse Intelligence Officier, is het commando van een kleine eenheid van mannen, codenaam Matchbox. Hun opdracht is een horde Nederlandse goud en kunstschatten op te halen die is geplunderd door de Nazi en nu in een schijnbaar onneembare Berlijn ligt. Simpel, maar als Matchbox kort van het schot, hun plan misgaat en is Powell gedwongen om de hulp van een aantal kleurrijke personages, waaronder een slimme kruimeldief (Moran), een dronken bom verwijderings deskundige (Flanagan), en een vlotte piloot met een scherp oog voor de dames (Zane).
Als Powell en zijn zwervende groep van buitenbeentjes zich een weg vechten door een Duitse tegenaanval, hebben leden van het Nederlands verzet( Gaskell en Beed) de locatie van de gestolen buit gelokaliseerd maar het wordt nauwlettend bewaakt door de afschuwelijke SS Major Kessler (Fox) en zijn elite team van stormtroepen. Met gevaar voor eigen leven, communiceren ze deze essentiële informatie aan de Britse inlichtingendienst in een moedige poging om Holland te bevrijden. Terzelfder tijd, proberen afvallige Duitse troepen de buit in hun handen te krijgen. Het is een race tegen de klok, in het midden van een verhitte strijd, die eindigt met een boeiende climax.
Laconia 1948 Het Laconia-incident speelde zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog en was de aanval van een Amerikaanse bommenwerper op de Duitse U-boten U-156 en U506 en U-507 en de Italiaanse onderzeeboot Cappellini op 16 september 1942. De onderzeeboten hadden op dat moment schipbreukelingen van het door de U-156 getorpedeerde Britse schip Laconia bij zich. Door de aanval werden zij gedwongen te duiken en honderden schipbreukelingen in het water achter te laten. Het incident had als gevolg dat de Duitse admiraal Karl Dönitz het verbood om later nog hulp te bieden aan overlevenden.
Windtalkers werd opgenomen op Hawai met een budget van $100 miljoen dollar, maar bracht -nadat de première meerdere malen werd uitgesteld- slechts 40 miljoen op in de Verenigde Staten en 70 miljoen wereldwijd. Centraal staat de Slag om Saipan in de Tweede Wereldoorlog, waarbij aan Japanse zijde meer dan veertigduizend mensen omkwamen en aan Amerikaanse zijde circa 5.000. Recensies waren wisselend over de film. Veelgehoord was dat de film zich te veel focuste op Cage's personage en te weinig op de codetaal zelf, waar de titel op slaat. Wat ook werd opgemerkt is dat Cage, alhoewel hij een gevestigde acteur is, wellicht te oud is voor de rol van een jonge, verwarde legerofficier. Wat eveneens opvalt is dat het Amerikaans leger in werkelijkheid de slag vrij ruim won, terwijl in deze film aan zowel Japanse als Amerikaanse zijde grote verliezen worden geleden.
Het verhaal speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar de goedaardige maar sullige Ducker een sigarenzaak beheert. Als er op een avond een Engelse parachutist in het dorp landt met een missie als geheim agent, blijkt deze man, genaamd Dorbeck, erg veel gelijkenis te vertonen met Ducker. Deze probeert hem tot verzetswerk te dwingen, zoals sabotage tegen Duitse officieren. Verder passeren velen ontvluchtingen en vermommingen de revue in de film.
_fire_on_positions_ashore.jpg)
