Ritme in een foto als vorm van herhaling, van wederkerend patroon ....
Een rij bomen, bogen, soldaten tijdens een parade enz...
Het ritme kan ook een accent krijgen door een afwijking in het patroon zodat de foto niet te eentonig wordt.
Met een ritmische herhalinge kan men het ganse beeld vullen of een gedeelte van de foto.
Ook in de natuur is Ritme & Structuur te vinden.
Met structuurfotografie kan je ook mooie abstracten creëren.
Fotografe : thuis
Voorbeeld van ritme in de architectuur, gebruikmakend van de hoogte en de lijnen laten vertrekken uit de hoeken
RITME & STRUCTUUR in de FOTOGRAFIE
Besprekingen foto's met ritme en/of structuur
05-11-2011
Roland met telraam
Dat heb je goed gezien, Roland. Een telraam van je
kleindochter. De bolletjes laten, mede door de mooie lichtval, bijna vanzelf
een goede ritmische herhaling zien. Zowel van links naar rechts alsook, en daar
heb je zelf een bewust patroon ingebracht, van boven naar beneden. Wat ik ook
waardeer is, dat je het hebt aangedurfd om een stukje van het telraam af te
snijden, zodat de aandacht nog meer gaat naar de bolletjes. De rustige
achtergrond draagt daar eveneens aan bij.
Een technische opmerking ter aanvulling. Je schrijft dat je een zo groot
mogelijk diafragma hebt gebruikt om maximale scherpte te krijgen.Een zo groot mogelijk diafragma betekent een
zo wijd mogelijke lensopening (een zo laag mogelijk F-nummer). Zeker bij
eenvoudiger lensen levert dat niet de meeste scherpte op. Maar misschien bedoel
je wel scherptediepte (DOF = depth of field). Daarmee bedoelt men hoever het
scherp is van voor naar achter in de foto. Voor meer scherptediepte is het
juist wenselijk het diafragma wat kleiner te maken. Ook weer niet helemaal
dicht (bijv. f 28 en hoger) want dan wordt de foto juist weer onscherper. Dat
laatste ga ik hier nu niet uitleggen, want dan wordt het een hele handleiding.
Volgens de exif-gegevens heb je gewerkt met je grootste lensopening f/5.6. Om
niet in problemen te komen met je sluitertijd, heb je de ISO verhoogd naar 400.
Het gebruik van een statief zou hier meer passend geweest zijn.
Voor de volgende inzending zie ik graag iets buiten met ronde buizen of staven.
Dushi
Je inzending voldoet helemaal aan de gestelde opdracht. Een
prachtige voorgevel van een oud huis. Het diafragma bewust klein gehouden om
een maximale scherpte te krijgen. Ritmische herhalingen zijn er in ruime mate:
de ramen, binnen de ramen de ruitjes, de muurijzers, de gebogen steentjes boven
de ramen, enz. Je hebt geen gemakkelijk standpunt gekozen: dichtbij, maar niet
recht voor het huis en dan de camera flink schuin naar boven gericht. Dat
levert uiteraard een stevige vertekening op. Ik heb met name de vertikale
lijnen nog wat rechter gezet. Bijkomend voordeel was dat de onderdeeltjes die
links en rechts nog net in het beeld kwamen, nu verdwenen zijn. Ook boven en
onder wat gecropt om de aandacht zo sterk mogelijk naar de fraaie raampartij te
trekken. Na deze geslaagde opname mag je de volgende keer het gaan proberen in
de vrije natuur. Dat is niet zo eenvoudig. Zoek liever naar kleinere delen dan
een overzichtsfoto. Maar aan jou de keuze.
Dushi
Het is goed te
merken dat je veel geoefend hebt met R&S, want je komt met een prachtige
foto die niet alleen een krachtige, maar met de gebogen lijn, ook een mooie
struktuur vertoont. En daarnaast een veelheid aan ritmische herhalingen. Ook
dedoor jou gekozencompositie kan me
uitermate bekoren. Technisch geen gemakkelijke opname, want er is een groot
contrast in licht, hetgeen terug te zien is aan je histogram waar je dicht
tegen de wenselijke uitersten aan zit, zonder echter over de schreef te gaan.
Ook hier goed werk dus. Terwijl ik nog zit te genieten van deze inzending, mag
jij vast aan het werk gaan voor de afsluitende opdracht. En dat wordt een
pittige: iets uit het landschap buiten (geen gebouwen, hekken edm.)
Dushi
Welkom Froggy bij de tweede serie lessen. Ik kan goed merken
dat je de vorige serie met succes hebt afgesloten, want je hebt goed gebruik
gemaakt van sterkte punten in het beeld. Wat R&S betreft, zie ik vooral in
het rechterdeel een zekere struktuur. Het linkerdeel daarentegen laat vooral
gras zien en dat is toch wat saaier. Dat de kolven grotendeels afgekloven zijn,
verbaast me een beetje, want juist die maiskorrels hadden een fraaie ritmische
herhaling kunnen opleveren. Wat sluitertijd betreft, zit je op het randje van
watnog wenselijk is. Ik wil bij tragere
sluitertijden graag weten of je een statief gebruikt hebt. Je hebt een mooie
prime lens gebruikt die met goed gebruik van scherptediepte heel mooie
resultaten kan opleveren. Misschien dat je daarvan gebruik kunt maken (alhoewel
scherptediepte niet behoort tot de primaire aandachtspunten van deze serie) bij
de volgende opdracht om binnenshuis een serie voorwerpen te fotograferen. Liefst
met een korte uitleg van het gekozen standpunt, de gebruikte instellingen van
de camera en vooral waar je de R&S ziet.
Dushi
Wat een mooie binnenkomer is dit, Alifo. Zo te zien begrijp
je precies waar het in deze serie om gaat.Een heel mooie herhaling van buizen en een geweldige ritmische opeenvolging
van schaduwen op de tegels. Maar meteen toen ik je foto zag, dacht ik: hier
valt nog meer van te maken. Je hebt CS5 en dus alle mogelijkheden in huis om je
fotos een goede nabewerking te geven waar dat gewenst is. Ik ben zo vrij
geweest om alle elementen die af kunnen leiden van dit prachtige ritme weg te
snijden. Ook de mooi schaduwen in het rechterdeel heb ik een beetje meer accent
gegeven. Voor mij is het op deze manier een heel mooie foto, al weet ik dat
smaken verschillen en denk jij er wellicht heel anders over.
Voor de volgende keer wil ik graag dat je een opname binnenshuis (geen flits)
maakt van een aantal voorwerpen die je zelf in een aantrekkelijke ritme of een
mooie struktuur (geen plat vlak) bij elkaar brengt.
Dushi
Je schrijft dat
je drie pogingen hebt gedaan. Dit is de derde en je bent er niet helemaal
tevreden over. Waarom dan niet een vierde poging gewaagd? Zeker, omdat een trap
geen gemakkelijk onderwerp is en het altijd de moeite waard is te blijven
zoeken naar het beste standpunt en moment.Bij deze foto noteer je dat het zonlicht je parten heeft gespeeld. Ik
ben zo vrij om met je van mening te verschillen. Ik vind het licht juist een
extra accent geven aan de foto. Daarom heb ik wat kleine bewerkingen uitgevoerd
om het mooie licht nog wat meer tot zijn recht te laten komen. Want ook dat is
onderdeel van de fotografie: de nabewerking van de gemaakte opname. In CS5 heb
je voldoende mogelijkheden tot je beschikking, al heb ik het hier gedaan met
Lightroom. Ritmische herhalingen zijn er beslist in de foto. De trapspijlen met
hun mooie licht- en schaduwzijde vallen heel erg op. Maar minstens zo mooi vind
ik de tredendie het oog vanzelf trekken
naar de deuren (op een sterk punt) die in het licht staan. De onderkant van de
treden die het licht vangen, en het verloop van de voorzijde van dezelfde
treden. Heel mooi vind ik dit. Voor de volgende keer gaan we buitenshuis de
vrije natuur in.
Dushi
Dit is zeker een verrassing. Heel goed dat je meerdere
opstellingen geprobeerd hebt. De eerdere pogingen kan ik niet beoordelen, maar
deze vind ik heel goed geworden. De afbeelding zit vol met een variatie aan
ritme. En de ogenschijnlijke chaotische struktuur levert toch een boeiend
geheel op. Als ik het goed heb, bezit je over een camera met een
uitklapschermpje. Dat geeft geweldige mogelijkheden tot interessante
standpunten, ook bij een stapeltje dobbelstenen. Ter afsluiting heb ik slechts
een enkele technische opmerking. De foto oogt niet gestoken scherp. Dat zou
kunnen komen door de sluitertijd van 1/50ste seconde. Ter afsluiting? Jazeker,
want met deze mooie foto ben je helemaal klaar om verder te gaan met de serie
Dieptewerking o.l.v. Cijbra. Proficiat!
Dushi
De lessen zijn juist bedoeld zijn om fotos op een hoger
niveau te brengen. En als ik kijk naar je inzet en enthousiasme (helaas lukt
het niet alle cursisten om alle series lessen hier af te maken), twijfel ik er
niet aan dat het je steeds beter gaat lukken. Zo heb je bij deze inzending
uitstekend rekening gehouden met een rustige achtergrond. Daardoor gaat alle
aandacht naar de spijlen van het hekwerk. De ritmische herhaling zie ik niet
alleen in de spijlen zelf, maar ook in de herhaling van licht- en
schaduwzijdes. Door selektief gebruik te maken van scherp en onscherp, wordt de
aandacht op eenvoudige wijze naar het scherpste deel getrokken.
Voor de volgende keer wil ik graag iets zien van een gevel van een gebouw.
Dushi
Potloden heb ik
al meer voorbij zien komen in deze reeks, maar nog nooit in zo een fraaie
opeenstapeling. Daar zul je best even mee bezig geweest zijn, lijkt me. Weet je
wat me het eerste opviel? De schuine uiteinden van de potloden die je zo
zorgvuldig als een piramide op elkaar gestapeld hebt.Net zo goed als je ook dit keer aandacht
hebtbesteed aan de achtergrond. Wat me
verder charmeert, is dat je zo goed toepast wat je in de vorige serie lessen
geleerd hebt. Even dacht ik om de foto horizontaal te spiegelen omdat dit meer
overeen lijkt te komen met de leesrichting die we gewend zijn, maar bij nader
inzien volg ik toch jouw beeldopbouw. Goed gezien dus, zoals ik ook waardeer
dat je zelf al meerdere invalshoeken bekeken hebt, maar je merkt wel, dat ik eveneens
zo precies mogelijk kijk of een foto verbeterpunten heeft. Met dit alles moet
ik afscheid van je nemen, want je bent ten volle geslaagd voor deze serie. Proficiat
en heel veel succes bij de serie Dieptewerkinn o.l.v. Cijbra.
Dushi
Je hebt onder moeilijke lichtomstandigheden moeten werken,
maar gelukkig kunnen onze moderne cameras veel aan. En die schermpjes . . . ik
heb er ook moeite mee en kan de fotos pas goed beoordelen als ik ze op het
scherm van mijn laptop zie. Wat de inzending betreft, bedoelde ik eigenlijk wat
verder weg dan de eigen tuin, maar dan had ik me maar nauwkeuriger moeten
uitdrukken. Hoe dan ook, wat je instuurt is zeker ook natuur. Omdat je zelf
aangeeft dat je goed gekeken hebt naar de plaats van de knoppen, heb ik die nog
een tikje meer accent gegeven en nog een enkele aanpassing gedaan. Wil dat
zeggen dat je foto niet goed is? Allerminst. Door het gekozen standpunt
vertoont jouw foto zowel een duidelijke struktuur alsook een cyclische
herhaling van de bladeren.Goed werk
dus, al geldt ook hier wellicht dat minder niet altijd slechter is. Voor de
volgende keer mag je helemaal zelf met iets bijzonder moois komen op het gebied
van R&S. Ik laat me graagverrassen!
Dushi
Wat valt me het meeste op? Is het de mooie ritmische
herhaling van de ramen, of wordt mijn oog toch nog eerder getrokken naar het
schitterende patroon van de bakstenen die tezamen de muur vormen? Hoe dan ook:
op meerdere manieren is een aantrekkelijke herhaling van elementen te zien. Wat
recht moet staan, staat netjes recht, dus ook daar is goed opgelet. Het
weer oogt wat grijzig, dus geen sprankelijk licht. De weersomstandigheden
hebben we nu eenmaal niet in de hand en voor een foto als deze is het ontbreken
van harde schaduwen eerder een pluspunt. Wat R&S betreft, heb ik geen
enkele kritiek. Of je ook het geleerde inzake de compositie hier goed in praktijk hebt
gebracht, mag je zelf beoordelen.
Voor de volgende keer wil ik graag een foto zien met een of meer wielen als
hoofdonderwerp.
Dushi
De wereld zit vol verrassingen. Dit is een cursus voor
mensen die het nodige willen leren, en regelmatig zie ik inzendingen die mij
aangenaam verassen. Dit is er ook zo eentje. Ik vind het een heel leuk idee om
de ringen voor een spiegel te plaatsen. Daardoor ontstaat er een veel
aantrekkelijker compositie en wordt de ritmische herhaling een stuk krachtiger.
Uit je uitleg begrijp ik, dat je bewust gekozen hebt voor een groot diafragma.
Ik kan je helemaal volgen in je keuze. Een bijzondergeslaagde opname dus,
alhoewel ik de indruk heb dat de ringen een beetje naar links overhellen.
Ik wil dit afsluiten met een bescheiden tip. Alhoewel je nauwelijks last hebt
van overbelichting, vind ik persoonlijk de lichte delen iets te licht. In
Photoshop even naar de levels gaan (CTRL-L) en dan niet de hele foto lichter
maken, maar onder bij de Output Levels aan de rechterkant een héél klein beetje
naar binnen schuiven. Dat verzacht de allerlichtste delen.
Ga voor de volgende keer buitenshuis eens op zoek naar spijlen of buizen. Je
zult vast iets moois vinden.
Dushi
Heel vaak kan ik lovend zijn over een inzending, omdat de
cursist met een prima foto komt voor deze serie. Een andere keer moet ik
strenger zijn, want aan een zachte heelmeester heb je weinig, tenzij je niet
tegen kritiek kunt. Maar wie daar niet tegen kan, doet zeker niet mee aan deze
serie lessen. Je begrijpt het al: dit keer wat strenger. Niet vanwege de keuze
van je onderwerp, want die is uitstekend. Maar met name door het gekozen
standpunt is het toch een vrij rommelig geheel geworden, terwijl er zoveel meer
van te maken was geweest. De foto wordt een stuk beter als je erin slaagt voor
een rustiger achtergrond te zorgen. Alle aandacht komt dan op het wiel en de
spaken.
Daarom een enkele tip. Je hebt nu van boven schuin naar beneden gefotografeerd.
Dezelfde foto van beneden naar boven (kwestie van op de grond gaan liggen, of
de fiets op een verhoging zetten) levert al een heel ander beeld op waarbij
zonder veel moeite een rustiger achtergrond verkregen kan worden. De tweede tip
betreft de brandpuntsafstand. Terwijl je goed gekozen hebt voor een bijna volle
lensopening van f/3.2, levert dat toch een mooie scherptediepte op, omdat je
gekozen hebt voor een korte brandpuntsafstand van 11.4mm, hetgeen vergelijkbaar
is met 68mm op full frame cameras.De
hoge sluitertijd is in dit verband niet belangrijk. Als je zou kiezenvoor een langere brandpuntsafstand (meer
zoom), de afstand tot het wiel daarbij zo kort mogelijk houdt en de afstand
achter het wiel tot de achtergrond juist zo ruim mogelijk, dan ga je alle
aandacht vestigen op het fietswiel met de spaken.
Mag ik voor de volgende keer een foto zien met buizen of staven?
Dushi
Dit is een stukje
weg, dat een prachtige struktuur oplevert.Door goed gebruik te maken van het licht, worden ook de oneffenheden van
de afzonderlijke stenen goed zichtbaar.Het zou evengoed een deel van een siermuur kunnen zijn.Wat je nog had toe kunnen voegen, is een
klein voorwerp op een sterk punt, dat de
aandacht vraagt en het tweedimensionale doorbreekt, bijvoorbeeld een fietsbel
of iets anders dat je op straat zou kunnen vinden. Ik heb de foto een klein
beetje bewerkt, juist om de struktuur nog beter uit te laten komen. Alhoewel de
nabewerking buiten de lessen valt, is het toch een punt van aandacht als je
meer wilt halen uit je fotos.
Voor de volgende keer zie ik graag iets met buizen (driedimensionaal) dat je
buiten ergens tegen bent gekomen. Liever
een krachtige struktuur of eerder een ritmische herhaling? Je mag zelf je
voorkeur bepalen.
Dushi
Het is aangenaam
te merken dat je snel leert van eerdere kritische opmerkingen. Dergelijke
aanwijzingen zijn nimmer bedoeld om de cursist uit te lokken tot kopieergedrag,
wel tot zelfreflectie.Het is heel goed
dat je gelet hebt op het aanwezige licht, ook al moest je daarvoor de
ISO-waarde aanpassen. Het kan hoogstens wat meer ruis geven, maar ik zie liever
een goede foto met enige ruis dan een technisch gelikte foto waar geen ziel in
aanwezig is.
Wat R&S betreft, heb je goed het accent gelegd op het wiel. Zelfs niet het
hele wiel en juist die beperking maakt het beeld sterker.De as dicht bij een sterk punt en de spaken
mooi in beeld. Het zijn vooral de spaken die een mooi ritme geven en struktuur
brengen in de foto. Ik probeer nog wat verder door te denken op jouw
vermoedelijke bedoelingen. Daarom ben ik nog wat gaan sleutelen. Allereerst het
kleine bruine randje aan de onderkant eraf, want het leidt mij af van het mooie
ijzer van de rest. Aan de rechterkant heb ik de remschoen grotendeels
weggehaald, omdat de vorm daarvan geen ondersteuning is van de ritmische
herhaling in de spaken. Over de aandrijfstang heb ik getwijfeld.Uiteindelijk slechts nog een tikje rechter
gezet en het licht daarop wat verzacht, terwijl ik het geheel juist een tikje
verhard heb vanwege het materiaal en accentuering van de struktuur.
Met deze geslaagde foto ben je toe aan je laatste opdracht en die is helemaal
vrij. Ga maar eens rustig op zoek naar die geweldige R&S die je ons wil
laten zien.
Dushi
Je hebt een heel bijzonder standpunt gekozen waardoor er
nauwelijks enige weerspiegeling te zien is in het water. Sterker nog, slechts
aan het lichtjes vager worden is te merken dat men de diepte in gaat.Hopelijk was je camera goed op het statief
geschroefd. Struktuur is overduidelijk aanwezig, mogelijk nog een tikje sterker
als de trap aan beide zij kanten wat meer ruimte had gekregen. In de treden van
de trap zit een heel fraai ritme, terwijl ook de tegels van de bodem bijdragen
aan R&S. Verder vertoont de foto een grote eenheid van kleur, waardoor alle
aandacht gericht kan worden op het lijnenspel. Slechts de krappe uitsnede zou
een punt van gesprek kunnen zijn, maar doet weinig af aan deze zeer geslaagde
opname.
Voor de volgende keer wil ik graag iets zien uit de vrije natuur.
Dushi
Als je
er eenmaal op gaat letten, dan kom je inderdaad overal buizen tegen. Je hebt
hier gekozen voor een hoogspanningsstation en eerlijkheidshalve, denk ik dat je
je een beetje verslikt hebt. Ik zie
zoveel palen en isolatoren kriskras door elkaar dat ik niet zo goed meer weet
waar ik naar moet kijken. Door de telestand wordt dit nog eens versterkt, want
op deze manier wordt alles tegen elkaar aan gedrukt. Er wordt wel eens gezegd less is more. Juist door minder in beeld te
brengen, kan een foto soms krachtiger worden. Niet dat je deze opdracht opnieuw
moet doen, maar probeer het maar eens uit voor jezelf.
Je hebt een vraag over de (toevallige) onderbelichting. Nu is een
onderbelichting van een derde stop geen enkel probleem. Je vraag over de
relatie tot de sluitertijd is heel interessant. Er zijn fotografen die in
lastige omstandigheden soms een stop onderbelichten om een snellere sluitertijd
te verkrijgen.Onderbelichten (= een
donkerder foto) betekent namelijk dat de camera minder licht nodig heeft. En
hoe kun je minder licht krijgen? Door bijv. je sluitertijd korter te maken. Het
licht krijgt immers dan minder lang de tijd om een plaatje te maken. Volgens de
Exifs heb je een voorkeur voor de sluitertijd gebruikt. De sluitertijd staat
dan vast en diafragma of ISO wordt door de camera aangepast voor een correcte
belichting.
De volgende keer wil ik iets zien van een (fragment van) wiel, van welk voertuig
maakt niet uit. En vergeet niet less of more, dus niet een foto van een
complete fietsenstalling.
Dushi
Allereerst een van harte welkom, Tuur. Je komt meteen met
een mooie inzending. Ik zie een viertal metalen ballen die in een speels ritme
neergelegd zijn, waarbij je kennelijk in gedachten hebt gehouden wat je in de
vorige serie geleerd hebt. De ballen zelf vertonen ook een prima struktuur,
maar zijn te klein om de gehele foto een sterke struktuur mee te geven. De
ballen zijn zichtbaar flink gebruikt, waardoor de weerspiegeling er niet zo
strak uitkomt, maar dat hoeft hier ook helemaal niet. Ik vind het zelfs mooier
zo. Als kers op de taart het kleine balletje. Weliswaar helemaal op de rand van
de foto, maar met nog net een kleine weerspiegeling in de voorste bal. Ook de
achtergrond is heel mooi. Zachte schaduwen van de ballen en lichte golfjes die
zorgen dat het allerminst eentonig wordt. Een kleine aarzeling heb ik over de
kleur van de ballen. Als ze goudkleurig zijn, dan is er niets aan de hand. Als
ze in werkelijkheid meer zilverkleurig zijn, dan is de kleurtemperatuur te hoog
en wordt alles meer geel. Je hebt de wilbalans handmatig ingesteld, maar ik kan
niet ontdekken welke instelling je daarbij gebruikt hebt.
Voor de volgende keer wil ik buitenshuis iets zien met een wiel: auto, fiets,
dat maakt niet uit.
Dushi
Uit je opmerking helaas was het al donker moet ik afleiden
dat je het gebouw wellicht liever overdag gefotografeerd had. Ik kan dat niet
beoordelen, maar je hebt me wel nieuwsgierig gemaakt. Ik houd het hier
natuurlijk bij je nachtopname. Dat is op zich al bijzonder, want
nachtfotografie is beslist een stapje moeilijker. Maar door vakkundig gebruik
te maken van handmatige instellingen ben je er goed uitgekomen. De witbalans
heb je op Auto laten staan, mogelijk vanwege de variatie aan diverse soorten
lichtbronnen met ieder hun eigen kleurtemperatuur.
De vele driehoekige vlakken van de koepel vertoont een overdaad aan ritmische
herhalingen. Omdat je de winkels door het glas heen kunt zien, is het
linkerdeel wat onrustiger. Juist omdat de foto ook een aantrekkelijke spel van
gebogen lijnen laat zien, heb ik via wat kleine bewerkingen geprobeerd dat deel
wat meer naar voren laten komen. In de nieuwe uitsnede wordt zo de grotere
struktuur van de foto beter zichtbaar. Al met al een gedurfde en geslaagde
keuze.
De volgende keer wil ik graag een trap zien. Steen, plastic, hout: het maakt
niet uit. De keuze van je standpunt zal daarbij heel belangrijk zijn.
Dushi
De ingestuurde
foto voldoet geheel aan de gegeven opdracht. Ik zie een mooie gebogen lijn van
kleurpotloden. Daar zit een overduidelijk ritme in. Dit beeld wordt nog
aantrekkelijker door de fraaie nuancering in kleuren. De ruimte aan de
bovenzijde heb je netjes opgevuld met de bijbehorende puntenslijper.
Toch vind ik iets minder aantrekkelijk in de foto. Het is het of ik naar een
plaatje voor een reklamefolder zit te kijken. Alles staat er netjes en
duidelijk op, maar bij meer estetische fotografie komen er ook zaken als
compositie, licht, enz. om de hoek kijken. Ik denk dat de foto al veel aan
aantrekkingskracht zou winnen als je een veel lager standpunt had ingenomen en
de puntenslijper minder frontaal aan één zijkant had gefotografeerd. In die in
is dit een goed voorbeeld, dat een ritmische herhaling alleen nog niet altijd
een boeiende foto oplevert. Probeer bij het fotograferenook te zoeken naar meerdere standpunten en
daar je voordeel mee te doen.
De volgende keer wil ik iets zien van een trap. Wat voor trap en hoe je dat in
beeld brengt, mag je helemaal zelf bepalen.
Dushi