Johannes Theodoor Jan Toorop (1858 - 1928)

Herkomst gezocht De IJzergieter 1920

In 1920 maakte Toorop deze tekening van de Ulftse IJzergieter (zwart en gekleurd krijt) afmetingen 99 x 1.55cm. Het kreeg ook wel als titel “De Arbeider” Het is in het midden aan de linkerzijde gesigneerd. Dit werk was tot 1924 eigendom van Toon Nolet uit Nijmegen en maakte toen deel uit van de veiling “Vente publique le Mardi 04 Novembre 1924″ dans le grande Salle des Ventes Rokin 5-15 van de Fa. A. Mak te Amsterdam. Lot nr.14

De beschrijving luidde aldus:

Staande IJzergieter, bovenste gedeelte van het lichaam is ontbloot, gekleed in een gele Indische broek. In zijn handen houdt hij een gietpan. Aan de rechter kant is een rode Venetiaanse muur opgetrokken, waarachter middels een doorkijkje nonnen staan die de handen vouwen. Links een brug afgebeeld, die door het water weerkaatst wordt in een ultra Marijne kleur blauw. Op de brug galoppeert een span van 4 paarden, waarvan het eerste groene neusvleugels heeft. Het werk wordt echter niet verkocht en valt uit, maar op 27-10-1925 tijdens een 2e veiling bij de Fa. Mak , Lot nr. 160., aangekocht door mr. Walter Baars (* 1887 – + 1946) te Rotterdam voor FL. 3.500,– Het is mogelijk dat dit werk van Toorop tijdens het bombardement op Rotterdam is vernietigd, maar er bestaat ook een kans dat deze IJzergieter is geroofd door de Nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De afbeelding van deze krachtige en stoere arbeider kon dan ook snel als ideaalbeeld geassocieerd worden met het Nationaal Socialisme en als propaganda dienen.

Op de website www.musealeverwervingen.nl staan 139 werken te zien die als mogelijke roofkunst worden aangemerkt, waaronder maar liefst 13 werken van Toorop, dat Toorop geliefd was bij de Nazi-bons is dan ook aannemelijk.

Het werk werd op talrijke tentoonstellingen geexposeerd: 1921 Kleykamp Den Haag cat.16 1923 De Lakenhal Leiden cat.44 1923 Stedelijk Museum Amsterdam Jubileumtent. cat. 378 1923 Nijmegen cat. 55 1924 Geb. Beeldende Kunst cat. 74 1925 Amsterdam ter eere Koningin Wilhelmina 1926 Boijmans Kersttentoonstelling 1928 Pulchri cat. 167 1928 Rotterdamse Kunstkring cat. 45

Met dank aan Theo Bodewes voor de zorgvuldige weergave en registratie. Dit bericht werd geplaatst in Algemeen door Hennie Berendsen . http://jantoorop.com/herkomst-gezocht-de-ijzergieter-1920/

Fredericus Henricus Josephus (Frits) Ludwig was de zoon van Frederik Frans Ludwig en van Adriana Maria (Mimi) Sala.

Aanwezige familieleden van de bruidegom: 

Adr Schutjes: Maria Adrianus Hermanus Schutjes – schoonbroer van de bruidegom 

Schutjes-Ludwig: Anna Adriana Ludwig – echtgenote van Maria Adrianus H. Schutjes – zus van de   bruidegom 

C. Ludwig: Casper Johan Ludwig – broer van de bruidegom 

Tante Marie: Maria Henrica Schutjes – echtgenote van Casper J. Ludwig 

Ernest: Ernest Ludwig – broer van de bruidegom 

Berthe: Maria Hendrika Huberta (Berthe) Schutjes – echtgenote van Ernest Ludwig 

MC Enthoven: Marie Casparine Enthoven-van der Ven – nichtje van de bruidegom 

Zus Smelt: Antoinette Marie Smelt – achternicht van de bruidegom 

Eigenaar van de menukaart: Cornelis Marie Smelt

Met dank aan de inzender!

Bidprentje Augusta Emilie Josephina Sala, geboren te Venray op 01/01/1908 en overleden te Velp op 08/08/1996.

Bidprentje Coralie Wolfcarius – Soeur Marie-Stanislas, dochter van Léon Polydore Wolfcarius en van Philomène Ortense Clémence Sala, geboren te Warneton (Waasten) op 26/11/1872 en overleden te Menin (Menen) op 14/06/1921. Ingetreden in de Orde van Sint-Augustinus (Augustinessen-Zwartzusters) in 1894.

Bidprentje Reinierus Arnoldus Sala, geboren te Schoonhoven op 21/09/1880 en overleden te Eindhoven op 25/08/1956.

Bidprentje Herman Jan Hendrik Sala, geboren te Fynaart op 16/01/1876 en overleden te Venray op 17/08/1960.

Bidprentje Louis Henri Constant Sala, geboren te Valkenswaard op 25/05/1872 en overleden te Eindhoven op 21/02/1950.

Bidprentje Joannes Wilhelmus Henricus Sala, geboren te ’s-Hertogenbosch op 16/05/1852 en overleden te Mill-Hill (GB) op 17/12/1917. Priester-Missionaris der St-Joseph-Congregatie te Mill-Hill.

Bidprentje Emelie Marie Angelique Sala, geboren te Tilburg op 19/05/1879 en overleden te Tilburg op 28/01/1949.

1

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

14 februari 1903

Aan de heer Sala lijstenmaker Breestraat te Leiden.

Heden ontving ik uwe rekening voor de lijst die u voor het kinderportret gemaakt heeft 17.95 fl. Wees zo goed deze rekening aan te bieden aan de heer Jhr. Rutgers van Rozenburg te Zeist. Het is voor het portret van zijn kindje gemaakt.

Hoogachtend Jan Toorop.

2

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j.  

Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

13 oktober 1904

Den weledelen heer Sala lijstenmaker Breestraat Leiden. Donderdag 13 Oct. 1904

De heer van Leeuwen uit den Haag zal u binnenkort een door mij geteekend portret doen toekomen. Wees zo goed hierom weer zoo'n imitatie antiek kader te vervaardigen, evenals U zulks een tijdje geleden gemaakt heeft voor het kinderportretje van den Jhr. Rutgers v. Rozenburg te Zeist. Dit portret is ook voor den heer Rutgers v. Rozenburg. Wees zo vriendelijk dit dus zo spoedig mogelijk te vervaardigen en het den heer R.v.R op te zenden. Van den heer v. Leeuwen Hollanderstraat 6-8 den Haag kunt u de dagmaat te weten komen. Hiernevens zend ik u ook een schilderstudie. Wees zo goed op dik carton te plakken en hierom ook een lijst te maken voor den heer Rutgers en dit stuk tevens aan hem te geven. Wil s.v.p. hieromheen ook dezelfde lijst maken, doch zonder glas ervoor.

Hoogachtend Jan Toorop

3

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

Den Heer Sala lijstenmaker Breestraat Leiden. 15 oktober 1904 Domburg zaterdag

Weledele heer? De dagmaat van de lijst voor het portret van de heer R.v.R is (juiste) 42cm - 28 cm

... Jan Toorop

4

Den Heer Sala lijstenmaker Breestraat Leiden

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

14 november 19094

Amsterdam Vossius str. 42 14 Nov. 1904

...

Heeft U het geteekend portret en het olieverfstudietje reeds omlijst en verzonden aan den heer Rutgers v Rozenburg te Zeist? Wilt Jij mij dit even melden. Mijn adres is als hierboven (des winters) en des zomers in Domburg

Hoogachtend J. Toorop

5

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

28 oktober 1913

Den weledelen Heer D. Sala en Zonen Breestraat 114 Leiden

Domburg 28 oct 1913

Weledelen Heer

Ik was een paar weken geleden afwezig en kon thans U pas op uw vriendelijken vraag antwoorden, omtrent Wassenaar de schilder. Het spijt ontzettend te vernemen dat de heer W. zoo is. Hij kan het zelf misschien niet helpen. Ik weet het niet. Ik zie hem bijna nooit meer. Hij woont echter in een huis dat geheel en al in mijn bezit is. Huur betalen doet hij ook nooit. Hij schijnt niet genoeg te verdienen. Ik zit er ook wel erg mee. Het is zeer onaangenaam.

Hoogachtend J. Toorop

6

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

13 november 1920

U kunt de teekening krijgen. Kunt u morgen 12 uur bij mij komen - anders maandag tusschen 11 en 12 uur - moet maandag 14 dagen weg - wil U gaarne spreken - ijzergieten reproductie.

Toorop

7

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

5 december 1920

Den Haag v. Merlestraat 124 5 Dec 1920. Geachte heer Sala!

Zeer tot mijn spijt heb ik vergeten een paar weken geleden uw profiel voor een lijst voor u te ontwerpen, wat ik u beloofd had voor de krijt-tekening (Heil: Familie) die in uw bezit is gekomen. Thans heb ik er een geteekend, na een paar andere profiel-teekeningen verscheurd te hebben, die mij niet bevielen. Ik heb buiten den Haag zoo rustig en heerlijk gewerkt aan een groote nieuwe teekening, waaraan ik nog bezig ben in mijn atelier. Heeft u tijd om dinsdag aanst. tegen een uur of drie à vier bij mij te komen dan zal ik u de profiel-teekening van de lijst toonen en kunnen wij er over spreken hoe die uitgevoerd moet worden. Misschien wil uw echtgenoote ook eens bij mij komen kijken, dan zal mij dit hoogst aangenaam zijn.

met hartelijke groeten en hoogachting

J. Toorop

8

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

13 december 1912

Den Haag v. Merlenstraat 124 13 Dec. 1920

Geachte heer Sala! Toen u laatst met uwe vrouw bij mij geweest waart, heeft U mijne laatste groote teekening in zwart krijt en kleuren (de madonna met het kindeke en de twee ... engelen) gezien. U vroeg mij te melden wanneer die groote teekening gereed komt. De teekening is echter nog niet geheel en al gereed, doch ik denk wel zeer zeker eind dezer week of begin volgende zeer zeker. Ik kom u echter even melden dat er twee amateurs bij mij zijn geweest, die de teekening willen koopen. Daar u echter de eerste is geweest, die mij naar deze teekening gevraagd heeft, wil ik u gaarne even vragen of u soms dit werk wenscht te bezitten. Dan wil ik U gaarne de voorkeur geven. Mogt u soms niet in de gelegenheid zijn dit te doen, wilt mij dan even per omgaande melden vòòr woensdag avond, daar ik antwoord moet geven aan een der amateurs. De prijs van de teekening is 3200 fl. Gaarne uw antwoord afwachtend met hartelijke groeten, ook aan mevrouw Sala s.v.p.

hoogachtend J. Toorop

9

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

20- januari 1921

De weledelgeb. Heer Kunsthandel Noordeinde den Haag.

Zeer vriendelijk van U dat U de teekening Heil. Familie wilt leenen voor die tentoonstelling v/d vereeniging in R.K. kunst bij Menting (Prinsenstraat) Ik was enige tijd geleden bij u en zag er vele schoone werken. Het spijt me dat U er niet was. Ik vond de lijst (Heil Familie) heel mooi, alleen was de daglijn van het hout (kader) een beetje dik. Heeft U 't soms reeds laten veranderen. Ik hoop de teekening spoedig op de tentoonstelling te gaan zien. Wilt U die schetsteekening "de Zaaier" aldaar niet exposeren, want dit stukje heb ik vroeger weggegooid en gebruikt als pakpapier en is een slechte teekening.

Met vriendelijke groeten en hoogachting J. Toorop

10

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

4 februari 1921

Den Weledelgeboren Heer Sala kunsthandelaar Noordeinde den Haag.

Ik schrijf dit maar, opdat U weet hoe ik over deze zaak denk. met vriendelijke groeten ook aan uwe vrouw hoogachtend J. Toorop. (voorzijde)

Den Haag 4 Febr. 1921 Geachte Heer Sala!

U heeft misschien een bezoek gehad van den Heer Cramer (een Amerikaansche dagblad correspondent) uit New York, die bij mij is geweest om eenige werken 14 dagen lang bij een kunstkooper in Newyork te exposeren. Ook om van eenige andere holl. schilders. 14 dagen is de moeite niet waard en de werken moeten hals over kop naar New York per boot gezonden worden. Ik heb hem wel werk beloofd, doch zal niets daarheen zenden, daar het toch niets word en ... veel te kort en veel te haastig alles. Ik hoop dus ook niet dat u de Heil Familie noch de ijzergieter die hem opnoemde en die hij bij u ter leen zal vragen, daarheen zult zenden. Ten eerste uit voorzichtigheid en ten tweede zoo haastig en tevens is de duur v/d tentoonstelling veel te kort (14 dagen)

11

Brieven, correspondentiekaarten, briefkaarten, telegram en formulier van Jan Toorop aan de heer Sala, lijstenmaker te Leiden, en Kunsthandel Sala te Den Haag, 1903-1904, 1913, 1920-1922, 1924-1925, z.j. Gedigitaliseerd in het kader van het Metamorfoze-project Jan Toorop

6 februari 1922

Geachte Heer Sala!

U heeft verleden jaar door den heer Mouton een zinco reproductie laten maken van mijne teekening de Heil Familie. Ik heb die reproductie bij nader inzien, omdat die zoolang in mijn atelier gehangen heeft, toch niet zoo lelijk gevonden. Integendeel er is heel veel goed in, op enkele dingen na die misschien gemakkelijk te veranderen zijn of bij te werken en misschien wordt de cliché afdrukken beter als er vele reproducties daarvan afgedrukt worden. Ik had een paar afdrukken toen hier in mijn atelier gehad en de amateurs - vrienden vonden die mooi (zonder de origineele teekening gezien te hebben) en heb die aan hen cadeau gedaan. Ik geloof wel dat U Mouton maar zeggen moet dat hij er afdrukken van laat maken en mij nog eens een paar goede proeven van laat zien, dan zullen wij er toe overgaan om die toch maar in de handel te brengen, want men vindt die afdrukken mooi en heel velen zullen die wel willen koopen. Er worden veel foto - reproducties naar mijne teekeningen gemaakt, maar die foto's worden te duur voor de menschen die niet veel geld hebben en toch zoo erg graag zoo'n reproductie willen bezitten. Komt u als u tijd heeft even bij mij aan, wilt u, liefst zoo in de avond, of tusschen twaalf a één uur, om er over te spreken. Bezit u nog de teekening?

Met vriendelijke groeten J. Toorop