Nieuwe armen.
Hoe doeltreffend is de inkomensverdeling door de sociale zekerheid in de bestrijding van de armoede?
Tien jaar geleden behoorde België nog tot de wereldtop als het op sociale bescherming aankwam. Vandaag niet meer.
Pensioenen en werkloosheidsuitkeringen houden geen gelijke tred meer met de welvaart.
De hoge werkloosheid leidt tot armoede en tegelijk legt de lage werkgelegenheidsgraad een sterke druk op de sociale zekerheid.
De gegevens zijn afkomstig van de Europese Commissie: officiëler kan niet.
Als de komende verkiezingen al ergens over moeten gaan, dan wel over de
dwingende keuzes die dienen gemaakt om de economische en sociale
verdeeldheid in de Belgische samenleving weg te werken.
Die verdeeldheid laat zich lezen in het rapport van de Europese Commissie.
In België groeit meer dan één kind op acht, of 13,5 procent, op in een gezin waar niemand werkt.
Met dat cijfer presteren we net iets beter dan de Bulgaren. Zelfs Roemenië, niet meteen een Europese koploper, doet beter.
14,7 procent van de Belgen dat zijn ruim 1,5 miljoen mensen leeft in armoede.
In de loop van de jaren 1990 waren we al diep geschokt door de eerste
rapporten van de Koning Boudewijnstichting, waarin het
armoedepercentage tussen de 6 en de 7 procent werd geraamd.
Komen we er nu in Vlaanderen nog met een armoedepercentage van 11 procent af,
dan zit Wallonië met 18 procent en Brussel zelfs met maar even 27 procent opgescheept.
Nu mogen de Europese criteria stringenter zijn dan de Belgische, toch blijven de cijfers ontluisterend en verontrustend.
Bij de oudere Belgen loopt de armoede op tot 21 procent. Nu al zit de
Belgische gepensioneerde met een inkomen dat nog maar net 73 procent
van het inkomen van de werkende Belg bedraagt, een pak onder het
Europees gemiddelde van 85 procent. Onder de werklozen steeg het
armoedepercentage de voorbije jaren tot 28 procent en bij
eenoudergezinnen veelal alleenstaande moeders tot een desastreuze
36 procent.
Onze sociale uitkeringen zijn de voorbije jaren afgegleden naar de laagste in Europa.
De gevolgen daarvan komen hard aan voor Vlaanderen; voor Wallonië en
voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn ze verwoestend.
Een kopstuk van de SP.A gaf onlangs toe: We hebben hier met Paars
gefaald. Alleen Vlaams minister Frank Vandenbroucke was bereid zich
publiekelijk op de borst te kloppen: Wij hebben de eerste schuchtere
passen (op het stuk van de activering) pas in 2003 gezet. Omdat er geen
beleid was om werklozen aan de slag te helpen, zit België nu met veel
langdurige werklozen die extra gehandicapt zijn.
Het moet zijn dat de nieuwe armen niet voorkomen in de focusgroepen die
de met overheidsgeld vorstelijk betaalde communicatiespecialisten
hanteren om het beleid te begeleiden, want premier Guy Verhofstadt
heeft de afgelopen jaren met zijn paarse meerderheid alle
knipperlichten genegeerd.
Dat de welvaartstaat, zoals professor Herman Deleeck graag herhaalde,
een maatschappelijk project is met duidelijke ethische onderbouw, is ze
daar in de Wetstraat even ontgaan.
Vandaag krijgt Paars zelfs de armoede, die ze de voorbije acht jaar mee hielp aanrichten, niet meer georganiseerd.
Armoede is geen schande voor wie ze ondergaat, wel voor hen die ze door non-beleid veroorzaken.
Uit: Van de redactie. KNACK 28 februari 2007. Rik Van Cauwelaert.
Werkgelegenheid, oplossing voor alles?
Ik zeg niet dat volledige werkgelegenheid alle misdaad zal
voorkomen. Je zult altijd een politiemacht en gevangenissen nodig
hebben. Maar laten we ophouden om een fundamenteel sociaal probleem van
werkloosheid op te lossen door de strafstaat uit te rollen.
Een probleem dat in essentie te maken heeft met werkloosheid, los je op door in jobs te voorzien. Degelijke jobs.
Onze maatschappij is rijk genoeg om daarvoor te zorgen.
En de nood is hoog: kinderopvang, onderwijs, gehandicaptenzorg, de zorg voor ouderen
Ik pleit in Frankrijk voor de creatie van een miljoen jobs in s lands
grootste probleemwijken. En ik beweer dat tachtig procent van alle
actuele problemen daarmee opgelost zal zijn.
Pleidooi voor een soort basisinkomen voor iedereen?
Mensen denken soms dat iedereen in zijn luie zetel zou blijven
liggen als zon basisinkomen werd ingevoerd.
Maar dat klopt niet: werk is niet alleen een bron van inkomsten, het is
ook een manier om jezelf te ontplooien, om sociale contacten te hebben.
We hebben werk en inkomen trouwens al lang van elkaar losgekoppeld: wat
zijn dividenden anders? Mensen spelen op de beurs en verdienen geld
zonder dat ze daar iets voor hoeven te doen.
De top 40 van de Franse bedrijven heeft vorig jaar meer dan 30 miljard euro winst uitgekeerd aan zijn aandeelhouders.
Als dat geen loskoppeling is van werk en inkomen, dan weet ik het ook niet meer.
En waarom zou dat alleen mogen voor de top van de samenleving, en niet voor de mensen aan de onderkant?
Globalisering. Kan Europa zich economisch isoleren van de rest van de wereld?
Minder markt en meer staat, blijven we dan nog concurrentieel?
Ook door dat argument mogen we ons niet laten verblinden.
De Europese landen maken vooral deel uit van de Europese economie: ze exporteren voor 80% binnen de eurozone.
Kapitaal en goederen stromen voor 90% tussen Europa, Japan en de Verenigde Staten.
Als mensen het over globalisering hebben, denkt iedereen aan
onderbetaalde Chinese arbeiders tegen wie wij niet kunnen concurreren.
Als ik het heb over jobs die door de overheid gecreëerd kunnen worden,
heb ik het over jobs die geen concurrentie hoeven te vrezen:
kinderopvang en gehandicaptenzorg kun je bezwaarlijk delocaliseren naar
China.
Wat zegt u tegen politici die u voor gek verklaren?
Dat ze zich moeten afvragen wat ze willen. Willen ze de armoede
blijven organiseren, zodat mensen in de criminaliteit geduwd worden en
we steeds meer politie en gevangenissen nodig hebben? Of wil men de
uitzonderlijke rijkdom die we hebben op een andere manier verdelen,
zodat de staat echt de veruitwendiging wordt van ons allemaal?
We kunnen de staat vormgeven zoals wij dat willen, hoor. Dat zijn we vergeten.
We hebben gevangen gezeten in het idee dat alles een kwestie is van markt versus staat.
Terwijl markt een schepping is van de staat.
Zonder staat geen markt, al was het maar omdat staat eigendomsrecht moet garanderen.
Dat zijn allemaal politieke beslissingen. Het enige wat we nodig hebben is de politieke wil!
Uit een interview van KNACK 28 februari 2007 met Loïc Wacquant.
