Beste Tuinclubleden. Hier lees je héél wat nieuws over de moestuin, de kruidentuin, dieren in de tuin, de vijver, ... !
18-11-2008
in de tuin
Ik mis de tuin. Ik ga naar de tuin, op krukken. Binnen enkele dagen ga ik weer aan de slag, voorzichtjes weg. Ondertussen lees ik vakliteratuur en andere.
Het verhaal van hoe de meest fundamentele vragen wat we moeten eten ooit zo gecompliceerd zijn geworden zegt veel over de institutionele imperatieven van de voedingsmiddelenindustrie, de voedingswetenschap en ahum- de journalistiek, drie partijen die veel hebben te winnen bij de wijdverbreide verwarring rond de meest elementaire vraag waarvoor een omnivoor zich gesteld ziet. maar als mensen zonder professionele begeleiding bepalen wat ze eten iets wat ze al opmerkelijk succesvol doen sinds ze de bomen uit zijn geklommen is dat niet bepaald winstgevend als je een voedingsmiddelenbedrijf bent,zonder meer fnuikend voor je carrière als voedingsdeskundige bent,en gewoon saai als je redacteur of verslaggever bij een krant bent.(Of,nu we het toch over hebben, eter?)
En dus heeft er zich, als een enorme grijze wolk, een grote samenzwering van Wetenschappelijke complexiteit boven de allersimpelste vragen over voeding zeer ten voordele van alle betrokkenen. Afgezien misschien van de beoogde begunstigde van al die voedingsadviezen: wij,en onze gezondheid en ons geluk als eters.
Het belangrijkste dat we moeten beseffen aangaande hele campagne aangaande de hele campagneom voedingsadviezen te professionaliseren is dat het ons niet gezonder heeft gemaakt. Integendeel: hebben de meeste voedingsadviezen die we de afgelopen halve eeuw hebben gekregen (en in het bijzonder het advies om de vetten in onze voeding te vervangen door koolhydraten) ons in feite minder gezond en heel wat dikker gemaakt. p 14-15
Michael Braungart (Schwäbisch Gmünd, 1958) is een Duits chemicus die als referentie geldt op het gebied van recyclage en groene productietechnieken. In zijn jonge jaren was hij een fervent activist bij Greenpeace. Braungart is samen met William McDonough auteur van Cradle to cradle: Remaking the Way We Make Things (2002). Hij gaat ervan uit dat afval als voedsel moet worden gezien; gemaakt uit grondstof, gebruikt en verterend tot dezelfde grondstof (compost). Zo zullen gebruiksvoorwerpen volledig gerecycleerd kunnen worden.
Cradle tot Cradle
McDonough en Michael Braungart, waarin ze een nieuwe visie op duurzaam ontwerpen geven. Duurzame ontwikkeling is in 1987 door de commissie-Brundtland (in het Brundtland-rapport) gedefiniëerd als de ontwikkeling waarbij de huidige generatie in haar noden voorziet, zonder de mogelijkheden daartoe voor de volgende generatie te beperken. Het streven van de cradle to cradle (C2C) visie gaat verder; het voorzien in onze eigen noden en de toekomstige generaties van meer mogelijkheden voorzien. Probeer in plaats van minder slecht, goed te zijn.
Het boek is ook in het Nederlands vertaald onder de titel "Cradle to Cradle Afval = voedsel"
Vijf stappen Cradle to cradle onderscheidt vijf stappen op de weg naar eco-effectief productontwerp:
1. Gebruik geen stoffen meer waarvan vaststaat dat ze schadelijk zijn. Voorbeelden van zulke stoffen zijn PVC, cadmium, lood en kwik.
2. Probeer, in die gevallen waarin 100 procent zekerheid over de onschadelijkheid van een product of stof niet haalbaar is, in ieder geval zo zeker mogelijk te zijn. Kies dus voor hout met het FSC-keurmerk, ook al zegt dat keurmerk niet alles over de precieze omstandigheden op duurzaamheidsgebied in het bos waar dat hout vandaan komt.
3. Stel een positieve lijst op, met stoffen waarvan bewezen is dat ze onschadelijk en veilig in het gebruik zijn.
4. Gebruik alleen nog producten of stoffen van de positieve lijst.
Momenteel verandert de eetcultuur in Amerika meer dan één keer per generatie, wat historisch gezien iets ongekends, en duizelingwekkend is.
Welke krachten gaan er schuil achter de voortdurende verandering van het Amerikaanse voedingspatroon?
Eén van die krachten is een marketingmachine van tweeëndertig miljard dollar, die het per definitie van verandering moet hebben.
Een andere is de voortdurende wisselende basis van de voedingswetenschap, die, afhankelijk van hoe je er tegenaan kijkt, de grenzen van onze kennis van eten en gezondheid constant oprekt of gewoon heel vaak van gedachten verandert omdat het een gebrekkige wetenschap is, die veel minder weet dan zij graag wil toegeven. Wat de eetcultuur van mijn grootouders van de Amerikaanse tafel verbannen heeft, bestond voor een deel uit officiële wetenschappelijk opvattingen, die, beginnen in de jaren zestig, bepaalden dat dierlijk vet een dodelijke substantie was. En dan waren er ook nog de voedselfabrikanten, die maar weinig aan mijn grootmoeders kookkunst zouden verdienen, omdat ze zo veel op een koopje deed, tot en met het uitsmelten van haar eigen bakvet. (p.13)
Het tuinwerk zal wel enige dagen stilliggen, zoniet een week. Vrijdag namiddag kreeg ik één van de lage zijkanten van mijn verplaatsbare betonnen bak onverwacht tegen mijn linkerbeen. Er kwam wat naaihandwerk aan te pas na betaald vervoer met een zwaailicht bovenop. Ik was alleen thuis. Ik zal nog wel enkele dagen mij enkel kunnen verplaatsen al hinkelend of zeer aarzelend op mijn linkerbeen steunend. Het zag er heel erg uit maar het valt al met al nog mee. Er is nu veel tijd om te lezen en ook voor andere zittende of liggende bezigheden.
Niet alleen de moestuin, waar ik gemulcht heb met hoofdakelijk grasmaaisel, wordt gekalkt maar ook de vijver. Die wordt zelfd twee keer bestrooid met een niet te grote hoeveelheid zeewierkalk, één keer vóór de winter en één keer einde april begin mei, juist vóór de bloei van het water. Zo heb ik door de aanwezigheid van gepaste waterplanten en circulatie in het water, een heldere vijver. Op het einde van de herfst leg ik nu de circulatie stil en laat de vijver rusten tot in het voorjaar. Dan haal ik de pomp even boven om te reinigen met een harde waterstraal en plaats die terug. Er zijn moeilijkheden tussen de twee vijvers. Daar heb ik waterverlies. Ik zal een verbinding leggen uit één stuk met een plastiek buis. Als het zover is hoor je en zie je daar wel meer over.
boven: Als de grond vrij is wordt er behoorlijk gekalkt. onder: Na het kalken wordt de grond bedekt met een dichte laag half verteerde mest. De vijver krijgt veel minder kalk dan de grond. Hetgeen op de nog resterende bladeren van de waterlelies blijft liggen zal er wel af regenen.
Omdat er kleine zwarte grondslakjes in de wortelen komen heb ik ze vandaag gerooid en in de serre, in een grote emmer (kuip) onder de aarde gezet. Ik haalde ook nog een rij prei uit die ik op de compost verdreven heb.
boven: Nu de wortelen weg zijn zijn vakje 1,2 en 3 van de wisselteelt vrij om afgedekt te worden. onder: De kuip met wortelen in de serre.
boven: De rij prei naast de winterbloemkool heb ik weggenomen. onder: De prei is verdreven op de compost van de zeefruimte.
Na een laatste pluk heb ik ook de broccoli uit het tuinbeeld gehaald. Enkel het bovenste deel gaat naar de composthoop. De stokken zijn te hard en te dik om die zo te laten verteren en ik haal mijn hakselaar niet uit de garage voor 10 koolstokken.
Hier is bijdrage 2 over het boek van Michael Pollan:
fragment, te vinden op p124: De voedingsindustrie heeft theorieën nodig opdat ze specifieke, bewerkte voedingsmiddelen kan herprofileren; een nieuwe theorie betekent een nieuwe lijn van producten, wat de industrie de mogelijkheid biedt om weer een nieuwe draai aan het westerse voedingspatroon te geven in plaats van een radicale verandering in haar bedrijfsmodel aan te brengen. ( )
Ook voor de medische wereld houden wetenschappelijke theorieën over de voeding de zaken prettig draaiende. Nieuwe theorieën gewinnen nieuwe medicijnen tegen diabetes, hoge bloeddruk en cholesterol; nieuwe behandelingen en methodes om chronische ziekten beter te beheersen; en nieuwe diëten rond de door elke nieuwe theorie aangeprezen ene soort voedingsstof en afgekeurde andere.
Er wordt veel lippendienst bewezen aan het belang van preventie, maar de bedrijfstak gezondheidszorg kan en wil, omdat het een bedrijfstak is, natuurlijk veel meer verdienen aan nieuwe medicijnen en methodes om chronische ziekten te behandelen dan aan een grootschalige verandering in de manier waarop mensen eten. (p124)
In oktober werd de bovenvijver reeds afgedenkt met golfplaten om de bladafval op te vangen. Eerst werden de vijverplanten wat ingeknipt zodat de platen konden gelegd worden. Uit de benedenvijver, die niet te lijden heeft van bladafval worden nu in november de overtollige planten die woekerden verwijderd.
De gemakkelijkste manier om bladeren op te ruimen is de grasmaaier te gebruiken. Het grootste voordeel is dat het vlug gaat en daarbij zijn ze nog eens gemalen, wat de vertering in de composthoop bespoedigd.
Zondag 9 november van 10u tot 12 u, in het oud gemeentehuis te Stalhille, Cathilleweg 86, bij Addi, Iedereen gratis welkom.
Onderwerp: Evaluatie van het tuinjaar. Niet alleen de moestuin wordt onder de loep genomen maar de totale ecologische tuin. Wat ging er prima en wat ging er mis. We gaan opzoek naar de oorzaken en naar eventuele oplossingen.
Het meest ideale voor de opzet van een composthoop is natuurlijk de lente- en zomerperiode. Dan is de temperatuur behoorlijk hoger en dat bevordert het verteringsproces. Nu heb ik echter zoveel groenafval dat ik bijna niet anders kan dan een nieuwe hoop aanleggen. De zo goed als verteerde hoop van vorig is ondertussen naar de zeefruimte gebracht. Nu moet de lentehoop nog worden gekeerd zodat er ruimte is voor de nieuwe composthoop. Dat is een tamelijk zwaar werk en goed rugbelastend. Dan is er nog het afdekken van de tuin met de winterbedekking en dat is ook dringend. Ik denk dat ik hulp zal kunnen gebruiken.
De voorzitter van Velt Beernem, Bert Steenhuizen beval mij onlang een boek aan geschreven door de Amerikaan Michael Pollan -' EEN PLEIDOOI VOOR ECHT ETEN - Manifest van een eter'- verschenen bij uitgeverij 'De Arbeiderspers -Amsterdam -Antwerpen, prijs 17,5. Bert stuurde mij ook zijn persoonlijke nota's die hij maakte bij het lezen van het boek. Eerst zal ik mijn persoonlijke nota's opschrijven en dan beide vergelijken want wat de een belangrijk vind is het voor de ander wat minder.
Het is niet mijn bedoeling om hier die nota's te publiceren. Wat ik wel zal proberen om zo nu en dan naar voor te brengen zijn: Doorslaggevende zinnen die zwaarbeladen, duidelijke taal spreken. Laat mij beginnen met de presentatie: Een boek dat me uit het hart gegrepen is. Dat is ´Een pleidooi voor echt eten´ van Michael Pollan. Het boek pleit voor een terugkeer naar ´echt eten´ en is een aanklacht tegen de voedingsindustrie die er voor heeft gezorgd dat we steeds vaker denken in termen als calorieën, meervoudig verzadigde vetzuren en koolhydraten in plaats van begrippen die we kunnen bevatten (vlees, groente, fruit, brood). Absoluut een boeiend boek. En het motto ´Eet echt eten. Eet niet te veel. Eet vooral planten', kan wel eens stukken verstandiger zijn dan alles wat de Sonja Bakkers (gewichtsconsulenten) en Unilevers (multinationale voedselproducenten) van deze wereld proberen ons wijs te maken.
Een ecologische tuin opruimen is niet hetzelfde als een gewone tuin een grondige beurt geven. Niet alleen de niet winterbestendige groenten worden geborgen maar ook de tuinmeubelen. Zo was het ook de beurt aan de tuinbank. Die heeft wel zijn beste tijd gehad en is na twintig jaar stilaan aan vervanging toe. In afwachting brengt hij toch de winter door in het droge.
boven: Hij had een plaatsje waar ik toch veel heerlijke momenten doorbracht in de zon. boven: Op weg naar zijn winterschuilplaats. onder: Nu is het een lege plaats vol herft en straks komt de winter.
Het inkuilen is bij mij symbolisch want de kuil is een bak of een grote emmer. Het verdrijven, wil zeggen dat enkel de wortel in de grond zit. Het groenlof wordt verdreven in de koude serre omdat het heel wat vorst kan verdragen als het droog blijft. De venkel moet vorstvrij verdreven worden. Ik weet dat het goed gaat in rijnzand dat zijn vocht bewaard maar dit jaar heb ik het geprobeerd in oude compost maar ik goot de venkel wat aan. Die staan in onze vorstvrije verranda in het licht. Het gietertje staat klaar om bij te gieten als het nodig mocht zijn. Rode biet en knolselder zitten onder gezifte houtas in de vorstvrije garage in grote emmers. Ze staan uit de weg onder de zoldertrap. Ik heb die houtas genomen omdat die niet meer stofdroog is en ik die niet meer kan gebruiken als bemesting (pothas) voor de knolgewassen.
boven: Het groenlof staat nu droog verdreven in de koude serre. onder: De venkel wordt naar de compostruimte gevoerd om daar het loof af te snijden. De knollen worden binnen verdreven. De bak is gedeeltelijk gevuld met oude compost. De grote knollen gaan eerst in de bak en de kleintjes zullen eerst gebruikt worden. De venkel is aangegoten en het gietertje blijft klaar staan voor als het nodig mocht zijn bij te gieten. De bak staat licht en vorstvrij in de verranda waar ook potplanten overwinteren. De rode biet en de knolselder worden het groen afgewrongen en ingekuild in grote emmers. De emmers staan onder de zoldertrap in de vorstvrije garage.
Terwijl ik volop bezig ben om de niet winterbestendige groenten te bergen ben ik begonnen met de vrije ruimte in de tuin te bedekken met reeds goed half verteerde strohoudenen mest. Vooraf kalk ik eerst met zeewierkalk en dit omdat ik in lente en zomer veel grasmaaisel gebruik om te mulchen dat de grond wat kan verzuren.
reactie op de blog:Ik dacht verleden jaar gezien te hebben dat je de venkel voor de winter in de serre inzette als bescheming tegen vorst, dus mijn vraag is. Of je die mits bescherming bij vriesweer nog lang en vers kunt bewaren, hartelijk dank van een trouwe bezoeker je blog. antwoord: Tot vóór een paar jaar deed ik dat inderdaad. Dat vergde zeer veel aandacht en toen ik ze eens vergat af te dekken,nog vóór nieuwjaar, vroor het één keer wat harder en al mijn verse venkel mocht ik vergeten. Ik zocht naar een andere methode. In een rechthoekige plastieken bak leg ik nu een laagje fijn rijnzand, plaats de venkel daarin en plaats die bak in een vorstvrije ruimte in het licht. Tegen eind januari beginnen de buitenste bladeren te rotten maar dan is de venkel er zo goed als door of zelfs reeds op. Dit werkje is gepland voor één van deze dagen, dan plaats ik wel enkele foto's om het te illustreren.
Ecologie leertons inzicht te krijgen in de levende wezens en hun natuurlijke samenhang onderling en met hun omgeving.Vergeten we niet dat wij in de cirkel van de levende wezens zitten en niet er buiten.
Welkom bij de TUINCLUB Velt Jabbeke. We hopen dat u veel plezier zal beleven aan deze groep !
