Toen wij hier in de polder pas kwamen wonen heb ik jarenlang geprobeerd om schorseneer te kweken. Ik kwam uit de mulle zand in behoorlijk zware polder terecht.  Ik heb het hier met de schorseneren nooit verder gebracht dan een deel ‘sprieten’   waarvan bij het reinigen de helft van de wortel verloren ging. De rubber keukenhandschoentjes waren dan nog niet in trek want toen van eerder bedenkelijke kwaliteit en zo moest ik steeds de schorseneren zelf reinigen. Als er mooie grote exemplaren in de winkel aangeboden worden dan durf ik er nu nog wel eens meebrengen. In de velt uitgave ‘Ecologisch tuinieren’ is de beschrijving eerder beperkt tot vooral de manier van telen.  Daarom raadpleegde ik andere bronnen, die onderaan zijn vermeld. Daaruit distilleerde ik een soort samenvatting. Wikipedia was een beetje de aanzet.    xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De schorseneer (Scorzonera hispanica) is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae).

-Ze is een tweejarige plant. In het eerste jaar wordt er een bladrozet en een vlezige penwortel gevormd. De plant bloeit in het tweede jaar na zaaien met citroengele bloemen.

-De plant wordt toegepast als groente die voor de Tweede Wereldoorlog vrij algemeen gegeten werd maar na de oorlog in diskrediet is geraakt, mogelijk door zijn moeilijke bewerking.  Bij het schillen van de langwerpige, donkere wortels komt namelijk een kleverig melksap vrij. Dit feit heeft de groente de bijnaam "keukenmeidenverdriet" of "huisvrouwenleed" opgeleverd. Andere bijnamen zijn: 'winterasperge' (of 'armeluisasperge') en winterstaaf. Schorseneren zijn een typische wintergroente, met de grootste aanvoer in februari.

-Ze wordt na het schillen in stukjes gesneden en gekookt, met een scheutje azijn om verkleuring tegen te gaan. In verband met het kleverige melksap worden nu bij het schillen keukenhandschoenen gedragen.

Herkomst

In de zestiende eeuw is de schorseneer vanuit het Middellandse Zeegebied naar de Lage Landen geïmporteerd. De naam is volgens sommigen afgeleid van het Italiaanse woord voor zwarte adder, "scorzone", maar veel waarschijnlijker is dat de Italianen de schorseneer "scorza nera" of "scorza negra" doopten, wat "zwarte schil" betekent. Zoals gezegd raakte de schorseneer na de Tweede Wereldoorlog uit de mode. Sinds 1995 komt de schorseneer weer mondjesmaat terug.

Voedingswaarde:

Schorseneren zijn rijk aan vezelstoffen.

per 100 gram: Kcal 59  -  Proteïne: 1,4 gram  -  Vet: 0,4 gram  -  Koolhydraten: 12,3 gram  - Vezels: 4,0   -  Vit C: 4 mg  -   Calcium: 53 mg
- IJzer: 3,3 mg

Verkrijgbaarheid:  

Gemakkelijk seizoen: september, oktober, november, december, januari, februari en maart.

Buiten seizoen moeilijk te vinden: april, mei, juni, juli en augustus

Teelt: 

Schorseneren worden op zandgrond ter plaatse gezaaid tussen maart en half april. Bij te vroeg zaaien kunnen de planten gaan bloeien, maar de wortels blijven wel eetbaar. De afstand tussen de rijen is 25-30 cm en in de rij 5-6 cm. De oogst begint vanaf begin september. De wortels zijn winterhard en kunnen de gehele winter, zolang de grond niet bevroren is, geoogst worden. De wortels kunnen tot 60 cm lang worden.

Ziekten:

Schorseneren kunnen aangetast worden door de schimmels meeldauw of wit (Erysiphe cichoracearum) en witte roest (Albugo tragopogonis). In de biologische teelt kan je die het best bestrijden door te voorkomen.

Deze maatregelen bestaan uit:

-Bodemzorg:
Een gezonde bodem is het eerste vereiste om een gezond gewas te kweken: een evenwichtige organische bemesting, een goede bodemverluchting en voldoende waterhoudend vermogen zorgen ervoor dat de plant gestaag groeit. Zo voorkom je groeistilstand, en dat is juist een fase waarbij de plant gevoelig wordt voor allerlei aantastingen. Voldoende organische stof in de bodem is van groot belang om het natuurlijke bodemleven te stimuleren. Een rijk en gevarieerd bodemleven betekent een buffer tegen schadelijke bodemorganismen.

-Vruchtwisseling:
Naast bodemzorg is vruchtwisseling de belangrijkste preventieve maatregel om ziekten en plagen te voorkomen. Vruchtwisseling betekent dat je de teelten afwisselt zodat er verschillende jaren overheen gaan voordat een gewas op dezelfde plaats terugkomt.

Combinatieteelt:

Goede combinatieteelten met schorseneer zijn: biet, koolrabi, prei, sla, ajuin.

Bronnen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Schorseneer#Teelt

http://home.scarlet.be/~eb024464/product1/algemeen/schorseneeralg.html

http://users.telenet.be/freejayjay/kruiden.htm#schorseneren

http://users.telenet.be/frits.bruch/radijs/Weetjes.htm (ziekten voorkomen)

http://biologischeplanten.com/?Gewasbescherming_id=216&paginaid=54 (voorkomen)

http://www.digirent.nl/moestuinsite/index.php?option=com_content&task=view&id=79&Itemid=9 (combinatieteelt)

        Er zijn heel wat recepten te vinden in kookboeken en op het net. Schorseneren is één van de lievelingsgroenten op mijn bord.  Ik breng wel eens een apart  eigen recept als ik eens in de keuken moet inspringen.