Deze week wordt op het provinciaal domein Rivierenhof in Antwerpen een archeologisch vooronderzoek gedaan naar de ijskelder naast het kasteel. Op basis van de resultaten wil men inschatten wat de exacte grootte, het bouwplan en de toestand van de ijskelder is en of de ijskelder nog kan worden hersteld. Als het bouwkundig mogelijk is, wil de provincie Antwerpen de ijskelder ontsluiten en dan herstellen om als vleermuizenverblijfplaats te laten fungeren. Indien mogelijk zal de ijskelder mits strikte randvoorwaarden ook (beperkt) toegankelijk zijn voor het publiek.
Vóór de Industriële Revolutie was de mens genoodzaakt ’s winters natuurijs te verzamelen om dit in ijskelders te bewaren. Het ijs diende vervolgens in de zomer als koelingsmiddel voor vlees, vis, wijn en zuivel. Een ijskast avant-la-lettre als het ware! Er bestonden verschillende bouwplannen voor ijskelders. Uiteraard moest iedere kelder voldoen aan de juiste klimatologische omstandigheden om zo lang mogelijk de koude lucht vast te houden. Daarom liggen ijskelders steevast onder een aarden heuvel. Zo kon het ijs tot ver in de zomer worden bewaard.
In de 21ste eeuw zijn deze ijskelders uiteraard niet meer in gebruik. Voor vleermuizen daarentegen zijn ze van groot belang als winterverblijf. De koele omstandigheden komen perfect overeen met de eisen die vleermuizensoorten aan hun winterverblijf stellen: rust, een lage, stabiele temperatuur tussen 2 tot 10°C en een luchtvochtigheid van meer dan 80%.
Het ijskelderproject is een gezamenlijk initiatief van de Provinciale Groendomeinen Regio Antwerpen (PGRA) en de provinciale diensten Erfgoed (DE), Infrastructuur (DIN) en Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid (DMN) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid in het kader van de “Samenwerkingsovereenkomst 2005-2007”. Het archeologisch vooronderzoek wordt uitgevoerd door TRIHARCH.
