Op de buitendag van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB, die gehouden werd op 9 september in Rijssen, waren drie sprekers, een christen, een moslim en een jood
(zie ook 11-10 en 28-10).
Hier volgt verkort het relaas van de laatste spreker.
Mijn geloof, zoals het is in het jodendom, heeft heel veel te bieden in de vorm zoals die nu nog steeds bestaat.
Waar ben ik trots op?:
Allereerst op een serie boeken, die verzameld zijn onder de naam Oude Testament of Tenach, waar de Thora een gedeelte van is, met daarin een geschiedenis die ik deel, een wetgeving, verhalen over menselijk gedrag in verhouding tot elkaar en God.
Een God die vaderlijk en barmhartig is en zelfs openstaat, en dat vind ik zo fantastisch, voor onderhandeling zoals met Mozes, maar ook zo nu en dan meedogenloos kan zijn. Verder ben ik trots op de fantastische mondelinge en schriftelijke verklaringen die de geest scherpen en waarvan sommige zelfs in het Arabisch zijn geschreven door Maimonides in Spanje.
En op de Kabbala tot slot, een wetenschap en handleiding voor ingewijden om de hoogste abstractie te onderzoeken, te delen en te beleven. Dan heb ik het nog niet gehad over de rijke poëzie, zoals die te vinden is in de Psalmen, de inspirerende synagogediensten die ik wekelijks bezoek en de prachtige muziektraditie (ik ben zelf muzikant van huis uit), die door de versobering na de verwoesting van de tweede tempel een unieke vorm heeft aangenomen. Dan heb ik het ook nog niet gehad over al die symboliek en traditie waardoor feest- en treurdagen een gigantische diepgang hebben gekregen en bijdragen tot duurzaam gezinsleven en een unieke sociale cohesie en daarmee ook bijdragen tot overleven. En dankzij de handhaving van het Bijbelse Hebreeuws, kan ik overal ter wereld meedoen aan de godsdienstoefeningen. Ook als ik de landstaal niet spreek, kan ik gewoon de synagogedienst bezoeken. En dat voor een volk dat zo klein is, dat het kleiner is dan een denkbeeldige statistische tolerantie in een onderzoek onder Chinezen. Maar wel een volk dat meer Nobelprijswinnaars heeft voortgebracht dan die miljard Chinezen. Een volk dat gigantisch heeft bijgedragen aan ethiek, filosofie en wetenschap. Enkele tientallen miljoenen mensen waarover meer is geschreven, dan over welk volk dan ook. Leest u maar dagelijks de krant. Een volk dat niet zijn mensen telt maar zijn daden en die waardevolle rollen toedeelt aan de andere monotheïstische godsdiensten. Een volk dat overtuigd is, dat als zij volgens de Thora leeft, er een weldaad op aarde komt. Een volk dat een huwelijk heeft met de aarde zelf, wat zich heeft gematerialiseerd met het land Israël. Ik ben mij er bewust van dat ik als persoon een unieke schakel ben tussen een 67- en binnenkort 68- honderdjarig verleden en een hoopvolle toekomst. Ik ben drager van kennis en traditie die zelfs in mijn DNA zit, want je bent joods via moeders lijn. Niet alleen maar een godsdienst, maar het is een levenswijze waar ik trots op ben.
Waar schaam ik mij eigenlijk voor binnen het jodendom?
Dat vind ik een heel moeilijke vraag. Schaamte kan zijn dat ik liever niet in het openbaar tekenen draag van mijn godsdienst. Aan de hoofdbedekking zou je kunnen denken. Schaamte kan zijn dat ik me niet houd aan de vorm van het orthodoxe jodendom. Ik ben in mijn levenswijze vrij liberaal, al ben ik aangesloten bij de orthodoxe gemeenschap. Ik schaam mij voor joden die vinden dat zij binnen het jodendom de ware vorm van jodendom belijden. Dat kan van Messiaans belijdende joden zijn tot rechts orthodoxe joden, die mij maar een goj vinden. Ik schaam mij voor joden die uit Israël naar Nederland komen en hier een synagoge bezoeken, zonder dat zij een hoofdbedekking hebben meegenomen en eigenlijk nergens meer van weten; ik heb het pas geleden nog meegemaakt. Maar goed, niets menselijks is mij vreemd, want ik vind dat hij of zij joods is, waar via de doorgaande moederlijn het jodendom is doorgegeven.
Dus het is heel moeilijk voor een ander om onderdeel te worden van de joodse gemeenschap. Hoewel het delicaat is wil ik tot slot nog wel benoemen dat het samengaan van authentiek en godsdienst een heel moeilijke relatie is. Ik schaam mij dan ook wel voor de extreme vormen die belangen van anderen schaadt en waarbij de legitimatie wordt gevonden in het Oude Testament.
En tot slot de derde vraag: Wat betekent Christus voor mij, of wat betekent de Messias voor mij in brede zin, nu en in de toekomst?
De Messiaanse verwachting, het is toch fantastisch dat wij die gedachte of u nou christen, moslim of jood bent deelt, want we zijn Messiaanse godsdiensten. We verwachten een betere toekomst.
En toch, het begrip Messiaanse tijden is in het jodendom zo abstract, dat het buiten onze menselijke vermogens ligt om daar een concrete voorstelling van te maken. Net zo goed als een heelal dat uitdijt met de snelheid bijna gelijk aan het licht, maar waarin, waarheen dan? (Ik las vanochtend nog dat een Joodse wetenschapper hier weer een prijs mee heeft gewonnen). Of plekken in het heelal die zoveel aantrekkingskracht hebben, dat zelfs licht er niet aan kan ontsnappen. Dat kun je je niet voorstellen, wat is dat nou. Het enige wat we kunnen waarnemen zijn de verschijnselen die zon fenomeen teweeg brengt. Die verschijnselen worden dan geïnterpreteerd. Zo is het ook eigenlijk met godsdienst. We kunnen het als mens niet doorgronden. Alleen de verschijnselen kunnen we waarnemen en er betekenis aan toekennen. Daarbij is de waarneming persoonlijk. Het is zo abstract, dat het door iedereen verschillend wordt beleefd. Zo heeft het verschijnsel Messias in het jodendom een lange geschiedenis achter de rug. We denken steeds weer tekenen waar te nemen, die de Messias aankondigen, om daarna de teleurstelling te moeten verwerken dat we nog niet het niveau hebben bereikt om aan het begrip Messiaanse tijd ook daadwerkelijk invulling te kunnen geven. Laat staan dat die tijd in afzienbare tijd aanbreekt. Tot slot een wijsheid. In de witte gebieden van de Thora, de ruimte tussen de letters en de regels, daar staat de waarheid. Het is onze taak om de verschijnselen, letters, woorden, regels, wat we waarnemen om ons heen, nauwkeurig en met gepaste eerbied te bestuderen om daarmee dichter bij de waarheid te komen en ons als mens te evolueren naar het hogere plan. Want dat voelen we, er is een hoger plan. Het is een zware en verantwoordelijke taak, want het doet een beroep op ons gehele intellectuele en creatieve vermogen. Niet iedereen kan daar zomaar deel van uit maken. Niet iedereen. Want als de Kennis, met een hoofdletter, in verkeerde handen valt, leidt het tot een nietsontziende destructie. En dat kunt u ook dagelijks in de krant lezen. De gevolgen zien we om ons heen. Maar als de Kennis wordt gekoesterd, of gedeeld, zal het tot zegen zijn van de hele mensheid. Daarin hebben wij als Joods volk een specifieke taak.
09-11-2007, 00:00 geschreven door Postduif
|
