Een kleine selectie uit het pdf document

Gids voor lokaal historisch onderzoek naar immigratie in Nederland

Meer grond onder de voeten krijgen we bij de veel kleinere, maar kleurrijker groep Italiaanseimmigranten.

58 De vroegste permanente immigranten waren de schoorsteenvegers en paraplumakers uit het Noordwestelijke Piëmonte.

De eersten kwamen reeds aan het einde van de 18e eeuw, maar de meesten lijken zich pas in de tweede helft van de 19e eeuw in een aantal Nederlandse steden te hebben gevestigd.

Zo arriveerde in 1872 te Delft de schoorsteenveger Antonia Selva uit het Zuid-Zwitserse Cavergno59 en vestigde zich vier jaar later te Leiden de Italiaanse ‘schoorsteenveger, rookverdrijver, metselaar en witter N.F. del Sasso'. Net als een aantal andere Italiaanse schoorsteenvegers die zich in de 18e en 19e eeuw in Den Haag vestigden, kwam hij uit Buttogno. Tot 1920 volgden andere Italianen, zoals de familie Borrani, die het beroep van schoorsteenveger combineerden met metsel- en stukadoorswerk en duizenden terrazzo- en granitowerkers. Schoorsteenvegers als de Del Sasso's in Leiden waren toen al aardig ingeburgerd. Hoewel ze de Italiaanse nationaliteit hadden behouden, trouwden ze met Leidenaren en hielden ze niet per se vast aan hun Italiaanse specialisme.

Immigranten en de ontvangende samenleving

Zijn we maar matig geïnformeerd over de vreemdelingenstromen, nog slechter is het gesteld met onze kennis over de wijze waarop nieuwkomers zich hebben gevestigd, in hoeverre zij zich organiseerden en hoe de autochtonen op hun aanwezigheid reageerden. Wat de vestigingspatronen betreft, lijkt het erop dat de meeste immigranten elkaar volgens het principe van de ketting- (of volg-)migratie hebben opgezocht. Daardoor concentreerden veel immigrantengroepen zich in bepaalde huizen, straten of buurten. Dat geldt vooral voor beroepsgroepen met eenzelfde geografische herkomst. Het is dus niet zo dat Duitsers vooral bij Duitsers gingen wonen en Italianen in de buurt van Italianen. Binnen deze nationale groepen vond een opdeling naar beroepsgroepen plaats; hun verbondenheid was doorgaans strikt lokaal of hooguit regionaal begrensd. Contacten werden in de eerste plaats gelegd met streek- of dorpsgenoten die hetzelfde beroep uitoefenden en daarnaast met Nederlanders die men uit hoofde van zijn beroep ontmoette, als opdrachtgever, klant of collega. Deze geografische concentratie, die uiteraard veel minder voorkwam bij dienstbodes (zij woonden bij hun werkgever in huis), is ook kenmerkend voor de vestiging van tijdelijke migranten. Zo woonden de pottenverkopers uit het Westerwald in bepaalde buurten in Utrecht, Delft en Amsterdam bij elkaar.60

Voor ophalen complete pdf document van de: "Gids voor lokaal historisch onderzoek naar immigratie in Nederland"