De wandeling.
De Streek-GR Groene Gordel - niet verwant met de Gordel - legt een wijde lus van 147 km rond Brussel. We stappen vandaag alweer de laatste etappe, van Sint-Martens-Lennik tot Halle. Dat is om en bij de 22 kilometer en misschien is dit wel het mooiste deel van de hele GR. Het Pajottenland heeft té regelmatig last van té opdringerige bebouwing om een ideaal wandelgebied te zijn, maar vandaag is daar meestal weinig van te merken. Veel van het doorkruiste gebied is vrij ongerept gebleven, zonder oprukkende villabouw, en enkele grote en minder grote boerderijen zijn nu eenmaal organisch met de streek vergroeid. De TWQ bedraagt 56%, en dat geeft misschien onvoldoende weer dat je hier nog kunt stappen over goed begaanbare veld- en voetwegen, zelfs in de onmiddellijke nabijheid van de dorpskernen. Je komt inderdaad door Sint-Kwintens-Lennik, Gaasbeek, Sint-Laureins-Berchem, Oudenaken en Sint-Pieters-Leeuw maar van saai wandelen door woonwijken is hier geen sprake. En voor de rest wordt de tocht gekruid met Prins op het Lennikse Marktplein, het Kasteel van Gaasbeek, en het Coloma Park in Sint-Pieters-Leeuw, met de Sint-Martinusbasiliek in Halle als waardig orgelpunt, ook al is het orgel hier voor twee jaar buiten dienst, gelukkig alleen maar voor restauratie.

Andere foto's en kaartje.

Het weer.
Helder en erg warm (28°) zomerweer.

De stafkaarten.
31/5N Lennik - 31/6 N Sint-Pieters-Leeuw - 31/6Z Halle

Hoe we er geraakten.
Voor de heenreis hadden we nog 3 bussen nodig, met overstap aan Halle Station en Leerbeek Stelplaats, maar de ervaring leert dat Leerbeek een erg betrouwbaar overstappunt is, waar men op vraag van de klant altijd wel even wil wachten. Voor de terugreis kunnen we gewoon onze eigen bus nemen, die we sowieso een 150-tal keer per jaar nemen.

Een beetje geschiedenis.
Met de afschaffing van de elektrische tram Leerbeek - Halle - Brussel in 1966 leek het einde voor de tramstelplaats Leerbeek in zicht, maar toch zou het nog tot 1972 duren voor ook de laatste draad Leerbeek - Lennik - Brussel werd doorgeknipt, dit tot ongenoegen van zowat alle gebruikers. Dat het nog zes jaar duurde voor deze tram opgedoekt werd, was naar verluidt te wijten aan de schabouwelijke toestand van de kasseiweg die grotendeels door de tram in eigen bedding gevolgd werd. Niet dat men gewacht heeft tot de Lennikse Baan volledig vernieuwd was… Tramafschaffingen en geduld hoorden in de toenmalige tijdsgeest niet echt samen.
Toen de tram opgeheven werd, reed die zoals toen gebruikelijk om het uur, al was de bediening tijdens de spits intensiever. In de richting Brussel reden er zo 23 ritten per dag, op zaterdag 17 en op zondag 16. Leerbeek en het Rouppeplein lagen 46' van elkaar. De huidige buslijn 141 is eigenlijk de rechtstreekse opvolger van de tramlijn.

Toen de tramlijn (L) verdween kwam een vergelijkbare buslijn (Lk) in de plaats. Die deed er 49' over, met een vergelijkbare frequentie: 1 bus per uur buiten de spits, meer bussen tijdens de spits. Tegelijk werd een tweede buslijn ingevoerd tussen Sint-Kwintens-Lennik en Brussel (Rouppe) die via Gaasbeek en Vlezenbeek Dorp reed. Dat loste het probleem op voor 2 dorpskernen die vrij ver van de tram verwijderd lagen. Wie uit Leerbeek kwam, moest dan wel overstappen in Lennik en omdat de bus op het gemeenschappelijke deel voorbij Vlezenbeek voor een halfuurdienst zorgde, moest ook ongeveer een half uur op aansluiting gewacht worden in Lennik. Het parcours van deze bus valt grotendeels samen met dat van de huidige 142, al rijden die nu systematisch allemaal tussen Leerbeek en Brussel, wat de tijdrovende overstap in Lennik al vele jaren overbodig maakt.

De oude trambedding is nu een handige trage weg geworden die de kernen van Sint-Kwintens en Sint-Martens met elkaar verbindt.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De voorspelde hitte noopt ons tot één voorzorgsmaatregel: zo vroeg mogelijk vertrekken. En voldoende drank? Daar zorgen we nu eenmaal altijd voor. Veel valt er over deze busritten niet te vertellen. De 155 wordt uitgevoerd met ab 3944, een Jonckheere Transit 2000 van Het Rad, de 153 is een Iveco van Leerbeek (ab 5670) en de 141 is opnieuw een Jonckheere, ab 3946 ook van Het Rad. Beide Jonckheeres beleven waarschijnlijk hun laatste weken, want de instroom van de nieuwe Citea's loopt blijkbaar vlot. Alleen de laatste bus loopt wat vertraging op, door werken annex verkeerslichten in het centrum van Sint-Martens. Hier en daar worden jongeren opgepikt, waarvan sommige in onkenbare staat, na een nachtje wallebakken.
De Lijn rijdt vandaag trouwens een soort mengdienst school/vakantie. Basis is de vakantiedienstregeling, maar in de stelplaats van Leerbeek komen extra schoolritten aanrijden, die allemaal nog tamelijk veel leerlingen meevoeren.

De rit huiswaarts verloopt alweer in een Jonckheere, ab 3940. Bussen zonder airco worden hier langzaam maar zeker verdrongen door eigentijdse exemplaren, al is de aanwezigheid van airco lang geen garantie dat die ook effectief gebruikt wordt. Van de Iveco's van Leerbeek moet zowat de helft rondrijden zonder airco, zelfs op hete dagen. Waarom dat zo is? Het kan natuurlijk zijn dat de airco van sommige bussen defect is; anderzijds zou het me niet verbazen dat sommige chauffeurs ergens gelezen hebben dat airco absoluut niet gezond is - en tenslotte brengt het open raampje in de stuurcabine de nodige verfrissing - voor hen. En last but not least zou het me niet verbazen dat ook reizigers vragen om de airco uit te schakelen, je weet wel die categorie die overal tocht voelt en die dezelfde boekjes als de chauffeurs gelezen heeft. Nu vind ik zelf ook niet dat airco een bus in een koelkamer moet omtoveren, maar een graad of 22 lijkt me toch een gezonde temperatuur.

De treinlectuur.
Uiteraard hadden we geen lectuur mee, maar we lezen op dit moment

Katja PETROWSKAJA, Vielleicht Esther.
A.M. HOMES, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
Dat het met De Lijn zo slecht gaat, is de schuld van de socialisten, dixit Otto Weyts. Feit is dat we als gebruikers een tiental jaren genoten hebben van een goede tot erg goede dienstverlening, waarbij elk hoekje van Vlaanderen wel op een of andere manier bereikbaar was, alle dagen van de week. Dat is nu al lang niet meer het geval en de toekomst is nog somberder. Als de geruchten juist zijn, zullen wij bijvoorbeeld nieuwe bussen krijgen (Weyts investeert) die i.p.v. op 5 minuten afstand (de 155) op een klein half uur van onze voordeur (de 153) zullen passeren. Geef mij dan maar ouwe versleten bussen die wel in onze buurt komen!

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

29-06-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Aan de Rand van de Venen heet de wandelkaart waarop we ons vandaag baseren. In Bellevaux vertrekt aan het prachtige kerkje een wandeling van iets minder dan 10 km, die men wat inspiratieloos Lamonriville - Florihé - Hurdebise heeft genoemd. Dat zijn meteen drie belangrijke punten op de tocht. Bellevaux wordt alleen maar bediend door 2 schooldiensten, en dus zochten we een oplossing door uit het veel beter bereikbare Malmedy te vertrekken. Daardoor moet je wel twee keer 740 m extra stappen, wat het totaal op ongeveer 11 km brengt. Het is een typische wandeling in de Oostkantons, met een vrij laag TWQ (46%) maar met bijna voortdurend weidse vergezichten over het heuvelend landschap, doorspekt met af en toe een strookje bos en valleien van rustig kabbelende beken.

Het kerkje van Bellevaux, toegewijd aan Saint-Aubin.

Malmedy met de karakteristieke dubbele toren krijgen we wel enkele keren uit de hoogte te zien.

Meer foto's en kaartje.

Het weer.
Op wat cirrus na helder, rustig en aangenaam warm, gelukkig nog even zonder excessen.

De stafkaarten.
50/6N Malmedy - 50/6S Bellevaux-Ligneuville

Hoe we er geraakten.
Malmedy is met het OV vlot bereikbaar, vooral dankzij de lange buslijn 395 die uit Verviers vertrekt en naar Sankt-Vith gaat, met enkele keren ook een uitschieter naar Reuland. Verviers schept uiteraard geen enkel probleem. Alleen spijtig dat deze goed beklante buslijn geen echte uurdienst krijgt. Zeker tot Malmedy is dat te verantwoorden.

Een beetje geschiedenis.
Ik heb het hier wel al vaker gehad over de buslijnen in de Oostkantons. Omdat we vandaag vertrekken en aankomen aan het station van Malmedy, ben ik zo een 80 jaar in de tijd teruggegaan, aan de hand van het spoorboekje van 16.04.1939. Malmedy was toen opgenomen in tabel 45 Trois-Ponts - Malmedy - Weismes (Waimes) - Junkerath. Technisch gesproken zou dat eigenlijk Stavelot - Losheimergraben moeten zijn, maar vlotte leesbaarheid van de tabel primeert hier - gelukkig - op technische correctheid. Eigenaardig genoeg wordt Malmedy als een overstapstation beschouwd (vetjes), terwijl het eigenlijk Stavelot was waar de lijnen 44 en 45 uit elkaar gingen. Ik heb me nog eens geamuseerd met een gele tabel.

De verbinding.

 * eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat de tbg ons waarschijnlijk gewoon over het hoofd gezien heeft
** dat was althans de loc die 7 uur later de 513 duwde en vermoedelijk dus ook vanmorgen de 506 - in Verviers had ik echt geen tijd om nog gauw even naar achter te spurten of te wachten op het vertrek van de trein

En wat we beleefden.
Zelfs de wetenschap dat een gemiste aansluiting in Verviers ons meteen met twee uur vertraging zou opzadelen, kan ons er niet van weerhouden dat we toch maar de geijkte aansluiting trein/bus (9:22-9:40) gebruiken. Achttien minuten aansluitingstijd is tenslotte niet niks en dus vertrekken we met een gerust gemoed richting station.
Hoewel, onze bus naar Halle heeft 10 minuten vertraging, van bij de start in Het Rad al. Misschien moet De Lijn maar eens wekkers uitdelen aan haar personeel, zoals de NMBS smartwatches voorziet. En dus moeten we tegen onze zin de auto nemen, vandaag nog meer tegen onze zin omdat enkele tientallen parkeerplaatsen - op 10 à 15 minuten van het station - enkele dagen onbeschikbaar zijn wegens snoeiwerken.
We gaan eigenlijk voor IC 1706 (7:27), die op tijd vertrokken is in Quiévrain, maar dan tussen Jemappes en Mons 14 minuten vertraging oploopt. Dat wordt dus uitwijken naar IC 3406 (7:21), die ook op tijd vertrokken is in Binche, maar die óók een half uur vertraging aan de broek gesmeerd krijgt. Tja, het loopt echt niet meer gesmeerd met onze treinen en het lijkt van kwaad naar erger te gaan - nee, het gaat van kwaad naar erger. Gelukkig is er nog P 7572, die officieel naar Brussel-Zuid rijdt, maar daar als S trein naar Ottignies verder rijdt. Dat lijken de meeste reizigers wel te weten, ook al wordt in de trein (automatisch) omgeroepen dat Brussel-Zuid het eindstation is en al kun je dat ook aan de buitenzijde van de desiro's lezen.

Ondertussen lijkt het ook met de IC 506 naar Eupen niet zo vlot te gaan. Tot Gent-Sint-Pieters lukt het nog wel, maar uiteindelijk zal ook deze trein met 11 minuten vertraging uit Brussel-Zuid vertrekken. Ik gok op 16 minuten vertraging in Brussel-Noord, maar het worden er nog meer: 19, meer bepaald. De aansluiting wordt nu twijfelachtig. Meer, waar treinen vroeger de neiging hadden om vertraging in te lopen, lijken ze nu altijd meer vertraging te maken: Leuven +20 al! Als we in Liège-Guillemins toch met maar 16 minuten vertrekken, zien we opnieuw wat licht aan het eind van de vele tunnels van lijn 37, maar ter hoogte van Chaudfontaine, waar perrons worden aangelegd met het oog op de heropening van de stopplaats, is er een vertragingszone. We komen in Verviers aan met net 18 minuten vertraging en dus zet onze bus op dat ogenblik waarschijnlijk aan voor zijn lange rit naar Reuland. We zijn een viertal rijtuigen naar voren doorgeschoven en ik storm als eerste de roltrap op. De bus staat er nog en een vijftiental reizigers betekent voor ons de redding, want van Aribus is hier niets (meer) te merken. Om 9:42 vatten we onze rit van een klein uur naar Malmedy aan.

Anders dan we bij de TEC gewend zijn, oogt de bus wat afgeleefd en erg proper is hij evenmin. Maar de rustige rit maakt dat we ons adrenalinepeil geleidelijk kunnen normaliseren, met zicht op een aangename wandeling in een prachtige streek.

Voor de terugrit staat dezelfde bus te wachten op het busstation van Malmedy. Ook de chauffeur van de voormiddag is nog actief. Die heeft blijkbaar vandaag uitgekozen om instappers de dringende raad te geven om een teken te geven als ze willen dat de bus stopt. Gelijk heeft hij, maar al van de eerste keer mondt de opmerking uit in een vinnige discussie. Gelukkig blijven die verderop uit. De meeste (jonge) klanten knikken deemoedig.

Ook nu moeten we weer vaststellen dat treinen echt niet stipt rijden - voor wie dat nog een nieuwtje zou zijn. In Verviers-Central vertrekken we met 4 minuten, bij aankomst in Liège-Guillemins is de vertraging al 7 minuten groot, maar de lange voorziene stilstand reduceert haar weer tot 4 minuten. Overigens zullen we Leuven alweer met 6 minuten vertraging bereiken. Onderweg rijden we de IC naar Tournai voorbij. Dat zou onze volgende trein moeten worden, en die is wel op tijd… voorlopig. Net voor Schaarbeek roept de tbg om dat informaticaproblemen het treinverkeer tussen Schaarbeek en Brussel-Zuid verstoren, al is daar niet veel van te merken.
IC 538 blijft wel heel lang aan het perron 9 staan - vraag me niet waarom. Er is een onderonsje aan de gang tussen een tbg of twee, een politieman en iemand van Securail. Maar veel gebeurt er niet. Wel is duidelijk dat IC 1938, die ook van perron 9 moet vertrekken, dat onmogelijk op tijd zal kunnen doen. We stappen dan maar naar P 8802, op perron 10, naar Quévy. Die doet het goed, ook al komt hij in Halle aan met 1 minuut, vermoedelijk opnieuw het gevolg van een niet tijdig geopend sein. Stilaan begin ik Infrabel toch van masochistische neigingen te verdenken. Twee keer is het een P-trein die ons vandaag min of meer stipt uit de nood helpt. Die hebben het natuurlijk makkelijk, als al de IC-treinen die hen normaal gesproken voorafgaan, met zoveel vertraging rijden dat ze niet in de weg kunnen zitten… Misschien wordt op die manier de minimale dienstverlening uitgetest.
Al bij al zijn we nog aan het ergste ontsnapt: jongeren vieren het begin van de vakantie met een partijtje stenen gooien naar treinen en dat leidt tot gigantische vertragingen in de tweede helft van de avondspits. Het WK voetbal kleurt zelfs mijn woordenschat, al laat ik de commerciële voetbalgekte met plezier aan me voorbijgaan.

Vanmorgen zag ik in Leuven een groene Desiro, enfin, een desiro met een groene boodschap. Ik vrees dat dit niet zal volstaan om meer mensen naar het OV te lokken…

De treinlectuur.

Roderik SIX, Val.
A.M. Homes, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
Sinds 1975 daalt het gemiddelde IQ. Waarom we dat eerst bij politici merken, is nog niet onderzocht.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Bijlagen:
Malmedy.xlsx (10.4 KB)