Welkom op mijn blog over mijn voorouders, hun geschiedenis, de wereld waarin zij leefden, hun beroepen en andere wetenswaardigheden. Heeft u aanvullingen, correcties, tips, foto's, bidprentjes of anekdotes dan hoor ik dit graag van u. Breng ook een bezoekje aan mijn blog over de genealogie van de familie van Os, de familie van mijn moederskant. Een link naar deze blog treft u aan in de kolom "mijn favorieten". Hier treft u eveneens een aantal andere zeer interessantes sites die ik graag met u wil delen.
een interessante hobby waar ik al veel van heb geleerd
01-11-2007
Besmettelijke ziektes in de Gouden Eeuw
In de 17e eeuw kon je de nodige aangetaste gezichten tegenkomen op straat. Ziektes als scheurbuik, pokken, syfilis en lepra lieten hun sporen na, als je ze al overleefde.
Scheurbuik werd veroorzaakt door vitaminetekort en kwam vaak voor onder zeelieden, maar ook aan wal leden mensen hieraan. De symptomen waren: een bleke huid, vermoeidheid en kortademigheid, zwellingen en bloedingen van het tandvlees en onderhuidse bloedingen aan de benen. Pokken was een van de grote killers in de 19e eeuw, maar bestond ook ver daarvoor al. Vooral kinderen waren vatbaar voor de pokken. De eerste verschijnselen waren hoge koorts, misselijkheid, hoofdpijn en rugpijn, daarna verschenen rode vlekjes op het lichaam, die blaasjes werden. Deze ontwikkelen zich tot zwerende zwarte puisten. Pas in 1796 werd de vaccinatie ontdekt en toegepast, door Edward Jenner. Hierdoor werd de sterfte door pokken aanzienlijk teruggedrongen. Syfilis is een geslachtsziekte en was een veelbesproken ziekte in de 16e, 17e en 18e eeuw. Waarschijnlijk overgekomen uit de nieuwe wereld, verspreidde syfilis zich vanuit Italië langzaam over heel Europa. De link met seksualiteit werd al snel gelegd, maar de parasiet die de veroorzaker is, was nog onontdekt. Syfilis kon met kwik(preparaten) worden behandeld, al verschilde de methode door de eeuwen heen zeer, en waren er vele bijwerkingen.
De ziekte kent vier stadia. Eerst kwam er een zweer, met een harde omgeving; dan rode knobbels of vlekken; dan grote vijgwratten rond de anus of geslachtsdelen. Daarna kon de ziekte maanden of zelfs jaren rusten. Wanneer het derde stadium aanbrak, konden interne organen aangetast worden. Dit stadium was al vaak dodelijk of in ieder geval invaliderend. Voor wie dit overleefde, was er nog het vierde stadium: hierbij werden de hersenen aangetast en kon krankzinnigheid optreden. De psychiatrische inrichtingen zaten er vol mee aan het eind van de 19e eeuw! Pas in 1909 kwam er een doorbraak in de behandeling van syfilis: salvarsan. Tegenwoordig wordt antibiotica gegeven bij syfilis. Lepra is een trage, maar slopende ziekte, die zelfs in de Bijbel genoemd wordt wegens zijn afschrikwekkende verminkingen. Het wordt veroorzaakt door de Mycobacterium leprae. De symptomen zijn: verlammingen waardoor de gewrichten in allerlei vreemde houdingen komen te staan. Zenuwuiteinden worden aangetast en huid wordt ongevoelig. Wonden die niet genezen, kunnen er voor zorgen dat tenen en vingers afsterven. Het aangezicht is verlamd, waardoor het er uitdrukkingsloos uitziet en de ogen soms niet gesloten kunnen worden. De huid is knobbelig en het gezichtshaar valt uit.
Een patiënt hoeft niet al deze symptomen te vertonen. Lepra is besmettelijk, maar alleen natte lepra en alleen na langdurig en intensief contact met leprozen. Niet iedereen die besmet is wordt ook werkelijk ziek. Lepra komt nog steeds voor, maar zelden in Nederland.
Dit waren bij lange na niet de enige ziektes die het straatbeeld bepaalden; er waren er nog veel meer. Skeletvergroeiingen zorgden voor een grote verscheidenheid aan bochels, stompjes en kreupelen. Infecties die niet behandeld werden en uit de hand liepen, zorgden voor open wonden en koudvuur. Een infectie aan het oog kon gemakkelijk leiden tot blindheid.
Ook het krijgen van kinderen liet zijn sporen na op vrouwen. Vrouwen konden kreupel worden en ook kraamkoorts zorgde voor veel sterfgevallen. Wat je ook veel zag in het straatbeeld was struma, in de volksmond krop genoemd, dat werd veroorzaakt door een tekort aan jodium. Onbehandeld kon het tot grote gezwellen in de hals leiden. Pest kwam ook nog voor in de 17e eeuw, maar had zijn meeste slachtoffers gemaakt in enorme epidemieën van de late middeleeuwen.
Van de 13e tot de 18e eeuw was het misschien wel volksziekte nummer één. Als de pest eenmaal zijn intreden in een stad of land had gedaan, was het zo goed als zeker dat er flink veel slachtoffers onder de bevolking zou vallen. In de 14e eeuw zelfs zijn in heel Europa ongeveer 25.000.000 mensen gestorven aan deze besmettelijke ziekte.
Algemeen
In de 14e eeuw vond er een uitbraak van de Pest plaats in geheel Europa. Slechts enkele dorpen, steden of individuen ontkwamen aan besmetting omdat uit angst (niet door kennis) voor de ziekte de juiste maatregelen genomen werden. Helaas kregen in veel landen de Joden de schuld van deze epidemie in de schoenen geschoven, zij zouden immers het water vergiftigd hebben. Zij werden vaak op brute wijze vermoord of verbrand.
De eerste gevallen werden bekend in oktober 1347 en pas rond 1352 was deze pandemie een beetje uitgewoed. In deze 5 jaar zijn ongeveer 25.000.000 mensen uit geheel Europa gestorven aan deze ziekte.
Hoe ontstond deze uitbraak
De ziekte van 1347 kwam vanuit Genua. In oktober van dat jaar kwamen koopvaardijschepen vanuit Kaffa (huidige Feodosia) waar de Genuezen een handelspost hadden, de haven van Messina (Sicilië) binnenlopen. Aan boord van de schepen waren meer doden dan levenden aanwezig. Wat wel nog in leven was, was doodziek. De stad Kaffa hadden een wekenlange belegering door de Mongolen achter de rug. Het beleg werd opgeheven doordat onder de belegeraars de pest uitbrak. Zij slingerden hun gestorven kameraden via de katapult over de muren, de stad binnen. Een mooiere manier om een epidemie te ontketenen was er niet. De in paniek geraakte bevolking, scheepte zich in en voeren weg naar "niet besmette"gedeelten. Helaas door deze vlucht namen zij de besmetting met zich mee.
Wat is de pest nu eigenlijk
De pest is een ziekte die gemakkelijk te herkennen was. Mensen kregen hoge koorts, werden onrustig en verward en kregen grote bulten in hals, oksel of lies en zij gaven bloed op. Bij sommige patiënten verkleurden de bulten tot een paars-zwarte kleur, wat de bijnaam "De zwarte dood" tot gevolg had. Het is een zeer besmettelijke ziekte, wanneer in een huishouden iemand ziek werd, volgden huisgenoten al zeer snel. Ook de artsen en geestelijken in die tijd hadden nog niet de kennis hier iets tegen te doen, dus waren net zo snel slachtoffer als hun patiënten. Binnen 2 tot 8 dagen na het krijgen van de eerste ziekteverschijnselen stierf een patiënt.
De pestmeester Een pestmeester, een man in lange jas en masker met een pinguïn bek, verzorgde de zieken. Het masker was gevuld met kruiden als jeneverbessen en boerenwormkruid, dit om kwade dampen niet in te ademen. Of deze verzorgers de pest dan ook niet kregen is niet bekend. Inmiddels is bekend dat de pest wordt veroorzaakt door vlooien die eerst op knaagdieren hebben gehuisd. De vlo brengt deze bacterie over op mensen door een simpele beet. Mensen krijgen na een besmette insectenbeet eerst rode vlekken op de huid die later zwart worden. Tegenwoordig kennen we 3 soorten pest, maar in de tijd van de uitbraak in 1347 waren alleen de eerste 2 vormen bekend: Builenpest, ook wel bekend als de bubonenpest: een vorm waarbij de lymfeklieren in de lies, oksel en nek pijnlijk opzwellen en daardoor flinke builen vormde. De helft van de mensen die deze vorm krijgen sterven. Longpest, een bacteriële vorm van de pest, waarbij de longen geïnfecteerd raken. Dit is een zeer besmettelijke vorm van de pest, het kan ontstaan door het inademen van een pestepidemie; de pestbacterie die een zieke uitademt wordt door een gezonde ingeademd en zo ontstaat de besmetting. Besmette mensen krijgen een longontsteking en ruim 90% van alle zieken sterft. Pestsepsis, een zeer zeldzame vorm van pest, de pestbacterie komt in het bloed terecht, waardoor huidbloedingen kunnen ontstaan.
Wat deed men om besmetting te voorkomen De burgerij in Europa dacht dat de ziekte een straf Gods was en deden (vaak opgejut door de geestelijkheid) boetedoening, zoals het lopen van processies of het voeren van een Kruistocht om het Heilige Land te bevrijden. In Milaan waren er 3 huizen waar bewoners door de pest getroffen waren. De bisschop gaf de onmenselijke opdracht de huizen dicht te metselen, de bewoners moesten ook ingemetseld blijven. De bisschop had in zijn angst het juiste gedaan, namelijk isolatie. Ook de toenmalige paus, Clemens VI, bleef gespaard. Hij verbleef wekenlang, op advies van zijn arts, in eenzaamheid in zijn privé vertrekken. In de haard liet hij, ondanks de zomerhitte, permanent twee vuren branden. Vuur weert vlooien af, dus die kwamen niet in de vertrekken van de paus. De pest nu Na nog een enkele kleine pestepidemie is deze in de 17e eeuw volledig verdwenen uit Europa. Dit betekend niet dat de pest er niet meer is. Vooral in landen waar de hygiëne (om wat voor reden dan ook) nog niet helemaal is zoals wij dat in hier in Europa kennen, komt de pest nog steeds voor, zoals in Afrika en Azië. Gelukkig is het wel te bestrijden met het medicijn tetracvcline.
Bijschrift foto: Ets van Rembrandt van Rijn: Pissend mannetje. Over hygiëne in de 17de eeuw vond ik een interessant artikel van Femke Hameetman op www.cultuurwijzer.nl:
De beerput van Rembrandt. In 1997 werd op de binnenplaats achter Rembrandts huis een beerput opengelegd. Dit was de plek waar je in de 17de eeuw ging poepen (beer = poep) of plassen.
De put werd ook gebruikt als vuilnisbak voor bijvoorbeeld keukenafval. De gemetselde beerput had een gewelfd plafond met een stortkoker. Boven de stortkoker stond ooit een houten huisje waarin een plank was aangebracht met daarin een rond gat. Dit werd meestal afgedekt met een houten deksel. Uit enkele geschreven bronnen uit die tijd blijkt dat aan de wand vaak een bakje was bevestigd om papier in te leggen. Het huisje had in de 17de eeuw verschillende namen: 'secreet', 'privaat', 'schijthuis', 'heymelickheid' of 'garderobbe tot heimelick gerief'. Rembrandts secreet bevond zich op de binnenplaats en was alleen vandaar bereikbaar. Een badkamer of binnentoilet zul je niet vinden in het Rembrandthuis, die bestonden gewoonweg nog niet. Het woord 'toilette' werd in de 17de eeuw alleen gebruikt voor het tafellaken waarop je toiletgerei plaatste, zoals een kan met water en een schaal, een staande spiegel en een borstel.
In de 17de eeuw was een beerput meestal niet op een riool aangesloten. Rembrandts put had wel een overloop die achter de keuken langs op de gracht uitkwam, zoals bij rijkere burgers gebruikelijk werd in die tijd. Soms raakte een put vol en moest hij worden geleegd met een emmer aan een lange stok, een 'beeremmer' of 'sekreetruimer'. De inhoud werd met het andere huisafval, dat werd verzameld in houten tonnetjes, als mest aan boeren en tuinders in de omgeving verkocht.
Zo'n 17de-eeuwse put levert een schat aan informatie op. Je kunt er namelijk van alles in vinden: visgraatjes en kersenpitten uit de ontlasting en kapotte kruiken, pispotten, gebroken pijpjes en glasscherven. Zulke voorwerpen kunnen ons een verhaal vertellen over de bewoners. In Rembrandts beerput zijn verschillende voorwerpen gevonden: zoals een pot met verfresten, een blauwwitte kan, een Italiaanse schaal, een tinnen lepel, een houten boterspaan, twee knikkers en een heleboel pijpjes. Na de opgraving door archeologen is de put weer dicht gemaakt.
Kinderen uit het huwelijk van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts
Uit dit huwelijk werden negen kinderen geboren:
1 Hendrik Gerrits Rijnties, geboren omstreeks 1680 in Raalte. Zoon van Gerrit Willems Rijntiesen Willemken Alberts. Hendrik is overleden in Raalte tussen 00-08-1748 en 04-01-1752. Hij was landbouwer van beroep. Hendrik trouwde, ongeveer 24 jaar oud, op zondag 13 juli 1704 in Deventer met Maria Stevens Timmerman, ongeveer 24 jaar oud, nadat zij op zaterdag 28 juni 1704 in Deventer in ondertrouw zijn gegaan. Maria is geboren omstreeks 1680 in Raalte, dochter van Steven Timmerman. Maria is overleden in Raalte, ongeveer 78 jaar oud. Zij is begraven op vrijdag 19 mei 1758 te Raalte. 2 Albert Rijntjes, geboren omstreeks 1685 in Raalte. Zoon van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts. Albert is overleden na vrijdag 26 juli 1754 in Raalte, ongeveer 69 jaar oud. Hij is begraven te Raalte. Albert trouwde met Maria Elisabeth Antonissen Winters. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op woensdag 21 augustus 1720 in Hellendoorn (Haarle). Maria Elisabeth is geboren omstreeks 1690 in Raalte. Zij is overleden na vrijdag 26 juli 1754 in Raalte, ongeveer 64 jaar oud. 3 Wilhelmus (Willem) Gerrits Rijnties, geboren in Raalte en gedoopt op dinsdag 21 december 1688. Zoon van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts. Willem is overleden op woensdag 3 december 1749 in Voorst (Twello), 60 jaar oud. Hij was schoenmaker van beroep Willem is driemaal getrouwd: (1) Willem trouwde met Elisabeth Tamans, nadat zij vóór 1720 in ondertrouw zijn gegaan. Elisabeth is overleden vóór 1720. (2) Willem trouwde met Margaretha (Griet) van Bemmel, nadat zij op zaterdag 13 januari 1720 in Voorst (Twello) in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op maandag 5 februari 1720 in Voorst (Duistervoorde). Zij is een dochter van Antonij van Bemmel. Griet is overleden op vrijdag 17 januari 1721 in Voorst (Twello). (3) Willem trouwde met Swaentje Gerrits, nadat zij op zaterdag 17 mei 1721 in Voorst (Twello) in ondertrouw zijn gegaan. Zij is een dochter van Gerrit Lamberts. Swaentje is overleden op dinsdag 16 juli 1743 in Voorst (Twello).
4 Anna Maria Gerrits Rijntjes. Zij is gedoopt op donderdag 8 februari 1691 in Raalte. Dochter van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts.
5 Jan Rijntjes, (ook: Jan Rientjes) geboren in Raalte. Zoon van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts. Hij is gedoopt op donderdag 12 februari 1693 in Raalte. Jan is overleden in Raalte tussen 27-02-1735 en 02-04-1771. Jan trouwde met Janna Valco. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op zaterdag 6 maart 1723 in Voorst (Twello). Notitie bij het huwelijk: Uit dit huwelijk werden 7 kinderen geboren Janna is een dochter van Adam Valco (Falco) en Jenneken Lieftink. Zij is gedoopt op zondag 14 november 1700 in Borculo (Geesteren). Janna is overleden op dinsdag 2 april 1771 in Deventer, 70 jaar oud. Zij is begraven te Deventer.
6. HENRICUS RIJNTIES, zie generatie II,geboren in Raalte. Zoon van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts. Hij is gedoopt op donderdag 14 juli 1695 in Raalte. Henricus is overleden vóór zaterdag 27 februari 1745 in Raalte, ten hoogste 49 jaar oud. Henricus was schoenmaker van beroep. Hij trouwde op donderdag 18 november 1723 in Raalte met Swaantien Jansen Wissink nadat zij op zaterdag 30 oktober 1723 in Zwolle in ondertrouw zijn gegaan. Swaantien is overleden in Raalte tussen 27-02-1745 en 07-12-1747. Na het overlijden van Henricus hertrouwde Swaantien, de wijze waarop wordt gezorgd voor de kinderen uit haar huwelijk met Henricus wordt als volgt omschreven:
bron: Rechterlijk Archief Raalte, deel 17, f420 en f461] Swaantien Wissink hertrouwt ca. maart 1745 te Raalte met Jannis Moleman. Op 27 februari 1745 worden te Raalte voogden aangesteld over de 6 minderjarige kinderen (Willem, Hendricus, Antoni, Jan, Albert en Gerregien) van Swaantje Jansen en wijlen Hendricus Rijnties. De voogden worden Hendrik Rijnties en Hendricus Holleman. De moeder gaat een 2e huwelijk aan. Op 7 december 1747 sluiten Hendrik Rijnties en Jan Hemmink, voogden van de kinderen (Willem, Hendricus, Jan, Albert en Gerregien) van Hendricus Rijnties en Swaantien Wissink, een overeenkomst met Jannis Moleman, weduwnaar van Swaantien Wissink. Jannis Moleman behoudt in eigendom het huis, het leer, de kuipen en het huisraad. Hij zal de kinderen opvoeden
7 Anna Margaretha Rienties. Zij is gedoopt op donderdag 1 mei 1698 in Raalte. Dochter van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts. Anna Margaretha is overleden na maandag 16 augustus 1762 in Raalte, minstens 64 jaar oud. Anna Margaretha trouwde met Henricus van Lingen, nadat zij op vrijdag 1 september 1724 in Amsterdam in ondertrouw zijn gegaan. Henricus is overleden op vrijdag 1 maart 1737 in Raalte.
8 Bernardus Rientjes. Hij is gedoopt op woensdag 3 november 1700 in Raalte. Zoon van Gerrit Willems Rijntiesen Willemken Alberts. Bernardus is overleden, 77 jaar oud. Hij is begraven op woensdag 8 april 1778 te Raalte. Bernardus is waarschijnlijk gehuwd ca. 1738
9 Maria Rientjes. Zij is gedoopt op woensdag 18 juli 1703 in Raalte. Dochter van Gerrit Willems Rijnties en Willemken Alberts. Maria is overleden in Amsterdam, 43 jaar oud. Zij is begraven op zondag 22 januari 1747 te Amsterdam. Maria trouwde op vrijdag 21 april 1730 in Amsterdam met Arnoldus Kotte, ongeveer 24 jaar oud. Arnoldus is geboren omstreeks 1706 in Lingen, zoon van Helena Lengerik
Kinderen uit het huwelijk van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink
Kinderen van Henricus en Swaantien: 1 Antonij Rijntjes, geboren omstreeks 1725 in Raalte. Zoon van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink. Antonij is overleden in Raalte tussen 27-02-1745 en 07-12-1747. Antoni werd ± 20 jaar.
2 Willem Rijntjes, geboren omstreeks 1725 in Raalte. Zoon van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink. Willem is overleden in 1782 in Wijhe (Overijssel), ongeveer 57 jaar oud. Hij is begraven op vrijdag 26 april 1782 te Wijhe. Willem woonde in de Langestraat te Wijhe, hij was schoenmakersbaas. Willem trouwde in Wijhe met Maria Wemeijer (s), nadat zij op zondag 18 februari 1748 in Wijhe in ondertrouw zijn gegaan. Maria is geboren omstreeks 1720 in Wijhe (vermoedelijk), dochter van Jurrien Wemeijer (s) en Willemina van der Weijde. Maria is overleden in Raalte tussen 06-08-1793 en 01-09-1796. Door hun testamenten hebben wij wat meer informatie over Willem en zijn echtgenote Maria: [bron: Rechterlijk Archief Wijhe, deel 14, f327v, deel 15, f115, deel 16, f359-361, deel 18, f141.] Bij het dorp Wijhe hebben Willem Rijntjes en Maria Wemeijers 2 percelen bouwland (de kleine Tuirweide en de Horst) in eigendom verworven. Zij nemen hierop, en op hun huis in de Langestraat te Wijhe, diverse hypotheken (max. 1000 Caroli glds). De eerste hypotheek op het land is op 25 mei 1756. De verkoop van het land is op 11 augustus 1781. [bron: Rechterlijk Archief Wijhe, deel 18, f17] Op 18 augustus 1781 maken te Wijhe Willem Rijntjes en Maria Weemeijer een testament. Willem is ziek. Zij testeren beiden tot universeel erfgenaam de langstlevende. [bron: Rechterlijk Archief Heino, deel 10, f194] Op 6 augustus 1793 maakt Maria Weemeijers, weduwe van Willem Rienties, te Heino een testament. Vorige testamenten komen te vervallen, met name dat van 18 augustus 1781, gemaakt met haar man, te Wijhe. Maria woont nu te Raalte. Zij legateert aan de katholieke priesters op de Vos onder Wijhe en te Raalte ieder 10 Caroli glds. De dochter van haar zwager Hendrikes Rienties legateert zij haar zwarte japon. Willemine Weemeijers te Amsterdam krijgt haar kleren en haar bed. Universele erfgenamen van haar worden haar neef Martinus Rienties en diens vrouw Antonia Jansen
3 Hendrikus Rijntjes, geboren omstreeks 1725. Zoon van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink. Hendrikus is overleden in Raalte, ongeveer 67 jaar oud. Hij is begraven op woensdag 2 mei 1792 te Raalte. Hendrikus is geheel in de traditie van zijn vader en broer Willem ook schoenmaker Hendrikus trouwde, ongeveer 30 jaar oud, omstreeks 1755 met Hermina Hendriks Slurink, ongeveer 25 jaar oud. Hermina is geboren omstreeks 1730 in Wijhe, dochter van Hendrik Slurink (Swiers Boerdijk) en Sophia (Fijchje) Jans Cappert. Hermina is overleden, ongeveer 67 jaar oud. Zij is begraven op donderdag 12 oktober 1797 te Raalte. Van Hendrikus en Hermina zijn de volgende gegevens bekend: [bron: Rechterlijk Archief Raalte, deel 7, f429] Op 9 juli 1782 verschijnen voor het gericht van Raalte Hendrikus Rijntjes en Hermiena Slurink, ehelieden, voor hun zelf en als vader en moeder, wettige voogd en voogdesse van hun 3 onmondige kinderen Swane, Maria en Sophia. Verder zijn verschenen Frederika Rijntjes, met haar vader Hendrikus Rijntjes als haar momber en Martinus Rijntjes en zijn bruid Teune Jansen. De eerste en de laatste comparanten hebben een accoord gesloten. De eerste comparanten cederen en transporteren aan de laatste comparanten hun gehele boedel, o.a. de schoenmakerswinkel en de kuipen. Deze geven aan hun zusters Frederica en Swane 50 gld. en aan Maria en Sophia ieder 75 gld.
4 Albert Rijntjes, geboren omstreeks 1730 in Raalte. Zoon van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink. Albert is overleden in Maastricht, ongeveer 57 jaar oud. Hij is begraven op woensdag 19 december 1787 te Maastricht. Notitie bij Albert: ook genoemd Albert Rienties (op overlijdensakte van dochter Zwaantien). Beroep: Van 1768-1770 was Albert Rijntjes als soldaat gelegerd te Coevorden (in ´t eerste battaillon van Acronius) en in 1781 lag hij in het garnizoen te Breda (in de compagnie van generaal majoor J.F. Martfeldt). In 1785 lag hij in Geertruidenberg; daarna was hij als soldaat gelegerd te Maastricht van 1785-1787.) Albert: (1) trouwde met Fennegien Moeken (Muke), nadat zij op zaterdag 12 november 1768 in Coevorden in ondertrouw zijn gegaan. Fennegien is geboren omstreeks 1740 in Coevorden. Fennegien is overleden voor 19-05-1781. (2) trouwde met Catharina Petronilla van den Enden, nadat zij op zaterdag 19 mei 1781 in Breda in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op zondag 3 juni 1781 in Breda. Catharina Petronilla is geboren in Breda, dochter van Cornelis van den Enden en Catharina Marcour. Zij is gedoopt op dinsdag 22 december 1750 in Breda (Nieuwstraat). Catharina Petronilla is overleden, 58 jaar oud. Zij is begraven op dinsdag 19 december 1809 te Heino. Aantekening bijCatharina Petronilla van den Enden: Na het overlijden van Albert Rijntjes ondertrouwt zij op 10-04-1789 en trouwt (NG) 12-06-1789 te Heino trouwt (RK) 13-06-1789 te Heino met Joan Henrich (Hendrik) Ohms, kleermaker, geboren ca. 1730 te Hildesheim, begraven 04-02-1808 te Heino. (Bron: Rechterlijk Archief Heino, deel 10, f22) Op 8 juni 1789 verschijnt in het gericht van Heino Catharina van der Enden, weduwe van Albert Rie(n)ties; zij wordt in het gericht geassisteerd door Hendrik Ooms. Zij gaat hertrouwen. Tot voogden over haar 2 kinderen uit dit vorige huwelijk worden benoemd Gerrit Meijrink en Jan Rienties. Voor vaders goed kan de moeder, na opneming van de boedel, niets bewijzen aan de kinderen. Haar aanstaande man, Hendrik Ooms, verklaart deze kinderen als zijn eigen kinderen aan te nemen. De comparanten beloven hen te laten leren lezen en schrijven.
5. JOHANNES (Jan) RIJNTJES, zie generatie III, geboren omstreeks 1730 in Raalte. Zoon van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink. Jan is overleden in Wijhe (Wegterholt), ongeveer 71 jaar oud. Hij is begraven op dinsdag 27 januari 1801 te Heino. Notitie bij Jan: Ook genaamd Rientjes. Adres: Jan woonde in buurtschap Wechterholt, ook hij was schoenmaker van beroep.Religie: R.K. Jan trouwde 3 maal: (1) trouwde met Zwane (Swaantien) Hendriks (Huurling). Het kerkelijk huwelijk vond plaats op zondag 20 mei 1764 in Wijhe (Raalte). Zwane is geboren omstreeks 1740 in Wijhe (vermoedelijk). Swaantien is overleden in Wijhe (Wegterholt) voor 22-06-1768. (2) trouwde met Joanna (Janna) Hendriks (van het Kleine Moezewinkel), nadat zij op vrijdag 24 juni 1768 in Heino in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op zondag 10 juli 1768 in Heino. Joanna is geboren omstreeks 1740 in Dalfsen (Veldhoek). Janna is overleden in Wijhe (Wegterholt), ongeveer 34 jaar oud. Zij is begraven op vrijdag 17 juni 1774 te Heino. (3) trouwde met Hendrika Derks (van den Belt, ook genoemd Hendrike Dirks), nadat zij op vrijdag 10 februari 1775 in Heino in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op zondag 26 februari 1775 in Heino. Hendrika is geboren omstreeks 1750 in Heino. Hendrika is overleden in Wijhe (Wegterholt), ongeveer 49 jaar oud. Zij is begraven op woensdag 4 december 1799 te Heino. Voogdij: [bron: Rechterlijk Archief Wijhe, deel 16, f93] 6 Gerregien (Gerritdina) Rijntjes, geboren omstreeks 1738 in Raalte.Dochter van Henricus Rijnties en Swaantien Jansen Wissink. Gerritdina is overleden op maandag 30 juni 1828 in Zwolle, ongeveer 90 jaar oud. Gerritdina trouwde met Pieter van Doorn, nadat zij op zaterdag 12 april 1760 in Zwolle in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op zondag 27 april 1760 in Zwolle. Pieter is geboren omstreeks 1727. Pieter is overleden in 1787 in Zwolle, ongeveer 60 jaar oud. Hij is begraven op vrijdag 16 februari 1787 te Zwolle. Van Pieter is bekend dat hij timmerman was en militair in de compagnie van de Hr. Monnik
Kinderen geboren uit het huwelijk (1) van Johannes Rijntjes en Zwane (Swaantien) Hendriks (Huurling): 1 Henricus Rijntjes, geboren in Wijhe (Wegterholt). Hij is gedoopt op 25-04-1765 in Raalte. Henricus is overleden op 25-04-1765 in Raalte, 0 dagen oud. 2 Hendrikus Rientjes, geboren in Wijhe (Wegterholt). Hij is gedoopt op 17-07-1766 in Raalte. Hendrikus is overleden op 12-01-1817 in Raalte (Tijraan), 50 jaar oud. Notitie bij Hendrikus: Ook genaamd: Rijntjes Beroep: landbouwer (in 1828), schoenmaker en herbergier. Hendrikus trouwde metWillemina van Lingen. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 21-06-1797 in Raalte (met dispensatie in de 3e graad). Willemina is geboren in Raalte, dochter van Gerardus Wilhelmus van Lingen en Joanna Jansen. Zij is gedoopt op 05-12-1769 in Raalte. Willemina is overleden op 09-03-1848 in Raalte, 78 jaar oud. Uit dit huwelijk werden geboren: 2.1) Joannes Rientjes 2.2) Susanna Maria Rientjes, geboren 28-06-1805 te Raalte 2.3) Johannes Wilhelmus Rientjes, geboren 17-09-1809 te Raalte Gehuwd op 26-jarige leeftijd op 05-02-1835 te Zwolle, akte 11 Gehuwd met Louisa Frederica Held, 32 jaar, dochter van Joannes Andreas Held en Maria Anna Verquin, Geboren 23-02-1802 te s Gravenhage 2.4) Johanna Hendricus Rientjes, geboren 19-06-1812 te Raalte, beroep: landbouwster (1828), herbergierster (1830), landbouwersche (1835) Gehuwd op 36-jarige leeftijd op 26-05-1849 te Appingedam, akte 15, (akte gedeeltelijk onleesbaar) Gehuwd met Martinus Joannes Verkade, 39 jaar, deurwaarder. Zoon van Joannes Cornelis Verkade, deurwaarder, en Maria Catharina Hester van Hoffs, geboren 10-04-1810 te Appingedam
Kinderen geboren uit het huwelijk (2) van Johannes Rijntjes en Joanna (Janna) Hendriks (van het Kleine Moezewinkel): 1 Susanna Maria (Zwaantje) Rientjes, geboren in Wijhe (Wegterholt). Zij is gedoopt op 23-06-1769 in Raalte. Zwaantje is overleden op 18-10-1845, 76 jaar oud, in de Luttekestraat te Zwolle. Religie: R.K. Notitie bij Zwaantje: Ook genaamd: Zwaantje of Swaantjen, ook Rijntjes. Op 26 oktober 1806 vestigt zich te Zwolle Zwaantje Rientjes, dit met een akte van indemniteit van de Roomsche Armenbezorgers van Heino. Dit is voor de tijd van 6 jaren. (Bron: akten van indemniteit te Zwolle, 1761-1810, AAZ01-00461). Zwaantje trouwde met Jan Willem Emig (Emich), nadat zij op 07-11-1806 in Zwolle in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 27-11-1806 in Zwolle. Jan Willem is geboren omstreeks 29-07-1755 in Yperen (Ieper?), zoon van Johannes Emig en Anthoinetta Tegters (Dechters). Jan Willem is overleden op 13-05-1830 in Zwolle Achter de Slurink, ongeveer 74 jaar oud. Jan Willem was van beroep: winkelier, koopman, rentenier
Testament van Jan Willem Emig en Susannne Rientjes: op 01-10-1807 maken Jan Willem Emig en Susanne Rientjes echtelieden, het volgende testament: tot hun enige en universele erfgenamen benoemen zij kind of kinderen uit hun huwelijk. Mochten zij overlijden zonder kind dan verklaart de eerst stervende de langst levende tot erfgenaam. Zij behouden zich het recht toe om nog legaten te maken. De waarde van hun bezittingen is bij het maken van het testament beneden de 1000.00 gulden. Op 03-10-1807 is de akte afgegeven op een zegel van een gulden. Aantekening bij Jan Willem Emig: geboren volgens het Registre Civique van 1811 op 20-06-1754. De volkstelling van Zwolle van 1812 vermeldt als geboortedatum 29-07-1756. Volgens de overlijdensakte is hij geboren rond 1744. 2 Maria Rientjes, geboren in Wijhe (Wegterholt). Zij is gedoopt op 10-12-1770 in Raalte. Maria is overleden in Wijhe (Wegterholt), 24 jaar oud. Zij is begraven op 10-11-1795 te Heino (Ov). Notitie bij Maria: ook genaamd: Maria Rijntjes.Religie: R.K. 3 Theodorus (Derk) Rientjes (Rijntjes), geboren in Wijhe (Wegterholt). Hij is gedoopt op 04-04-1772 in Raalte. Derk is overleden op 03-07-1849 in Heino (Ov), 77 jaar oud. Notitie bij Derk: Ook genaamd: Derk Rijntjes of Derk Rientjes Beroep: schoenmaker 1827, 1829. Religie: R.K. Derk trouwde metCatharina (Kaatje) Arends Bisschop, nadat zij op 16-02-1798 in Wijhe in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 05-03-1798 in Dalfsen (Hoonhorst). Catharina is geboren in Dalfsen (Emmen), dochter van Arend Gerrits en Hendrina Jannesen Bisschop. Zij is gedoopt op 26-04-1774 in Dalfsen (Hoonhorst) (Op ´t Collenoven). Kaatje is overleden op 15-05-1849 in Heino (Ov), 75 jaar oud. Notitie bij Kaatje: Ook genaamd: Catharina Arens, Caatje Arens (Bisschop) Aantekening bij Catharina: op huwelijksakte van zoon Jan staat moeder aangegeven als Catharina Arens Bisschop, met vermelding: ook Caatje Arens Bisschop. 4 Antonius (Antoni) Rientjes, geboren in Wijhe (Wegterholt). Hij is gedoopt op 21-05-1774 in Raalte. Antoni is overleden op 04-02-1830 in Wijhe, 55 jaar oud. Notitie bij Antoni: Ook genaamd: Rijntjes, ook Anthonij Rientjes Beroep: kleermaker. Religie: R.K. Antoni trouwde metChristina Enk, nadat zij op 14-10-1803 in Heino (Ov) in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 05-11-1803 in Heino (Lierderholthuis) (Ov). Christina is geboren omstreeks 1775 in Koninkrijk Pruissen, dochter van Antonie Enk en Christina van Duuren. Christina is overleden op 06-07-1840 in Wijhe (Tongeren), ongeveer 65 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan in 1840. Notitie bij Christina: Ook genaamd: Eenk Catharina was van beroep: naaister (1839)
Kinderen geboren uit het huwelijk (3) van Johannes Rijntjes en Hendrika Derks (van den Belt): 1 Johanna (Joanna) Rientjes, geboren in 1776 in Wijhe (Wegterholt). Zij is gedoopt op 22-10-1776 in Raalte. Notitie bij Joanna: Ook genaamd Rijntjes. Joanna trouwde metJohannes (Joannis) Jansen, nadat zij op 06-08-1805 in Heino (Ov) in ondertrouw zijn gegaan. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 07-09-1805 in Heino (Lierderholthuis) (Ov). Johannes is geboren omstreeks 1775 in Ommen (Besthem). 2 Johannes (Jan) Rientjes, (GENERATIE IV) geboren op 25-03-1779 in Wijhe (Wegterholt). Jan is overleden op 28-01-1857 in Ambt Hardenberg, 77 jaar oud. Johannes was van beroep: timmerman (1816), arbeider (1839), boerenknecht, timmerman (1852). Notitie bij Jan: ook genoemd: Johannes Rijntjes, ook Jan Rientjes Jan trouwde, 37 jaar oud, op 31-05-1816 in Hasselt (Ov) metJoanna (Janna) Jansen, 33 jaar oud. Joanna is geboren op 13-05-1783 in Heino, dochter van Joannes Jansen en Maria Overmarsch (Kroes). Janna is overleden op 09-06-1860 in Ambt Ommen, 77 jaar oud. Janna was naaister van beroep. Haar naam werd ook geschreven als Johanna Jansen of Janna Jansen Uittreksel uit bevolkingsregister 1850 Ingeschreven staat het gezin van Jan Rientjes en Janna Janssen en hun kinderen Jan (geb 1820) en Hermanus (geb 1825)
Bron Burgerlijke stand - Overlijden Archieflocatie Historisch Centrum Overijssel Algemeen Aangiftedatum: 28-01-1857 Aktenummer: 8 Gemeente: Hardenberg, Ambt Overledene Johannes Rientjes Vader Moeder Partner
Kinderen uit het huwelijk van Jan Rientjes en Janna Jansen
Kinderen van Jan en Janna:
1HENDRICA RIENTJES, geboren op 24-02-1817 in Hasselt (Ov) (Hasselterdijk).
dochter van Johannes (Jan) Rientjes en Joanna (Janna) Jansen. Hendrica is overleden op 08-12-1882 in Den Ham (Vroomshoop), 65 jaar oud. Hendrica trouwde, 22 jaar oud, op 09-05-1839 in Avereest met Johannes Rientjes, 22 jaar oud. Johannes is geboren op 19-09-1816 om 01:00 in Raalte (Tijraan), zoon van Antonius (Antoni) Rientjes en Christina Enk. Johannes is overleden op 12-03-1883 in Den Ham (Vroomshoop), 66 jaar oud. Uit dit huwelijk werden geboren:
1.1Antonie Rientjes, geboren op 06-06-1839 om 01:00 in Avereest. Van de geboorte is aangifte gedaan op 08-06-1839.
1.2Johanna Rientjes, geboren op 23-02-1841 in Ambt Hardenberg,
Johanna is overleden in 1872 in Den Ham (Vroomshoop), 30 jaar oud.
Johanna trouwde, 27 jaar oud, op 16-05-1868 in Den Ham (Vroomshoop) met Jacobus Johannes Bouwman, 28 jaar oud. Jacobus is geboren op 20-01-1840 in Collendoornerveen, Ambt Hardenberg, zoon van Huibert Bouwman en Johanna Strave. Jacobus is overleden.
1.3Johannes Rientjes, geboren op 31-01-1845 in Ambt Hardenberg,
Johannes is overleden op 17-12-1905 in Manderveen, 60 jaar oud.
Johannes trouwde (1), 34 jaar oud, op 04-09-1879 in Den Ham (Vroomshoop) met Johanna Nijkamp, 33 jaar oud. Johanna is geboren op 27-08-1846 in Groot Angelo (Denekamp), dochter van Gerrit Jan Nijkamp en Zuzanna Nijhuis. Johanna is overleden in 1888 in Den Ham (Vroomshoop), 41 jaar oud.
Uit dit huwelijk werden geboren:
1.3.1Johannes Gerardus Rientjes, geboren op 29-11-1880 in Vroomshoop.
1.3.2Gerhardus Johannes Rijntjes, geboren in 1884 in Den Ham (Vroomshoop).
1.3.3Gerhardus Johannes Rijntjes, geboren op 03-01-1884 in Vroomshoop,
1.3.4Hendrikus Rijntjes, geboren op 23-07-1887 in Vroomshoop
Johannes trouwde (2), 43 jaar oud, op 17-05-1888 in Den Ham (Vroomshoop) met Maria Boomkamp, 34 jaar oud. Maria is geboren op 16-12-1853 in Dulder, Weerselo, dochter van Gradus Boomkamp en Jenneken Wolters. Maria is overleden.
Uit dit huwelijk werden geboren:
1.3.5Antonie Rientjes, geboren op 06-03-1889 in Vroomshoop. 1.3.6Rientjes, geboren op 18-03-1890 in Vroomshoop. Hij is overleden op 18-03-1890 in Vroomshoop, nog geen dag oud.
1.4Christina Rientjes, geboren op 30-10-1847 in Dedemsvaart en overleden voor 1850.
1.5Christina Rientjes, geboren op 21-06-1850 in Slagharen, Ambt Hardenberg.
Christina is overleden in 1885 in Den Ham (Vroomshoop), 34 jaar oud.
Christina trouwde, 21 jaar oud, op 27-04-1872 in Den Ham (Vroomshoop) met Kornelis (Cornelis) Langendonk, ongeveer 22 jaar oud. Kornelis is geboren omstreeks 1850 in Zwolle, zoon van Hendrik Langendonk en Grietje Jansen. Kornelis is overleden in 1927 in Den Ham (Vroomshoop), ongeveer 77 jaar oud. Uit dit huwelijk werden geboren:
1.5.1Hendrika Langendonk, geboren in 1875 in Den Ham (Vroomshoop,
1.5.2Hendrikus Langendonk, geboren in 1877 in Den Ham (Vroomshoop
1.5.3Johanna Langendonk, geboren in 1882 in Zwolle.
1.6Leonardus Johannes Rientjes, geboren op 08-03-1853 in Slagharen, Ambt Hardenberg
Leonardus is overleden. Leonardus trouwde, 24 jaar oud, op 11-04-1877 in Den Ham (Vroomshoop) met Hendrika Aleida Hertsenberg, 23 jaar oud. Hendrika is geboren op 30-12-1853 in Avereest, dochter van Hendrikus Hertsenberg en Berendina ter Ried. Hendrika is overleden.
2JAN RIENTJES, geboren op 28-03-1820 in Zwollerkerspel (Cellemuiden, Zwolle, Ov). Zoon van Johannes (Jan) Rientjes en Joanna (Janna) Jansen.
Jan is overleden op 26-02-1881 in Den Ham (Vroomshoop), 60 jaar oud. Jan bleef ongehuwd.
3HERMANUS (MANUS) RIENTJES, geboren op 28-11-1825 in Hasselt (Ov). Zoon van Johannes (Jan) Rientjes en Joanna (Janna) Jansen
Voor de leesbaarheid en volgorde van de berichten,worden alle berichten gearchiveerd per generatie. Berichten die betrekking hebben op een bepaalde generatie zijn terug te vinden in alle berichten die gearchiveerd worden in één bepaalde maand. In de kolom "archief per dag" treft u alle berichten aan over de hoofdpersoonvan één generatie in een even maand, alle berichten over de kinderen uit die generatie in de daarop volgende oneven maand. (D.w.z. voor zover deze kinderen niet genoemd worden in de berichten van de volgende generatie)
