Champignons zijn geen planten maar schimmels. Ze bevatten geen bladgroen en kunnen daardoor in het donker groeien. Maar voor een optimale groei zijn wel speciale omstandigheden nodig. In de loop der jaren is de champignonteelt in Nederland zo professioneel geworden dat Nederland in Europa champignonteler nummer 1 is. En wat de wereldproductie betreft komt Nederland -na China en de Verenigde Staten op de 3e plaats.
Teelt
Champignons ontstaan uit mycelium (schimmeldraadjes). De schimmel wordt eerst uitgezet op steriele graankorrels. Daarna worden deze korrels door vruchtbare/rijke compost gemengd en groeit het mycelium vanaf de graankorrels in het compost. Men krijgt dan doorgroeide compost.
Supersnelle groei
Een champignon groeit razendsnel. De teelt op doorgroeide compost duurt ongeveer zes tot acht weken.
Oogst
De oogst van champignons gebeurt machinaal of met de hand.
Gekoeld transport
Champignons zijn kwetsbare lekkernijen, die bij hoge temperaturen snel bederven. Gekoeld bewaren is de oplossing.
Compost als voedingsbodem
Het compost waarop de champignons groeien is gemaakt van een mengsel van paardenmest en stro, gemengd met kuikenmest en gips. De kwaliteit van de compost is bepalend voor de kwaliteit van de champignons. Het composteren en doorgroeien met mycelium gebeurt op speciale bedrijven. De teler bestelt doorgroeide compost en daarmee vult hij de teeltcellen. Dit zijn donkere ruimten waar stellingen met 5 of 6 teeltbakken als stapelbedden staan opgesteld. Het compost wordt afgedekt met een laagje dekaarde, om vocht vast te houden. Een kwekerij heeft gemiddeld zes tot acht gescheiden cellen. In elke cel bevindt de teelt zich in een andere fase. Zo kan continu worden geoogst en kunnen de werkzaamheden worden gespreid. Bijkomend voordeel is dat het ontstaan van ziekten en plagen hierdoor kan worden beperkt.
Supersnelle groei
De teler vertroetelt het doorgroeide compost met de dekaarde met de juiste luchtvochtigheid, temperatuur en koolstofdioxidegehalte. Dan staat het bed binnen een week vol met de smakelijke witte bolletjes, die klaar zijn voor de oogst. De champignons zijn niet allemaal tegelijk plukrijp. Daarom oogst men elk bed verschillende keren. De eerste opkomst van oogstklare champignons noemt men bijna poëtisch de eerste vlucht. Daarna volgen er nog meer vluchten soms tot drie of vier per bed. Elke vlucht duurt ongeveer een week.
Dit betekent dat de teler na 6-7 weken de teelt van een bed champignons. Er is dan zon 30 kilo champignons per vierkante meter geproduceerd. Het compost dat over is (ook wel champost genoemd), is een goede bodemverbeteraar en wordt gebruikt door tuin- en akkerbouwbedrijven.
Machinale en handmatige oogst
Champignons bestemd voor blik, glas en diepvries worden voor het overgrote deel met machines geoogst. Machinaal kan men wel 6000 kilo champignons per uur oogsten. Verwerkte champignons zijn vooral in het buitenland, met name in Duitsland, erg populair.
De champignons, die je vers op de markt of in de supermarkt in de bekende blauwe bakjes ziet, zijn met de hand van het bed geplukt. Dat is een arbeidsintensief klusje: de oogst bedraagt dan slechts 30 kilo per uur. Direct bij de oogst snijdt de plukker met een mesje het voetje van de steel. Een precies werkje dat vaardigheid en vakmanschap vereist. Bij het oogsten vindt ook meteen de selectie plaats. De plukkers sorteren de champignons op het oog op grootte en kwaliteit en leggen ze meteen in de definitieve consumentenverpakkingen. Champignons zijn zeer kwetsbaar en ondergaan van bed tot consument op deze manier daarom slechts één handeling: het plukken en in de verpakking leggen.
Gekoeld transport
Zeer belangrijk voor de kwaliteit van champignons en overige paddenstoelen is een goede, koude, temperatuur. De champignons moeten het liefst voortdurend gekoeld blijven, voordat ze in de pan bij de consument belanden. Daarom worden champignons direct na de oogst koel opgeslagen. Met gekoeld transport gaan ze vervolgens naar het verkooppunt. Tijdens deze gehele transport- en opslagketen wordt een constante temperatuur van 0-4 graden Celsius aangehouden bij een luchtvochtigheidsgraad van 90-95%.
|