Het schijnt dat de oude groote hofstede een overblijfsel dier heerlijkheid is of dezelve vervangt
Burgemeesters 1799
of Maire de Rolleghem
In 1769 werd te Moorsele Constantin France Vandermeersch geboren, hij trad in het huwelijk met Marie Theese Everaert en woonde op de plaatse. Hij bleef burgemeester en wierd lid van den Provincieraad, en stierf in 1849.
Van 1849 tot 1866
De zoon Constantin Vandermeersch
Van 1866 tot 1870
Joseph Warrot hij gaf onmiddelijk ontslag en August Herbau was dienst doende burgemeester.
We komen in de Schepenhuisstraat, vroeger Wethuisstraat (1982-1984) en daarvoor Kortrijksestraat. Op het kruispunt zien we de mooie bakstenen veldkapel met in de gevelsteen het opschrift” Petrus Ingelbert 1853”. De kapel werd in 2004 geklasseerd als monument. Ze werd opgericht uit dankbaarheid door P. Ingelbert die in de nabij gelegen 18de eeuwse hoeve woonde met de opdracht:” Zolang er in Rollegem koeien grazen, moet ’t Kapelleke in ere worde gehouden. De kapel is mooi witgekalkte bakstenen hoevekapel met een houten dak dat gedekt is met eternietleien. Op de nok van het dak staat een zwart smeedijzeren kruis. In de voorgevel is, op twee arduinen treden en onder een ronde boog, een rechthoekige deur aangebracht met smeedijzeren tralies en glas. Het metselwerk rond de deur is lichtblauw geschilderd. De kapel is 2,50m hoog, 1,10m breed en 1 m diep. Binnen in de kapel is op een blauw geschilderde achtergrond in zilveren letters de bede aangebracht: "O.L.Vr. van Lourdes B.V.O". Onder deze bede staat een gipsen beeld van Onze Lieve Vrouw van Lourdes van 40 cm hoog. Het beeld is versierd met twee vaasjes met kunstbloemen en zes kandelaars. In 1984 hebben jonge kerels het beeld eens gestolen, het werd echter spoedig in de gracht, vlakbij het Kapelleke, teruggevonden met een beschadigde neus hoeve. Wie de hoeve dichtbij wil bekijken stapt door in de doodlopende Oude Bellegemsestraat. We keren op onze stappen terug en zien in de verte rechts voor ons de Ezelhoek. Tussen de bomen zien we het kasteeltje. Het is een klein park met het kasteel van de vroeger Franse industrieel Clarysse. De huidige eigenaar slaagt erin met heel wat zoekwerk het opnieuw in de oorspronkelijke staat te herstellen. De kleine gemeenschap van woningen is de “ Ezelhoek” Hier bevond zich een hofstede en werd door de eigenaar omgebouwd in 9 bewoonbare huisjes. Die huisjes worden nu op hun beurt aan de tijd aangepast.
Het loont de moeite om rechts af te slaan en te stappen tot aan het einde van de doodlopende weg.
Met de komst van de A17 werd de straat ter hoogte van de 'Ezelshoek' met z'n kasteeltje afgesloten. De weg loopt dood tegen de steile wand van de brug over de autoweg. Zo zien we hoe dicht de autoweg bij het centrum van ons dorpje ligt. Schermen waren noodzakelijk om de geluidoverlast te beperken.
Het statige herenhuis nr. 5 was de vroegere brouwerij Gaston Vandeghinste. Tot in 1970 brouwde met er tafelbier. Gaston Vandeghinste was ook de gemeentesecretaris van het dorp. De brouwer zetelde in het O.C.M.W en was de voorzitter van de Koninklijke Harmonie St.-Cecilia. De huidige zaal Domino was de brouwerij Albert & Jerome Vandeghinste. Die brouwerij dateert al van eind jaren 1700. Hier brouwde men “Roll”, Ouden bruine en Hengstebier (Ghinstebier). Zaal Domino was tot in 1963 het wetshuis of het gemeentehuis.
Voor een beeld van het familieverband tussen de brouwers klik hier
Voor een diamontage van het traject klik op de foto:
Mijn grootvader Ivo Vandenbulcke geboren te Moen op 4 juni 1889 en er den heer ontslapen op 9 september 1963. Oud-strijder 1914-1918. Oud schepen, Oud Veldwachter der gemeente gedurende 25 jaar.
Vertelde zelden of nooit over de gruwel van den Oorlog. Toch gaf hij ons mee, het nooit te vergeten hoeveel bloed er gevloeid had in de beide wereld oorlogen. Het mag nooit meer gebeuren! Hij was de aanleiding om ook dit stuk neer te schrijven bij de geschiedenis van Rollegem! Wij zijn te jong om er over mee te spreken maar, het maakt niet uit om het toch maar neer te schrijven.
Bij het bekijken van de eervolle onderscheidingen welke hem werden toegekend, door het Ministerie van Landsverdediging,denk ik terug aan zijn woorden:” DE HELDEN VAN DEN OORLOG ZIJN DAAR GEBLEVEN”
Hij was bij het 3de Regiment jagers te Voet op 1 augustus 1914, en is overgegaan naar het 15de Regiment Artillerie, hij ging met onbepaald verlof op 4 september 1919.
Hij had een tientaleretekens.
In de loop van het verhaal willen we ze hier beschrijven, telkens met wat uitleg erbij.
Dit stukje werdgeschreven, om aan te tonen dat we deze helden niet mogen vergeten en om hulde te brengen aan allen die voor onze vrijheid hebben gestreden.
Er ontbreken veel gegevens, deels omdat er al veel tijd is overgegaan maar ook omdat het zeer moeilijk is om er over te praten, kijk maar bij mijn grootvader, ook hij was er zeer spaarzaam met zijn woorden. We hopen dat dit stuk ook mag bijdragen “OM ZE NOOIT TE VERGETEN”
Ook de bijdrage van het dagboek welke volgt, en waarmee we opzoek zijn gegaan naar de personen er in vermeld, gaan we proberen op het einde de resultaten van onze zoek tochtmee te geven, verder veel leesgenot en indien aanvullingen, laat niet na deze door te geven.
Welke eretekens deze jongens hebben gekregen weten we niet , doch dragen wij alle tekens ook en hen op.
Gesneuvelden van Moen.
Waar mijn grootvader over zei: Zij die daar gebleven zijn dat zijn de helden, en om hen in ere te houden ziehier hun namen
Alidoor Kints Moen 25/4/1886, Soldaat 2 kl. Mil. 1908 9 Line 3/1 (In onderhoud bij Genie 3 D.A /1bn. Vader Eduard, moeder Van den Bogaerde Justine. Doodsoorzaak : gesneuveld (kogel in het hoofd) 29/08/1916 te Kaaskerke. 1ste Begraafplaats Adinkerke 30/08/1916. Plaats van herbegraven Adinkerke, Militaire begraafplaats Helderweg graf 1110. Was gehuwd met Vandenbulcke Zulma Clementina.
Henri Rigole Moen 11/9/1886 Soldaat 2 kl. 2de linie. Vader Frederiek, Demeire Frederica. Doodsoorzaak: verwondingen, overleden te Tienen op 24/08/1941. 1ste Begraven te Tienen (groot graf , graf nr. 28) 2de begraafplaats te Tienen, stedelijk kerkhof graf 557. Hij was ongehuwd en stond bekend als fabrieksarbeider.
Vandepopuliere Gentiel Rene Geboren te Anzegem op 17/01/1885. Adres Moen. Soldaat 2 kl. 6de Artillerie/ 8ste cie “travaillieurs . Vader Ivo, moeder Speleers Julie Doodsoorzaak: ziekte ( Tyfuskoorts) Overleden te Dunkerque (F) Tijdelijk hospitaal Kazerne Jean Bart. 1ste begraafplaats Dunkerque Begraafplaats, terrein nr. 6, lijn nr. 6, vak nr. 4 17/12/1914. Hij was ongehuwd
Camiel Casimier Baert Moen 4/3/1892:soldaat 2kl 1912 stamnummer 107/98323 moeder Baert Zulma Overleden te Schoten Veldhospitaal “Schotenhof” eerste begraafplaats Schoten gemeentelijke gegraafplaats nr. 593. 10/03/1941 plaats van herbegraven Lier Mechelsesteenweg , militaire begraafplaats nr. 431. Doodsoorzaak, ongeval kleine schans oudaen (s’ Gravenwezel )Hij was ongehuwd: Accidenteel kogel in de buik gekregen van Kanonnier Lossez van de 12 Reservebatterij op 02/09/1914
Baert Jules Joseph geboren te Gijselbrechtegem op 10/10/1891 wonende te Moen Vader Jean Baptiste moeder Marie Sylvie . Overleden te Parijs , rue d’ Arcole op 28/06/1916 doodsoorzaak ziekte. Begraafplaats Begraafplaats “Ivry”01/07/1916. Plaats van herbegraven; Parijs xx begraafplaats Pére Lachaise , crypte van het monument voor Belgische soldaten.Hij was ongehuwd, soldaat 2 kl. Mil. 1911 ruiter indiensttreding: 1911
Corneille Octave geboren te Heestert op 22/07/1881. Stamnummer 52187; vader Leo, moeder Roobrouck Mathilde. Overleden 08/11/1918, schrik door obus ontploffing
Alfons Debue Moen 16/9/1891 soldaat 2 kl. stamnummer 102/58755 , vader Jules, moeder Vromant Alida. Gesneuveld: Zuidschote, Steenstraat, 30 meter achter loopgraaf, linkeroever Ieperkanaal te Ieper. Groepement XIX. Ongehuwd gehergroepeerd ijzerkanaal te Ieper
Georges Valentin Matton Moen 12/10/1893 Sergeant DV1911, 1ste Grenadier. VaderRemi, moeder Algoet Mathilde. Gesneuveld te Pervijze op 25/10/1914 Ongehuwd
Julien Joseph Verdonck geboren te Bossuit op 01/01/1893, Adres Bossuitstraat 79. Vader Henri en moeder Jautelle Maria Sidonia. Doodsoorzaak: ziekte, hij overleed te Malo les Bains reu de l’Hotel de Ville 77, (F) op 04/06/1917 . Begraafplaats Malo les Bain begraafplaats 06/06/1917
Emiel Cesar Verriest Geboren te St-Denijs op 26/03/1887 Adres Kanaalstraat 93 Moen. Soldaat 2 lk. 8ste Linie. Vader Hendrik, moeder Vanhulle Hortensia. Doodsoorzaak: gesneuveld/vermist 14-17/10/1914 te Stuivekekenskerke. Hij was gehuwd met Adens Rachel ( hij zou overleden zijn op 17/10/1914)
Verriest Jules geboren te Moen op 20/11/1884. Soldaat 2 kl. 3de jagers te voet 1/1. Doodsoorzaak ongeval op 17/03/1917. 1ste begraafplaats Helmond (Nl) 20/03/1917
Adolf August Vervacke, Geboren te Moen op 12/01/1889 Soldaat 2 kl. 5de Artillerie /2 groep 84 Bij. Vader Pierre, moeder Coussement Julia Maria . Doodsoorzaak: ongeval, te Elverdinge op 15/08/1916. Hij was ongehuwd 01/08/1914. Gedood toen hij een Franse obus probeerde te ontmantelen. Hij had 3 frontstrepen, was ridder in de Leopold II orde, en had de ijzermedaille
Georges Prosper Emiel Desire Vromant Moen 27/11/1891 Sergeant bij de 3de jagers te voet 2/2 (6 cie). Vader Emiel, moeder Vanhoutte Emma Emerence. Doodsoorzaak: gesneuveld op 01/10/1918. 1ste begraafplaats Moorsele 01/10/1918. Hij was ongehuwd
Saffers Julien geboren te Moen op 23/04/1882 : vader Charles en moeder Debruyne Julia . Hij was paarden menner van beroep. Gehuwd met De Coninck Clotilde en te Herseaux. Doodsoorzaak Ziekte (tyfuskoorts . Hij overleed te Rosendael (Frankrijk ) Burgerhospitaal van Dunkerque, op 20/12/1914. 1ste begraafplaats Dunkerque(F) stedelijke begraafplaats “ Nord” Belgisch ereperk graf nr. 36/2 23/12/1914 Plaats van herbegraving stedelijke begraafplaats “Nord “ terrein nr. 6, lijn nr. 5 vak nr. 4 graf Nr. 3
Peck Gustaaf Leon geboren te Sint Joris ten Distel op 12/07/1888 Moen, vader Karel Theodoor, moeder François Melanie. Doodsoorzaak: ziekte overleden te Moen Pezelstraat 21 op 19/11/1916 om 15.00 u Begraafplaats Moen. Hij was gehuwd met Depaepe Irma Maria Madeleine en had als beroep Timmerman.
Vanhulle Cyriel Alois Geboren te Moen 01/02/1888 Adres St-Denijs ; Soldaat 2 kl. V.M.P. 1908 brancardier eenheid T.A.S.I. Vader Jean, moeder Arens Theresia. Doodsoorzaak: verwondingen te Beveren a/d ijzer 20/04/1918. 1ste begraafplaats Beveren a/d ijzer 20/04/1918. Plaats van herbegraving de Panne, kerkstraat , militaire begraafplaats, graf j – 215 18/08/1924. Hij was ongehuwd.
Daar er te Moen geen ereperk bestaat, toch brengen we hulde aan deze mensen welke we nooit zouden mogen vergeten.
Volgens te toenmalige gouverneur Paul Breyne, zou er nooit een vraag gekomen zijn om een specifiek ereperk te hebben.
Het is ook, zo zegt hij verder, dat ereperken uitsluitend voor Oud-strijders voorbehouden zijn . de echtgenote kan niet begraven worden bij haar echtgenoot Oud-strijder.
Wellicht heeft men toen( voor de fusie van de gemeente ) gekozen om geen ereperk aan te leggen gezien de vernoemde beperktheid?
Totnogtoe heeft de gemeente Zwevegem geen opmerkingen hierover gekregen van den Strijdersbond van Moen of van andere Oud-strijdersbonden.
Misschien kunnen we langs deze weg toch voor eeuwig hulde brengen aan hen welke voor onze vrijheid hebben gestreden en het hebben overleeft met al de gevolgen van dien.
Oudstrijders
Baert Alberic G Moen 05/11/1882 St. Nr. 110 51960. Soldaat 2de klas. Gevangen in Biol.
Beunens Alfonse Moen 15/01/1888 St. Nr. 25256 Eenheid Artillerie.
Crepel Edward Oscar Joseph Moen 20/10/1889 Oorlogsinvalide
Clairhout Achiel Alois Moen 4/8/1892 St. NR. 127/53938 Zoon van Henri en Vervaecke Pauline. Eenheid 3de Regiment te voet Oorlogsmedaille
Buysschaert Raymond, Moen 14/12/1894Eenheid 2de carabinieri Soldaat Mil. St. Nr. 132/5910. Kortrijkstraat 11. Frontstrepen drie
Deconinck Firmin Moen 03/09/1881 St. Nr. 10751753 Eenheid Linie.
Deconinck Ernest Moen 21/07/1885 St. Nr. 10851723 Eenheid Linie.
Decraene Remi H. Moen 02/08/1878 St. Nr. 42028 Grenadier .
Van den Bulcke Alfred Moen 25/6/1881 Soldaat Eenheid 2de linie St. Nr. 51 66 Artillerie.
Vandenbulcke Charels Moen 24/04/1885 St. Nr. 108/51751 Soldaat Eenheid 8ste Linie Krijgsgevangen van 23/081914 in Namen tot 10/01/1919 .
Van de populiere Richard 13/08/1886 St. Nr. 53617/12217 Eenheid Linie.
Ivo Vandenbulcke Moen 4/6/1889 Soldaat St. NR. 51793/1375 St Denijsstraat Nr. 85 Zoon van Charles en Kints Leonie Gehuwd met Decraene Maria . Regiment 3de jagers te voet / Genie 5A EU /3RieI/15. A
8 Frontstrepen
Vanhoutte Alfons Moen 25/12/1888 St. Nr. 194/483 Eenheid corps transport
Vanhulle Firmin Moen 4/2/1887 Eenheid Chasseurs à Pied
Vanhulle Cyriel Moen 1/2/1888 St. NR. 197/24013 Eenheid I.G.S.S.
Vanmarcke Emiel Moen 29/1/1886 St. NR. 1989 Eenheid Genie
VanwijnsbergheAugust Henri Moen 16/10/1891 Soldaat acht frontstrepen, oorlogskruis met sabel. Hoogkroon Nr8
Vanwijngene Remi 29/2/1884 St. Nr. 51924 Eenheid Lini
Vergote Henri 18/9/1885 St. Nr. 2334 Eenheid corps de transport
Verriest Hubert 12/1/1879 St. Nr. 48501 Eenheid Carabinier
Vromant Adolphe Moen 12/9/18873 St. Nr. 53517 Eenheid Carabinier
In 1806 den 18 februari overleed Jean Baptiste Decock zoon van Bonaventure en Marie-Anne Dewitte geboren te Rollegem overleden in het militaire hospitaal ambulancier te Linz (Oostenrijk) N° 1 45ste regiment infanterie 3de bataljon 5de compagnie matriecule N° 2549 fusulier.
In 1807 den 17 oktober overleed Piere Surmont zoon van wijlen J.H. en van Brigitte Decan geboren te Rollegem den 12 augustus 1780 gevolg van koorts in het militaire hospitaal van Spandau (bij Berlijn) fuselier 45ste linie regiment 3de bataljon 4de compagnie matriecule 5741
Op 25 januari 1814 overleed in het militaire hospitaal te Rijsel, Mercier, geboren te Rollegem, soldaat bij het 112ste regiment de ligne.
De muil van de leeuw is gericht naar het zuide (Frankrijk)
In 1920 werd er te Rollegem voor de gesneuvelden een monument( van het Latijn monumentum aldus Winkelprins van monére= de herinnering opwekken)op gericht ter herinnering aan de wreedheden welke gebeurden 1914/18 en eveneens ter gedachtenis van zij die er achter gebleven waren. Het was de “Staat” die het voor iedere gemeente mogelijk maakte een standbeeld voor ze op te richten. De gemeente kon de keuze maken uit een afbeelding van een soldaat er boven op ofwel een afbeelding van het H.Hart. Hier te Rollegem koos men voor het H. Hart. Het werd het geplaatst op de hoek van de Rollegemkerkstraat en de Tombroekstraat. In die tijd de eigendom van Malyse ziet hoofdstuk lager onderwijs 1790.
Op de voorzijde zien we in goud letters het opschrift; Het Dankbare Rolleghem Aan Zijn Gesneuvelden en Opgeeischten. Zij vochten voor Recht; Sneuvelden in Glorie. Hun vrienden wonnen Wat zij Wilden 1914/1918-1940/1945.
Wanneer we voor het standbeeld staan en kijken aan de linker zijde dan vinden we daar de namen van de opgeëiste. Ze werden tot den arbeid gedwongen.
Het ligt zeker niet in de bedoeling de oorlog te herschrijven, maar een stukje geschiedenis hoort erbij.
“Zijn we als kinderen van deze tijd, er ons nog voldoende van bewust, dat de vrijheid en rijkdom die we hebben , te danken is aan de Oud-strijders?”
De wortels van Wereldoorlog I moeten worden gezocht, aan de wedren naar kolonies, en het streven naar macht militaire prestige.. Aan die wedloop, nam ook de Duitse Keizer Wilhelm II deel, een besluitloze en beïnvloedbare militarist die zich zelf beschouwde als Duitslands “eerste soldaat “ welke in 1888 aan de macht kwam.
Op 31 augustus 1913 waren er 340.000 Belgen klaar voor het leger, op 31 juli 1914 om 19 uur werd de algemene mobilisatie afgekondigd, ter vrijwaring van de neutraliteit.
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger, aartshertog Ferdinand, tijdens een bezoek aan Sarajevo( hoofdstad van de Oostenrijks-Hongaarse provincie Bosnië) vermoord door een Servische nationalist. In 1914 geloofden de meeste landen, evenals de burgers en politici dat ze voor een gerechtvaardigde zaak zouden strijden. Algemeen heerste er een enthousiasme voor de oorlog, welke echter gedoemd was om te sterven. Bij het uitbreken zagen velen, de kans om scheefgelopen zaken recht te zetten. Men dacht dat het slechts enkele maanden zou duren. Tegen december begon men er echter anders tegen over te staan met op den achtergrond een enorm aantal gesneuvelden
Koning AlbertI
Wie nog niet gevlucht was voor de oorlogsdreiging, ging massaal weg toen op den 4de augustus 1914 de eerste Duitse schotten los barsten, geen men s kon vermoeden wat er dat jaar boven hun hoofd hing. Vluchters maandag 28 augustus zou voor velen in hun kop gegrift zitten.
De Luikse forten hebben juist geteld 96 uur stand gehouden tegen het Duitse offensief (7 augustus 1914)
Uit een verslag lezen we dat tussen 18 en 28 oktober de Brittenoprukken naar het Belgische Menen en het Franse Rijsel, tijdens de openingsfase van de slag bij de IJzer.
De eerste keer zette Hendrik Geeraert, een schipper het gebied rond Nieuwendam onder water en daarna opende Karel Cogge op 27 Oktober 1914, tot 6 maal toe de sluizen. Er ontstondeen reusachtig meer in de polder, die een niet te overbruggende bufferzone vormde tussen de Belgische en de Duitse troepen. Men moest de proviand en de munitie bevoorraden via loopbruggetjes.
Belgische Karabiniers, opweg naar het front
Begin november verover ze Diksmuide, op de Belgen. Ondanks verscheiden Duitse pogingen in de daarop volgende dagen is het ergste voorbij. Op den 12 valt de eerste sneeuw, de troepen graven zich in. 14 december Niet tegen staande het verslechterende weer en de toenemende sterkte van de Duitsers, had men toch loopgravensysteem onderschat, de meeste aanvallen eindigden tegen 24 december.1914
22 april 1915 een aanvangfase van de tweede slag bij Ieper doet chloorgas zijn intrede op het westfront, onze jongens zoeken bescherming zich tegen het gas met zakdoeken in water of urine gedrenkt, ze kunnen voorkomen een grote Duitse doorbraak.
2 juni 1916 Een Duitse aanval op Ieper, bekend als de strijd om Mount Sorrel, blijkt aanvankelijk succesvol, maar de Duitsers moeten hun winst grotendeels prijsgeven bij een Canadese tegenaanval.
7 juni 1917, een groot offensief tussen de Noordzee en de Leie, in de hoop zo de Duitse linies nabij Ieper te doorbreken, zeventien dagen lang onder het vuur van 2000 artilleriewapens. In een dag tijd verovert men een heuvel ten koste van 17.000 soldaten, de Duitsers verliezen 25.000 soldaten, waarvan 7500 gevangen worden genomen.
Wanneer deze heuvel veroverd was kon men denken aan de Derde slag van Ieper, of Passendale, die aanvangt eind juli.
18 juli 1917 Begin van de aanval op de Ieperse saillant, zo een 1400 kanonnen vuren explosieven en gasgranaten af op de Duits loopgraven buiten de stad.
Met de aanval van 31 juli of de derde slag van Ieper of Passendale heeft men ongeveer 3 km winst geboekt.
Uiteindelijk op 6 november 1917 heeft men Passendale herveroverd. Den derde slag bij Ieper vormde een helse verschrikking, zo een 310.000 soldaten werden gedood , gewond of gevangen genomen, voor een krappe 8 km.
Kanonniers, (met snor) grootvader Ivo
Ook op andere fronten laat men zich niet onbetuigd, Midden-Oosten, Afrika, Frankrijk, Italië, Rusland, Japan,enz. enz.
Bij het bevrijdingsoffensief van 28 september tot 11 november verloor België 28.000 soldaten en 986 officieren.
Op 11 november 1918 werd de wapenstilstand ondertekend!
Het is niet hier dat we de oorlog en zijn gebeuren vertellen, maar een stukje van de ellende en de dramatiek er rond. Om ons te kunnen voorstellen de ontbering welke de helden hebben mee gemaakt, om te begrijpen!
Mijn grootvader was vuurkruiser, hij vocht aan het front tot aan het einde van de oorlog. Wachten op bevelen, honger koude ontbering! Hij sliep tussen de doden, in de loopgraven, ratten, water en de ellendige luizen. Zoals reeds hoger vermeld het onderwerp kwam zelden of niet ter sprake. Wanneer frontstrijders vertellen over: “ De lucht die rood zag van het vuur en de aarde van het bloed” dan komen koude rillingen op je rug.
Moet je voorstellen dat zij die er leven uitgekomen zijn, vele jaren nog de herinneringen met zich mee droegen en zeer gelukkig waren wanneer ze een oorloogkameraad ontmoeten
Het eeuwig wachten
We willen niet heiliger zijn dan de paus, maar ere, ook aan zij die het overleefd hebben. Laten we ook hen niet vergeten!
Zeg mij waar die bloemen zijn, van Gaston Durnez, Vlaanderen 1914-1918 blz92
“Mocht tenminste een korte wapenstilstand, een kleine rust, een enkele straal van de goddelijke vredezon even de haat komen onderbreken”
Dat stond te lezen in een oproep die paus Benedictus XV op 7 december 1914 tot de oorlogvoerende lande richtte.
Zijn bedoeling was, naar aanleiding van Kerstmis, een godsvrede tot stand brengen.
We kennen het vervolg in de kranten stond na de oorlog:
“ Toen namen, aan de vooravond van Kerstmis, de simpele soldaten in de loopgraven het initiatief. Zonder afspraken, spontaan. Meestal waren het de Duitsers( vooral katholieken uit Beieren) die verbroederingen uitlokten door kerstliederen te zingen en verlichte kerstbomen op de borstwering van de loopgraven te zetten. Hun tegenstanders, die vaak op korte afstand verschanst zaten, reageerden met hun eigen liederen. Bordjes met “niet schieten” werden opgestoken, feestwensen geroepen. Ten slotte kwam men hier en daar uit de loopgraven en gingen met elkaar praten. Ook lagere officieren deden mee.
Het meest bekende verhaal is dat van aan de “Hoge brug in Diksmuide, ongeveer waar de Yzertoren staat Soldaten van beide kanten zongen kerstliederen, beleid door een harmonica, en een Duitse officier overhandigde er aan de tegenstander een remonstrants, die door mensen van zijn afdeling in een Diksmuidense kolenkelder was gevonden. Op die kerstnacht 1914 was het zeer koud op het front” een bijtende oostenwind zweepte over de hard toegevroren Yzervlakte. Het verhaal staat op een handschrift geschreven door Jozef van Ryckeghem, het werd geschonken aan Jozef Geldhof. De Vlaamse kunstschilder Sam de Vriendt liet zich door de gebeurtenis inspireren voor een schilderij “ kerstnacht aan de IJzer”
Duitse soldaten uit Beieren afkomstig waren, hadden bij de Belgen de naam niet zo “oorlogzuchtig te zijn als de Pruisen. Het heette dat er dan minder werd geschoten, dat er niet zo “moordlustig” tekeer werd gegaan. Sommigen schreven dat toe aan het feit dat de Belgische koningin Elizabeth van Beierse afkomst was.
Alfons Vandewalle, in 1964 ereschoolhoofd van het West-Vlaamse Rollegem, die de oorlog als brancardier meemaakte, herinnerde zich de belevenissen van zijn broer Georges, een vrijwilliger die in maart 1915 aan het front kwam. In den eerste helft van 1915 moest Georges samen met de andere piotten dienst hebben gedaan aan de boorden van de Ieperleevaart, te Steenstrate. Zij zaten verschanst op korte afstand van de Duitsers, die zich aan de overkant van de zes tot acht meter brede vaart hadden ingegraven.
De Belgen raakten in gesprek met de Duitsers, die uit Beieren bleken te zijn. De afkomst van de koningin vormde een geschikte aanleiding om te praten en een akkoordje af te sluiten. “Weldra” vertelde Alfons, wandelden zij aan beide zijden langs het water. En als ze moesten schieten, schoten zij boven de hoofden.
Georges vroeg aan de Beieren waar zij met rust gingen. “In Kortemark” antwoorden zij. Dat is op een vijftal kilometers van Lichtervelde, waar de Vlamingen door ooms en tantes was opgevoegd. “ Kun je dan niet eens een brief voor mijn familie meenemen?” vroeg hij. “Jawoh!” zeiden de andere? Vandewalle schreef een paar zinnen, stak het papiertje in een fles en wierp die in de vaart. De Duitsers visten de fles op en trokken ermee naar Lichtervelde. Enkele dagen later brachten brachten zij het antwoord van de familie. “ Ik heb de brief zelf gezien” zegde Alfons. “ Mijn broer heeft wekenlang op die plaats vertoefd, maar het spelletje nam plotseling een einde toen de Duitsers aan de Belgen kwamen vertellen:” Morgen worden jullie vervangen!”
En zo gebeurde inderdaad! Zij waren over ons beter ingelicht dan wijzelf.”
7000 duitse soldaten van de 3de kaveleriedivisie marchenvan uit Bellegem over Rollegem op weg naar het front(dinsdag 6 november 1914)
1914 Rampzalig oorlogjaar.
Op 20augustus was er te Rollegem een algemene vlucht . Men zegde dat de Duitsers al het mannenvolk medenaam. Niemand langs hier had een Duitse soldaat gezien.
Volgens gegevens kwamen de eerste Duitsers, ongeveer een honderdtal toe op de Knok, ze overnachten bij Remie Vanderheren en de gebroeders Warrot.
Niemand durfde die nacht te slapen. Zij moesten dadelijk hooi hebben voor hun paarden en eten voor de soldaten. Er moest een burger meekomen naar de burgemeester en secretaris voor bevelschriften voor al het nodige te kunnen aanslaan.
Op maandag 10 oktober trok een groot Duits leger van Rollegem naar Bellegem.
In Kortrijk kwamen ze van langs alle kanten op de markt.
De laatste trein met Belgische soldaten was die zelfde dag uit Kortrijk vertrokken.
In Bellegem moesten de Duitsers overnachten, alle winkels werden leeggeplunderd, de paarden hadden hun logement in de kerk.
Zeer vroeg in de morgen van zondag 30 augustus, passeerde er een Duitse Zeppelin
In de namiddag, van die zelfde dag, was er brand op de hofstede van Weduwe August Everaert te Tombroek.
Op het einde van de maand oktober, kwam de eerste inkwartiering van het paardenvolk? Van dan af zijn er altijd soldaten hier geweest.
Zij eisten al de koeien en zwijnen op die zij dan zeer dikwijls ter plaatse afmaakten.(Sloegen)
Keizer Willem was op 1 november te Kortrijk.
De eerste bommen die te Kortrijk vielen was op de vlasmarkt en dit op 5 november.
Hierbij werden twee Bellegemnaars dodelijk getroffen; Petrus Vanhuysse rentenier en Célina Vanhoenacker, echtgenoot van César Declercq 40 jaar.
Georges Vanhoosthuize, Rollegemnaar werd hierbij gekwetst.
Op iedere gemeente werd een Kommandatuur ingericht, zo ook te Rollegem, eerst bij Charles Christiaens in de Tombroekstraat en deze werd later overgebracht naar het gemeentehuis.
De vliegkunst ontwikkelde zich snel en het afweer werd ingericht.
Gedurende de winter werd op iedere gemeente een bevoorradingcomité ingericht, dit werd bevoorraad door de verenigde -staten van Amerika en Spanje waar de bezetter niet mocht aankomen. Alle landbouw opbrengsten werden door de bezetter opgeëist.
Door dit alles werd de sluikhandel ingericht.
In 1915 werd het etappen gebied opgericht, die Kortrijk omvatte en alle gemeenten in het rond. In Gent was de Koop kommaduur, Rollegem, Bellegem, Aalbeke en Marke werden in het generaal gouvernement ingedeeld onder Doornik.
Brussel was de hoofd kommaduur. Niemand kon nog weg zonder geldig pasport.
Later werd Kotrijk afgezet met versperring van stekkerdraad van minstens drie meter hoog. Er was een ingang langs de zijde richting Rollegem aan het “Kanon”.
“Feldgendarmen” stonden de wacht ook een ingang aan de Verhuelaan.
Maandelijks werd er controle ingericht voor alle weerbare mannen.
In 1916 werd er een vereniging gesticht onder het beheer van Alois D’Hooge hoofdonderwijzer en Gaston Vandeghinste gemeente secretaris. De bedoeling was, maken van elektriciteit, aangezien er geen petrol meer was, de mensen moesten zich verhelpen met carbure, smoutlicht en zelfgemaakt gas.
Een motor van 40 pk(paardenkracht) werd aangekocht en geplaatst achter de wagenmakerij van August Hansens. De leiding was in handen van Jules Depreester.
Een geldig pasport werd bekomen om het nodige te gaan afhalen naar Vichte, door verscheidene landbouwers.
Op het einde van 1916 werden de eerste opeisingen gedaan om achter het front te gaan werken(in Verdun) Veel mensen zijn er bezweken door de zware arbeid en ondervoeding. Veel voedsel werd van hieruit verzonden, met kleding en eetwaren maar kwam zelden ter bestemming.
Dag en nacht werd er geschoten met zwaar geschut.
Er was van alles een tekort, de sluikhandel vierde hoogtij.
In 1917 en 1918 werd het operatie gebied en was er wekelijks controle, niemand mocht de gemeente verlaten.
René, Joseph Vandevijvere werd op 27 januari 1917 door de Duitse wacht dood geschoten, toen hij vluchtte van de hofstede van Henri Maes in de Knockstraat naar de tramstatie van Bellegem, waar hij woonde.
In de maand juli van het zelfde jaar, gedurende een controle, werden een vijftigtal opeisingen gedaan, en aangeduid om twee dagen later naar de kommadatuur te komen, doch er kwamen er slechts 2à3 zich te melden. De gemeente werd gestraft niemand mocht nog op straat voor acht dagen, men kreeg een uur vrij voor het hoogst nodige te doen.
Sommige ouders werden opgehaald tot hun zoon hem kwam aangeven. De ouders werden ondergebracht in het huis Depraeter, nu de beenhouwerij Vandevenne.
Zo zijn er een dertigtal zich komen aangeven. Ze werden overgebracht naar Geluwe, waar ze in barakken logeerden, ze werden verplicht aan het front te werk gesteld.
In september werden er nog opgeëist om te gaan werken naar Marke, deel in het station en deels in de pannenfabriek, deze konden dagelijks heen en weer gaan , van het werk naar huis en omgekeerd.
Alle ambachtslieden van de gemeente werden in het station te werk gesteld. Zo wel Russen of Italiaanse krijgsgevangen werden er te werk gesteld, ze waren allen uitgehongerd, z g zouden ze vechten voor een stuk zeep.
Na vijf à zes weken moesten drie Timmermans naar de hofstede van Vandaele, ze moesten de schuur ombouwen tot kazerne.
In de boomgaard van Leon Debaere (nu Autobaan achter de hofstede van Vandaele ’s hof) werden twee houten barakken geplaatst, ook metsers met hun dienders waren er tewerkgesteld, onder leiding van de Duitse wacht.
In het eikenbos gelegen aan de Segersweg, werden bomen afgezaagd, de stammen voor planken en de kronen om te verbranden, dit laatste werd verdeeld door het comité.
In het zelfde jaar was ieder gezin verplicht het koper in te leveren
In 1917 kwamen de Verenigde- Staten in oorlog
In oktober 1917 werd de kommandatuur van het huis Charles Christiaens overgebracht naar het gemeentehuis.
In de Rijselstraat te Kortrijk werden opnieuw bommen geworpen
In maart 1918 een groot offensief op de Kemmelberg.
In de gemeente werden zeer veel huiszoekingen gedaan, en alles aangeslagen wat diende ingeleverd te worden, dit gebeurde door een Duitse boersoldaat “Flikkie “genaamd. Hij werd daarbij geholpen door een andere soldaat bijgenaamd de “Koperdief”
Alles moest ingeleverd worden op het gemeentehuis.
De eerste Engelse soldaten werden gemeld op zaterdag 16 oktober 1918 op de Knok. Kort daarop schoten de Duitse soldaten, welke zich terug trokken naar Kluisbergen, van op Tombroek, er vielen er soldaten en paarden. Deze werden begraven op het kerkhof van Rollegem, zicht op de Tombroekstraat, ongeveer ter hoogte van de woning nu apotheek.
We kregen informatie van overgrootvader Emiel Derdeyn, vader van Jules den drukker.
Hij was gehuwd met Marie-Sidonie Vancaeneghem.
Geboren te Zececote den 30 oogst 1860 en is godvruchtig overleden te Rollegem den 14 mei 1937
Lid van alle godvruchtige Genootschappen; Koster te Rollegem sedert 28 november 1885.
Ontvanger van het armbestuur sedert 19 augustus 1894.
Gemeenteontvanger sedert 16 september 1896.
We mochten meekijken in de zakagenda en we onthouden er van het volgende:
3 oktober 1918: Grote controle in Beaucarnes weide.
4 oktober 1918: al de koeien en zwijnen weg.
15 oktober: 2 Duitse soldaten op het kerkhof begraven
De muziekanten werden gevraagd om op maandag 26 oktober de Engelsen tegen te gaan tot aan “De Lampe”
Op maandag 11 november werd de wapenstilstaand gesloten.
In 1918 waren er 56 sterfgevallen ten gevolge van de Spaanse griep
In 1919, 42 en in 1920, 40 allen ten gevolge van de Spaanse griep.
Zes inwoners van de gemeente zijn niet teruggekomen met name; Ze waren de civielarbeiders: Leopold Desfossez, Alois Devos, Denis Desmet, Cyriel Libeer, Hector Van Cauwenberghe en Remi Cosaert.
Burgerlijk slachtoffer; Gaston Deconninck.
We konden putten uit eigen archief, en danken hen die ons verder helpen
Paul Desfossez:
Echtgenoot van Mathilde Solle
Gesneuveld te Amermont (Frankrijk) op 16 maart 1917
Alois-Cyrille Devos:
Zoon van Frederick en Theresia Pattyn Echtgenoot van Aline Vanhaezebrouck. Hij werd geboren te Winkel St. Elooi den 9 Augustus 1891.Door de Duitse Overheid werd hij overgebracht naar Frankrijk als op geëiste Burger Arbeider
Den 2 december 1916 na een pijnlijke ziekte overleed hij er te Bouligny(Frankrijk) op 4 april 1917Op vreemde grond rust nu het ontzielde lichaam.
Aan het kapelletje van boer Ginste in de Bellegemseweg.
En toch bracht de oorlog ergens een sprankeltje hoop. Op 13 mei1917 verscheen De Maagd Marie te Fatima aan drie kinderen. Het gebeurd maandelijks tot 13 oktober. Ze zegt:” Ik ben Onze-Lieve- Vrouw van de Rozenkrans” en verteld erbij “ De oorlog loopt af en de soldaten kunnen binnen kort weer naar huis”.
Ze voorspelde dat het niet lang zou duren eer er weer een oorlog kwam(1940/1945) Dat Rusland de wereld veel kwaad zou berokken, maar zich zal bekeren. Een derde geheim waarover veel geruchten zich voordeden is nog steeds niet bekend.
In het dal van Cova da Ivia was die dag 13 oktober 1917 reeds drie maand vooraf een wonder voorspeld, het was aangekondigd tegen de middag.
Het regende pijpenstelen, om half twee stonden de mensen klets nat op het punt om weg te gaan. Toen plots een van de kinderen met name Lucia uitriep “Daar gaat ze! Kijk naar de zon! Daar gaat ze!
Uren liggen wachten!
Duizenden mensen waren aanwezig. De regenwolken rond de zon gaan uiteen. De zon begon als een tol rond haar as te draaien. Na drie minuten stopte het fenomeen, het herbegon, het stopte opnieuw, de zon viel zigzaggend naar de aarde. Ze verheft zich opnieuw en nam haar normale positie terug aan. De massa welke aanwezig was dacht dat de wereld verging. Het hele zonnewonder heeft 12 minuten geduurd.
Van de opgeëiste kennen we helaas geen namen( wie kan ons helpen?)
“Nooit meer oorlog” in alle talen staat het geschreven op de Yzertoren”REMEMBER”de herinneringen in leven houden. Dat is de opdracht dat we als jeugd meekregen, maar eerst moeten we weten wie waren ze, wat was hun opdracht in dat grote oorlogspel.
In de zomer van 1920 (28/6/1920) werd het H.Hart beeld geplaatst als oorlogsmonument.
Men kon de keuze maken tussen een onbekende soldaat of het H. Hart. Rollegem koos voor het H. Hart van Jezus,
In die tijd was dit het symbool van de bescherming der gemeente, hoe groot was toen de bewondering van iedere gelovig mens, het vertrouwen dat men toen stelde was onmetelijk. Men wijde zelf het dorp toe aan het H. Hart, nu is dit voorbij, of de soldaat beter zou tot zijn recht gekomen zijn laten we in het midden. De vraag is alleen wil men onze helden nog erkennen? Ieder jaar werd er een grote herdenking gehouden, voor zij die vochten voor onze vrijheid, ons welzijn!
De namen van de gevallen soldaten werden er in gebeiteld:
Désirè Beyls- Honoré D’Hooghe- Alfons Corsellis - Edmond Dendievel – Maurice Carette – Henri Van De Maele – Oscar Demuynck – Aloise Verfaille – Camiel Sagaert – Alfons Castelain – Ernest Rondaert – Jerome Barbe
1916 opgeëist naar werkkampen van Sedan
Adolf Maes wonende in de Tombroekstraat 293 samen met zijn zoon overgebracht waar hij 22 maanden verbleef en waar hij de grootste ontberingen kende
Het vorstelijk antwoord was neergepend” Langs België komt men niet door…” De noodklok luidde: ’t vaderland was in gevaar.
In alle gemeenten werden d’ inlijvingsbrieven besteld: “ te wapen, te wapen” ’t vredeswerk viel stil en…” vaarwel vader, moeder, broers en zussen
Vaarwel en tot binnen kort …….
Barbe Jerome: geboren te Rollegem 1894/ 07/11
11 Linie Hoogstade21 april 1915 Aldaar was een militair veldhospitaal en is er nu een militaire begraafplaats. Adres Brouwerijstraat , Hoogstade Alveringem( West-Vlaanderen)
Hij was de zoon van Jules en Bertouille Marie Nathalie
Doodsoorzaak: verwondingen ingewanden doorboord van kogel
Plaats van herbegraven/ De Panne, Kerkstraat Militaire begraafplaats. Graf A 187 www.wardeadregister.be
Graad soldaat tweede klasse mil 1914
Stamnummer 111/61024/2205
eenheid 11 Li 3/2 (10 CIE) -C.T.3.D.A.
aldaar een alhier ze trokken op …. De strijd was bloedig….de weermannen stonden in ’t vuur en ’t huis bad men om bescherming.
En als er een woordeken nieuws kwam, het deed zo een deugd…. Doch de snode vijand beukte dieper en dieper in… De soldaten kwamen over hun gemeente om de frontlijn aan de IJzer te verleggen en elkeen vroeg achter zijn eigen volk.
Honoré-Joseph-Antoine D’Hoohge
Zoon van Aloise en Pauline Hostins
Geboren te Rolleghem op 14 februari 1890
Soldaat van het 2de Jagers te voet in Mons
Gekwetst op het veld van eer in een gevecht D’Eppeghem op 28 augustus 1914
En aan de verwondingen overleden op de 12 september 1914
Na zijn overlijden werd hij de volgende dag reeds ter aarde besteld op de stedelijke begraafplaats van Brussel te Evere. Ligging van het graf : Perk 14, terrein 1.2de graf.
Alfons Corsellis gevallen op het veld van eer
geboren te Rollegem 10/4/1893
zoon van Henri en Rosalie Defruitier
2de Jagers te voet
Gesneuveld te Eppeghem 12september 1914
En onzen Alfons, Désiré,Henri, enz. “Hij zal wel achter komen” men hoopte en wachten, doch zie de vijand
rukte binnen en met een barbaarse dwingelandij van meer dan vier jaar werpt hij sluier en nevel over alle inlichtingen, en laat onzekerheid het menselijk hart beangstigen.
Vandevenne Geboren te Rollegem den , 12 november 1890 Overleden in het krijshospitaal te Antwerpen den 5 oktober 1914 Soldaat Bij het 3deregiment jagers te voet.
Hij was van vak kuipenmaker
Voor hun beiden werd een doodsprentje uitgeven zoals hier bijgevoegd, men kon er op terug vinden, dat beiden, vol van plicht en heldenmoed, U brengt gans Rollegem, den rouw en zegegroet, in rouw, omdat gij beiden als enig kind, met mannenkracht moest schragen.
Doch zege roep, van plichtbesef en moed den koepel draagt en spant van weidse wereldroem van kleine Belgenland. Volgens www.wardeadregister. Begraafplaats Schoonselhof ST. Bernardsesteenweg /Krijgslaan Wilrijk Graf N° L-19-17 AN-BE
Klik op memorial, zoek onder namen de s en je krijgt de foto van Van de heer Roland Bruneau wie we zeer dankbaar zijn voor zijn medewerking
Volgens www.wardeadregister. Avon (Frankrijk) overleden 29/05/1916 begraafplaats Avon- les Roches ( Frankrijk)
Alphonse Castelain
Zoon van Auguste en van Eugenie Stichelbout
Geboren te Rolleghem op 24 februari 1886
Soldaat van het 9de Regiment voetvolk
Krijgsgevangen genomen, door onmacht en naar Duitsland gevoerd
in 1914. Hij stierf een heldendood op 9 februari 1917.
Hij werd op een Katholiek Kerkhof begraven te
Nieder Sproekhovel (Westphalie)-n° 57, sectie 6 13 februari 1917
Volgens www.wardeadregister.be overleden in krijgsgevangenschap 02//09/1917 begraafplaats leopoldsburg
Ernest Rondaert.
Zoon van Jean Baptiste en Marie Sidonie Lamotte
Broer van Camille
Geboren te Rolleghem den 28 februari 1894
Soldaat bij het 2de Regiment Carabiniers
Gesneuveld op het veld van eer te Langemarck
Den 28 september 1918 op de eerste dag van het offensief en volgens www.wardeadregister.be
begraven te Houthulst. Poelkapellestraat Graf J 381
Overlevenden Oud-strijders 1914/1918
In 1931 overleed de heer Henri Bonte, burgemeester van Aalbeke
Hij was te Rollegem geboren op den 28 februari 1851. Hij was vereerd met het burgerkruis van eerste klas.
De Gouden medaille van de kroon orde en de herinnering medaille van 1914/18
Jules-Henri Vandekerkhove geboren te Dottenijs op 8/12/1882 overleden te Rollegem op 12 maart 1977. Hij was gehuwd met Celina Schoore, vader van Basile.
Was stichter en voorzitter N.S.B. 1914- 1918 afdeling Rollegem.
Vereremerkt met verscheidene militaire en burgelijke eretekens
Jules-Joseph Ferlin geboren te Marke 4 augustus1880 en overleed te Rollegem 25 juni 1937.
Hij was de echtgenoot Irma Roelstraete
Hij was bestuurslid van den oud-strijdersbond V.O.S.
Vereerd met de Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-1918, de zegemedaille, het Yzerkruis en het Oorlogskruis met palm
Justin-Germain Lemahieu geboren te Hazebroek op 15 juni 1889 en overleden te Rollegem op 15 november 1942. Hij was gehuwd met Rachel Olivier.
Rollegem soldaat 8 ch. fr.,(frontstrepen ) 1 ch. bl.(kwetsuurstrepen) opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 35-36 blz. 309 10 linie J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Emiel-Nestor Leman werd te Rollegem geboren op 15 augustus 1896 en overleed op 11 januari 1951te Kortrijk. Hij was de zoon van Jerom en Elviere Delabie
Oorlogsvrijwilliger 1914-1918 – Lid van N.S.B. Rollegem.
Ridder in de Leopoldsorde met zwaarden Oorlogskruis met palm- Yzerkruis
Medaille van den strijdervrijwilliger- Zegemedaille – Overwinningsmedaille
RemieGermain DeGraeve hij werd geboren te Meulebeke op 23 juni 1893 en te kortrijk overleden op 31 Augustus 1956. hij was gehuwd met Julienne Deprez.
Oud-strijder 1914/1918.
Desire Holvoet echtgenoot van Margueritte-Loiuse Malfait. Geboren te Rollegem op 10 maart 1897 en overleden te Kortrijk op 1 maart 1959
Weggevoerde – Civilarbeider 1914- 1918
Hippoliet Buyse geboren te Harelbeke op 4/5/1885 en te Rollegem Overleden op 31 augustus 1960 Oud-strijder 1914-1918. hij was gehuwd met Elisa D'Haene.
Ridder in de Kroonorde – vereerd met de medaille van Leopold II – Yzerkruis
Alfons – Jozef Hinnekens was weduwnaar van Elodie Weedaeghe. Hij werd geboren te Bellegem op 20/5/1888. Hij overleed te Rollegem op 16 mei 1961 Oud-strijder 1914 -1918
Vereerd met het militair Ereteken met palm – Oorlogskruis met palmen
IJzermedaille – Zege- en Herinneringsmedaille
soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 34- 35 blz.422 5de Artillerie jpg
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis 2de klasse (art 4) P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Marcel Liefooghe echtgenoot van Victore vermaut. Geboren te Bikschote op 13/1/1896 en overleden te Moeskroen op 24 juli 1970Oud-strijder 1914-1918
Vereremerkt met verschillende militaire en burgerlijke eretekens
Jules Kinds weduwnaar van Irma Olieux. Geboren te Bellegem op 20/12/1893 en overleden te Rollegem op 26 augustus 1966 Oud-strijder 1914-1918
Charels – Louis Haemers weduwnaar van Leonie Desmet. Geboren te Marke op 13/5/1877 en te Moeskroen overleden op 8 april 1967 Z.A.B. 1914-1918
Jozef – René Lepoutre Geboren te Rollegem op 26 februari 1886 en er overleden op 28 maart 1976 hij was weduwnaar van Leoni-Marie Waelkens. begraven op het ereperk rij 1
Civilarbeider 1914-1918
Ziekenoppasser (infirmier)
Overleden in het militaire hospitaal (milt) mei 1916.
Emiel- Joseph Deleplancke geboren te Rollegem op 25/7/1882 en er overleden op 10/6/1946 hij was de weduwnaar van Maria Callens . Oud- strijder 19/14/1918
Gaston Van De Ghinste geboren te Rollegem op 12/10/1868 en er overleden op 23/7/1925 hij was gehuwd met Laura Seynaeve. Hij was de zoon van Charel en Eulalie Duthoit. Oud- strijder 19/14/1918
Irenée Vansteenkiste geboren te Rollegem op 21/2/1892 en overleden te Menen op 24/4/1965 gehuwd met Sarra Coussement. Oud- strijder 19/14/1918
Jules- Henri Ghyssel geboren te Rollegem op 6/9/1879 en te Rollegem overleden hij was gehuwd met Julia Delecluse. Oud- strijder 19/14/1918
Karel –Barthélemie Millecamps geboren te Rollegem Op 31/1/1889 en overleden te Kortrijk op 14/3/1979 , was weduwnaar van Maria Vanhessche. Oud- strijder 19/14/1918
Remi- Frederick Castel geboren te Rollegem op 19/2/1886 en overleed te Rollegem op 26/1/1966 gehuwd met Celine Lefebvre . Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk in rij 4.
Robert – Maurice Soens geboren te Rollegem 8/6/1892 en overleed te Kortrijk op 24/4/1973 hij was gehuwd met Valerie Bauwens. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 4.
Remi Verfaille geboren te Rollegem op 16/5/1891 en overleden in 1969. Hij was gehuwd met Marie Leveugle. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 1.
Emiel Vanhonacker geboren te Rollegem op 21/9/1899 overleden in 1982. Gehuwd met Germainne Maes. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 3
Camille Bauwens geboren te Rollegem 20/5/1875 en overleden 1967 gehuwd met Marie Devos. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 1.
Ernest Demeyere geboren te Rollegem op 12/2/1888 en gehuwd met Elodie Goossen. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 4.
Joseph – Louis Demeyere geboren te Rollegem op 15/5/1896 en overleden in 1984. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 3.
Gerard Verfaille geboren te Rollegem op 12/6/1899. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 4.
Leon Vercruysse geboren te Grammene op 11/1/1888 en is overleden in 1972 hij was gehuwd met Emerence Vanden Heede ligt begraven op het ereperk rij 4
Prudent Bulcaen geboren te Bellegem op 4/5/1898 overleden in 1968 was gehuwd met Célina Laebens ligt begraven op het ereperk rij 1
Julien Beyls geboren te Deerlijk op 9/6/1894 en overleden in 1971. Hij was gehuwd met Julia Pauw, ligt begraven op het ereperk rij 1
Julien Verschelde geboren te Bellegem op 16/1/1897 is overleden in 1970 en was gehuwd met Marie- Madeleine Vermeulen. Ligt begraven op het ereperk rij 1
Henri Vanoverberghe werd geboren te St Denijs op 4/3/1891 en is overleden in 1982 hij was gehuwd met Godelieve Withouck. Ligt begraven op het ereperk rij 3
Hector – Julien Nottebaert geboren te Kortrijk op 7/11/1897 en overleden in 1983 was gehuwd met Zoë Vervaeke. Ligt begraven op het ereperk rij 3
Georges Malfait Geboren te Deerlijk op 6/12/1899 en overleden in 1972 was gehuwd met Rachel Demets. Ligt begraven op het ereperk rij 1
Gaston Leveugle geboren te Moeskroen op 11/7/1898, overleed in 1968. Hij was gehuwd met Zulma Sabbe. Ligt begraven op het ereperk rij 4
Camiel- Juliaan Deruyk geboren te Kortrijk op 17/5/1893 hij overleed te Rollegem op 28/10/1949 en was gehuwd met Irma Roman
Albert Anseele werd te Kortrijk geboren op 26/6/1879 en overleed te Rollegem op 22/4/1948 hij was gehuwd met Leonie Bultiauw
Alberic-Henri-Louis Moreau hij werd geboren te Waregem op 6/12/1879 en overleed te Rollegem op 11/3/1947. Hij was gehuwd met Alida Catteeuw.
Leonard Vinckier werd geboren te Roeselare op 10/11/1884 en overleed te Rollegem op 2/12/1944 . Hij was gehuwd met Francisca Zuchorska.
Jules Joseph Ferlin Geboren te Marke 4/8/1880 overleden te Rollegem 25/6/1937 Irma Roelstraete.
Pierre –Joseph Vanderghinste Geboren te Bellegem 9/9/1982 overleden te Rollegem 20/12/1988 weduwnaar van Aria Hondekijn.
Remi Decock Geboren te Ingooigem en overleden te Herseaux op 1/2/1979 weduwnaar van Célina Gilbert en echtgenoot van Andrea Dendievel Ligt begraven op het ereperk rij 3.
Jules- Henri Vandekerkhove geboren te Dottenijs op 8/12/1882 en overleden te Rollegem op 12/3/1977 hij was weduwnaar van Celina Schoore. Ligt begraven op het ereperk rij 3.
Achiel – Henri Lesaffre geboren te Aalbeke op 18/12/1885 en overleden te Kortrijk op 22/11/1975. Hij was weduwnaar van Silvie Salembier. Ligt begraven op het ereperk rij 1.
Camielle Deschrijver geboren te Gyverinhove op 23/8/1983 en overleden te Kortrijk op 18/11/1975. Hij was weduwnaar van Clemence Geeraert. Ligt begraven op het ereperk rij 4
Alphons Barbe geboren te Bellegem op 3/3/1882 en overleden te Rollegem op 13/6/1951 .Hij was gehuwd met Esther Thijs.
Hippoliet Buyse geboren te Harelbeke 4/5/1885 en overleden te Rollegem op 31/8/1960. Hij was gehuwd met Elisa Dhaene.
Cyriel Cardon geboren te Marke 16/12/1879 en overleden te Rollegem op 20/5/1962. Hij was gehuwd met Fanny Vanneste.
Kamiel Rondaert Geboren te Bellegem op 7/3/1889 en overleden te Rollegem op 17/1/1966. Hij was gehuwd met Marie Van Assche . Hij was begraven op het ereperk, zijn graf werd weggenomen.
Maurice Vleriq werd geboren te Bellegem op 30/7/1892 en hij overleed te Harelbeke op 8/4/1974 hij was weduwnaar van Madeleine Pamelaere. Ligt begraven op het ereperk rij 4
Gaston Holvoet werd geboren te Kuurne op 2/3/1893 en overleed te Kortrijk op 19/4/1973 . Hij was weduwnaar van Maria Droullon
Alfons Vangheluwe geboren te Bellegem op 21 september 1893 overleden te Kortrijk 14/10/1955 hij was weduwnaar van Madeleine Catteeuw oud-strijder 14/18
Ridder in de orde van Leopold II met zwaarden, Yzerkruis, oorlogskruis, Madaille van Koning Albert Overwinningmedaille, Vuurkruis, Goudenmedaille van Burgelijke beschrming en Erekruis van nationale strijdersbond
Jerome-Richard Yserbyt geboren te Bellegem op 27 januari 1883 en overleden te Rollegem op 26 februari 1949. Hij was echtgenoot van Maria Vanneste oud-strijder 14/18
Leon-Ernest Maertens geboren te Aalbeke op 19/februari 1894 en overleden te Rollegem op 6 oktober 1962. Hij was de echtgenoot van Flore Basyn Oud-strijder 14/18
Vanhoenacker Gustave geboren te Harelbeke 12/06/1899 en overleden te Moeskroen 27/02/1978 gehuwd met Germaine Lamotte.
Camiel Bauwens overleden op 15 februari 1967 Civilarbeider 1914 -1918 x
Remi – Robert Verfaille overleden op 30 november 1969 Civilarbeider 1914-1918
Gaston Holvoet Overleden op 19 april 1973 Oorlogsinvalide – Vuurkruiser 1918-1918
Robert – Maurice Soens overleden op 22 april 1973 Oud-strijder – Vuurkruiser 1914-1918
Vereremerkt met verschillende militaire en burgerlijke eretekens
Lid van de N.S.B. Rollegem
Remi – Frederic Castel overleden op 26 januari 1966 Oud-strijder 1914-1918 x
Groot- InvalideVereremerkt met talrijke eretekens
soldaat milicien 8 frontstrepen 1 kw. Str. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 399 3de J.T.V. (jagers te voet)
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Militaire medaille 2de klasse (art 4) P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Maurice Vlericq overleden op 8 april 1974 Oud-strijder – Vuurkruiser 1914-1918
Vereremerkt met het Oorlogskruis met palm IJzermedaille – Zege- en Herinneringsmedaille.
Het ereperk van Rollegem
Florimond –Jozef Libeert overleden op 26 december 1975 x
Weggevoerde van de Oorlog 1914-1918
Julien – Henri Verschelde overleden op 31 oktober 1970 Weggevoerde 1914-1918
Remi Decock overleden op 1 februari 1979 Oud-strijder Vuurkruiser 1914-1918x
Vereremerkt met verschillende militaire en burgerlijke eretekens
Lid van de Militaire Verminkten 1914-1918 Lid N.S.B.
Karel – BarthélemieMillecampsOverleden 13 maart 1979 Oud-strijder- Krijgsgevangene 1914-1918 x
PetrusVanderginste geboren op 9 september 1892. Op 22 jarige leeftijd werd hij opgeroepen om zijn dienstplicht te vervullen Ingelijfd bij het 1ste artillerie via Mechelen naar Namen. Bij het uitbreken van de oorlog had hij nog 13dagen te kloppen toen de Duitsers het land binnen vielen. Daardoor heeft hij nog vier jaar lang in de modder van de ijzervlakte geploeterd. In november 1919, één jaar na de wapenstilstand en na de “Rijnbezetting” te hebben meegemaakt, werd hij gedemobiliseerd.
Hij was houder van het oorlogskruis met palm, het ijzerkruis, de zegemedaille en de herinneringsmedaille 1914/18 hij overleed in december 1988
M.D.L. 8 ch. fr. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 336 10de Artillerie J.P.G. met foto.
In maart 1912 vertrok hij naar Mechelen om zij dienstplicht te vervullen toen hij nog slechts dertien dagen moest doen brak de oorlog uit. Hij werd gemobiliseerd naar Luik.
De Duitsers rukten op en ze werden naar Namen gestuurd. Van uit Namen werden ze te voet naar de Franse havenstad La Havre gestuurd Ze marcheerden elf dagen lang van 3uur ’s morgens tot 10uur ’s avonds. Ook dat was nog niet de eind bestemming.
Van uit La Havre per schip naar Zeebrugge om dan per spoor naar Kontich en St-Niklaas om ten slotte via Brugge naar het front aan den IJzer te verhuizen.
Het was daar dat hij voor de eerste maal naar den vijand schoot, die zich verschanste in de toren van Diksmuide.
Een grote opluchting was het bij hem toen hij achter de frontlinies twee vroeger vrinden tegen kwam, namelijk Briek Bettens en Fonske Barbe.
Zeven jaar en acht maanden was hij soldaat en had slecht tweemaal naar huis mogen komen.
Het duurde tot 1919 voor hij van het leger ontslagen werd.
Ondanks de zware oorlogsjaren werd Pierre toch meer dan 90 jaar oud. Hij was de laatste oud-strijder van 1914/18 hier te Rollegem
Verklaring: P. staat voor onderscheiding met “Palm”
“Fronstst.” En “kw. Str.” Staan voor afkorting van frontstrepen en kwetsuurstrepen. In het Frans zijn dit ch.fr. en CH. bl.
J.T.V.: Jagers te voet.
Commeijne Hector soldaat 7 frontstrepen 1 kw. Str. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 399 3de J.T.V.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
Herinnermedaille 14/18
Dejonghe Alfons Rollegem brigadier 2 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 65 1st. Art. J.P.G.
IJzerkruis
Zegemedaille
Herinnermedaille 14/18
Dornez Louis Rollegem soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz.79. 1ste genie J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Dubrul Maurice Rollegem soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz.70.7de artillerie J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Ghijssel Jules Rollegem soldaat 8ch. fr., 2 ch. bl. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz.395 3de jagers te voet met foto
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Militaire medaille 2de klasse (art 4) P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Maertens Leon Rollegem Brigadier 7 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 338 10de Artillerie J.P.G.
Oorlogskruis
Herinneringsmedaille 14/18
Samijn Jozef Rollegem korporaal 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37- 38 blz. 640 Gezondheidsdienst J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Militaire medaille 2de klasse (art 4) P.
Herinneringsmedaille 14/18
Vermeld in boek 37 blz. 653 en ook in 38/39 blz. 654.
Van Daele Achille Rollegem opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 35- 36 blz. 640 2de grenadiers
Van Gheluwe Alphons Rollegem soldaat 7 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 400 3de jagers te voet J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
IJzerkruis
Herinneringsmedaille 14/18
Vermeulen Jules Rollegem. 484 2de Grenadiers, zonder verder vermelding.
Yzerbyt Jerome Rollegem soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 522 1ste gidsen J.P.G. met foto
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
IJzerkruis
Herinneringsmedaille 14/18
Beyls Julien Rollegem soldaat 7 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 34- 35 blz. 493. 2de grenadier jpg
Oorlogskruis bronzen leeuw
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Deruyck Camiel Rollegem soldaat 8 1 kw. Str. frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 34- 35 blz.77 . 7de artillerie jpg
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
IJzerkruis
Herinneringsmedaille 14/18
Camille Leplae geboren 1890 overleden 1980 begraven op het kerkhof te Rollegem.
Oud-strijder 1914/1918
Ere gemeente secretaris.
Was gehuwd met Flore Desmet geboren 1892 en overleden 1984.
We weten niet of deze lijst nog moet aangevuld worden, indien er zijn die nog namen kennen laat het gerust weten, we vullen aan.
Het is zeker niet de bedoeling om mensen te kwetsen, het is zeker niet moedwillig, we verontschuldigen ons indien ze niet vermeld zijn.
Mijn grootvader welke 3 jaar soldaat en vier jaar aan het “westelijkfront” 1914/18 was, vertelde daar niets over, hij mompelde, “de helden die zij er gebleven”! Wij hebben geluk gehad!
Zij die de grote verhalen vertelden waren meest de mensen die het gelezen hadden of hadden van iemand die het gehoord hadden een blinde welke het gezien had.
Kun je het iemand kwalijk nemen! Op het ministerie van “landsverdediging” deed ik navraag over de heldendaden van mijn grootvader, (hij kreeg er voor medailles maar wat heeft hij gedaan?) met nog andere vragen erbij. Juist die vraag krijgt nog geen antwoord! Maar hoe wil je dan dat er over gepraat wordt! Iedere dag is er ergens oorlog! Het is zo mooi in al talen te schrijven: ”Nooit meer oorlog”!
Maar gelooft het, als jullie die het mee gemaakt hebben, zwijgt!
Wij kunnen het niet weten als Julie zwijgen
Zwijg niet lager, doe het in naam van al de mijnen!
Om helden te vinden moet je niet veel inspanning doen, ga in den westhoek bezoek Ieper, “Flanders field” Engelse, Amerikaanse begraafplaatsen, overal liggen ze verspreid.
Doe eens de moeite om een Oud-strijders, men noemt ze veterane, op te zoeken op de kerkhoven, of begraafplaatsen, ja mijn grootvader zei “Helden zijn daar gebleven” Wat is er van hen gebleven, met welke eerbied worden zij nog omringt, wat doet men voor hen, zullen we ook voor hen herdenkingen houden, hun graven verder onder houden. We komen er op terug aan het einde van ons verhaal.
Want Ook de gruwel van de tweede wereld oorlog is hier niet zonder helden voorbij gegaan.
Ook hun namen werden toegevoegd om ze nooit meer te vergeten.
Het eerste teken dat we vermelden, herinnerd u nog bij de aanvang de eretekens van mijn grootvader :
Werd toegekend aan de militairen die tussen 1 augustus 1914 en 11 november 1918, effectief deel uitmaakten van de Belgische strijdkrachten
De 18 daagse veldtocht
Juliaan Wyffels in de volksmond Gerard. In 1935 vervulde hij zijn militaire dienstplicht en in 1939 werd hij gemobiliseerd. Bij de capitulatie was hij in Handzame gestationeerd.
Mabbe Joris Geboren te Wielsbeke en te Rollegem gehuisvest Plaats 8
Hij heeft tussen 1940 en 1945 in het Belgische leger gediend. Hij werd niet krijgsgevangen genomen, maar is wel oorlogsinvalide ten gevolge van verwondingen op gelopen strijdende in een eenheid van de Duitse weermacht.
Hij bezat geen hoedanigheden van politieke gevangene, gewapende of burgerlijke weerstand, door de sluikpers of agent der inlichtingen en actiediensten, erkend bij toepassing der wetten.
Telken male de verjaardag van de oorlog in het vooruitschiet is wordt er gepraat en geschreven over den oorlog, alsof horen en zien zou vergaan. De jeugd wordt verweten niet genoeg aandacht er aan te schenken, de scholen zouden er meer les over geven. Het is zo vreselijk geweest dat er over moet gepraat worden. Maar o wee indien u aan iemand vraagt hoe hij het gemaakt heeft, bij andere was er hellende maar bij ons, wij hadden geen honger, we werden met rust gelaten. De mensen waren vinding rijk Je kunt er moeilijk bij welke ellende er geleden was.
Zo kwam een dagboek van een iemand van Rollegem, wie we 50 dagen mogen volgen vanaf vrijdag, 10 mei 1940.
Met het 57e op den dompel
1ste dag vrijdag, 10 mei 1940-
Plots komt een van de onlangs benoemde sergeanten ons wekken: “ Opstaan! Mannen er is alarm!”-”Heu!”. Roept sergeant Verhoeven, “Van Roy, jong, waarom laat die ons niet -slapen?” Hij ie oprecht kwaad omwille van zijn gestoorde nachtrust!-“ Vodden!” grommel ik op mijn beurt en draai me nog eens om? Als hij aandringt, zend ik hem wandelen met: “ Als ’t echt is, kom zeg het maar we hebben nog al den tijd!”- Maar algauw worden we gewaar dat het menens is. Gestommel in de gang paardengetrappel op de harde glibberige plaveien onder onze kamer( we slapen boven de ingangspoort) beletten ons, terug in te slapen. We gewaardigen ons eindelijk op te staan, te meer daar nu ook de adjudant, een echte kater, bijgenaamd” de man van Düsseldorf” of “ De Man met de groene ogen” ons is komen diets maken dat er een kwestie is van” er algauw te zijn!” “ Er” dat is in de kamers van onze mannen! Daar is alles in vollen gang: Matrassen wandelen op lange stelten van benen,( onze compagnie is die van de ventjes van +- 1,75m tot 1,93m) naar het magazijn toe, bedden
worden met donderend geraas tegen de muur gezet(zolang als het maar de bedden zijn!) gasmaskers worden uitgewisseld tegen nieuwe, of liever tegen minder versleten, brood wordt uitgedeeld, ook de nooit geziene noodrantsoenen, suiker en beschuiten, een doos in aluminium waarvan wij niet eens het bestaan vermoeden, enz., enz.!
Het duurt natuurlijk, spijts het “gebrul”, van de adjudant heel wat, vooraleer allen enigszins paraat staan. Gewekt rond 11/2 uur, raken we op de binnenkoer verzameld tegen 4 uur 15 of zo. Stelt u maar eventjes dit paar uurtjes voor met al dien rompslomp! Te 4u 30 de Antwerperse baan op, allemaal ezelzwaarbeladen. We zijn er echter allen zeker van: “Te middag zijn we hier terug en deze namiddag spinnen we de rest van onze dromen van vannacht kalmpjes verder af!
Op een paar kilometer van de stad horen we zo langzaamaan vliegtuigen naderen uit de oostelijke richting. Het zijn er weldra tientallen die wijd uit elkaar verspreid boven onze helmen brommen. “ Jongens, jongens” roept er iemand, “ Engeland zal iets gaan krijgen!
We houden stil te Waalhem bij een fabriek. Geweren in bundels. Rust. Soldatenrede getrouw, vallen we bij onze zware zakken neder om wat te bekomen van die lastige morgenwandeling. Het wordt 6, 7, 8, uur, als(er) opeens een van de minst slaapachtigen Komt aangedraafd met het nieuws: “We zijn in oorlog met Duitsland.” We geloven hem niet, hij is van onze compagnie, gekend om haar grappen makers, maar.. daar is de adjudant: “ Het is heel ernstig!” En hij geeft ons, zonder zijn traditioneel gebrul(wonder hoe die “beer” zo ineens getemd is) de voornaamste punten weer van wat hij op de radio hoorde. Als allen paf en onthutst staan, roept Figoureux, bijgenaamd “Figaro” van uit de laatste rij: “Dat de Duits zich maar goed vasthoud, de 7e Compagnie is daar nog”
Zie zo, dat heeft, geloof ik een beetje meegeholpen om de stemming te vormen van heel onze “bende” tot de laatste dag 5-6 weken later.
Het slechte nemen, voor wat het is, het weinige goede, dat er te vangen is, meesnappen met een: “Dat is dan weeral iets dat ze niet meer kunnen ontnemen, en dan ’s avonds slapen gaan ; als dit kan, met de enige bekommernis: “Hoe sla ik er mij morgen best door?
Nu verloopt de verdere dag in zoeken naar slaapgelegenheid, praatjes met mensen van het gehucht, luisteren naar de verontwaardigde en zelfzekere stem daar uit Brussel, een spelletje kaarten enz. Veraf wordt al eens naar een vliegtuig geschoten, tot er, tegen den avond, een rakelings boven de bomen komt geschoren, we zien een sliert zwarte rook en roepen: “ Die werd getroffen!.- Niets van!”
Het donkert en we genieten van de zwoele meiavond die, te meer daar nu Mechelen wordt gebombardeerd. Ergens rechts van St. Rombauts woedt een grote brand en we hebben de indruk dat heel de stad in vlammen opgaat. Hoe raakt in de kleine uurtjes vóór we, elk in zijn strolager, in een onrustige slaap vallen. Wanneer voelen we nog eens een bed onder onze rug?