GR 5 is een van die GR's die tot de verbeelding spreken van trekkers die eens graag een groot project op poten zetten, zoals stappen van Nederland tot de Middellandse Zee. Wij houden het nog altijd - en dat zal wel zo blijven - bij kleinschaligheid, en vandaag vullen we dat in met een dikke 17 km tussen Stavelot en Vielsalm, weliswaar langs de ouderdomsdeken van de Belgische GR's: de 5!

Stavelot ben je uit voor je het weet, ondanks de reusachtige brocante die daar vandaag georganiseerd wordt. En dan begint een lange, min of meer rechtlijnige tocht, met de nadruk op stevige stukken bos, met af en toe indrukwekkende doorkijkjes naar het vaak schitterende landschap. De zon is trouwens van in het begin van de partij, en de zichtbaarheid is goed, zodat we vaak vergast worden op panorama's die illustreren met hoeveel tinten groen de natuur zijn plaatjes schept.

De TWQ bedraagt 66 %, hoofdzakelijk boswegen. Alleen in het begin en op het einde, en even bij Logbiermé, het enige stukje bewoning dat we op de tocht doorkruisen, is het beton nadrukkelijk aanwezig, voor de rest wordt het hele gamma van trage wegen bespeeld.

De verplaatsing:

Halle - Brussel-Zuid 1906 7:30 7:39 stipt (482)

Brussel-Zuid - Liège-Guillemins 506 7:58 9:00 +1 (1357 -11830)

Liège-Guillemins - Trois-Ponts 113 9:18 10:11 stipt (3016 -11715)

Trois-Ponts - Stavelot [745] 10:30 10:38 +1 (ab7561-10, Mercedes Citaro LE, Satracom)

Vielsalm - Liège-Guillemins 116 16:37 17:42 +3 (3008 - 11701)

Liège-Guillemins - Brussel-Noord 540 18:00 18:52 +1 (1357 - 11831)

Brussel-Noord - Halle 1940 19:12 19:30 +1 (2146 - 58043)

De commentaar:

Het is al erg lang geleden dat we er nog eens op zondag op uit getrokken zijn, maar met een reeks onwandelbare dagen in het verschiet (te heet, te onweerachtig, te zwoel, te nat) hebben we weinig keuze. Gelukkig kun je bepaalde regio's ook op zondag nog vrij makkelijk bereiken.

Vandaag begint voor de NMBS de toeristische periode, en dat verklaart waarom IC1906 nu eens geen voor deze verbinding zo karakteristiek trek-en-duwstel met M4 heeft. Twee ms 96 hebben de wacht overgenomen: ze zullen straks uit Schaarbeek naar Oostende sporen, via Tournai en Kortrijk. De rit verloopt snel en stipt, precies wat je verwacht op een zondagmorgen.

Ook de IC naar Eupen zal zo goed als stipt rijden, en dat is niet bepaald inspirerend als je over je treinritten een tekstje wil schrijven.

In Liège staat de ICT 6949 naar Jemelle op zijn eerste rijdag al meteen met 11 minuten vertraging aangekondigd. Die zou onze IR wel eens in de weg kunnen zitten, maar als de vertraging groeit tot 16 minuten, is het duidelijk dat men hem opoffert om de stiptheid van de IR naar Luxemburg te vrijwaren. En inderdaad, de IR zal eerst komen, onmiddellijk gevolgd door de ICT. (Waar komt zo'n vertraging nu eigenlijk vandaan? Vergeten dat de toeristische periode begon? Vergeten dat men materieel moest voorzien? Druk reizigersverkeer, zoals Railtime ons probeert wijs te maken?)

De IR naar Luxemburg bestaat uit 3 I10. Uit de aard van het publiek dat op het perron staat te wachten kun je meteen het belang van een trekpleister als Plopsacoo afleiden. Gelukkig heeft de NMBS destijds niet besloten om die halte te sluiten. In Coo zullen zowat 80 reizigers het buitenbeentje onder de pretparken opzoeken. De rit verloopt stipt vanaf Angleur ondanks 2 minuten vertraging bij vertrek uit Liège-Guillemins. Het buitenrijden van de spoorwegtempel gebeurt nu veel vlotter dan vroeger, maar de rittijd is dezelfde gebleven. Vandaar… Het station van Trois-Ponts is vandaag een onbemande halte. Wie denkt dat gesloten loketten niet samen hoeven te gaan met gesloten wachtzalen komt hier bedrogen uit, al is het weer niet van die aard dat je binnen wil zitten. Ik las onlangs een lezersbrief in een Britse krant, van iemand die ook vond dat reizen per trein de voorbije tientallen jaren vooral minder een belevenis is geworden: geen restauratie in de trein, geen kruiers meer, geen afzonderlijke rijtuigen meer waar je je bagage kwijt kunt, hij vermeldde nog wel enkele andere dingen. Wij mogen daar gerust het verdwijnen van min of meer comfortabele wachtaccommodatie aan toevoegen.

In Trois-Ponts valt nog geen bus te bespeuren. Die komt pas tegen het vertrekuur aan rijden. Opvallend veel reizigers stappen in op weg naar Stavelot, dat in feeststemming verkeert. Dat zal ook wel de oorzaak zijn van de 6 minuten vertraging van de heenrit, en van de 4 minuten vertraging van onze rit. Lijn 745 heette vroeger 45a. Ze verving inderdaad spoorlijn 45, omdat (in die tijd alleen) heren die het konden weten, wisten dat stadjes als Stavelot en Malmedy geen treinverbinding meer nodig hadden.

Vielsalm heeft sinds ons laatste bezoek een serieuze metamorfose ondergaan: een spoor is dan wel verdwenen, de beide resterende sporen kunnen nu bogen op verhoogde perrons (hoger dan in Halle!), en alles ziet er kraaknet uit. De wachthuisjes ontbreken nog. Het is trouwens behoorlijk warm op de schaduwloze perrons.

Voor de terugrit is een vierde rijtuig aangekoppeld. Blijkbaar is dit de terugrit van IR 115, en met reserveringen en Plopsadrukte was dat vierde rijtuig geen overbodige luxe, kan ik uit een gesprek van de TBG met een habitué afleiden. Ook deze rit zal voorspoedig verlopen, al wordt het stilaan warm in deze aircoloze I10. De geopende raampjes zorgen voor een helse drukte, zeker in de vele tunnels op het traject. Maar ik blijf van deze rijtuigen houden, ook en misschien nog meer na één van de best geslaagde renovaties van de voorbije jaren. Alleen tussen Poulseur en Angleur gaat het even minder vlot: dat verklaart de 3 minuten vertraging in Liège.

Voor de IC naar Oostende staat behoorlijk wat volk te wachten. Een onderstationschef getroost zich zowaar de moeite om luidkeels aan te geven waar de eersteklasrijtuigen zullen stoppen. Sommige reizigers schuiven op naar betere oorden, andere blijven staan of zitten waar ze staan of zitten. Voorlopig komt alleen nog maar in de krant wanneer bonobo's of chimpansees weer iets nieuws geleerd hebben, er komt ongetwijfeld nog een tijd dat de krant zal signaleren dat een specimen van die primatensoort zonder haar weer wat nieuws geleerd heeft. Het werd dus weer drummen om via de eersteklasrijtuigen naar tweede door te schuiven, en zelfs dan zal een snelle TBG nog enkele onverlaten tot verhuizen moeten aanzetten. Voor de rest is dit een typisch zondags reisgezelschap: wat binnen- en buitenlandse toeristen, hier en daar een stel oudjes, een spoorwegfamilie en wie weet: een cadeaubiljet. Een familie (die we ook vanmorgen al gezien hadden) maakt de reis Brussel-Noord - Coo en terug zelfs met een weekendbiljet. Echt rustig is het dus niet, maar het valt allemaal toch nog best mee.

In Ans staan we even stil om de IC uit Knokke/Blankenberge door te laten, maar zelfs dat belet niet dat de initiële vertraging van 4 minuten in Leuven al gereduceerd is tot 2 minuten (en 1 bij vertrek).

Deze IC naar Moeskroen bestaat wel uit de vertrouwde M4-rijtuigen. Na de koelte van de I11'en is het weer even wennen aan de warmte en het lawaai van deze ondertussen meer dan 30 jaar oude rijtuigen, die voor mijn part gerust nog vele jaren mogen blijven rijden. De rit Brussel-Zuid - Halle wordt in minder dan 8 minuten gereden. Thuis heeft de maximumthermometer afgeklokt op 25.6°: dat is nog net niet te veel om van een uitstap als die van vandaag een deugddoende bezigheid te maken.

Alle foto's van de wandeling vind je hier: http://s62.photobucket.com/albums/h98/overweg13/wandelingen%202/Stavelot%20-%20Vielsalm%20GR5/

Maar kijk alvast ook eens naar deze foto's , met een bebloemde Amblève, een karakteristiek beeld, en de Luxemburgse loc 3010 met IR 119 Liers - Luxemburg in het nu erg mooi en praktisch ogende station van Vielsalm.

26-06-2011 om 00:00 geschreven door overweg13  

Het moest er eigenlijk nog eens van komen, zo een dagje treinen voor de pret. Zoals altijd had ik wel een elftal ritten klaarliggen, waarmee ik uiteindelijk het hele net kan verkennen, en het cadeaubiljet dat een gunstige WNW-wind in mijn richting blies, slaagde er uiteindelijk in om me de stap te doen zetten, waar ik de laatste maanden niet meer toe kwam: goed voorbereid aan de start komen en dan een hele dag genieten.

Dit werd het:

Halle - Brussel-Zuid 7574 7:52 8:01 +2 (21xx - 53513)

Brussel-Zuid - Visé 458 8:24 9:39 +93 (1315 - 11819)

Visé - Liège-Guillemins 482 11:22 11:39 +12 (1315 - 11819)

Liège-Guillemins - Verviers-Central 509 12:05 12:25 stipt (1337 - 11808)

Verviers-Central -  Spa-Géronstère 5483 13:05 13:33 stipt (301)

Spa-Géronstère - Verviers-Central 5463 13:48 14:14 +1 (301)

Verviers-Central - Liège-Guillemins 537 14:34 14:54 +4 (1353 - 11833)

Liège-Guillemins - Tournai 2436/8520 15:01 18:40 +26 (2122 - 51023)

Tournai - Halle 3118 19:22 20:17 stipt (375)

De commentaar:

Het leek allemaal erg goed te beginnen in Halle vanmorgen: zowat alles reed op tijd, zelfs de IR naar Binche liet niet meer dan 7 minuten optekenen. En ook mijn P annex IR naar Antwerpen-Centraal reed vlot naar Brussel-Zuid. Blijkbaar speelden de zenuwen me toch wel wat parten, want ik vergat het locomotiefnummer te noteren. Als iemand me kan helpen: graag!

In Brussel-Zuid zag de spits er uit zoals meestal: geen echt debacle, maar toch wel wat vertragingen. Vooral het Thalysverkeer, dat ik op de voet kon volgen omdat de IC naar Maastricht van spoor 5 vertrekt, leek het lastig te hebben. Als om 8:24 - het vertrekuur van de Maastrichter - een Thalys het spoor 5 komt bezetten, is er even paniek. Maar de tv-schermen houden koppig vol dat de IC van spoor 5 zal vertrekken, zij het met 5 minuten vertraging. Ondoenbaar, lijkt me, en dat wordt snel bevestigd: de IC zal van spoor 12 vertrekken. Het is een lang stel van 12 I11-rijtuigen dat ik bij het binnenrijden van het Zuidstation al zien staan had. Al snel wordt duidelijk dat de helft van de rijtuigen gesloten is. Zoals eerder gezegd is dat een probaat middel om vertragingen te creëren. Zowel in Centraal als in Noord duurt het een tijdje voor iedereen ingestapt is. Dat de eerste toegankelijke rijtuigen dan ook nog de 3 eersteklasrijtuigen van deze trein zijn, maakt een en ander nog erger, want niet iedereen stapt zo maar in een eersteklasrijtuig in. We vertrekken in Brussel-Zuid met 4 minuten vertraging, en het gewone getreuzel in de NZV is goed voor een verdubbeling van deze vertraging in Brussel-Noord. En alhoewel de rit op het eerste gezicht vlot verloopt (behalve tussen Brussel-Noord en Schaarbeek) komen daar nog 2 minuutjes bij tijdens de non-stoprit naar Liège. In Leuven wordt de IC naar Knokke/Blankenberge opgehouden, om onze IC vrije doorvaart te verlenen.  

Met 10 minuten vertraging is er nog geen man overboord, maar net voorbij OW 15 (en dus net voor Cheratte) krijgen we een stop na een onmiskenbare noodremming. Het duurt even voor we te horen krijgen wat er aan de hand is, maar het moet gezegd: deze TBG's doen hun best. Blijkbaar is de TB serieus uit zijn lood geslagen omdat hij ei zo na iemand aangereden heeft. Verder rijden wil of kan hij niet meer, en dus moet een aflos opgetrommeld worden. Eerst ziet het er naar uit dat die met de volgende IC komt, maar uiteindelijk zal een taxi de aflosser brengen.

Wie de persoon in de sporen was, is niet duidelijk. Maar als we na lange tijd opnieuw beginnen te rijden, blijkt er een Infrabelploeg aanwezig te zijn - wij rijden trouwens op tegenspoor. Het zou dus wel eens één van hen geweest kunnen zijn, die vandaag enigszins opgelucht naar huis zal kunnen gaan. Maar toch voor alle duidelijkheid: langs dit deel van lijn 40, waar genoeg zwerf- en ander vuil ligt om een respectabel containerpark mee te vullen, zie je ongeveer op de plek waar de noodstop gebeurd moet zijn, een onofficieel paadje dat haaks over de sporen lijkt te gaan, en dat zal wel geen ontsnappingsroute zijn van vossen en andere vuilnisbakdieren die zich hier aan het vele beschikbare lekkers te goed komen doen.

Het verhaal laat zich voor de rest als volgt samen vatten: eerst wordt meegedeeld dat onze trein (volgens de tang van een TBG de 468, maar in werkelijkheid de 458) tot Visé beperkt zal blijven, en dat reizigers voor Maastricht daar zullen kunnen overstappen op de IC die meteen na de onze in Visé zal aankomen. Maar dat is te optimistisch: uiteindelijk zal de volgende IC beperkt blijven tot Liège-Guillemins, en zullen de reizigers met de bus naar Maastricht gebracht worden. Hoe al die reizigers in een bus moeten, is me niet duidelijk. Ik zal onmiddellijk terugkeren naar Liège, en ga er maar van uit dat ik in de 482 zit, al is de terugrit van de 458 eigenlijk de 481. We vertrekken in Visé met 4 minuten vertraging, maar uiteindelijk worden dat er 12 in Liège. Wie denkt dat het nu wel vlot naar Brussel zal gaan, is er aan voor de moeite: gezien de grote vertraging wordt de trein beperkt tot Liège, en de reizigers voor Brussel moeten overstappen op de IC naar Oostende, die trouwens niet lang op zich laat wachten.

Ik heb een verkenning gepland van de lijnen ten oosten van Liège, maar Eupen kan ik maar beter laten vallen. Zo pik ik opnieuw in op mijn oorspronkelijke plan, al zal ik het heen-en-terugje naar Eupen (en Dolhain) moeten schrappen.

Dan gaat het even beter: Liège - Verviers verloopt zowaar vlot, ondanks de lange werf die zich hier uitstrekt van pakweg Trooz tot Pepinster: de meeste bruggen over de Vesder en de tunnels krijgen hier een grondige beurt. Dat houdt enkelspoor in over deze kilometerlange sectie. De laatste jaren heeft men hier voortdurend de dienstregeling aan steeds nieuwe werven aangepast, en dat is ook nu weer voor enkele maanden het geval. Het grootste slachtoffer hiervan is nog maar eens de IR naar Aachen.

De heen-en-terugrit naar Spa-Géronstère is er een zonder verhaal, al is het mijn maidentrip met breaks over deze lijn. Breaks gaan hier duidelijk vlotter door de vaak hoekige bochten, waar klassieke stellen wel eens last mee hebben. Bovendien is het ms 301, en het is nu eenmaal zo dat het ABD-deel over net iets betere onderstellen beschikt dan de seriebreaks.

Met elke doortocht lijkt het station van Spa te krimpen. Hopelijk slaagt men erin om een of andere spoorwegfanaat ver genoeg te krijgen om het gebouw te kopen, want anders wordt het hier ongetwijfeld ook "I love the sound of breaking glass".

De pièce de résistance voor vandaag moet de marathon Liège - Tournai via Brussel worden met IC 2436 die vanaf Brussel P 8520 wordt. Tussen Brussel en Mons spreken kwatongen van de Di-Rupo-express, maar dat neemt niet weg dat ook deze trein vandaag met vertraging zal rijden.

En ik maar vrezen dat de aansluiting tussen IC 537 en IC 2436 wel eens fout zou kunnen lopen: bij aankomst in Liège staat de 2436 al met 11 minuten vertraging aangekondigd, en dat wordt een vol kwartier bij vertrek in Liège. Daar bega ik een blunder van formaat: net na de loc hangt een AD-eersteklasserijtuig, maar in plaats van even een spurtje naar voren te wagen, kies ik voor een A-rijtuig midden in de trein, met in mijn achterhoofd de idee dat het met de bezetting van deze trein wel mee zal vallen. Mijn luiheid zal onverbiddelijk afgestraft worden.

Erg vlot komt zo'n samenstelling van een 21 met 10 M4 niet op snelheid. Zonder speciaal oponthoud gaat er nauwelijks iets van de vertraging af: in Namur is ze zelfs al opgelopen tot 18 minuten. Brussel-Noord zullen we uiteindelijk met 17 minuten vertraging buiten rijden. Tot dan is het een rustige rit geweest, tegen de achtergrond van fikse plensbuien en schitterende cumulonimbi, vooral in de buurt van Gembloux.

Maar vanaf Brussel-Zuid is het hek van de dam. Blijkbaar is de IR naar Quévy afgeschaft (een 27 met M6-rijtuigen, gelukkig zal dat allemaal verleden tijd zijn als we eenmaal over modern materieel kunnen beschikken, haha!). Voor ik het weet word ik in mijn rustige nestje omsingeld door uitgeweken tweedeklasreizigers die er duidelijk schik in hebben: luid geeuwen met open mond, voeten op de bank, luide onzin spuiend… Voor mijn jeugdige lezertjes gaan steigeren, een van de dames gaat er prat op dat ze al 23 jaar een veel te duur abonnement betaalt, en dat ze dus wel eens in eerste mag komen zitten.  En voor de anderen steigeren: ik wil hier absoluut niet suggereren dat dit gedrag typisch is voor tweedeklasreizigers; misschien is een van de voordelen van eerste klas wel dat je wat verder van elkaar zit. De vijf zijn het roerend met elkaar eens. En met hun cadeaubiljet trekken ze wel eens naar zee. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat ze dat doen op een dag dat de eersteklasfadelingen van de kusttreinen uitpuilen van de cadeaubiljetten, zodat het ook voor hen eens duidelijk wordt dat het niet prettig is als je met je eersteklasbiljet niet meer krijgt dan met een tweedeklasbiljet. Overigens zit het er dik in dat het op hete zomerdagen dit jaar in eerste klas ook niet te pruimen is…

Tot overmaat van ramp valt ook mijn directe rit naar Mons in het water. Dankzij de vertraging kan P8520 perfect in de plaats van de IR naar Quévy rijden, en dat betekent extra stops in Braine-Le-Comte, Soignies en Jurbise. Net voor Mons komt de TBG langs: ze zou ongetwijfeld hoog scoren in een wedstrijd voor Miss NMBS, maar gezag moet je uitstralen of afdwingen. Zij doet geen van beide. Haar verzoek aan mijn directe omgeving om toch maar in tweede te gaan zitten, zijn dan ook woorden in de wind. Het zal tot Saint-Ghislain duren voor de rust is teruggekeerd, maar dan is die ook zo goed als compleet. Ik moet nog even naar het toilet: ik stort mijn bijdrage in een overvol WC - doortrekken is niet meteen aangewezen.

Hoeft het gezegd dat de vertraging ondertussen nog is toegenomen? In Mons bedraagt die al 26 minuten, en daar zal niets meer af gaan tot Tournai, waar ik dus mijn aansluiting met de IC naar Schaarbeek niet eens meer kan nawuiven.

Voordeel is dat ik nu rechtstreeks naar Halle kan, een half uur later dan voordien, in een rustige break (met Miss NMBS , die dus ook haar aansluiting gemist heeft, in de onmiddellijke nabijheid), maar waarvan een rolgordijn (van de break) danig toegetakeld is. Het gaat allemaal vlot tot Halle: het landschap is schitterend in de avondzon, met cumuluswolken die altijd maar kleiner lijken te worden. Toch stel ik me na vandaag de vraag of dit wel de aangewezen manier is voor de NMBS om de pil voor de moegetergde reiziger enigszins te vergulden. Tegen beter weten in speel ik met de idee dat dit wel eens de laatste keer zou kunnen geweest zijn dat ik nog voor de lol met de trein gaan reizen ben.

23-06-2011 om 00:00 geschreven door overweg13