Vrij - zinnige gedachten,gedichten, verhalen en berichten
05-12-2008
St. Nicolaas
Sint Nicolaas, Nicolaas van Myra
Volgens de overlevering wordt Sint Nicolaas, wiens naam volksoverwinnaar betekent, geboren aan het einde van de 3e eeuw in het Kleinaziatische stadje Patara. Zijn ouders zijn welgestelde, gelovige christenen. Als Nicolaas volwassen is, wordt hij bisschop van het nabij gelegen Myra. Hij wordt gevangen genomen tijdens de christen-vervolging onder keizer Diocletianus, maar als keizer Constantijn aan de macht komt, wordt hij weer bevrijd. Hij neemt deel aan het concilie van Nicea in 325. Op dit concilie is een heftige discussie gaande over de leer van Arius, diede goddelijkheid van Christus ontkent. Om uitdrukking te geven aan zijn afkeer van deze leer, slaat bisschop Nicolaas Arius in het gezicht. Hierom wordt hem voor korte tijd zijn bisschoppelijke waardigheid ontnomen. Tijdens zij ambtstijd te Myra is hij ook een heftig bestrijder van de daar nog bloeidende, heidense Artemiscultus. Sint Nicolas sterft te Myra op 6 december, vermoedelijk in het jaar 342. Aangezien de sterfdag van een heilige door de kerk wordt gezien als de dag van intrede in de hemel, een vreugdevolle gebeurtenis, vier men deze dag. Zijn graf wordt een belangrijk bedevaartsoord voor pelgrims. (Edukatieve dienst - Rijksmuseum het Catharijneconvent in Utrecht)
Ik heb reeds lang met je gesproken aan de telefoon. Hier krijg je nu je vitaminen op papier. Ik weet heel goed dat men niet altijd helpen kan met een paar mooie worden.
Toch ga ik voort, omdat je erom gevraagd hebt, bijna om gebedeld. Eigenlijk zal ik altijd hetzelfde zeggen tegen onbekende, onzichtbare mensen, als een dwaze profeet, die zaait in de wind, niet wetend waar de akker ligt, altijd met hetzelfde zaad dat hij ook maar van elders ontvangen heeft.
Eigenlijk ben ik maar een vreemde kleine kabouter, die in het huis van je dwaasheid tegen moderne afgoden schopt en bij je welgevulde tafel, achter de krant en je teevee, bij je werken en je zaken doen en bij elk gesprek je achtervolgt met die stomme vraag naar het hart.
Maar ik weet één ding. Een woord dat het hart raakt, verandert het hart.
Als je moe bent en je weet niet van wat, kan een woord een gebeurtenis zijn, een stuk brood voor een nieuwe start, een ster die uit de hemel valt.
Een rebbe raakte in gesprek met zijn buurman. De buurman zei tegen de rebbe: "Je krijgt duizend kopeken van me als je me kunt laten zien waar God is". De rebbe keek rond, zweeg enige tijd en antwoordde: Ik geef je tweeduizend kopeken als je me kunt aanwijzen waar God niet is".
------------
Een chassied klaagde erover, dat de wereld zo slecht was en dat het hem moeilijk viel te midden van al die slechtheid te leven. De rebbe antwoordde: "U bent niet zo goed als u zich voorstelt, noch is de wereld zo slecht als u zich voorstelt. Denk iets minder goed over uzelf, dan zult u de wereld beter begrijpen".
Zie ook :6 sept. 2006; 6 januari 2007 en 6 april 2007
Javastraat 13
Immigranten,niet meer uit Wolvega of Drenthe,maar uit Spanje, Afrika, Klein- of Groot-Azië. In de Atjehstraat zijn moslims bij t gebouwtje aan de praat dat nu moskee is en dat vroeger wat met dHeiligen der laatste dagen had. Ook in mijn oude school woont de islam, maar Shakespeare zei al: Wat beduidt een naam?
Allah of God, Jezus of Mohammed,
men bidt hetzelfde angstige gebed:
Spaar ons voor ziekte, schade aan de ziel, en Heer, ook voor een tweede Tsjernobyl, blijf met de mensheid, Heer, blijf onze Vriend, al is een tweede zondvloed dik verdiend.
Waar men ook nieuwe mensen niet verdroeg, hier wel. Want deze stad is ruim genoeg.
Molukker, Surinamer, Vietnamees, hun kinderen praten t zelfde Enschedees.
---------------
k Heb in andere straten
en steden verkeerd,
ik heb veel ondervonden en best wat geleerd.
Ben al ver op mijn weg
van de wieg naar de kist en wat ik bijleer lijkt steeds meer
op wat ik al wist
Willem Wilmink
(uit zijn bundel: In de Javastraat)
Van 4 t/m 7 juni 2009 wordt in Enschede, de stad in Twente van Willlem Wilmink,
het Willem Wilmink Festival gehouden.
Er zal een vijfstemmig koor optreden, dat maximaal uit dertig mensen bestaat.
Het is een projectkoor dat hierna weer wordt ontbonden.
Hoe en van welke kant we de wereld ook leren kennen,
Ze zal altijd een dag- en een nachtzijde behouden.
Johann Wolfgang Goethe, 28 aug. 1749
De geniale Duitse dichter, schrijver, wetenschapper, filosoof en staatsman Johann Wolfgang Goethe werd op 28 augustus 1749 in Frankfurt am Main geboren en overleed op 22 maart 1832 in Weimar. Toen hij 13 jaar was, deed hij zijn vader al een bundeltje met zijn eigen gedichten cadeau. Zijn hoofdwerk is Faust, maar wie kent niet het bekende gedicht en lied der Erlkönig?
De Spaanse heilige, dichter en kerkleraar Johannes van het Kruis, werd geboren als Juan de Yepes in Fontiveros, op 24 juni 1542 en stierf op 14 december 1591 in Úbeda. Hij is de heilige van de dichters. Zijn bekendste gedicht is Het geestelijk Hooglied.
Acties zijn woorden in beweging. Woorden zijn gedachten die tot uitdrukking zijn gebracht. Gedachten zijn gevormde ideeën. Ideeën zijn samengekomen energieën. Energieën zijn losgelaten krachten. Krachten zijn bestaande elementen. Elementen zijn deeltjes van God, porties van het Al, de grondstof van alles.
---------------
Luister naar je gevoelens. Luister naar je hoogste gedachten. Luister naar je ervaring. wanneer een van deze afwijkt van wat je leraren je vertellen of van wat je leest in boeken, vergeet dan de woorden. Woorden zijn de minst betrouwbare verspreiders van waarheid.
(uit: Een ongewoon gesprek met God van Neale D.Walsch)
Het dorp heeft een carillon gekregen. Naar aanleiding van deze gewichtige gebeurtenis laat de onderwijzer zijn leerlingen een opstel schrijven. Jantje schrijft het volgende: "Op zondag werden onze nieuwe klokken gewijd. Meneer pastoor en meneer de burgemeester hielden een prachtige toespraak. Daarna werden ze opgehangen. Sindsdien is het een stuk gezelliger in ons dorp." (bron onbekend)
George Eliot was het pseudoniem van de Engelse schrijfster Mary Ann Evans, die leefde van 22 november 1819 tot 22 december 1880. Zij schreef onder een mannennaam om de kansen op publicatie te vergroten.
Men moet doodarm zijn geweest om te weten, hoe heerlijk het kan zijn iets weg te geven. George Eliot
Het heelal is vol van wonderlijke ideeën; waar ideeën zijn, moet ook een denker leven. Albert Roderich
Wie van verdriet de haren uit zijn hoofd trekt, ervaart dat de smart van kaalhoofdigen er niet minder om is. Cicero
Begrafenisplechtigheden dienen om de levenden reden te geven zichzelf geluk te wensen. Thomas Wilson
Tolerantie is een vorm van egoïsme om aan te tonen hoe ruimdenkend je wel bent. Gerrit Komrij
Logisch denken leidt tot onberispelijk taalgebruik. Goed taalgebruik dwingt tot logisch denken. Multatuli
Een boer liet de dorpspastoor zijn korenveld zien, vol wuivend goudgeel graan. "Wat vindt u ervan ? Dat heb ik toch maar mooi gedaan, dat alles er zo goed bij staat", zei de boer. "Dat is niet jouw verdienste, maar alleen te danken aan Gods genade", antwoordde de pastoor. Bij het aardappelveld aangekomen, zei de boer: "Maar wat dan te denken van dit veld; u zult toch moeten erkennen dat ik hier mooi werk heb verricht!" Maar opnieuw antwoordde de pastoor: "Zonder God zou dit alles niet mogelijk zijn. Dank Hem daarom te allen tijde!" Tenslotte kwamen ze aan bij een derde veld. Dit veld lag braak en stond vol onkruid. "Kijk nu toch eens naar dat veld", zei de boer tegen de pastoor, "daar heeft God het werk alleen gedaan!" Bron onbekend
Uit:Verhalen van levenskunst van Stephan de Jong. ISBN 90 435 0980 9 (Zie ook: 1-7-'08)
soms heel even breekt eeuwigheid heen door de tijd
het kan zomaar gebeuren
het licht in de morgen de zon op een bloem de lach van een kind een hand op je schouder een merel die zingt
het kan zomaar gebeuren dit zien
soms plots heel even grensoverstijgend
dit zien van de ziel
Oeke Kruythof
Oeke Kruythof (1938) treedt sinds 1991 met haar gedichten naar buiten bij diverse gelegenheden. Ook schrijft zij haar gedichten in tijdschriften en dichtbundels. Deze 'woordvensters op mijn innerlijke werkelijkheid', zoals ze haar gedichten noemt gaan meestal over intermenselijke relaties, religie, natuur of kinderen.
van Theo Krabbe met Wim-Jan Bouman, sjamanistisch healer en teacher.
Geloof je in God?
Niet in God die boven ons staat, ons beoordeelt als goed of slecht en ons naar de hemel of de hel stuurt. Ik geloof wel dat er een energie is, die door iedereen en alles heen stroomt. Een wijsheid die we niet kunnen bevatten. In het sjamanisme noemen we die wijsheid of energie Grote Geest of Spirit. Een wijsheid die overzicht heeft over de kosmos, die inzicht heeft in wat er met ons allemaal gebeurt en die dat alles op de een of andere manier stuurt. Een wijsheid die ook weet heeft wat vanuit onze essentie het beste voor ons is in dit leven.
*********************
Sjamanisme is al meer dan 40.000 jaar oud en de oudste spiritualiteit op aarde. Het is gebaseerd op universele en natuurlijke waarheden en wetten Het is afgeleid van het Siberische woord Toengoezisch, en betekent: hij, of zij, die weet.Het gaat er van uit dat mensen, dieren, stenen, kristallen, rivieren, Moeder Aarde enz. bezield zijn en met onzichtbare krachten ons leven beïnvloeden en leert ons hoe wij in goede harmonie daarmee kunnen omgaan. Wij vinden het o.a. bij de indianen in Noord Amerika, de Aboriginals en de oude boeddhistische Tibetanen.
Huub Oosterhuis werd op 1 november 1933 geboren in Amsterdam. Hij is priester, theoloog en dichter en vooral bekend door zijn theologische boeken en liederen. Hij is de vader van de zangeres Trijntje Oosterhuis en de muzikant Tjeerd Oosterhuis.
Naar Prediker 3
Tijd van vloek en tijd van zegen tijd van droogte tijd van regen dag van oogsten, tijd van nood tijd van stenen, tijd van brood. Tijd van liefde, nacht van waken uur der waarheid, dag der dagen toekomst die gekomen is woord dat vol van stilte is.
Tijd van troosten, tijd van tranen tijd van mooi zijn, tijd van schamen tijd van jagen nu of nooit tijd van hopen dat nog ooit Tijd van zwijgen, zin vergeten nergens blijven, niemand weten. Tijd van kruipen, angst en spijt zee van tijd en eenzaamheid.
Wie aan dit bestaan verloren nieuw begin heeft afgezworen wie het houdt bij wat hij heeft sterven zal hij ongeleefd. Tijd van leven om met velen brood en ademtocht te delen. Wie niet geeft om zelfbehoud leven vindt hij honderdvoud.
Wij staan aan de kust en zien een schip met volle zeilen dat uitvaart naar de blauwe oceaan. Hij is schitterend en vol kracht. Wij slaan hem gade, tot er uiteindelijk niets meer is dan een wit wolkje, daar waar de zee en de lucht samenkomen en in elkaar overgaan. Dan zegt iemand naast ons, "Kijk ! Hij is weg!" Hij is niet meer te zien. Zijn mast, romp en rondhout zijn nog net zo groot als toen hij bij ons weg ging, en hij is nog net zo goed in staat zijn levende lading naar zijn haven van bestemming te varen. Zijn kleiner geworden formaat zit in ons, niet in hem. En op precies hetzelfde moment waarop iemand naast ons zegt: "Kijk! Hij is weg!", zijn er aan de andere kant ogen die hem zien komen, andere stemmen die de blijde roep overnemen: "Kijk! Daar komt hij!"
En dat is sterven....... (Uit: De Nienduur - zomer 2007)
Naast het vlakke gladde meer blauw en roze als een maansteen staat het rechte bos van riet, elke halm een groene speer, elke speer staat slank alleen met een dunne vernis van licht. Licht en schaduw bewegen niet.
In de bergen hangen zware violet gekleurde wolken.
Niets verraadt de gele schare vogels, die het riet bevolken.
Dat splijt met een verblindend licht de hemel open en slaat dicht met een donderende slag... Als in een donkre smederij spatten uit het rieten bos vonkenregens vogels los een zwerm van duizend vurige vlerken stuift geel omhoog in 't sombere zwerk en een ziedend hoog gezang breekt vrij.
Mijn hart werd plotseling wit en heet, 't was of ik zelf werd omgesmeed. Ik heb het angstig ondergaan ik kwam er sterk en nieuw vandaan.
Anne van der Meiden, (1929), geboren in Enschede, studeerde theologie en communicatiewetenschappen. Na functies in bedrijfsleven en diverse organisaties (reclame, PR en publiciteit) werkzaam als wetenschappelijk medewerker en hoogleraar communicatiewetenschappen en public relations In 1994 gepensioneerd. Gaat nog regelmatig voor in zondagse diensten en huwelijksdiensten. Schreef zon dertig boeken en rondde onlangs de grootste klus van zijn leven af: de vertaling van de complete bijbel in het Twents. Al zestig jaar amateur schilder, aquarel en olie, een oude familietraditie.(zie:www.annevandermeiden.nl)
In de dood kun je niet wonen
18 mei jl. was er in de Biologische Boerderij Het Exoo in Enter, nabij mijn woonplaats Rijssen, een door onze geloofsgemeenschap georganiseerde lezing door Prof. Dr. Anne van der Meiden over zijn laatste boek: In de dood kun je niet wonen. Hier volgt een samenvatting van een met hem gehouden interview over dit onderwerp:
De plek waar de mensen wonen geeft aan hoe je denkt over het leven en de dood, je gevoelens zijn daardoor in beslag genomen. Je kunt het vergelijken met de zwamvlok van een paddenstoel. Je staat daarboven in de wereld zoals je gemaakt bent, maar daaronder zit de zwamvlok die je voedt. Dat is o.a. de grond waar je op geboren bent. Men zei vroeger altijd: Hoe lichter de grond, hoe lichter het geloof. Hoe zwaarder de grond te bewerken is, hoe zwaarder het geloof. Langs de kusten hebben we veel mensen die zwaar in de leer zijn omdat ze vroeger permanent in de gevaren van de zee zaten.
In het denken over leven en dood speelt ook de streektaal een grote rol, evenals de religieuze opvattingen die vergroeid zijn door de eeuwen heen in de verschillende gebieden. Er is zoiets als het geloof van Saksers, Friezen en Zeeuwen. De Zeeuwen gaan anders om met de voorzienigheid dan de Twentenaren bijvoorbeeld. De beleving is totaal verschillend. Uit déze contreien is nog nooit een dogmaticus voortgekomen. Daar hebben we hier een hekel aan. De vraag is hoe komt dat nou. Prof. Waterink, oorspronkelijk uit Hardenberg, zegt :
De beleving van de dood houdt verband met de cultuur van de mensen, met de grond, met de manier waarop ze met elkaar omgaan in gewoon sociaal verband, dat drukt een stempel op de aard van de rituelen die bij de dood gebruikt worden. Door ergens te wonen zijn we al een klein beetje gepredisponeerd om op een bepaalde manier over de dood te denken en met de dood om te gaan.
Rijssen heeft nog wel een bepaalde traditie van dogmatici, die eigenlijk niet past bij de grondsoort. Import dominees hebben hierbij een grote invloed gehad. Maar een andere invloed komt van de z.g. Groninger school, een theologische stroming uit de 18e, 19e eeuw. Dat waren gemoedelijke predikanten die in Rijssen verrechtst zijn in de leer onder invloed van rondreizende predikers. Die stroming heeft de kans gekregen zich te ontwikkelen, hier, maar ook nog een beetje in Enter (naburig dorp). Eigenlijk was men in Twente katholiek, en dan goed, òf men was vrijzinnig protestant. In de jeugd van prof. v.d. Meiden waren er zon 10 vrijzinnige predikanten in Enschede. Als je orthodox begraven wilde worden was daar een godsdienstonderwijzer voor.
Er zijn ook begrafenisrituelen ontstaan, die van plaats tot plaats totaal anders kunnen zijn. De invloed van de schoolmeester was daarin heel groot. In de grote steden ging de aanzegger rond in een zwart pak met hoge hoed met een lint er aan en belde overal aan in de buurt, liet de kaart zien en ging dan weer verder, maar in een dorp was het aanzeggen, dus het langs de deuren gaan om te vertellen dat iemand was overleden, de taak van een vrijwilliger of van kinderen.
In de rituelen zat veel bijgeloof. De boze geesten moesten om de tuin geleid worden. Ging iemand b.v. normaal via de achterkant het huis uit, dan moest hij als hij overleden was door de voordeur naar buiten. Zeven keer om de kerk lopen was om de geesten op een dwaalspoor te brengen. Er zijn dus allerlei dingen gemixt: volkscultuur, volksreligie, en de aard van de mensen. Dit leverde een product op waar we nu nog midden in zitten.
In de dood kun je niet wonen. De dood op zichzelf is niets. Je kunt er niet in wonen in de zin van verblijven. Er is geen mogelijkheid om mens te zijn. Dat is het wrede van de dood. Vroeger werd geleerd dat de dood de straf op de zonde is. Dat hoor je niet veel meer, maar er zijn er altijd nog die dat zo zeggen. En bij de begrafenis mocht niet gesproken worden over de dode. Dit was niet alleen bij de protestanten zo, maar ook bij de katholieken. Er komen steeds meer modernere vormen van beleving voor. Mensen die rouwen gaan nu b.v. vaak voor een tijd op reis, dat kon vroeger niet. Vroeger ging het hele gezin gewoon door. Maar er zijn meer vormen van troost. Je hebt ook de troost van de vervanging. Vooral in vroeger tijd werd een later geboren kind nog wel eens als een vervanging voor een gestorven kind gezien. Men gaf het dan ook vaak de naam van het overleden kind.
Als men b.v. een boerderij en een groot gezin had en de vrouw stierf, werd er vaak snel weer getrouwd om de overledene te vervangen.
Dit was dan gewoon nodig. Tegenwoordig wordt het gemis vaak vervangen door uit te gaan of veel vrijwilligerswerk te doen.
Sommigen leggen zich dezelfde discipline op als in het leven. Het is op de agenda werken, op het uur. Bijvoorbeeld rouwen van 5 tot 6 uur. Zon uur kan beleefd worden als veel meer dan een uur.
Anderen zijn zo sterk dat zij het dagelijkse leven weer snel opvatten. Wij relativeren meer tegenwoordig, vroeger was het 6 weken rouwen en men droeg een zwarte band om de arm.Dit was een duidelijk blijk van sociaal meeleven. Tegenwoordig kun je veel meer kanten op om de rouw te verwerken. Er kan tegenwoordig ook humor zijn bij de begrafenis. Daar was vroeger geen sprake van. Het is ook zo dat hoe ouder men is hoe gemoedelijker men er mee omgaat.
De vercommercialisering van de attributen, bij de huidige begrafenissen, baart v.d.Meiden wel enige zorgen. Inhoudelijk gaat alles prima, maar de attributen die gebruikt kunnen worden, worden object van handel.
En het zijn er vele. Je weet soms niet wat je ziet en wat je allemaal kunt laten doen. Het wordt steeds vrijer en de invloed van de kerken is aanzienlijk afgenomen. Bij de rouwdienst voor katholieken, zeker in Twente, moet er steeds eenechte pastoor aanwezig zijn en een mis gevierd worden, maar bij protestanten kan dat ook een ouderling doen.
Protestanten komen bij elkaar en bouwen een eigen ritueel op.
De kerk moet facilitair zijn, maar niet de hele dienst willen regelen. De familie moet dit doen, het is als het ware al het begin van het rouwen. Hoe vrijer ze daarin kunnen zijn, hoe beter de verwerking.
Antonius Otto Hermannus (Toon) Tellegen werd geboren in Den Briel op 18 november 1941. Zijn vader was huisarts en ook Toon studeerde geneeskunde in Utrecht. Hij schreef verhalen voor volwassenen, maar werd vooral bekend door zijn kinderboeken en dierengedichten.
Zomer
De zon schijnt, de hemel bloeit.
Mensen kijken omhoog, gaan op hun tenen staan, klimmen op elkaars schouders en plukken god.
"God is mooi", zeggen ze, "mooier dan ooit". Ze zetten hem in vazen op hun tafels en voor hun ramen,
en God bloeit en geurt een middag en een avond - dan leggen ze hem tussen de bladzijden van een schrift onder een ijzeren gewicht;
De dichter Cornelis Jan (Kees) Stip werd op 25 augustus 1913 geboren te Veenendaal en stierf op 27 juni 2001 te Winschoten. Hij studeerde klassieke talen aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. In veel van zijn gedichten heeft hij dieren als onderwerp. Hij bediende zich van veel pseudoniemen, maar
de bekendste was wel Trijntje Fop ontleend aan het boek Woutertje Pieterse van Multatuli.
Want menig mensenhart vergeet,
vervuld van eigen mijmerijen,
de nood van zelfs de meest nabijen
en alle tranen die wij schreien
zijn tranen om ons eigen leed.
---------------------------
De preek
Zaterdagavond in de pastorie.
De leeslamp bijt een kegel uit de nacht. Hier wordt weer eens het resultaat verwacht van sterke koffie en theologie.
Had ik, zo heeft hij menigmaal gedacht, maar wiskunde gekozen of chemie.
Daarbij is 1 + 2 tenminste 3.
Bij de drie-eenheid is dat niet van kracht.
Met schrijven, schrappen, schrijven, schrappen, schrijven moet er tenslotte toch iets overblijven waarmee hij, als hij in zijn kerkje staat, als daar vannacht de bliksem niet inslaat, met luider stemme, of het stond gedrukt, uitleggen mag wat God niet is gelukt.
Herman Hesse, een Duitstalig Zwitserse schrijver en dichter, werd op 2 juli 1877 geboren in Calw, Württemberg en stierf op 9 augustus 1962 in Mongagnola, Zwitserland. Zijn werk is veelal autobiografisch en gaat vaak over persoonlijke ontwikkeling en groei. Hij bestudeerde het Boeddhisme. Sidharta, een Indische vertelling, is wel zijn bekendste boek. In 1946 ontving hij de Nobelprijs voor de Literatuur.
Het geloof dat ik bedoel, is niet makkelijk onder woorden te brengen. Men zou het ongeveer zó kunnen uitdrukken: Ik geloof dat, ondanks de klaarblijkelijke onzin, het leven toch een zin heeft; ik leg mij erbij neer deze hoogste zin met het verstand niet te kunnen vatten; ik ben echter bereid hem te dienen, ook al zou ik mijzelf daarbij moeten opofferen.De stem van deze zin hoor ik in mijzelf, in de ogenblikken waarin ik werkelijk en helemaal levend en wakker ben. Wat het leven in deze ogenblikken van mij verlangt, wil ik trachten te verwerkelijken, ook als het tegen de gangbare mores en wetten in gaat. Dit geloof kan men op geen enkele wijze bevelen of zichzelf ertoe dwingen.
