Het schijnt dat de oude groote hofstede een overblijfsel dier heerlijkheid is of dezelve vervangt
Burgemeesters 1799
of Maire de Rolleghem
In 1769 werd te Moorsele Constantin France Vandermeersch geboren, hij trad in het huwelijk met Marie Theese Everaert en woonde op de plaatse. Hij bleef burgemeester en wierd lid van den Provincieraad, en stierf in 1849.
Van 1849 tot 1866
De zoon Constantin Vandermeersch
Van 1866 tot 1870
Joseph Warrot hij gaf onmiddelijk ontslag en August Herbau was dienst doende burgemeester.
Slosse Rond Kortrijk, deel III blz. 1610: Tombrouck in de moerassige weiden.
Fonds D’Ennetieres: Livre des fiefs tenus et relevant de la Seigneurie ’t Mortaensche dans les paroisses Belleghem, Dottignies, et autres. Aanduiding van het gehucht.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel XV, blz. 954: heerlijkheid, thans een wijk te Rolleghem.
Ook als persoonsnaam terug gevonden:
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere: blz. 442 n° 2045 Tombrouc, Van: In Harelbeke: 1382 Olivier Van Teumbrouc VG f 113
In Rollegem: 1368: Jhan tsobbelen waof Sare Van Tombrouc V f 46 v
Osak: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtrai: 860 f° 277: ’t heerschip te Tombrouck.
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies Blz. 126: Tombrouck is opnieuw een toponiem met het element “Brouck” of moeras. Het eerste gedeelte is volgens M. Gysseling een samentrekking van het Latijnse tumulus, heuveltje.
Beste vriend piot, een ex -S.M. klas 48 uit Rollegem vertelt.
Na onze opleiding in Burcht (Antwerpen) waren we als groene schachtjes, boordevol vaderlandsliefde is Ossendorft te recht gekomen. Op onze kamer kregen we als gezelschapsjuffer een soort bokskampioen uit het Antwerpse, die daarbij internationaal bierkampioen was. Mijn maat Soete, uit Aalbeke, had de eer de fijne ancien als buurvrouw van het tweede verdiep te hebben.
’t Gebeurde op een avond, als de klaroen ons reeds vriendelijk had uitgenodigd om den slaap te zoeken, dat die fijne menheer, al brullend en al lelijk doen,, zo nuchter als Albert, de factuer, op Nieuwjaarsavond, naar boven kwam gewaggeld. Nadat hij er in geslaagd was de kamer een half uur wakker te houden en met vele “godvers” in den bovensten vlooibak geraakt was en nog steeds den boel op stelten hield, werd het zijn onderliggend gebuur te machtig. Soete stak zijn hoofd uit om naar boeven te roepen: “Zeg, vriend, ’t zou bijkans kunnen volstaan van nu af aan.” Die goede vriend schrok zo hevig dat hij op het eigenste moment de verlossing voelde naderen en mild mededeelde van wat hij te veel bezat.
Soete zijn “kobbejager” en den helft van zijn gezicht werden gebalsemd, maar ’t was in plaats van “Creme de beauté”, met “boiled beaf” en biersaus,. Tot overmaat van raap was Soete pas met veel tegenzin uit zijne “wigwam” gekropen of de sergeant van week fliste het licht aan en Soete stond daar, in zijn sleppen, met zijn kop roest van den uitslag, een beetje kort adem vanwege de zoete geuren, zijn overste de militaire eer te bewijzen!
Dat er te Rollegem al veel te doen geweest is over toneel spelen is ons aller wel bekend. We kennen nog toneel uitvoeringen met gemengde spelers, met uitsluiten mannen, maar dat we ook nog toneel gespeeld hebben met uitsluitend meisjes was ons onbekend.
Zo lezen we het; de Rollegemse meisjes voerden met veel succes het toneelstuk “ Moeders kerstgeschenk “ op. Alle speelsters en de zelfs de souffleerster mogen worden gefeliciteerd met hun optreden. Een optreden ten andere dat mocht genieten van een goede belangstelling vanwege het publiek. Vooral vanwege Rollegemse mannelijk jeugd interesse voor het toneelstuk of voor de actrices? Wie zal het zeggen.
Rafaël Yserbyt, gekazerneerd te Saffraenberg; liet zich vrijwillig buizen in het examen, voor technieken aan Radar. Een grote buis dat het was! Nu krijgt hij de kans om via de dienst vuilkar en opruimen, die hij perfect uitvoerde, infirmier worden.
Tot slot, een ernstige, doodernstige waarschuwing tot de kanonniers: Zo u met de paasdagen een klok die uit Rome terugkomt, hebt durven naar beneden schieten zult gij wel andere eieren krijgen.
De top wordt echter geschoren door onze goeie vriend Etienne Goethals met een scooter “Vespa”. Weet je wat ik nog zie gebeuren met onze schilder?: de gendarmen die hem op het zicht te jong vinden doen stoppen om zijn pas en zijnen ouderdom te controleren! Die leeft zal het zien… als ’t gebeurt!?.
De redactie van “Staartje wenst langs deze weg zijn levende gevoelens van diep mede treuren mede te delen aan de beproefde familie Vanwijnsberghe, Steertstraat te Marke, bij het afsterven van soldaat Arnold, die zo schielijk na slechts 18 maanden afzien is komen te ontvallen. Geef hem, o Herbergier, De PINT!!
Voor onze wielerenthousiasten is de tijd aangebroken om hun favorieten langs de baan te gaan toejuichen en aan te wakkeren. Namelijk Vanhasten Gilbert doet zijn wielerdebuut bij de onderbeginnelingen. Gilbert, veel succes weinig breuken, veel kopprijzen, weinig krampen, veel priems, weinig inzinkingen…. En houdt Rollegemse Vane Hoge!
Verleden week liep er daar een Rollegemnaar van den ezelhoek met zijn radio onder den arm naar den grote markt van Rollegem. “Wel Sjef” vraagt men “ is de radio kapot, griep misschien, gaat ge ermee naar Yserbijtjes?” “Ba nink, jong” zegt de sjef, “ en k’ ga ekkik ook niet naar den electricien nie want mijn radio is nie gebroken, ik ga naar de kerke” Ik koste mijn oren niet geloven en ’t zijn pertank van de kleinste niet. “ Naar de kerke mee Ne radio bij god, wat ga je gij daar gaan uitrichten?” - “ Wel jong “ zei Sjef, “ mijn radio moet per se naar de biechte gaan want hij liegt zo formidabel straf
Daaruit kunnen we ook iets over het weer onthouden:
De lente, die volgens de kalender begint op 21 maart, heeft ons tot nu toe voor aap gehouden; want buitenenkele uitzonderingen heeft ze ons maar weinig van haar geëerd zonnetje laten genieten. Dit natuurlijk tot grote verontwaardiging van onze mensen. Op het weer is altijd iets op te merken, dat weet ik zowel als het weerkundig Instituut te Ukkel, maar de laatste tijd is dat “plafentuurlijk” een echte jeremiade geworden. Er kunnen geen aardappelen geplant worden omdat de grond nog niet goed ligt en alhoewel op zolder of in de kelder de patten te keesten liggen kunnen zij daar toch niet groeien.
Ook de kanariekwekers klagen stenen uit de grond( in de Aalbekestraat ganse macadamdelen op hun geheel) dat het aanhoudend koud weder de eerste leg van de kanaries naar de maan heeft geholpen. Hadden ze het op voorhand geweten dan hadden zij het wijfje niet laten broeden. Dan hadden zij tenminste de verse eieren nog in de pan kunnen slaan. Daar is nogal veel” peuzeling” aan vooral in den vastentijd.
En toch wordt het warmer. De dikste overjassen worden alweer opgeborgen. Lichtere kleurtjes komen naar boven, zo vind iedereen zijn smaak. De koolmarchands, die deze winter veel kaarsen hebben ontstoken om veel koud weder te krijgen, en aldus veel kolen te kunnen verkopen, wat ze ook bekomen hebben, zien thans hun commerce en hun bestellingen afnemen. Er zijn nu andere die meer beginnen te verkopen, o.a. de velomakers en bromfietshandelaars. Zo puffen over de Rollegemse wegen weer enkele brommertjes meer. Waaronder René Callewaert met zijn “Puch” en August Tremmerie met een “Novy”.
Aanwinsten VI 2567; vermelding van de naam op een schets.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer …….. Vermelding van de naam in de beschrijving der percelen.
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere: Tange = beroepsbijnaam van een smid.
Dat dit jaar hebben de klokken bij hun terugkeer uit Rome een binnenwegeltje genomen en zijn ze zo in de kazerne aan beland. Ze brengen u de “psychologie en techniek” van den autostop, iets wat soldaten ook al eens beproefd hebben. Verder een paar scheppen uit het Rollegemse leven. Tot slot een speciaal artikeltje voor deze die liefst niet blijven overschieten.
Naast het serieuze kon je ook weleven meekijken naar wat er hier gebeurde. Zo lezen wij:
Vriend soldaat, het nieuwjaarke zoete, met al zijn geneugten van lekker eten en goede druppels is weeral voorbij maar wij willen u allen toch nog gauw onze beste wensen aanbieden bij deze jaarwende.
Wat wij wensen is simpel en goed: een zalig Nieuwjaar, zoals wij dit volgens Vlaams en Christelijke traditie hebben geleerd.
We zouden u ook extra congeetjes, een nieuwen brommer een mooi autotje enz. kunnen wensen, en voor diegene welke veeleisend zijn een “ snel liefken” of een huisje met een tuintje. Wij kunnen u tot slot wensen, want… wensen kost toch niets. Nieuwjaar is niet alleen wensen, maar ook een tijd van goede voornemens maken, op het gevaar af van de hel te plaveien. Voor den enen is het dit voor de ander is het zo. Wij laten ieder zijn eigen voornemen. Zo wordt het leven schoon. Namens de nieuwe voorzitter; de ex militair Callewaert Roger, en de proost; u onderpastoor.
Dat enkele dagen geleden de oudste inwoner overleden is Desiré Vanhaesebroek, op 94 jarige ouderdom. Daardoor wordt Ceriel Deschamp met zijn 93 jaar de nieuwe oudste, gevolgd door Marie Louise Vanhaesebroek, de zuster van Desiré. Het merkwaardigste hiervan zou geweest zijn dat de oudste inwoner thans nog de voorzitter is van de commissie van den openbare onderstand der gemeente. Churchil heeft daar nog zijn hoedje vooraf genomen, en eens ferm op zijn sigaar gebeten van pure jaloersheid. En zeggen dat wij nu zouden spreken over pensioen optrekken.
Dit is waarschijnlijk het eerste staartje dat in handen viel van de soldaten Debusschere Sylveer te Mamay, Van Yzerbijt Raf te Saffraanberg, van Dursin Etienne, Ysenbaert Julien beiden te Turnhout.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601f° 1 n° 4
Beschrijving: Jan Vanderplancke: omtrent tweehondert meerschen ghenaemt tanghemeerschelken palende metter oostzijde jegens zijn naervolgende lant, metter zuytzijde jeghens het drefelken, metter westzijde jeghens Vanderplancke stick landts, ende metter noortzijde ’t voorseide lant.
Aanwinsten renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601.
Beschrijving: Landts ghenaemt den tanghedriesch palende metter oostzijde jeghens Willem vanderplanckens lant ghenaemt den pappaersbusch, metter westzijde jeghens zyn voorgaende tanghemeerschelken, ende metter noordzijde jeghens Pieter Vanderplancke pappaerstick.
Tanghe: cfr. Uitleg tanghevelt.
driesch
Parochieblad van de Bellegem 1982 n°5 Dries = benaming gegeven aan een open plaats binnen een omheinig, een grasplein of een braak liggend stuk land. Het woord is afkomstig van : een akker die alle “drie” jaar braak ligt.
Leiegouw 1960: Kortrijkse plaatsnamen voor 1400. Blz. 91: Zwaan ie een gewone, zeer verspreide benaming van oude brouwerijen. De betekenis van zwaan is “open waterput”. De brouwerijen moesten immers eerst en vooral voorzien zijn van water. Zijn daaruit de vele herbergen met de naam Zwaan te verklaren???
Fonds D’Ennetieres 2408: bogaert genaempt ter sulture, abouterende zuid jegens ’t leen Joos Kint, west ende noord jeghens het straetken loopende van de quadebrugge naer Belleghem.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 15, blz. 619: wijk van Rolleghem.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 703: suikerie, suikerij: in Limburg: sokkerei, in Holland chicorei; Frans chicorée (Brabant, Antwerpen, Kempen, Limburg en elders) Doch door chicorée verstaat men in Brabant en elders: de bitterpeeën die gebrand en onder den koffie gemengd worden. Deze plant, het cichorium intybus der kruidkundigen, en het cichoreum, Engels succory en andere ouderde namen van Blancardus, heeft niets gemeen met hetgeen wij ketenplant noemden.Die laatste plant is de wilde suikerij of pisbloem.
Bij Kil. suyckereye of cicoreye Latijn cichorium intubum, taraxacum;
Etymologische woordenboek Vercouillie blz. 341: suikerei; gelijk Engels succory, door volkse etymologie vervormd uit het Frans chicorée van het Latijn cichorium. De suikerei is de gerooste wortel chirorei.
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 974: suikerei: (West-Vlaams sukereie ) v. Zoo spreekt bij ’t volk het woord chicorei. Poeder van suikerwortels.
Scabinale II n° 430: blz. 172 n° 49: palende oost Cornellis La Pla, zuid Mr. Jan Palatro, west den busch van goed te Bottelrie ende noort naervolgende lant. Labeurlant palende oost aan ’t lant van Mr. Palatro, west de straete gaen van Rolleghem naer Belleghem, ende zuid de straet naer ’t clytgat.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans; blz. 700: Stuikmand: misschien beter: stuitmand, in ’t algemeen eene mand of korf doch bij de ouden was het:
Eene groote mand, in ’t Latijn Fiscus, vanwaar het Frans fisc. Waarin de geldsommen des lands, des bewinds of des Konings gestuikt (gestort) werden.
Zijgmand die men onder de olijf- of wijnpersen plaatste om er het vocht te laten inloopen, om ’t schoon te maken, bij Kol. Stuykmande, Latijn colum (zijgvat), qualus, corbis vimineus per quem tiquatur vinum caleatis uvis, et cerevisioe concoctis granis et leguminibus. Hieruit ziet men dat stuikmand
Ook ene mand of korf is, waarin de brouwers het afkooksel gieten, opdat het bier er zou doorzijgen. Vanhier bij Kil. Stuyken, liquare per qualum. Het dik, dat er in de mand blijft is draf. Dan, als er bij eenen brouwer, te Leuven, draf verkrijgbaar is, wordt er ten teeken daarvan, een stuk mand, ook stuikmand geheeten, aan de straat uitgehangen. Wij meenen de groote staande lijnwaadsmand ook stuikmand te hebben horen noemen: doch dit ware beter; stuitmand.
De Straete loopende van den Smockelpot naer Tombrouck
Aanwinsten VI 6848: ( 1761) heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem. Vermelding van de straat in de beschrijving van een stuk grond.
Monografie van Rollegem: blz. 48: dit is nu de huidige Lampestraat
