20-12-2009 om 00:00 geschreven door Roberts Arnold

10-02-2010 om 14:32 geschreven door Roberts Arnold

Vrijdag 10 mei 1940 . Die morgen is er groot alarm in en rond Lanaken. Duitse jachtvliegtuigen vallen de kazerne van Lanaken aan en er vallen slachtoffers. De mensen in de omgeving slaan op de vlucht, richting binnenland, met een klein deel van hun goederen. Sommigen met de fiets, anderen met paard en wagen en velen te voet met kinderkoetsen. Een paar dagen geleden werd er nog gefeest in de dorpen voor de communies van hun kinderen nu was het oorlog.

In de Pannestraat in Lanaken vertrok de familie Slangen Hustinx met drie van hun vier kinderen. Zij zouden uiteindelijk belanden in het stadje Therouanne. Een dorp niet ver van de Belgische grens in Frankrijk. Het is mij tot nu toe onbekend welk vervoermiddel of –middelen de familie gebruikte voor deze lange reis. De oudste zoon  Jean (toen 18) bleef in Lanaken achter. De familie Slangen Hustinx waren in het stadje Thérouanne toen Stuka’s het stadje bombardeerden waarbij zij allen om het leven kwamen. Hun overlijdensakte vermeldt dat het uur van dit bombardement om 18.30 was en er meer civiele slachtoffers waren te betreuren zowel Noord Fransen als Belgen.

Op het tableau aan de kerk in Lanaken staan de volgende namen te lezen van mensen die bij dit bombardement het leven lieten.

Dit waren: Pieter Slangen (1893)en zijn echtgenote Maria Hustinx  (1896), vervolgens hun kinderen Maria Slangen (1925) en de tweeling Magdalena en Michel Slangen (1930).

Verder nog Joseph  Slangen en Agnes Pas. Het moet nog bevestigd worden, maar aangenomen wordt dat Joseph een broer was van Pieter Slangen.

De burgemeester van Thérouanne gaat op 14 juli een plaquette plaatsen in zijn stad om de gevallen burgers te eren die bij het bombardement het leven lieten. In de plaquette krijgt de familie Slangen een bijzondere plaats. Daarvoor werd een foto gebruikt die in 1946 aan hun zoon Jean teruggestuurd werd.

De inschrijving van deze slachtoffers werd pas een jaar later, door de toenmalige burgemeester Hendrik Hoebrechts, gedaan in de boeken van de Burgerlijke stand van Lanaken na een bericht vanuit Frankrijk.

Nu was het zo dat de vluchtelingen over de gehele afstand die zij aflegden bij voortduring in de vuurlinie's lagen van zowel het terugtrekkend Belgisch- als het oprukkend Duitse leger. Er speelden zich onderweg hachelijke situaties af. Meermaals moesten de vluchtelingen de grachten induiken om het vege lijf te redden, als zij aangevallen werden door vliegtuigen omdat zij samen met de terugtrekkende militairen hun weg vervolgden naar 'de vrijheid'.
De thuisblijvers hadden minder te duchten van het doortrekkend Duitse leger, dan zij die op de vlucht waren.Vader Slangen had zelf in de eerste wereldoorlog gediend in het Belgisch leger en had daar zulke bizarre situaties meegemaakt dat hij dit aan zijn echtgenote en kinderen wilde besparen. Voor hen pakte het helaas anders uit met het gekende gevolg, het Duitse leger waarvoor zij op de vlucht waren wilde perse naar het kanaal om daar Engeland te bestoken. Niet ver van de plaats waar de familie Slangen een onderkomen zocht (bij Duinkerke) werden een tijdje later de Engelse militairen ingescheept tijdens hun vlucht naar Engeland. Het gebied rond Duinkerke heeft een lange tijd oorlogsgeweld te verduren gehad.
Een kleindochter van deze familie heeft mij  gevraagd om enkele opzoekingen te verrichten om zodoende de juiste gegevens te verkrijgen voor de plaquette.

Jean zelf is bij het verzet gegaan om, volgens eigen zeggen, zijn ouders te wreken. Jean zou bij een verzetsgroep actief geweest zijn die piloten naar Engeland loodsten door België. Deze groep opereerde onder de naam ‘Les Ailes Brisées.

Tot zover hetgeen mij nu bekend is en zal zeker vervolgd worden.

Mocht U lezer informatie kunnen verschaffen over de vluchtroute van deze familie dan kunt U dit in een reactie aan ons melden.

08-02-2010 om 23:26 geschreven door Roberts Arnold

In Duitsland was de zomertijd op 10 mei 1940 al van kracht waardoor het tijdsverschil met Nederland 1 uur en 40 minuten werd. In Engeland was al in februari 1940 de zomertijd ingesteld die gedurende de gehele oorlog van kracht bleef en pas in oktober 1945 weer (regulier) naar de GMT werd teruggebracht. Nederland zou de zomertijd per 15 mei 1940 laten ingaan, maar door de inval geschiedde dit niet (en werd door de Duitsers alsnog op 16 mei gedaan).

Dat vertaalt zich dus in de volgende verhoudingen op 10 mei: NL 12:00, D 13:40, UK 12:40.

Frankrijk hanteerde ook de MET en ook daar was de zomertijd van kracht. Duitsland en Frankrijk hadden daardoor dezelfde tijd, namelijk 13:40 uur als het in Nederland 12:00 uur was.

03-02-2010 om 22:53 geschreven door Roberts Arnold

Toen de Belgische troepen zich terugtrokken achter de Schelde, lag Oudenaarde en Leupegem op de vuurlijn. De terugtrekkende legereenheden ondervonden van de vluchtelingen grote hinder. Hierdoor waren zij verplicht secundaire en slechte wegen te berijden want ze konden de landgenoten niet dwingen andere wegen te nemen, maar hierdoor konden zij maar traag terug trekken met het gevolg dat er grote files ontstonden en zij zeer kwetsbaar waren voor luchtaanvallen.

De verdediging van Oudenaarde was in handen van de Britse troepen, die alle bruggen hadden voorzien van springladingen. In afwachting stroomden de vluchtelingen er over in westelijke richting.

Op 12 mei, Pinksterdag, te 7 uur ´s morgens beleefde ons dorp een eerste bombardement, waarbij echter slechts enkele runderen van Richard Eeckhout gedood werden.

Hoewel in de loop van de volgende dagen aan de inwoners de raad gegeven was de gemeente te verlaten, waren er toch een aantal Leupegemenaren ter plaatse gebleven, o.m. de herbergier De Cridts en zijn gezin, die nabij de brug woonden. Op zondag 19 mei, kort vóór de middag waren enkele vluchtelingen even gaan verpozen, in die herberg.

Pas waren die mensen terug de straat op tussen de vele andere vluchtelingen, toen enkele Duitse vliegtuigen boven de stad verschenen.

Iedereen zocht bescherming tegen de huisgevels. Drie bommen vielen in  een rechte lijn, op 10 meter van elkaar,, op amper 20 meter van het achterhuis van Hector van Parijs. J.B. Eeckhoutkaai, twee andere vielen 50 meter verder. Frans Leopold, die aan het achterhuis van Van Parijs op een kruiwagen zat, bekwam geen letsel. Wel werden een koe en een 100tal kiekens gedood. Terwijl de ruiten aan diggelen vlogen bij Hector Van Parijs, Albert Gottigny, Marie Valcke, Mw Liben Van Der Eecken en in een paar huurhuizen van Oscar Bisschop. Verder viel een bom nabij de IJzeren spoorwegbrug aan de Tonkin en in de Bergstraat, waar de Rijkswacht gedeeltelijk vernield werd.

De zwaarste ravage gebeurde echter in Diependale. Daar regende het bommen bedoeld voor de brug, doch die terecht kwamen op de huizen van Karel van Synghel, Felix de Praetere, René de Rodder en Hector de Cridts. De laatste drie stortten in en brandden later ook uit. Aan de overzijde van de straat werd een Britse legerauto, geladen met munitie, getroffen. De wagen, waarin de chauffeur nog achter het stuur zat, ontplofte en brandde uit. De vlammen sloegen op de huizen van Maurits Van Den Daele, Wwe Filiep Vande Casteele, Achiel Soetaert, de Bonnet en De Schrijver. Gensters staken het vuur aan een lont van de brug, waardoor de noordzijde ontplofte. De luchtverplaatsing blies twee Engelse Mitrailleurs, opgesteld op het huis van Frederik Verzele, van het dak op de straat.

Toen de bewoners uit hun geteisterde woningen kropen, vonden zij op straat de verminkte lijken van 20 vluchtelingen en 6 Engelse soldaten.

Te 15.00 uur deden de laatste Engelse soldaten de IJzerwegbrug aan de Tonkin springen en verlieten onze gemeente na het huis van Kamiel De Pourcq, langs de Schelde, te hebben gedynamiteerd en de telefoon- en electriciteitsdraden afgesneden te hebben. Tussen “d’Hutte”en “Den Ancker”(Melden) werden vijf schepen tot zinken gebracht.

Te 17.00 uur sprong het zuidelijk deel van de brug In Diependaele.

’s Anderendaags maandag 20 mei, werd de strijd om de Schelde ingezet. Rond 13.30 uur kwamen Duitse voorposten per moto de Edelareberg afgereden op verkenning. Te 15.00 uur begon het mitrailleurvuur dat , bij pozen onderbroken, onderbroken, zou duren tot de donderdagmiddag. Vanaf 19.00 uur traden ook kanonnen in actie. Ze waren opgesteld te Mater, Maarkekerkem, Edelate en in onze gemeente op de Vlaamse Ardennendreef. Ze kregen rond 21.15 uur nog de hulp van een zwaar kanon, opgesteld op een gepantserde trein.

De beschietingen om dit kanon uit te schakelen werden nefast voor de Vontstraat. De kerk, de Pastorij, de Brouwerij de Bisschop en het cafe “de Harmonie”, toen bewoond door Prudent Lison werden zwaar getroffen. In de brouwerij zaten een 60 tal geburen verscholen toen een obus insloeg voor hen gelukkig zonder slachtoffers te maken.  De 80 obussen die insloegen in de Vontstraat maakten enkele slachtoffers waarvan er een later overleed aan haar verwondingen.

Op de 22^e waren er nog beschietingen en pas op donderdag 23 mei verminderde het kanonvuur. De Engelsen hadden zich teruggetrokken tot in Oudenaarde.

Leupegem telde aan het eind van WOII vier burgerlijke slachtoffer onder zijn inwoners, een soldaat werd zwaar gekwetst waarbij een been werd afgezet. Een afgevoerde inwoner verdween in een concentratiekamp.

De balans voor de vluchtelingen lag beduidend hoger. 20 burgers lieten het leven  volgens Pastoor Verpoort en Hector Vandevelde.

Er werden slechts dertien slachtoffers ontgraven uit de tuin van dhr Vandenbroecke om overgebracht te worden naar het stedelijk kerkhof.

Dit waren de stoffelijke overschotten van de 10 vluchtelingen uit Lanaken. Twee zussen Eertmans met hun echtgenoten en kinderen en de echtgenoot van Jeanne Maria Eertmans. Drie Lanakenaren overleefden de ramp twee waren er zwaar gewond en een baby zonder verwondingen.

Volgens deze bron bleek dat Mathijs Vangelabbeek later in Gravelines (nabij Duinkerke) tussen 22 en 24 mei is overleden en is er iemand anders in zijn naam in zijn naam op het stedelijk kerkhof begraven. Hoe Vangelabbeek die hier zeker zwaar gekwetst was opgenomen en meegevoerd werd in Gravelines terecht kwam is en blijft een raadsel. 

Waar de gezinnen uit Lanaken op de straat werden aangetroffen op het grondgebied Oudenaarde  lagen er nog drie mensen van het gezin Callaert-Kuntz onder het puin bedolven van een ingestort huis in Leupegem.

Op 1 en 7 juni stierven in het hospitaal, ingevolge opgelopen verwondingen de vluchtelingen Catharina Vrancken en Francis Nysen uit Mopertingen

Bron:Leupegemse Kronijk

Geachte,

Volgende informatie heb ik overgenomen uit het dagblad "Het Volk" regionaal nieuws van donderdag 10 september 1987

Onder de hoofding :

TER NAGEDACHTENIS AAN OORLOGSSLACHTOFFERS

LEUPEGEMSE VREDESKAPEL OPGEFRIST

Deze kapel werd na de tweede wereldoorlog gebouwd ter nagedachtenis van de 26 slachtoffers die daar aan de brug over de Oude Scheldearm in de tragische meidagen zondag 19 mei 1940 het leven lieten.

Ravage

Toen na het bombardement de mensen uit hun huizen kwamen vonden zij midden de grote puinhoop de verminkte lijken van 20 vluchtelingen en 6 Engelse soldaten.

De ravage was zo groot dat slechts 15 van de 26 lijken konden worden geïdentificeerd.

Dat waren twee Britse soldaten (John Taylor uit Cardiff en Cyrik Schofield uit Selly

en dan vier gezinnen :

Het gezin Pieter Thomassen-Christine Eerstmans (respectievelijk 30 en 28 jaar) en hun twee kinderen Mathieu (6j.) en Louis (4j.)uit Lanaken

Het gezin Hieronymis-Ghelen (30j.) Marie Eerstmans (32j.) en hun kinderen Christine (8j.), Louis (4j.) en Jeanne (2j.) ook uit Lanaken

Nog een derde gezin uit Lanaken en behorend tot dezelfde familie als de voorgaande werd getroffen door het verlies van

vader Mathys Vangelabeek (35j.).Zijn echtgenote Joanna Eerstmans die oorsprokelijk ook voor dood werd opgenomen en hun zoontje Chretien werden naar het militair hulphospitaal van Oudenaarde overgebracht maar overleefden de ramp.

Onder de geïdentificeerde slachtoffers was er dan tenslotte ook het gezin:

Georges Callaert (28j.) Germaine Kuntz (29j.) en hun 10 jarig zoontje Roger.

Bron: Via Mail verkregen informatie

03-02-2010 om 00:00 geschreven door Roberts Arnold

Tijdens een bezoek aan Alice Thijs, dochter van Elisabeth Eertmans oudste zus van de drie zussen Eertmans, vernamen wij iets meer over de vlucht vanuit Lanaken op 10 mei 1940. Alice woont nog altijd in het oudershuis, waar ze op die verschrikkelijke dag in mei verplicht moesten vertrekken naar een onbekende bestemming, met voor hun een gelukkige afloop maar voor haar tantes, nonkels, neven en nichten pakte de vlucht anders uit. Zij lieten het leven aan de Schelde bij Oudenaarde op 18 mei 1940.
Op de foto hiernaast staat bakker Pieter Joseph Thomassen. echtgenoot van Christina Maria, met een van zijn kinderen  zij waren bij de slachtoffers in Oudenaarde.

Alice vertelt: 

Ik weet nog goed dat ik zondag 12 mei mijn eerste communie zou doen.

Op de 10^e mei was Pa gaan werken in de mijn van Waterschei. Ma was de spijs aan het maken voor de vlaaien op mijn grote dag. Pa was om half vier vertrokken maar de mijnwerkers gingen niet af, maar moesten  huiswaarts keren, omdat de oorlog was uitgebroken.

Er werd ons later die dag, door ´hulp gendarmen, gezegd dat wij de huizen moesten verlaten en moesten gaan vluchten. (nog eens gevraagd of het geen Grenswachters waren maar zij hield het op 'hulpgendarmen)

Nog voor de oorlog begon, had ma kaartjes gaan halen bij de gemeente die wij om de nek moesten dragen, als wij zouden moeten vluchten bij een eventuele oorlog.
De drie jongste kinderen droegen deze om de nek en onze oudste, die ouder als twaalf was, had een eigen pas denk ik. De kaartjes van ons drieën zijn bewaard gebleven en in mijn bezit.

Wij gingen vluchten richting ´Het Wit Peerd in Zutendaal´. De mensen waren te voet,  met kinderwagens, handkarren, kar en paard, hondenwagens, per fiets en  alles op wielen wat kon dienen, met het hoogst nodige en wat zij konden dragen.
Bij het wit paard, zagen wij de zussen van Ma, dus onze tantes, met hun mannen en kinderen die van hier uit verder gingen vluchten.
Ma dacht nog dezelfde dag terug te gaan naar huis, net zoals de vorige oorlog toen zij gevlucht waren tot in het bos, en bleef met ons achter, terwijl haar zussen met hun familie verdere gingen. Dat was de laatste keer dat wij 10 van onze familieleden zagen. Niet lang nadat wij uit elkaar gegaan waren en bleek dat wij niet terug naar huis konden gaan omdat de Belgische soldate de Besmer gedynamiteerd hadden om de Duitsers de doorgang te beletten. Wij moesten nu ook  verder te voet richting binnenland dat later in Brussel aangekomen Frankrijk zou worden. Onderweg kwamen wij Sander Hensels tegen die met kar en paard onderweg was. Op de lege kar zat alleen zijn vrouw. Ma vroeg of wij met hem mee mochten rijden maar Sander antwoordde “Redde wie zich redde kan”en reed verder. Met het geld dat wij bij hadden werden door ma eten en drinken gekocht. Wij vluchtelingen zaten voortdurend tussen terugtrekkende soldaten, Engelse en Belgische. Wij sliepen dan eens bij boeren dan in scholen. In een van die scholen heb ik gezien dat sommige mensen zelfmoord pleegden, door van de verdieping over de balustrade te springen, dat laat sporen na als je dat ziet. Onderweg is ma een Gendarmerie binnengegaan om te informeren of pa zich moest melden voor het leger wat hij eigenlijk moest doen gezien zijn leeftijd. Dat hoefde volgens de Gendarmen niet want iedereen was op de vlucht en waar zou hij zich bij een legereenheid moeten vervoegen.
Voordat wij in Brussel aankwamen mochten wij in een boerderij slapen en wat nog belangrijker was, `wij mochten in bad´. Zalig was dat wij waren als herboren. Wij kregen ook andere kleren van de boerin en al paste ze niet helemaa, het maakte ons gelukkig. Ik heb de mensen God horen smeken om hulp, áls God bestaat, dat hij ons dan helpt´. De hele weg hoorde ik de mensen bidden.

In Brussel aangekomen werden wij in goederen/beestenwagons geladen en gingen op weg, richting Zuid Frankrijk. Onderweg werd de trein meermaals aangevallen vanuit de lucht maar steeds hebben wij geluk gehad omdat het voorste gedeelte waarin wij zaten net in een tunnel was,. Achteraan hadden ze minder geluk. Als wij stopten konden wij in de spoordijk ons gevoeg doen. Ook stonden op stopplaatsen mensen van het Rode Kruis. Die mensne vroegen hoeveel platte kinderen er in de wagon zaten en gaven dan eten. De voorste mensen kregen hun deel maar het bereikte niet altijd de kinderen.

Onze reis eindigde in Salies-du Salat, ( een klein plaatsje in het zuiden van Frankrijk in het departement Haute-Garonne, niet ver van de Spaanse grens in de Pyreneeën). Over Brussel, meer dan 1200km ver van huis.

Ik herinner mij dat, toen wij er reeds een tijdje waren, ik een gesprek heb gehoord tussen enkele vrouwen. Ik meen dat het Barbara Packlé was  die ik hoorde zeggen dat ze het verschrikkelijk vond dat de zussen Eertmans met hun mannen en kinderen bij een bombardement om het leven waren gekomen.

Toen ik terug bij mijn moeder kwam heb ik verteld wat ik gehoord had. Mijn moeder is toen flauw gevallen. Later hebben de vrouwen aan pa verteld dat ik mij vergist had en dat ze niets wisten van het drama dat zich afgespeeld zou hebben. Mijn moeder was gerustgesteld, zo  leek het althans. Pa ging werken bij de wijnboeren voor ons onderhoud.

Op een dag kwam er een bus aangereden waar een heel deel koffers op lagen. Ook mensen zaten in en boven op de bus. Een van die mannen, die op het dak van de bus zaten, werd herkend als Giel Paklé. Toen er naar hem geroepen werd at zijn moeder ook hier was, is hij van de bus afgesprongen en hebben ze hem naar zijn moeder gebracht.Na negen maanden in Salies-du Salat verbleven te hebben en nog nooit een Duitser had gezien zijn we terug gekeerd naar huis. Op de terugreis zagen wij dan voor het eerst de Duitsers.
Toen wij uiteindelijk met een gewone trein terug konden en met de tram aan de Lepelvormstraat uitstapten, kwam ons een nicht van Ma tegengelopen die ons het dramatisch nieuws vertelde van haar twee zussen, hun mannen en kinderen. In de keuken bij ons thuis stond de ketel met spijs nog steeds waar hij was achtergelaten bij ons vertrek. Alleen was de inhoud de pan uitgerezen door schimmelvorming dat kan ik mij nog goed herinneren omdat het de spijs van mijn vlaaien was.
Toen pastoor ontdekte dat ik de communie nog niet gedaan heb ik h´´el alleen de communie kunnen doen in het voorjaar van 1941 niet lang na onze thuiskomst, ergens midden in de week. Ma heeft mij toen achter op de fiets naar de kerk gebracht.

Alice Thijs toont de kaartjes die zij om de nek droegen

onder de drie zussen die samen met hun mannen en kinderen vluchten tot Oudenaarde



Grootvader Louis die in WOI als krijgsgevangene in Nl Limburg belandde en werkte in de Zinkwitfabriek

30-01-2010 om 00:00 geschreven door Roberts Arnold

Een Duits vliegtuig type ´Messerschmitt Bf 108a ´Taifun´ maakte, op de 10 januari 1940, een noodlanding op de westzijde van de Maas bij Vucht.

Twee mannen zaten in het vliegtuig, naar later bleek Majoor Hönmanns en Majoor Reinberger. Deze laatste had, zonder dat de vliegenier Hönmanns daar kennis van had, supergeheime documenten in zijn bezit. De plannen om op 17 januari de aanval te beginnen op de buurlanden, Nederland, Luxemburg, België en Frankrijk, van Duitsland. Een andere versie is dat het enkel de aanvalsplannen voor ‘Fall Sud’ waren en daar bij doelend op zuid België. In ieder geval plannen die feitelijk door majoor Reinberger per trein naar Keulen gebracht moesten worden, met het verbod om dat per vliegtuig te doen. (een regel voor geheime documenten)

Een toevallig treffen tussen de beide majoors in de officiersmes van Loddenheide bij Munster, waarbij Hönmanns aanbood om Reinberger naar Keulen te vliegen, zonder weet te hebben van de supergeheime documenten, deed Reinberger besluiten om toch de documenten over te brengen per vliegtuig.

Tijdens hun vlucht geraakten zij in dichte mist en weken ze af van de vliegroute die op zicht uitgevoerd zou worden. Hönmanns dacht op een gegeven moment, dat de rivier onder hen de Rijn was, doch het was de Maas waarlangs hij aan het vliegen was.

De beide majoors, die licht gewond raakten bij de noodlanding, waarbij de beide vleugels afbraken, dachten  zodoende dat ze  in Duitsland waren geland.  Zij zagen Engelbert Lambrichts -een landbouwer ter plaatse- naderbij komen en bemerkten uit het gesprek dat ze in België en niet in Duitsland geland waren. Reinberger raakte hierdoor in paniek en vroeg Engelbert om lucifers. Hiermee probeerde Reinberger de geheime documenten in brand te steken.

Doch inmiddels waren de grenswachters, sergeant Frans Habets en korporaal Gerard Rubens ter plaatse gekomen, die het verbranden verhinderden. Zij voerden de beide majoors naar hun kwartier voor ondervraging. Ook hier probeerde majoor Reinberger nog eens de documenten in de kachel te gooien, wat hem verhinderd werd.

De documenten werden aan de overheid ter hand gesteld en de beide majoors belandden in de cel.

Van de crash zijn foto’s gemaakt door inlichtingsofficier Luitenant Hubert van Hecke die op 10 januari eveneens ter plaatse kwam. Meer dan vijftig jaren later pas zijn deze gepubliceerd, toen ze door zijn echtgenote toevallig teruggevonden werden bij hen thuis op zolder.

De landen, Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk, werden in verhoogde paraatheid gesteld, terwijl men in Nederland en Frankrijk twijfelde aan de echtheid van de documenten omdat men dacht aan een misleiding. Deze veronderstelling werd echter de kop ingedrukt want precies vier maanden later op 10 mei begon ge Blitzkrieg met de aanval in onze omgeving met de gekende gevolgen.

13-01-2010 om 15:17 geschreven door Roberts Arnold

Ouders en grootouders van de zussen Eertmans die samen met hun echtgenoot en kinderen op de vlucht gingen voor het Duitse geweld dat losbarstte op de 10^e mei 1940.

Zij zouden hun gehele vluchtroute in contact komen met de aanvallers en verdedigers van België. Samen met de terugtrekkende Belgische soldaten en Britse eenheden liepen zij 9 dagen en nachten in de richting van Frankrijk.
Duitsland zette een tandje bij om de Britten te verhinderen te evacueren naar Engeland. De Belgen stelden alles in het werk om die evacuatie te kunnen laten doorgaan. In deze heftige dagen bevonden de vluchtelingen zich in het hevigst van de strijd.
Toen zij weer op pad gingen in de omgeving van Oudenaarde verschenen plots de Duitse Stuka’s. Stuka´s die zij tijdens hun vlucht vele malen hadden gezien en waarvan zij de uitwerking hadden gezien op soldaten en burgers. Zij lieten hun bommen vallen in hun directe omgeving waardoor -van de 13 familieleden uit Lanaken- er 10 de dood vonden, twee zwaar gewond en een als bij wonder zonder schrammen getroffen werden.
Er waren verder nog twee limburgers uit Mopertingen die later aan hun verwondingen overleden Catharina Vrancken op en Francis Nijsen op 1 en 7 juni.

                                                                                                                                                                      
Volgens een inwoonster van Lanaken zou een van de kinderen (waarschijnlijk Chretiën Vangelabbeek die bij de overlevende was) de hele weg met een Mariabeeld hebben gelopen dat bij hen thuis op de schouw gestaan had bij hun vertrek.

Dit jaar zal het 70 jaar geleden zijn dat de oorlog begon. Maar is het ook 70 jaar geleden dat de op de vlucht zijnde Lanakenaren de dood vonden op de vlucht naar vrijheid.
Naast de onderstaande familieleden zouden enkele dagen later in Therouanne (Terwaan in Frankrijk) nog eens zes leden van de familie Slangen Hustinx het leven laten, vader moeder drie kinderen en de broer van de vader. Tevens een jonge vrouw Agnes Pass die hen vergezelde. We gaan nog na of deze moeder Hustinx verwant is met de hieronder vermelde Anna Clara Hustinx, grootmoeder van de omgekomen familieleden Eertmans.

Overgrootouders:

Eertmans Pieter Jan ovl, gehuwd met Schoeps Maria ovl

Grootouders:

Eertmans Paulus geb. Sutendaal 12-2-1837 overleden 19 december 1883 te Lanaken, zn van Eertmans Pieter Jan en met Schoeps Maria.
Gehuwd  10-4-1863 Lanaken, met Hustinx Anna Clara 6-2-1838  Lanaken
dr. van Renier Hustinx landbouwer, geb 15 okt 1802 ovl Lanaken 14-12-1862 (59 jaar) zoon van Renier Hustinx en Clara Jongen ovl 2-11-1836, en van Barbara Schreurs geb 13 jan 1808 dr van Wijnand Schreurs en Johanna Custers (ovl Lanaken 2-2-1834) Landbouwers.

Ouders:

Eertmans Louis Renerus (Ludovicus Renerus) geboren 15-2-1879 dagloner zoon van Paulus Eertmans ovl voor 1904 en Hustinx Anna Clara.

gehuwd 20-08-1904 met Geraerts Maria Catharina geboren 15-1-1881 ovl 20 sept. 1935 Lanaken, Dr van Geraerts Johannes ovl voor 1904 gehuwd met Barthels Elisabeth.

De familie Eertmans Geraerts heeft tijdens wereldoorlog I in Nederlands Limburg gewoond. Nederland was Neutraal waardoor er heel wat Belgen naar daar gevlucht zijn. Twee van de kinderen zijn, aan het eind van de oorlog en vlak erna  geboren in Nederlands limburg. Eijsden en Heerlen. 
Louis Renerus was´destijds soldaat en gevlucht naar Nederlands Limburg. Krijgsgevangenen werden naar oorlogsrecht geinterneerd.
De familie kwam in een soort sociale woningseenheid terecht. Louis ging werken op de Zinkwit.
De familie bleef tot enkele jaren na de oorlog alvorens terug te keren naar Lanaken.

In de tweede wereldoorlog lag dat anders. Duitsland viel nu zowel Nederland als België aan. Hierdoor was een vlucht naar Nederland onmogelijk en hebben de drie dochters Eertmans met hun echtgenoot  en kinderen gekozen om richting Frankrijk te vluchten.

Kinderen geboren uit dit huwelijk:

1) Maria Elisabeth geb. 28 september 1905, gehuwd 28 oktober 1926 met Thijs Hubert geb. Zutendaal ovl 2010 in Lanaken.

2) Maria Clara (tweeling met Joanna Clara) geb. 1 juni 1908 Lanaken overleden Oudenaarde op 19 mei 1940 tijdens Duits Bombardement aan de Schelde, gehuwd 4 juli 1932 met Ghelen Hyronimus Hubert geb. Lanaken 28 januari 1910. overleden Oudenaarde op 19 mei 1940 tijdens Duits Bombardement aan de Schelde

-----kinderen

            Christina geb Lanaken 13 november 1932 ovl oudenaarde 19 mei 1940

            Louis geb Lanaken 31 januari 1936 ovl oudenaarde 19 mei 1940

            Jeanne geb Lanaken 10 mei 1938 ovl oudenaarde 19 mei 1940

3) Joanna Maria (tweeling met Maria Clara) geb. 1 juni 1908 Lanaken, gehuwd (1) 31 maart 1934 met Mathijs Vangelabbeek geb. lanaken 30 maart 1905 fabrieksarbeider, overleden Oudenaarde op 19 mei 1940 tijdens Duits Bombardement aan de Schelde.

Joanna Maria werd bij de Duitse aanval zwaar gewond en met haar zoontje Chretiën, die eveneens zwaar gewond werd. naar een hospitaal vervoerd. Toen zij bij kwam in het ziekenhuis, vroeg zij naar haar man en kinderen en naar de rest van de familie. Men zei haar dat haar zoontje ook opgenomen was. Doch zij had nog een kindje Louis, een baby van zes weken en die was niet in het hospitaal. Ze hebben toen gaan zoeken naar de baby en hem in een instelling kunnen weervinden, aan de hand van een scapulier dat hij op zijn onderlijfje had gespeld. Zo werd de baby met de moeder en zijn broertje herenigd. De scapulier was aangekocht bij Stieneke van Valkenberg die een winkel had op de plaats waar nu het gemeentehuis staat. De scapulier werd in de kerk gezegend. Op de ingevoegde foto zijn twee scapulier´s te zien.
De vader is waarschijnlijk tijdens het bombardement eveneens overleden en zal bij de niet identificeerbare behoren van de 20 burgerslachtoffers van deze verschrikkelijke aanval terwijl er een versie is dat de man die zijn soldatenpas bij zich had, naar een lazareth is overgebracht waar hij later is overleden. Joanna Maria werd op een gegeven moment gevraagd om naar een plaats in Frankrijk te komen om een man te identificeren. Deze man had papieren, trouwring en portomonee van haar echtgenoot in zijn bezit toen hij overleed. Toen ze ter plaatse ging werd ze vol met eau de Cologne gespoten voor het verdringen van de geur. De man, zo verklaarde Joanna Maria later aan de familie, was niet haar man. Het zou volgens haar een Duitser zijn want hij had de botten nog aan.
Kinderen:
Chretiën is ongehuwd overleden bij een ongeval en zijn moeder hertrouwde na de oorlog in 1946 met een weduwman die zelf 6 kinderen had. Samen kregen ze nog twee kinderen. Jeanne is eveneens overleden en volgens Louis heeft de moeder heel veel lichamelijke klachten gehad, veroorzaakt door de ervaring in Oudenaarde.
Louis, de baby van toen, leeft nog en is de enige nog in leven zijnde persoon uit de familie die bij het bombardement aanwezig was. 
Gehuwd (2) Nicolaes Meurmans. Nicolaas was eveneens weduwnaar en bracht 6 kinderen in het huwelijk dat bracht het aantal kinderen op 8. Uit dit huwelijk werden nog twee kinderen geboren, dus een kroosrijk gezin.
(Alice Thijs dochter van Elisabeth Eertmans vertelde deze anekdote: "Eens kwam Nicolaas met een klein geitje naar huis. De kinderen wilden daar natuurlijk mee spelen, maar er ontstond een twist. Nicolaas riep toen naar Jeanne.  Jeanne, zijn keender en mijn keender  zien aon 't vechte met oos keender".

4) Christina Maria geb. 7 augustus 1912 Lanaken, overleden Oudenaarde op 19 mei 1940 tijdens Duits Bombardement aan de Schelde, gehuwd 6 mei 1933 met Pieter Joseph Thomassen, bakker geb. 7 augustus 1910, overleden Oudenaarde op 19 mei 1940 tijdens Duits Bombardement aan de Schelde,

----kinderen

Mathieu geboren Lanaken 19 februari 1934 ovl oudenaarde 19 mei 1940

            Louis geboren Lanaken 28 april 1938 ovl oudenaarde 19 mei 1940

5) Joseph Paulus Ludovicus geb. 21 januari 1915 Lanaken.

6) Gerard Henri geb Eysden Nl Limburg 13 juli 1918 ovl 26 jan 1976, gehuwd met Barbara Cauberg 
 

7) Guillaume Henri geb. Heerlen Nl Limburg 7 februari 1920. gehuwd met Maria Margarethe van Ulft geb 20 nov 1923 ovl 2 okt 1969.

Wordt vervolgd.

06-01-2010 om 00:00 geschreven door Roberts Arnold

Uit het dagboek van Lysanderspiloot Andrew Geddes over de aanval op Oudenaarde op 19 mei 1940. 

Het was bij deze aanval dat de 10 leden van de Lanakense families het leven lieten. 3 Zussen Eertmans die met hun echtgenoten en kinderen sinds de 10^e mei op de vlucht waren werden slachtoffer van deze Duitse aanval. De piloot beschrijft hier de laatste minuten van hun leven.

Hiernaast een bidprentje voor de overledenen van Ghelen Eertmans, vader moeder en drie jonge kinderen.

De eenheid van Andrew Geddes.

 2 SQUADRON - Army Co-Operation, Westland Lysander 51 (Army Air Co-Operation) Wing (No. 2 and no. 26 Squadron)

Bij de start van WOII vloog ik met een Lysanders (type vliegtuig). In september/oktober 1939 werd ons peloton ingeschakeld in Frankrijk, met onze basis in Drucat, bij Abbeville in Frankrijk.
Op 10 mei 1940 ging het 2e en 4e peleton naar voor richting Lille-Ronchin. Peleton 2 ging de grens van België over met 17 Lysanders, om de beste dekking aan de B.E.F. te geven en verspreidden hun vliegtuigen naar de vliegvelden van Abbeville, Bethune, Roncq, Lille en Brussel.

Andrew Geddes (die later Air Commodore AJW Geddes werd) schrijft

Het OC-peleton vertrok in de ochtend van 19 mei 1940 met “schutter” LAC Clarke. Er was geen rugdekking beschikbaar voor deze verkenningsmissie en wegens de gevaarlijkheid van deze specifieke vlucht  besloot Geddes om zelf te vliegen. 3 Korpsen trokken zich terug over de Schelde maar hadden geen idee wie deze controleerde. Het was Gedde’s zijn missie om dat uit te zoeken.
De 3 korpsen  waren zich aan het terugtrekken over de Schelde maar ze wisten niet wie de bruggen controleerde.
Toen ze de bruggen vanuit het westen naderden zag Geddes dat er Ju 87 Stuke bommenwerpers ook op weg naar de brug waren. Ze cirkelden in 2 secties van 10 vliegtuigen elk op een hoogte van 5000 ft. Nergens in de lucht waren geallieerden vliegtuigen te zien. In zijn dagboek schreef Gedde: “Het was duidelijk voor ons dat ze zich klaarmaakten om de brug te bombarderen. Wij voelden ons blootgesteld aan het gevaar`.

Toen zei Clarke, een goede kerel die in Siciliïe vermoord werd in 1943 als piloot-officier: “het is niet eerlijk, Sir, ik denk dat we ze een lesje moeten leren”.
Mijn enige 2 opties waren: verassen en aanvallen. Mijn Lysander KO-T was in uitstekende doen. We namen het initiatief voor de Duitsers hunnen bommen konden lossen of ons neerschieten. Hun leider had ons verwisseld voor een Duits vliegtuig wat een beetje gelijkenissen toonde met de onze.
Geen enkel van de Duitse vliegtuigen verbrak hun formatie toen wij kwamen aanvliegen. Wij sloten langzaam aan bij het einde van de 2^e formatie. Toen de eerste Stuka dook om bommen te lossen, volgden de andere. Ik wist dat de lucht’schieters” ons niet zouden zien wanneer
hun vliegtuig in duikvlucht was. Toen de laatste Stuka optrok, deed ik hetzelfde en schoot een stevig salvo af. Ik zag de kogels hun vliegtuig raken en de stukken vlogen ervanaf. Echter, tot mijn verbazing, vlogen de vliegtuigen niet in brand en leken verder te vliegen zonder enige opvallende schade. Het frustrerende was dat we het verrassingselement verloren hadden.
Het was duidelijk dat de Duitsers niet blij waren met wat ik gedaan had. Toen ik dichterbij vloog zag ik dat ik de boordschutter heb moeten raken voor hij verdween en het geweer opgetrokken was .
De hele formatie verbrak door de paniek en de eerste Stuka kwam achter mij aan.
Ik ging zeer laag boven de grond vliegen in defensieve cirkels. Sommige momenten vloog ik zo laag dat mijn wielen de boomtoppen raakten. Clarke schreeuwde toen dat hij een blokkage had en of ik even kon blijven hangen zodat hij het kon herstellen. Ik kon de Stukas ontwijken door platte draaien te maken zonder te spinnen dankzij de grote automatische vleugels. Toch werd mij duidelijk dat een Stuka-piloot zeer professioneel was en mij met een sluwe truc bijhaalde.

Toen ik aan zijn achtervleugel kwam remde de Duitser  zodat het leek of hij in het midden van de lucht recht voor mij bleef hangen. Ik werd gedwongen om rakelings over hem te vliegen, hierdoor moest hij enkel zijn neus omhoog halen en mij beschieten met zijn machinegeweer.
De eerste keer dat hij het deed, kwamen de kogels naast mij aan stuurboord net naast mijn cockpitvenster en mijn aandrijven. Gelukkig had Clarke zijn geweer toen hersteld en was ik in staat een “flauwe” bocht te nemen zodat ik een mooi zicht had op de Stuka, die door Clarke dodelijk geraakt werd. De Duitse piloot kon nog net op tijd ontsnappen voor zijn vliegtuig crashte.

Ik zorgde dat ik wegkwam, soms door de wegen tot Wevelgem te volgen met mijn onderstel tussen de bomen, om zo laag mogelijk te blijven. Ik herinner mij dat we op bepaalde momenten zelfs onder de stroomkabels vlogen. Clarke zei: “Sir, ik kijk liever achteruit, het bespaart mij de angst om die lijnen te zien naderen”.

Nadat Gredde geland was en zijn overwinning rapporteerde bij Fg Officier Tony Doidge sprong hij in een auto en reed naar Kruischbos. Hij keerde terug met een stukje van de Stuka. Helaas werd dit verloren toen het peloton naar Belgïe vluchte, om een gevangenschap door de Duitse Panzertanks te vermijden een paar dagen later.
Uiteindelijk trok het peloton terug naar Engelanden gebruikte daarbij de luchthavens van Hatfield, Cambridge en Sawbridgeworth.

Het 2e peloton vierde het einde van de oorlog terwijl ze in Twente gestationeerd zaten.

21-12-2009 om 16:41 geschreven door Roberts Arnold