Beste Tuinclubleden. Hier lees je héél wat nieuws over de moestuin, de kruidentuin, dieren in de tuin, de vijver, ... !
17-02-2006
moeilijke teelten: wortelen 2
Wat kan je, zonder het gebruik van synthetische gifmiddelen, aanvangen tegen wormigheid in wortelen: - Denk er aan dat de wortelvlieg pas actief wordt vanaf de maand mei. Dus zaai heel vroeg. In zandgrond kan je reeds, al naar gelang het weer, zaaien vanaf eind februari. -Weet ook dat de wortelvlieg een luie vlieg is. Zo kan je bv het tuingaas wegnemen en wieden en dunnen en schoffelen bij winderig weer. - Voor wie geen gaas gebruikt: Zaai in de nabijheid van ajuin. Ook boerewormkruid en coriander kunnen de wortelvlieg misleiden. - Het strooien van een dun laagje houtas zorgt niet alleen voor de nodige kali maar heeft ook een geur af waar de wortelvlieg niet van houdt. Dit heb ik persoonlijk kunnen vaststellen met late wortelen. Dit jaar doe ik een proef met afrikaantjes die niet voor niets door de volksmond, stinkertjes, worden genoemd. - Op de foto zie je, op de voorgrond, half in de schaduw, het gebruik van tuingaas in de tuin. Met vroege wortelen heb ik nooit moeilijkheden. Voor late is dat wat anders. Als je niet afdekt met gaas, dan is de reuk van ajuin en coriander uit de tuin verdwenen. Boerewormkruid ruikt ook niet meer sterk. Daarom wil het eens proberen met 'stinkertjes' die ik wat later zaai.
Iemand melde mij dat hij de peterselie teelde in een goed gedichte bak met bovenop en 'jalousieraam' als afsluiter. Wat je ook gebruikt, het bijzonderste is dat de peterselievlieg geen eitjes kan leggen bij jouw plantjes. Eens de planten groter zijn hebben ze genoeg weerstand.
Tot verleden jaar behoorde ik bij de groep hobbytelers die er maar niet in slaagden het jaar rond fijne of krulpeterselie te winnen in eigen tuin. In het voorjaar wilde dat maar niet lukken. Vanaf september lukte het wel maar dan waren de plantjes niet sterk genoeg om de winter door te komen. Zo had ik bijna nooit eigen peterselie. De peterselie moet vroeg in het voorjaar gezaaid worden en moet oogstbaar zien tot eind mei van het volgend jaar. Mijn vrouw vroeg mij..'Hoe is dat nu toch mogelijk'? En ik moest steevast antwoorden...'Omdat ik er niet echt werk van maak'. Haar repliek kwam verschrikkelijk vlug..'Ewel maak er dan werk van'. Mijn 'Ja chef' viel een beetje uit de toon. Eerst zaaide ik grove peterselie en dekte die in de winter af door middel van een geïmproviseerde bak met glas erover. Ik had peterselie maar het was zo met de hakken over de sloot. Zie foto
Maar moeder de vrouw wilde fijne peterselie, het jaar rond. Mijn pleidooi voor de grootbladige hielp niet. De peterselie werd afgevreten door worpjes die voortkwamen van de eitjes van de perteselievlieg. Of dat nu dezelfde vlieg is die ook de wortelen teistert weet ik niet. Dit was de oorzaak en die moest worden weggenomen. De oplossing was dus: peterselie planten of zaaien onder tuingaas. Zie foto.
Na een goede maand mocht het gaas eraf en heb ik de oplossing maar ik heb de bak wat klein gemaakt en een beetje te veel in de schaduw geplaast zodat de peterselie niet vlug genoeg kan bijgroeien zodat er geen voorrad genoeg is om de hele winter door te komen. Uit je fouten moet je leren
-In februari topt men de frambozen. -Het oude hout kan je nu nog wegkraken zodat je enkel éénjarig hout overhoud. Dit is voor wie het niet deed in het najaar.
-Elk jaar kunnen wij ons via de Velt-afdeling hulpmiddelen aanschaffen voor het ecologisch tuinieren alsook kunnen wij een breed assortiment biologisch zaaigoed bestellen. Dit gebeurd rond oud en nieuw. Op zaterdag 18 februari kunnen wij die afhalen - de hulpmiddelen in St-Andries bij Marc Desoete - de zaden bij Eco-bio te Varsenare Over het algemeen is dat de start van het nieuw seizoen te beginnen met het zaaien binnen in bakjes.
Ken je deze weerspreuk rond de Heilige Blasius begin februari. 'Blaast Blasius op zijn tijd, dan zijn we vlug de winter kwijt.' Jarenlange observatie hebben mij geleerd dat als het in de periode van begin tot half februari hard gaat waaien voor meerdere dagen, minstens drie, de winter gekeerd is. Voor dit jaar vrees ik dat het wat kort zal zijn. Vanacht heeft de wind nogal huis gehouden met emmers en kuipen die ik toevallig buiten had staan. Ook een zeldzame glasbreuk van een raam op een wegneembare koude bak. Als je het vergeet vast te leggen loop je hier altijd risico. Het is nu over en voor de volgende dagen verwachten de weergoden reeds opnieuw nachtvorst.
Door mijn tuin opnieuw een beetje te herschikken kan ik een vijfde vak toevoegen aan de wisselcultuur. Op dat vlak ga ik op een beperkt oppervlak, experimenteren met winterwortelen zonder gaas maar met tussenbegroeiïng. Elk jaar iets anders proberen. Dit jaar plaats ik er kleine tagetes tussen. Je weet maar nooit. De foto toont de gesloten bak met de gehavende ramen. Rechts van het paadje zie je ook de twee metalen afsluitpalen die de folie op zijn plaats moet houden bij het afdekken.
Nu we de drie voornaamste methoden op een rij hebben geplaatst gaan we proberen een drietal tuinen te volgen. Ik hoop van harte dat we de drie methoden kunnen tonen met beeld en uitleg van uit de praktijk. Heel belangrijk is het teeltplan. Vandaag tonen een ander voorbeeld van teeltplan voor wisselteelt opgesteld en gevolgd in de tuin van Marc onze voorzitter. tuin wisselteelt met 10 vakken 1 - 2 kolen 3 - 4 peulen 5 - 6 aardappelen 7 - 8 wortelgewassen 9 - 10 vruchtgewassen bladgewassen worden hier en daar ingepast. Het doorschuiven gebeurt van boven naar onder. volgend jaar komen vruchten na kolen enz.
Iedere tuin waar men groenten wil winnen volgens de methode van de permacultuur moet een hoekje hebben waar men niet enkel kruiden kweekt in potjes maar waar men gewoon groenten voorteelt om dan later in vrijkomende vakjes te plaatsen. foto genomen bij yggdrasil. eventjes nog op een rij plaatsen van; het opstarten: - de grond onkruidvrij maken door af te dekken met inktloos karton plus organisch materiaal - aanleggen van wegjes op stapplaatsen met grover houtsnippers - op de teeltplaatsen compost aanbrengen wetende dat zelf gemaakte compost altijd beter zal zijn dan bv aangekochte Vlaco-compost. - heel versnippert aan de slag gaan met zaaien en/of planten volgens het tijdstip eigen aan elke plant.
Omdat we absoluut geen ervaring hebben met deze methode zoeken we mensen die het aandurven zoiets op te starten. Wij van uit de tuinclub kunnen zoveel mogelijk steun geven en adviseren.
Met wat helpende handen en enorm veel geluk met het weer is de klus geklaard. Ik verplaatste enkel de jeneverbessen die plaats moesten ruimen voor de operatie verhuis. De casis liet ik ter plaatse. Daar moet toch geen bescherming over tegen vogelvraat, die lusten ze niet. Nu maar hopen dat er effectiek wat meer zon komt. Ik heb alvast voor een warmtebron onder de plantjes te voorzien. Hiervor heb ik een nieuw laagje van een vijftal centimeter paardemest aangebracht onder de aarde zodat er broei kan ontstaan. Als je zelf een bak plaatst, zie dan goed dat hij in januari en februari minstens een viertal uren per dag zon kan opvangen. In de schaduw waren de plantjes in ongeveer een maand weinig veranderd. De worteltjes beginnen nu pas uit de blokjes te priemen. Ik heb zeer goed aangegoten en het bovenlaagje heb ik droog gehouden door een laagje potaarde te mengen met evenveel houtasse. Op de foto zie je de plantjes, die dit jaar uitzonderlijk klein zijn, op hun nieuwe plaats. Zo zie je maar: probleempjes aanstonds oplossen.
Toen ik twee jaar geleden in het voorjaar mijun tuin aanpaste, zag ik over het hoofd dat het jaar dat de koude bak op die wisselstrook kwam te staan ik tot maart met schaduwproblemen zou zitten. Ze zon zit zo laag in de wintermaanden zodat de hele strook tot maart in de schaduw zit van de serre. Aan de slag terwijl we aan de dooi zijn. Door een paar jeneverbessenstruiken te verplaatsen kan ik mijn bak zo plaatsen dat hij de voormiddagzon kan opvangen. We mogen niet over het hoofd zien dat ook de winterzon warmte geeft. Dat kan het verschil maken voor de kweek van salade op dat tijdstip van het jaar.
Zo commercieel aangelegd ben ik nu ook weer niet. Reclame maken zal ik ook maar niet doen Maar Valentijn is er nu éénmaal in een jaar Vier het, maar op een ludieke manier Toch was ik even geboeid door wat de kleur rood vermag. De foto is genomen toen wie een ziekenbloemetje haalden.
Probeer tijdens het telweekend van 4-5 februari de vogels op en rond de voederplaats te tellen. Noteer per soorthet grootste aantal dat je op hetzelfde moment hebt geteld.
Het is niet de bedoeling om overvliegende vogels te tellen of vogels die ver van je voederplek in veld, akker of bomen rusten.
Deze morgen had ik alvast een 'grote' bezoeker .... Waarschijnlijk kwam die niet naar de voederplank ... Deze telt dus alvast NIET mee!
Een voorbeeldtuin met permacultuur. De Lusthof van Lieven David
Zoals ik mij verleden jaar over de zes nummers van Seizoenen kon uitleven over mijn manier van telen met combinatieteelt en wisselteelt gekoppeld in één tuin, weliswaar met sterke ruggesteun van de professioneel ingestelde redactiegroep van Velt nationaal,zo kan Lieven dit jaar zijn gang gaan. Lieven is nog een stapje verder en teelt volgens de principes van de permacultuur.Het is niet de bedoeling omLievenhier stap na stap te volgen. Dat kan je gewoon zelf doen in Seizoenen maar ik wil zijn aanpak wel even onder jullie aandacht brengen
Groenten, bessen, kruiden, geurplanten, lokplanten voor nuttige insecten vullen zijnpluktuin van 250 m2. Het hele jaar rond is er heel divers lekkers te oogsten. - De grond wordt gemulcht. -Groenten en kruiden mogen bloeien en in zaad schieten. -De kippen scharrelen 's winters de grond luchtig en beestjesvrij. Doorlevende groenten en meeldauwvrije bessen en druiven geven, in ruil voor een minimum aan onderhoud, een overvloedige oogst. De arbeidsbesparende maatregelengeven hem meer tijd voor arbeidsintensieve activiteiten: zoals: uittesten vannieuwe of oude soorten en rassen;zelf kan hij nieuwe rassen ontwikkelen;plaatselijk én wereldwijd zoekt hij informatie en zaadjes, kan zaken door geven en wisselt uit.
Bij vlaco worden drie soorten compost gemaakt: GFT, humotex en groencompost. - GFT (groente-, fruit-, tuinafval): 10 tot 12 weken intense compostering in gesloten hallen met zuurstoftoevoer (aërobe) en frequent keren (extra beluchting) - humotex: de GFT wordt eerst vergist waardoor biogas vrijkomt vervolgens wordt hij aëroob nagerijpt. Het werkingsproces duurt +/- 5 weken. -Groencompost: groenafval wordt in openlucht aëroob gecomposteerd en duurt ongeveer 5 maand. De GFT compost en de Humotex zijn aangewezen voor tuin en akker. De groencompost is aangewezen voor houtgewassen. Mijn inlichtingen verkreeg ik telefonisch bij Velt.
Bij permacultuur wordt dus geen omwoelgereedschap gebruikt. -de grond wordt onkruidvrij gemaakt door hem af te dekken met inktvrij karton en daar bovenop organisch matriaal van terplaatse. Laten liggen tot het ongeveer verteerd is. De rest hark je samen en kan je gebruiken om te mulchen - de wegjes van 20cm tussen de vakken van 1,20m breedte worden opgevuld met houtsnippers - de teeltvakken voer je op met compost. Heb je geen materiaal om op te starten dan kan je in gelijk welk tuincenter houtsnippers bestellen. Compost kan je kopen bij Vlaco (sterk gecontroleerde compostwinning van de Vlaamse gemeenschap)
-In de tuinclub van zondag 29-01-05 kwamen wij tot de vastelling dat permacultuur in hoofdzaak verschilt met wisselteelt en combinatieteelt, dat de mens de natuur nog beter en meer observeert en zich dan gaat aanpassen aan die natuur. In de wisselteelt, maar ook in de combinatieteelt grijpt de mens in en tracht de natuur naar zijn hand te zetten. -Aangezien Marc onze voorzitter zich grondiger en vlugger verdiept heeft in het btheoretische boek 'Tuinen van overvloed' van Fransje De Waard, laat ik Marc naarstig verder werken op dat terrein en wacht ik vol geduld op zijn synthese. -Zelf ga ik mij nu verdiepen in 'De natuur van het tuinieren' door Ed Groeneweeghe die een veel praktischer boek schreef over permacultuur. Eén van zijn bronnen zijn publicaties van Velt. Ik kan, door mijn contacten met Velt rechtstreeks putten uit hun bronnen en uit hun niet aflatende inspanningen en onderzoeken naar permacultuur.
Wij benaderden de theoretische kant maar wat ons het meest interesseert is de praktische werkelijkheid. - kruiden heb je nodig in de keuken dus laat je die groeien zo dicht mogelijk bij de keuken. Je hebt er zoveel als mogelijk op de kruidenspriraal. Zie foto Neem volgende raadgevingen in acht: - Geen grote kruiden zoals aardpeer, zonnebloem, lavas enz...er op planten op de spiraal om het evenwicht niet te verstoren. - Geen woekeraars zoals: munt, citroenmelisse, mierikswortel enz..dan hebben kleine kruiden geen kans meer na een tijd. - Houd trekening met de biotoop van de kruiden bv.:rozemarijn, salie, lavendel staan graag droog dus je plaatst ze bovenaan. Kervel, look en ui wel vocht vragen, dus die gaan onderaan enz. De vereisten vind je gemakkelijk terug in een kruidenboek. - De kruiden mogen dicht bij mekaar staan omdat ze op verschillende hoogten staan en mekaar dus het licht niet ontnemen. - Houd er ook rekening mee welke kruiden je aan de zuid of noordkant plaatst ook volgens de behoefte aan licht en warmte. Voor de aanleg van een kruidenspiraal: kan je een brochuurke bestellen bij Yggdrasil email: yggdrasil@pandora.be. Je kan ook de website bezoeken http://users.pandora.be/yggdrasil/ Yggdrasil is ook telefonisch te bereiken: 016/82 45 37
Ecologie leertons inzicht te krijgen in de levende wezens en hun natuurlijke samenhang onderling en met hun omgeving.Vergeten we niet dat wij in de cirkel van de levende wezens zitten en niet er buiten.
Welkom bij de TUINCLUB Velt Jabbeke. We hopen dat u veel plezier zal beleven aan deze groep !