Inleiding Familie Sala - Frigerio

Volgens de mondelinge overlevering zou de familie Sala afkomstig zijn van Pusiano (Italië - Lombardije) en zou ze zich pas later gevestigd hebben in Visino (Italië - Lombardije) (1). Uit de kadastrale registers bewaard in het Staatsarchief te Como vernemen we dat Giuseppe Antonio Sala tussen 1726 en 1756 bossen, akkers, weilanden en een huis aankoopt in Pusiano. In de parochieregisters van Pusiano, vanaf het jaar 1770 (2) bewaard in het Archivio Storico Diocesano te Milaan, wordt echter geen melding gemaakt van geboorte, huwelijk of overlijden van personen met de naam Sala.

In de parochieregisters van Visino (parochie en Archivio) dateert de eerste vermelding (3) van de naam Sala uit 1773. Het betreft de geboorteakte van Giuseppa Madalena, dochter van Giuseppe Maria Sala (4) en van Giovanna Erra. In de huwelijksakte van een andere dochter, Marta Maria, lezen we dat haar echtgenoot,  Giuseppe Frigerio afkomstig is van Pusiano. Ook Catterina Frigerio, de tweede echtgenote van Omobono Sala (5), is geboren in Pusiano (6).

Of er verwantschap bestaat tussen enerzijds Giuseppe Antonio Sala woonachtig te Pusiano en anderzijds Giuseppe Maria Sala (7) woonachtig te Visino moet nog aangetoond worden. Mogelijk heeft de familie Sala zich in de loop van de tweede helft van de 18de eeuw in Visino gevestigd.

Foto: Elisabetta Rurali  - La Chiesa di S. Michele a Visino di Valbrona

Giuseppe Maria koopt gronden aan in Visino. De registraties van deze aankopen (Staatsarchief Como) leren ons dat Giuseppe Maria (°1733) de zoon is van Carl' Antonio Sala. Deze Carl'Antonio Sala is tot op heden onze stamvader en mogelijk situeert zijn geboortedatum zich omstreeks 1700.

Ook de zoon van Giuseppe Maria, Omobono, koopt meermaals gronden aan in Visino. Hij is een welstellend man. Dat mag blijken uit de erfenisgegevens en uit het feit dat zijn uitvaart verzorgd wordt door vijf priesters. Omobono huwt met Maria Sormano in 1786. Samen hebben ze vier kinderen. De kinderen bereiken nauwelijks de leeftijd van een jaar. Maria overlijdt in 1794 kort na de geboorte van het vierde kind. Omobono hertrouwt in 1795 met Catterina Frigerio. Het gezin telt elf kinderen. Giuseppe Maria Sebastiano (°1796) en Giovanni Battista Luigi (°1797) zijn de twee oudste kinderen, Paolo Luigi (°1816) is de jongste.

Foto: Elisabetta Rurali - La Chiesa di S. Michele a Visino di Valbrona

In 1814 vertrekken Giuseppe en Luigi uit Italië. De reden van dit vertrek is ons onbekend. In 1820 doet Giuseppe in Antwerpen aangifte van de geboorte van zijn dochter Marie Louise Josephine. Hij verklaart gehuwd te zijn met Anne Maria Markx . Zijn broer Luigi, woonachtig te Goes (Nederland - Zeeland) is aanwezig als getuige (8)

Een jaar later laat Luigi zich samen met zijn echtgenote Josepha Jacoba Muskeyn registreren als inwoners van 's-Hertogenbosch (Nederland - Brabant) (9). Hij is koopman in bijouteriën. Giuseppe volgt zijn broer maar laat zich maar eerst inschrijven in 1826. Hij verklaart de voorbije vier jaar ook in Amsterdam en in Rotterdam te hebben vertoefd. Volgens Cock Rijerkerk (www.rijerkerk.net) mag men Den Haag aan het rijtje toevoegen. Giuseppe zou daar een relatie hebben gehad met Domina Moriggia. Harde bewijzen ontbreken. Toch is het opmerkelijk dat Luigi later in 1828 in een brief gericht aan zijn broer verwijst naar deze familie. Verder lezen we in het inschrijvingsdocument dat Giuseppe dertig jaar oud is, geen beroep heeft en ongehuwd is. Anne Maria Markx en haar dochter Marie Louise Josephine vinden we terug in Heusden (Nederland - Brabant). Zowel in de huwelijksakte van Marie Louise als in de akte van overlijden van Anne Maria staat Giuseppe vermeld als vader of wettige echtgenoot (10).

Foto: Frans van Gaal en Peter Verhagen 

's-Hertogenbosch binnen de Veste een historische verkenningstocht

Omobono Sala overlijdt vrij plots op 19 mei 1825 in Visino (11). De aanwezigheid van de twee oudste zonen, Giuseppe en Luigi, is noodzakelijk om de erfenis te regelen. Ondanks de brieven van hun moeder en van de burgemeester van Visino reageren zij niet en blijft hun volmacht uit. Het gezin Sala-Frigerio belandt in een benarde situatie en heeft het financieel erg moeilijk. De erfenis zal uiteindelijk in 1837 via tussenkomst van het gerecht geregeld worden in afwezigheid van de oudste zonen.

Giuseppe wordt als douanier in dienst van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden gestationeerd in Moorsele (België - West-Vlaanderen) in 1827 (12). Na de onafhankelijkheid van België (1830) wonen de twee broers in twee verschillende landen: Luigi woont in Nederland en Giuseppe staat nu in dienst van het Koninkrijk België.

In 1834 huwt Giuseppe met Amélie Sophie Six (°1812). Samen hebben ze negen kinderen: drie jongens en zes meisjes. Désiré en Jean Louis overlijden op zeer jonge leeftijd. Constant wordt geboren in 1854 en is het jongste kind. Hij is amper drie jaar oud bij het overlijden van zijn vader Giuseppe.

Na het overlijden van hun moeder (1871) vinden Constant en zijn zussen een aantal brieven waaronder zeker de vier brieven in het Italiaans geschreven en voor het nageslacht bewaard.

Constant laat de brieven in het Frans vertalen door de heer Caffeux, werkzaam bij het transportbedrijf Gondrand Frères (13) met filialen o.a. te Moeskroen (België -West-Vlaanderen) en Milaan.

De inhoud van de brieven geven de aanzet tot een zoektocht naar de familie in Nederland (oom Luigi Sala en kinderen) en in Italië (ooms en tantes). Er worden brieven verstuurd naar verschillende plaatsen in Lombardije. Een aantal brieven worden beantwoord met de mededeling dat de gezochte familie onbekend is. De heer Caffeux zorgt steeds voor de vertalingen. Het verlossende antwoord volgt op 2 mei 1874. Angelina Sala-Nessi heeft in Visino de parochieregisters geraadpleegd en voegt een overzicht van de namen van alle kinderen uit het huwelijk van Omobono en Catterina Frigerio bij haar brief. De contacten met Italië worden hersteld. De vreugde en de ontroering zijn intens zowel langs Belgische als langs Italiaanse zijde. Enkele brieven van oom Paolo Luigi, jongste broer van Giuseppe en van Luigi, en van Luigi Folatelli, oudste zoon van Serafina Sala (14), bleven bewaard. 

Ook in Nederland zoeken Constant en zijn zussen naar verwanten. In 1874 ontvangen zij een brief uit Rotterdam geschreven door Hélène Boeracker, echtgenote van Louis Sala en schoondochter van Luigi. Later volgt er ook nieuws uit Gent waar Adriana Maria (Mimi) Sala zich gevestigd heeft met haar echtgenoot Frederik Frans Ludwig en hun kinderen.

Zo'n 140 jaar later bieden de brieven zich weer aan. Via Françoise Van Geluwe bereiken ons de getypte versies (15) van de brieven, jarenlang in een schoendoos op zolder bewaard. In Milaan vinden we als bij wonder de originele brieven, zorgvuldig bewaard eerst door Aline Sala, dochter van Constant, en later door haar nichtje Juliette verblijvend te Milaan.

De brieven bevatten kostbare informatie over de familie, over ouders en kinderen, over de problemen na het overlijden van Omobono, over het verdriet bij het uitblijven van nieuws vanwege Giuseppe en Luigi...

Ook voor ons de aanzet om een reisje te ondernemen naar Visino. En waar kun je als afstammeling van Omobono Sala beter logeren dan in de Albergo Sala te Valbrona? Deze Albergo werd in 1860 opgericht door Paolo Luigi Sala, jongste broer van Giuseppe en Luigi, en wordt tot op heden uitgebaat door de familie Sala.

1 Zo vertelde Franco Sala (Valbrona - °1944) ons het verhaal.

2 Akten daterend van voor 1770 worden in de parochies bewaard.

3 Onder voorbehoud...

4 Zie categorie 2 Rapporto

5 broer van Giuseppa en Marta Maria

6 Catterina en Giuseppe zijn geen broer en zus.

7 In de akte van overlijden (1805) wordt de geboorteplaats niet vermeld.

8 Zie categorie 2 Geb akte BE

9 Zie categorie 2 Bev reg

10  Zie Pelikaan 2 - 1Ovl Heusden en 1Huw Heusden

11 Zie categorie 2Ovl akte IT

12 Zie categorie Rapporto

13 http://www.gondrand.fr/societe-transport-gondrand/societe-transport-historique.php

14 Zus van Giuseppe, Luigi en Paolo.

15 Franse vertaling van de brieven gemaakt door zoon of kleinzoon van Virginie Sala, zus van Constant. Françoise is een afstammeling van deze tak. Deze getypte brieven vindt men onder de categorie 2 Brieven a en 2 Brieven b.