طالقان رویای هر صاحب دل است مهر او از دل زدودن مشکل است
تاریخ طالقان به ۴۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد و آثاری از سلسله‌های مختلف پادشاهی در این منطقه وجود دارد. زبان مردم طالقان، فارسی و لهجه آنها تاتی است و تنها در دهکده میناوند، مردم به زبان ترکی سخن می‌گویند. آیین مردم طالقان تا حدود قرن سوم هجری، دین زرتشت بوده است. با ظهور اسلام و گرویدن مردم قزوین و سایر مناطق نزدیک طالقان به مذهب شافعی و مالکی، مذاهب جدید در میان آنان رونق پیدا کرد اما چون ساداتی که به طالقان
روی آوردند پیرو زیدبن‌علی‌بن‌حسین‌ابن‌علی بودند، مردم طالقان، آیین زیدیه را که حسینیه نیز نامیده می‌شود قبول کرده و به آن علاقه‌مند شدند. ظاهرا مذهب اسماعیلیه در طالقان نفوذ و دوام قابل ملاحظه‌ای نداشته است زیرا مردم طالقان، بیشتر در قلمرو نفوذ حکمرانان زیدی‌مذهب قرار داشته‌اند. به هر حال با روی‌کارآمدن صفویه و نفوذ حکمرانان سلسله کیانیه - خصوصا خان‌احمد اول که به آیین شیعه اثنی عشری معتقد و علاقه‌مند بود - از گسترش و نفوذ آیین زیدیه کاسته شد و مردم به مذهب اثنی‌‌عشری گرویدند. اکنون عموم طالقانی‌ها شیعه دوازده امامی هستند.
دسترسی ها
راه طالقان ـــ آبیک : از طریق زیدشت ـ گردنه ابراهیم آباد ـ صمغ آباد ـ زیاران . این راه تنها راه ورودی جاده ای است که از محورهای ارتباطی کرج- قزوین (بعد از کارخانه سیمان آبیک) منشعب می شود و پس از عبور از زیاران و صمغ آباد ، به طالقان منتهی می شود. راه طالقان ـــ قزوین : از طریق ناوه ـ قاضی کلایه ـ گزنه
راه طالقان ـــ قزوین : از طریق کما کان ـ کلانک ـ فشکلدره راه طالقان ـــ چالوس : از طریق جوستان ـ آسکان ـ سیاه بیشه ـ گردنه چم ـ دزد بن (دیز بن)راه طالقان ـــ تنکا بن : از طریق جوستان ـ مهران ـ گردنه صاد ـ آبگرم دهستا ن سه هزارـ درجان
راه طالقان ـــ لوراء : از طریق جوستان ـ گته ده ـ آزاد بر راه طالقان ـــ کلاردشت : از طریق جوستان ـ ناریان ـ گردنه دریچه ـدلیر
تا حدود قرن سوم هجری دین زرتشت بوده است با ظهور اسلام وگراییدن مردم قزوین و سایر مناطق نزدیک به طالقان به مذهب شافعی و مالکی مذاهب جدید در میان آنان رونقپيدا كرده اما چون ساداتی که به طالقان روی آوردهپیرو زید بن علی بن حسین ابن علی بودند آیین زید یه را که حسینیه نیز نامتد قبول نموده و به آن علاقمند گردیدند.
ظاهراً مذهب اسماعیلیه در طالقان نفوذ و دوام قابل ملاحظه ای نداشته است زیرا مردم طالقان بیشتر در قلمرو نفوذ حکمرانان زیدی مذهب قرار داشته اند . بهر حال با روی کار آمدن صفویه و نفوذ حکمرانان سلسله کیائیه خصوصاً خان احمد اوّل که به آئین شیعه اثنی عشربه معتقد و علا قمند بود از گسترش و نفوذ آئین زیدیه کاسته شد و بمذهب اثنی عشربه
سفر ناصرالدین شاه به طالقان و تالیف اولین کتاب راجع به جغرافیا و تاریخ طالقان به دستور او : ناصرالدین شاه از جمله شاهان قاجاریه بود که به سیر و سفر علاقه فراوانی داشت و به طالقان و مردم آن ناحیه عطف توجه داشته است. اسنادی در دست است که نشان می دهد برای عده ای از مشایخ طالقان از جمله شیخ علی طالقانی و میرزا محمد ولد حاجی سید حسن طالقانی مستمری برقرار نموده است.
ناصرالدین شاه به سال 1301 هجری قمری از رودبار کلاردشت به پراچان طالقان آمده و شرح این سفر در برخی از منابع آن روزگار به رشته تحریر در آمده است. از آن جمله نسخه خطی کتابخانه ملک تحت عنوان " سحر سامره و سفر ناصری " نوشته غلامحسین افضل الملک زندی شیرازی می باشدکه این نسخه منحصر در کتابخانه ملک نگهداری می شود.
اعتمادالسلطنه شرح این سفر را به دو شیوه متفاوت بیان نموده است : یکی در روزنامه خاطرات خود که در آن از سختی و صعوبت راه پیموده شده شکوه می کند و دیگری در روزنامه ایران تحت عنوان " اخبار رسمی اردوی همایونی " آورده است که بیشتر در وصف اوضاع و احوال جغرافیایی این نواحی به خصوص کوهها و یخچالهای تخت سلیمان " نضارت و خضارت و صفا و طراوت رساتیق مرغوب طالقان و کوههای سبز و خرم و هوای بغایت لطیف آن " داد سخن سر داده است. اعتمادالسلطنه در پایان این خبر می افزاید جغرافیای طالقان مفصلا نوشته شده است که ان شاء الله در نمره بعد مندرج خواهد شد و بدین ترتیب در 15 نمره دیگر روزنامه ایران کتاب جغرافیای طالقان منتشر گردید.
یک نسخه خطی جغرافیای قدیم طالقان منسوب به اعتماد السلطنه به شماره 60 در کتابخانه ملی محفوظ است . نسخه دیگر این کتاب تحت عنوان " جغرافیای قدیم و جدید طالقان و تواریخ و حکایات متعلقه " در کتابخانه وزارت دارایی در تهران بود. در این کتابخانه هشت مجموعه جلد شده از کتابها و رساله های مختلف خطی وجود داشت که همه در عهد پادشاهی ناصرالدین شاه و پس از سال 1290 هجری قمری تالیف و تهیه شده است. در آغاز و در پایان بعضی از این کتابها و رساله ها مولفان سبب تالیف را چنین نوشته اند : " به حسب فرمان ناصرالدین شاه و یا درخواست اعتمادالسلطنه ، فلان والی بر تدوین و تالیف این اثر همت گمارده اند. چون اکثریت این مجموعه در موضوع تاریخ و جغرافیای شهرها و ایالات و تعداد جمعیت و اسماء طوایف است و همه در دست اعتمادالسلطنه بوده است . لذا اغلب اهل تحقیق عصر ما که مجموعه های مذکور را دیده اند آنها را مآخذ و تقریبا اساس کار تالیف محمد حسن خان و مجلدات چاپ نشده « مراه البلدان ناصری » دانسته اند. از وقایع عهد ناصری تبعید فرهاد میرزا به طالقان است . فرهاد میرزا معتمدالدوله در نامه ای که از طالقان برای فریدون میرزا نوشته در خصوص آب و هوای طالقان می ویسد :
« متاع این ولایت (طالقان) در این هنگام سرد و روز برد و برد است. هر چه در تهران حرف است در اینجا برف است ».
فرهاد میرزا پسر پانزدهم عباس میرزا و عموی ناصرالدین شاه بود. فرهاد میرزا در سال 1271 معلوم نیست به چه علت بر حسب امر شاه به عنوان حکومت طالقان به این حدود که ضمنا تیولاو بود، تبعید می شودو و در این سال بئدن اجازه دولت از طالقان به تهران آمده و به سفارت انگلیس پناهنده می گردد. سپس در سال 1278 به حکومت لرستان و خوزستان منصوب می شود و سپس به عضویت دارالشورای کبری دولتی پذیرفته می گردد.
از اواخر دوره قاجار و به دنبال گسترش فرهنگ نوشتاری و پیدایش مکتوباتی مانند روزنامه ، وقایع و حوادث مناطق مختلف ایران ضبط و ثبت گردیده و تقریبا روشن می باشد لذا در این مقال از تکرار مجدد آن خودداری کرده و خوانندگان را با مراجعه به آنها راهنمایی میکنیم .
mai 2010 ordibeheshte 1389 taleghan ( ouchan ) ojan
rostaye ouchan dar payien taleghan .safarie emsal dar ordibehesht be iran dashtam kohhaye taleghan sabz va poor az gholhaye zibaye koohi bood tamame koohha poor az ab va khili ziba bood.
iran tabestane 1388 damaye tehran 35° MIBASHAD VA KHILI GARM BA terafike faravan maraseme doste azizeman reza ke besyar khob va mohayej baraye man ke khili az dostane ghadimi va famil ra molaghat kardam va ama taleghan ke fasle shena va mahigiri bood va havaye matboo va khonak an dar garmaye tabestan
payize 1386 rostaye ochan khaneye pedari man va tabiaate zibaye rostaye ochan ba tabiaate paeezi an loyi sar ghesmati az baghate rostaye ochan ke manzareye zibayi darad va rodkhaneye ochan ke mojavere baghe pedari man mibashad
day mahe 1387 safari be iran be modate 3 hafte baraye avalin bar bood ke norooz ra bad az 7 saal ba khanevade dar iran bodam dar in modat be taleghan ham raftam be rostaye aghchari be etefaghe mehrbakhsh va shamsi va reza tebghe mamol kenare atish ba kabab va avaze reza va koli khande va be etefaghe doste azizam ke in safar bekhatere on ham bood be ochan raftim hava sard bood dar jade barf dide mishod ke koli barfi bazi kardam va vaghti be bagh residim motevaje shodim khane ra dozd zade bad didim ke faghat dozd nabode balke rasooyi varede khane shode va hame chiz ra be ham zade atishi be pa kardim va korsi. bodan dar tabiaat rohe mara sighal midahad bekhosos taleghan
TALEGHAN 
rostaye ouchan dar payien taleghan .safarie emsal dar ordibehesht be iran dashtam 
va ama taleghan ke fasle shena va mahigiri bood va havaye matboo va khonak an dar garmaye tabestan
payize 1386
day mahe 1387 safari be iran be modate 3 hafte baraye avalin bar bood ke norooz ra bad az 7 saal ba khanevade dar iran bodam dar in modat be taleghan ham raftam be rostaye aghchari be etefaghe mehrbakhsh va shamsi va reza tebghe mamol kenare atish ba kabab va avaze reza va koli khande va be etefaghe doste azizam ke in safar bekhatere on ham bood be ochan raftim hava sard bood dar jade barf dide mishod ke koli barfi bazi kardam va vaghti be bagh residim motevaje shodim khane ra dozd zade bad didim ke faghat dozd nabode balke rasooyi varede khane shode va hame chiz ra be ham zade atishi be pa kardim va korsi. bodan dar tabiaat rohe mara sighal midahad bekhosos taleghan
