ERMO (NL)

ERMO rijwielen

ERMO staat voor: Eskes’ Rijwielen Montfoort. Het bedrijf werd in 1933 opgericht en bleef als groothandel bestaan tot 2005. Arie Eskes was al een aantal jaren fietsenmaker toen hij samen met zijn broer Jan Jacobus Eskes (‘Ome Han’) een groothandel en assemblagebedrijf begon. Ome Han had in Utrecht bij groothandel Rothschild en De Keizer gewerkt, en bracht daarvandaan 80 potentiële klanten mee. Het bedrijf werd gevestigd aan Onder de Boompjes in Montfoort in een gehuurd pand van een fruitkweker uit De Meern. Vanaf zijn 13e moest  Jan,  de zoon van Arie, helpen fietsen inpakken in kartons.

Tot aan de oorlog moesten ze bij Ermo de eindjes aan elkaar knopen. De verhalen van Ermo passen geheel in het beeld van die tijd: als je de prijs van de onderdelen bij elkaar optelde, was er geen geld over om de fiets in elkaar te zetten, als je tenminste wilde concurreren. Kijkend naar de prijs van de concurrent hadden ze minder dan een gulden (op een verkoopprijs van rond de twintig) voor de montage. En toch deden ze het, om maar aan het werk te blijven, dat  in de hoop op betere tijden. Bij Ermo verkochten ze ook fietsen als bouwpakket dat dan door de fietsenmaker in elkaar gezet werd voor die gulden die over bleef: ook de fietsenmaker moest de eindjes aan elkaar knopen. Daar was natuurlijk ook niks aan verdiend, maar Ermo wilde de vaste klanten vasthouden, en misschien nog iets verdienen met de accessoires – de verlichting bijvoorbeeld was in die tijd niet bij de prijs inbegrepen. De fietsen werden door een plaatselijke bodedienst bij de fietsenmaker afgeleverd. Om fietsen en onderdelen aan de man te brengen, waren er voor Ermo twee man permanent onderweg, terwijl er thuis drie medewerkers bezig waren met opbouwen van fietsen en andere voorkomende werkzaamheden. De twee reizigers verplaatsten zich met het openbaar vervoer, maar, vertelde Jan Eskes, we hadden in elke grotere plaats wel een fietsenmaker in de buurt van het station die ons voor een dag een fiets leende: Wim de Groot in Utrecht, Jan de Frankrijker in Gouda, Bertus Handwijk in Zeist, enzovoort.

Tijdens de oorlog was het helemaal een magere boel: de Eskes weigerden te leveren aan de Duitsgezinde overheid en aan klanten die hun sympathie of begrip voor de bezetter lieten blijken. Jan Eskes ontving na de oorlog een koninklijke onderscheiding voor zijn activiteiten in het verzet. Ermo heeft nooit catalogi uitgegeven; er waren alleen prijslijsten met de specificatie en de prijs, de kleur was zwart. Na de oorlog verhuisde Ermo naar een pand even buiten het centrum van Montfoort genaamd ‘De Rokende Moor’, met een appartement erboven. Jan Eskes heeft daar jaren gewoond.

Ermo kreeg opdrachten voor fietsen voor het leger – de concurrentie die in de oorlog ‘zwart’ geweest was, kreeg geen overheidsopdrachten. Verder kregen ze vrij soepel z.g. ‘ijzerbonnen’ die nodig waren om frames en onderdelen (een fiets bestond toen nog voor 95% uit ijzer) te kunnen kopen. En Ermo kreeg een bon voor een auto, een nieuwe Chevrolet, waardoor het niet alleen mogelijk was de klanten te bezoeken, maar ook leveranciers verderop zoals Lepper, De Wilde, Van Schothorst en De Woerd. Er braken betere tijden aan: Ermo leverde met in totaal 5 werknemers in zijn beste jaren zo’n 1500 fietsen per jaar, en met zuinigheid en vlijt werd daar behoorlijk aan verdiend. Frames kwamen gelakt van De Wilde in Volendam tot Ermo er genoeg van had: die van Pon kostten hetzelfde maar hoefden zelden nagericht te worden, aldus Jan Eskes, die overigens met respect sprak over de enorme aantallen frames die De Wilde in die tijd produceerde. Rond 1960 nam Ermo als ‘tweede merk’ het merk Struisvogel over, dat tot dan toe gebruikt was door Arie van Vliet uit Woerden, de oud-wielrenner, die stopte met de fietsenhandel en Volvo-dealer werd. De Struisvogels hadden een naam, in het Groene Hart van Holland.

In 1964 sloeg het noodlot hard toe: zoon Joop, 27 jaar jong, plus één van de monteurs, kwamen beiden bij een auto-ongeval om het leven. Jan Eskes en neef Huib, de zoon van ome Han, gingen samen verder. Ze deden mee met de Nicor inkooporganisatie van de gebroeders Tigelaar in Assen, ze importeerden containers vol fietsen en vooral kinderfietsjes van Kynast in Duitsland. Toen Jan Eskes in 1988 met pensioen ging, had Ermo 150 vaste klanten en volgens de balans was het bedrijf één miljoen gulden rond waard. Huib Eskes kocht Jan uit, verhuisde met Ermo naar een rustiek bedrijfspandje aan de Montfoortse Doeldijk en is nog door gegaan tot 1998 (de laatste Ermo-fietsen). Toen verkocht hij de grossierderij aan een klant, bij wie hij vervolgens zelf in loondienst ging werken. In 2005 werd de grossierderij opgeheven. Het pand staat sedertdien leeg, en Huib overleed, 59 jaar oud, in 2007.

Otto Beaujon

https://oudefiets.nl/publicaties/index-a-e/ermo/

HOUVEST (NL)

WILHEM TELL (NL)

 WILHEM TELL – Rijwielfabriek -- Nederland

Wilhelm (Willem) Tell is een legendarische vrijheidsheld die aan het begin van de 14e eeuw zou hebben geleefd in Zwitserland. Er is echter geen enkel bewijs dat Willem Tell daadwerkelijk heeft bestaan. Het verhaal gaat dat de legendarische kruisboogschutter Willem Tell in 1307 weigerde de hoed te groeten die de - eveneens legendarische - landvoogd Hermann Gessler op een staak op het dorpsplein had laten zetten als symbool voor het heersende huis Habsburg. Gessler beval hem daarop met zijn kruisboog een appel van het hoofd van zijn zoontje Walter te schieten. Willem Tell haalde twee pijlen uit zijn koker en schoot er één met succes door de appel. Toen Gessler vroeg wat de bedoeling van de andere pijl was, antwoordde Tell dat die voor de landvoogd was geweest als hij zijn zoontje gedood zou hebben. Hierop werd hij gevangengenomen. Terwijl Tell in een bootje over het Vierwoudstrekenmeer naar de gevangenis werd gevoerd, brak er een storm uit en wist hij te ontsnappen. Willem Tell vluchtte naar Küssnacht en schoot op de holle weg van Küssnacht am Rigi de gehate landvoogd dood met zijn kruisboog.

De rest van de Tell-legende vermeldt alleen dat hij in 1315 zou hebben meegevochten in de Slag bij Morgarten tegen de Oostenrijkse hertog Leopold I van Habsburg en in 1354 zou zijn verdronken in de wilde bergbeek Schächenbach toen hij een kind probeerde te redden.

GERMAAN (NL)

Germaan – Meppel - Nederland

Germaan was een Nederlands rijwielmerk, gebouwd door de NV Rijwielindustrie F. & J. v. Werven uit Meppel van de broers Frederik (1878 - 1938) en Jan (1880 - 1930) van Werven.

Frederik begon zijn loopbaan eerst in de smederij van zijn vader Gerrit aan de Groenmarkt in Meppel. In 1893 begon hij met zijn broer Jan een bescheiden groothandel in rijwielen en onderdelen. In 1905  produceerden zij zelf fietsen en kwamen de eerste Germaan-fietsen op de markt.

De latere fabriek stond aan de Parallelweg en was na het faillissement van zadelfabriek Boddendijk & Ohmann in 1927 aangekocht. Deze Nederlandse fietsenfabriek vervaardigde vanaf 1935 motorfietsen en rijwielen met hulpmotor met Villiers-, ILO- en Sachs-tweetaktmotoren van 49- tot 248 cc.

In 1949 verscheen een model met Csepel-motor; in feite een Csepel die door Germaan werd geïmporteerd en als "Germaan Olympia" werd verkocht. Men wou de indruk wekken dat het motorrijtuig in Meppel  vervaardigd was, maar dat zou Germaan negatieve publiciteit bezorgen. De Csepels waren namelijk heel slechte  motorrijtuig en toen Germaan in 1951 weer zelf motorfietsen ging produceren had de consument  er geen vertrouwen meer in. De laatste machines werden doorverkocht aan Henk Borkhuis in Groningen, die ze onder de namen Arley en Vidson verkocht. Blijkbaar kon  hij zodoende tanklogo's maken door Harley-Davidson tanktransfers te verknippen.

Halverwege de jaren vijftig beëindigde Germaan de motorfietsproductie. Fietsen en bromfietsen werden gemaakt tot 1966, het merk ging toen op in de Phoenix-Fongers-Germaan combinatie. In 1970 werd het opgekocht door Batavus.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Germaan_(rijwiel)

DIESEL (NL)

Diesel Holland maakte net als het merk Locomotief op haar balhoofdplaatje gebruik van een trein. De fietsen met de merknaam Diesel werden verkocht bij de Nederlandse filialen van Galeries Modernes en de Grand Bazar (Grand Bazar is een voormalig Belgisch warenhuisconcern met vestigingen in België, Nederland en Duitsland.)

DOCKX  (B)

DOCKX – Dockx----- Mechelen/Malines -- België

PJK (NL)

Rijwielfabriek P.J. Kusse & Zonen – Rotterdam - Nederland

Petrus Johannes (Pieter Jan) Kusse was smid, detailhandelaar in naaimachines en groothandelaar in rijwielen, naaimachines en wasmachines. Hij werd geboren in 1857 te Groede en overleed in 1941 te Rotterdam. De in de bedrijfsnaam genoemde zonen waren Johannes Andreas en Petrus Johannes. Jacob Jan van Belle werd in 1917 directeur van PJK.

Momenteel is de merknaam PJK eigendom van Peter van Wijk.

Fietsfabrikant Normandie --- Bruggeman ---  Lokeren --- België.

DE ELF PROVINCIËN (NL)

Elf Provinciën van Vereniging Inkoopcombinatie Nederland voor de Rijwielgroothandel

Haarlemmerstraat 38 – Amsterdam - Nederland 

Cycles Lion Rapide -- Aalst /Alost  België

Lion-Rapide is een Belgisch historisch merk van fietsen, invalidenwagens en motorfietsen. Deze laatste werden ook als Salira op de markt gebracht.

Ze werden geproduceerd door Steveninck & Fils, vanaf 1953 S.A. Lion Rapide, Alost ( Aalst ) van 1936 tot 1957.

Voorgeschiedenis

Het bedrijf werd in 1923 opgericht door het echtpaar Camille Steveninck-Huylebroek in Hofstade. Hun zoons werden direct bij het bedrijf betrokken: Frans voor de administratie en verkoop en Lucien voor de techniek. Tevens werd Adolphe Föhl (later betrokken bij Kreidler) als adviseur aangetrokken. Het bedrijf deed aan emailleren en vernikkelen maar bouwde daarnaast ook (zeer degelijke) fietsen. Deze fietsen werden al snel populair, het bedrijf te klein en in 1930 verhuisde men naar de Pieter Couckestraat in Aalst, maar enkele jaren later was het bedrijf hier alweer uit gegroeid en verplaatste men het naar de Kattestraat. Er werden toen al gemotoriseerde fietsen (waarschijnlijk met 60- en 74 cc Sachs-blokjes) en invalidenwagens gemaakt.

Lion-Rapide motorfietsen: Vanaf 1936 werden echte motorfietsen gemaakt, waarbij men vasthield aan de inbouwmotoren van Sachs, nu met 100- en 125 cc. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd de productie stilgelegd, maar de familie ontwikkelde in deze jaren een hydraulische telescoopvork. Bovendien werden - clandestien - enkele triporteurs op bestelling geleverd. In 1946 ging het bedrijf direct weer aan de slag. De Duitse Sachs-blokken moesten uiteraard wijken, men ging over op Britse Villiers-tweetakten, aanvankelijk van 125- en 200 cc.

De familie Steveninck besloot het meteen groots aan te pakken: er werden testrijders ingehuurd om de nieuwe voorvork te testen en er kwamen coureurs die de seriemotorfietsen in betrouwbaarheidsriten bestuurden. Het bedrijf groeide weer uit zijn pand en de productie-afdeling verhuisde naar Erembodegem. Lion-Rapide had zijn succes grotendeels te danken aan het feit dat men zich bij de "lichte" motorfietsjes had gehouden; in de crisisjaren waren die nog te verkopen en ook kort na de oorlog waren ze betaalbaar en nuttig voor veel klanten. Maar in 1951 kwam er toch een omslag: Er werd een viertakt gepresenteerd met het 350 cc kopklep-blok uit de FN M13.

 Salira

In 1953 werd het familiebedrijf een NV (Société Anonyme Lion Rapide (Salira). Vanaf dat moment werden de motorfietsen onder twee merknamen gevoerd: de "luxe" modellen als "Lion Rapide", de "volksmotoren" als "Salira". In 1955 verdween de naam "Lion Rapide" geheel, en werden alleen nog Salira-modellen aangeboden.

FLORI FRANCE (B)

FLORI FRANCE  ---- LANGE KIEVITSTRAAT 107 ----- Antwerpen---- België

THE BEST CYCLE -- LONDON WORKS

BRITO

VELO SACOCHE (ZWITSERLAND)

XB3 ---Oekraïne / U.S.S.R. ( voormalige Sovjet Unie )

LOCOMOTIEF – Nederland

Locomotief was een Amsterdams merk van fietsen en bromfietsen. Locomotief produceerde vanaf 1929 fietsen, en vanaf 1955 bromfietsen. De productie van bromfietsen werd tussen 1961 en 1965 beëindigd. De productie van fietsen, die in 1952 al gefuseerd was met Simplex, werd in 1965 samengevoegd met Juncker en overgeplaatst naar Apeldoorn. In 1968 werd de productie ook daar gestopt.

Locomotief was het merk van de gebroeders Jan, Theo en Bertus Slesker uit Amsterdam. Jan en Theo deden de winkel, Bertus deed de techniek en bouwde de frames. De winkel zat op de Dam. Fietsen bouwen gebeurde in diverse panden in de buurt. In 1945 werd de winkel overgenomen door Jan jr. en ging men zich ook meer toeleggen op het fabriceren van koerfietsen en maatframes. Piet van Ierlant ging zich bezig houden met de Locomotief wielerploeg. De Locomotiefploeg was een begrip in de jaren 50. De Nederlands kampioenen van 1951, 1952 (Hans Dekkers, Locomotief-Wego), 1955 (Thijs Roks, Locomotief-Vredestein), 1956, 1957 (Wim van Est, Locomotief-Vredestein) en 1959 (Piet Damen, Locomotief Vredestein) reden voor Locomotief.

"Loco-Star"- fietsen werden vanaf 1959 tot en met 1962 gemaakt; daarna werd de naam Loco-Star als modelnaam voor Locomotief-fietsen verder gebruikt.

In 1951 sponsorde Locomotief de Nederlandse Tourploeg (ploegleiders waren Kees Pellenaars en Piet van Ierlant). Slechts een paar renners koersten echter met een Locomotief.

Locomotief ging begin jaren 60 samen met Simplex op in de VNR, Verenigde Nederlandse Rijwielenfabrieken. Iets later kwam daar ook Juncker bij en veranderde dit in de JLS-combinatie (Juncker-Locomotief-Simplex). In 1968 werd VNR ingelijfd door Gazelle. Gazelle wilde zich ook gaan begeven op de racefietsenmarkt en kon de expertise en het vakmanschap van Bertus Slesker daarbij goed bij gebruiken. In de Gazelle Champion Mondial frames kun je de hand van de meester nog duidelijk terugzien.

Bron: 

https://www.klassiekeracefiets.info/fietsmerken/locomotief/

https://www.flickr.com/photos/letterlust/6347553283/in/album-72157628026076555/

LOCO-STAR  (NL)

LOCO-STAR   -  Nederland

In 1952 ging men bij  Locomotief van transfers op het balhoofd over op balhoofdplaatjes. Bij Locomotief werden tussen 1953 en 1965 achtereenvolgens drie verschillende balhoofdplaatjes gebruikt.

Op het oudste Locomotief-plaatje is een gedetailleerd locomotiefje afgebeeld, met daaromheen een getande rand. Deze is tot en met 1959 gebruikt. Daarna kwam een gestileerd locomotiefje, eerst in donkerblauw met lichtblauwe achtergrond en witte rand (1960 - 1962), en later in rood met witte achtergrond en donkerblauwe rand (vanaf 1962).

KTM (OOSTENRIJK)

KTM – Kraftfahrzeug Trunkenpolz Mattighofen & Kronreif & Trunkenpolz Mattighofen –Mattighofen - Oostenrijk

In 1934 richtte een Oostenrijkse ingenieur Johann (Hans) Trunkenpolz (1909–1962)  een autoreparatiewerkplaats  op in Mattighofen . In 1937 begon hij met de verkoop van DKW -motorfietsen en het jaar daarop Opel- auto's. Zijn winkel stond bekend als Kraftfahrzeug Trunkenpolz Mattighofen , maar de naam was niet geregistreerd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgde zijn vrouw voor de zaak, die vooral floreerde dankzij de reparatie van dieselmotoren.

Na de oorlog daalde de vraag naar reparatiewerkzaamheden sterk en begon Trunkenpolz na te denken over het produceren van zijn eigen motorfietsen. In 1953 werd zakenman Ernst Kronreif grootaandeelhouder van het bedrijf, dat werd omgedoopt en geregistreerd als Kronreif & Trunkenpolz Mattighofen, kortweg KTM .

Ernst Kronreif overleed in 1960. Twee jaar later, in 1962,  overleed ook Hans Trunkenpolz aan een hartaanval. Zijn zoon Erich Trunkenpolz nam de leiding van het bedrijf over.

De eerste fiets werd in 1964 vervaardigd voor het Amerikaanse merk ‘Fleetwing’ om gebruik te maken van de productie van motorvoertuigen, die in economische onrust verkeerde.

In 1978 werd  het Amerikaanse dochterbedrijf KTM North America Inc. opgericht in Lorain, Ohio.

In 1980 werd de naam van het bedrijf gewijzigd in KTM Motor-Fahrzeugbau KG. Een jaar later had KTM ongeveer 700 werknemers en een omzet van 750 miljoen Schilling (ongeveer 54,5 miljoen euro). De internationale handel bedroeg toen 76% van de omzet van het bedrijf.

De omzet van scooters en bromfietsen daalde echter snel en de productie moest in 1988 worden stopgezet. In 1989 werd de miljoenste fiets gevierd. Erich Trunkenpolz overleed in 1989. De overname van een belang van 51% in het bedrijf door het Oostenrijkse investeringsfonds GIT Trust Holding, gecontroleerd door de Oostenrijkse politicus Josef Taus, in 1989 werd gevolgd door mislukte pogingen om het schuldenbedrijf weer op de rails te krijgen, en in 1991 werd het beheer van KTM overgedragen aan een consortium van schuldeisersbanken.

In 1991 werd het bedrijf opgesplitst in vier nieuwe entiteiten: KTM Sportmotorcycle GmbH (divisie motorfietsen), KTM Fahrrad GmbH (divisie fietsen), KTM Kühler GmbH (divisie radiatoren) en KTM Werkzeugbau GmbH (divisie gereedschap).

KTM Fahrrad GmbH is dus voortgekomen uit de voormalige KTM Fahrzeugbau AG, een bedrijf uit de Taus Group, dat in 1991 faillissement moest aanvragen . In december 1991 accepteerde de vergadering van de crediteurencommissie het aanbod van de fietsengroothandel Hermann Urkauf uit Salzburg, die ook in KTM-fietsen handelde, om de fietsendivisie voor 35 miljoen Oostenrijkse schilling te kopen. In 1995 werd het bedrijf opnieuw geconfronteerd met een faillissement.

Op 7 januari 1996 nam Carol Urkauf-Chen het management over en redde ze, volgens haar eigen verklaringen, het bedrijf van verdere insolventie. Ze kwam uit Taiwan, handelde in fietsonderdelen en was via de handel in fietsframes naar Europa gekomen. Ze optimaliseerde onder meer de werkprocessen zonder gebruik te maken van werktijdverkorting of financiële hulp. Urkauf-Chen is sinds 1997 geregistreerd in het handelsregister als enige eigenaar van KTM Fahrrad GmbH .

In 1998 werd de productie van fietsframes (van staal) in Mattighofen stopgezet. In 2001 werd een acrylaatframelaksysteem met poedercoating in gebruik genomen.

In 2007 werd voor het hoofdkantoor in Mattighofen een nieuw gebouw gebouwd met een gebogen glazen pui. In 2010 werd de dochteronderneming KTM Bikes Asia opgericht, die voornamelijk de Aziatische markt bedient. In 2012 won Carol Urkauf-Chen de speciale Pegasusprijs van Opper-Oostenrijk. News en de Opper-Oostenrijkse Kamer van Koophandel voor het beste bedrijf (mede) geleid door een vrouw.

Op 20 november 2015 maakte de Federale Mededingingsautoriteit (BWB) een beslissing bekend van de Kartelrechtbank van 9 september 2015 (29 Kt 6/15-14) tegen KTM Fahrrad GmbH, volgens welke het bedrijf werd aangeklaagd wegens illegale adviesprijzen overeenkomstig artikel 1 lid 4 KartG moest een boete van 112.000 euro betalen.

In 2018 vond er een managementwisseling plaats: Franz Leingartner ging met pensioen en eigenaar Carol Urkauf-Chen stapte over naar de raad van commissarissen. Haar dochter Johanna Urkauf en Stefan Limbrunner namen de leiding over.

Vanaf 2019 vonden er op de locatie Mattighofen en in de naburige gemeente Schalchen (Opper-Oostenrijk) verschillende bouwprojecten plaats . Er werd een nieuwe productiehal en een nieuw logistiek centrum gebouwd. Enkele andere gebouwen – waaronder een nieuwe spuiterij – zijn anno 2022 nog in aanbouw.

In 2020 oordeelde de hoogste rechtbank voor KTM Fahrrad dat Pierer Mobility AG de merknaam niet mocht gebruiken voor fietsen.

Sinds 2021 is KTM Fahrrad ook de officiële hoofdsponsor van de Vereniging van Duitse Fietsers (BDR). KTM ondersteunt de BDR vooral op het gebied van jeugd- en jongtalentwerk.

 KTM-fietsen

KTM Fahrrad is al tientallen jaren betrokken bij wedstrijden door teams en atleten te sponsoren . Bij de ontwikkeling van de eerste koersfiets van het bedrijf in 1978 werd er vertrouwd op de samenwerking met de meervoudige Oostenrijkse kampioen, Walter Obersberger.

KTM als merk wordt ook gebruikt door KTM Fahrrad GmbH, dat als exclusieve licentiehouder fietsen en fietsaccessoires produceert. Dit bedrijf is ontstaan ​​uit de spin-off van KTM in 1991 en deelt dezelfde geschiedenis en erfgoed als die van KTM Motorcycles.

KTM Fahrrad GmbH is nu een wereldwijd opererende fietsenfabrikant gevestigd in Mattighofen , Opper-Oostenrijk . Het werd in 1992 opgericht vanuit een deel van het failliete KTM Motor-fahrzeugbau De productie van fietsen gaat terug tot 1964.

In 2019 richtte KTM Fahrrad GmbH het eerste mountainbikefabrieksteam op, het KTM Factory MTB Team. In 2020 waren voor het eerst twee teams op KTM-racefietsen - namelijk KTM Revelator Alto en KTM Revelator Lisse - vertegenwoordigd in de Tour de France en de Giro d'Italia. Beide teams ontvingen de wildcard voor de respectievelijke Grote Ronde als Pro Continental-teams. B&B Hotel – Vital Concept p/b KTM in de Tour de France en Vini Zabu – KTM in de Giro d'Italia.

KTM Bicycle was sponsor van het Franse team B&B Hotels-KTM . De ploeg was drie keer vertegenwoordigd in de Tour de France.

In 2021 verkocht KTM 460.000 fietsen voor het huidige modeljaar 2022. Het bedrijf heeft binnen de groep 500 mensen in dienst.

 Meer info:

https://en.wikipedia.org/wiki/KTM

https://de.wikipedia.org/wiki/KTM_Fahrrad

ARSENAL (D)

ARSENAL -- A. & W. BOHNE -- BIELEFELD --  DUITSLAND

HWE (D)

Heidemann-Werke  ----- Einbeck --- Duitsland

Wat weet Einbeck nog meer over de werken van Heidemann?

Het tijdschrift Bicycle Market berichtte in zijn nummer van november 1936: “De Stukenbrok-fabriek in Einbeck, die al jaren gesloten is, zal op 2 januari 1937 weer in bedrijf worden genomen, voorlopig met een personeelsbestand van 100 mensen. Een bedrijf uit Bielefeld heeft de gebouwen, die sinds 1932 eigendom zijn van de stad Einbeck, overgenomen om daar de fietsenfabriek Baronia te openen. Naast fietsen produceren wij ook fietsaccessoires en kindersteps.

Dit Bielefeldse bedrijf was Baronia-Werke (opgericht in 1923 door Karl Heidemann). Het voormalige bedrijfspand van August Stukenbrok werd overgenomen door zijn zoon Helmut.

Twee jaar later begon de Tweede Wereldoorlog. In 1940 schakelde het bedrijf over op oorlogsproductie. Aan de Köppenweg werd een kamp met 150 Sovjet krijgsgevangenen en burgerarbeiders opgezet - het enige kamp in Einbeck stond op het bedrijfsterrein. Heidemann had ook Sovjetgevangenen in dienst uit het kamp in het Clus-domein en uit het burgerarbeiderskamp aan de Hannoversche Strasse. In 1942 werden ongeveer 120 “Oosterse arbeiders” ingezet.

In januari/februari 1943 overtrof het bedrijf de doelstelling voor de productie van ontstekingsschroeven voor de C12-granaten met 150.000 stuks. In 1944 bedroeg het aandeel buitenlandse burgerarbeiders en krijgsgevangenen ruim 60 procent van de totale beroepsbevolking. In 1945 was op het fabrieksterrein een ziekenhuis met ongeveer 300 gewonden gehuisvest.

Bedrijfsbaas Helmut Heidemann kwam tijdens de oorlog om het leven. Zijn broer Gerhard zette het bedrijf voort. Zo was Heidemann-Werke Einbeck (ook: Baronia-Heidemann-Werke Einbeck) de nummer 1 exposant op de eerste naoorlogse beurzen, de Einbeck Weken in 1948 en 1950. Eind jaren veertig was HWE een van de grootste fietsenfabrikanten in Duitsland. Daarom lanceerde Gerhard Heidemann in 1948 de wielerwedstrijd ‘Rond de Heidemann-fabriek’ voor de Einbecker Week.

Er rees een ster aan de sporthemel van Einbeck: de 15-jarige Emil Reinecke van Kükenschnipp 9 baande zich een weg naar de harten van de inwoners van Einbeck. Hedendaagse getuige Peter “Perchen” Nolte herinnert zich:”Zieh Emil, zieh!” Dat riepen we bij elke race tegen hem. Er was altijd wel iets te beleven op het circuit van Ostertor. Velen vielen daar. Maar Emil stapte weer op en won de race. Hij was een idool voor ons."

In 1953 werden ruim 100.000 fietsen naar de Verenigde Staten geëxporteerd. In 1959 richtte Heidemann een importbedrijf op in New York. De vestiging in Rotenburg/Wümme werd opgericht in 1961. In 1964 had het bedrijf drie miljoen fietsen geproduceerd.

Bij de aankoop van het gebouw verplichtte fabrikant Heidemann zich ertoe de beroemde Westminsterklokken van de Stukenbrokwerke te onderhouden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten de klokken echter worden weggegeven om te worden omgesmolten. Na de oorlog werden er nieuwe klokken geplaatst, "maar door het toenmalige materiaal hadden ze niet de originele klank." In maart 1964 liet Heidemann nieuwe klokken installeren.

In 1971 werd een nieuwe fabriek gebouwd en in 1977 nog een fabriek op het industriegebied ten westen van de stad.

Gerhard Heidemann laat sinds 1955 auto-onderdelen vervaardigen in zijn bedrijf in Einbeck. Toen hij wilde uitbreiden besloot hij een tweede boerderij op te zetten in Rotenburg, aangezien hij een stoeterij in Bretel bezat waar hij zijn vrije tijd doorbracht. ... De fabriek werd al in 1961 in gebruik genomen met de afdelingen gereedschapsmakerij, extrusieproductie, stempelerij, galvaniseererij, hardingserij en productie van stoterbeschermingsbuizen. De enige klant was VW. Onder de 250 medewerkers bevonden zich veel voormalige medewerkers van de failliete Borgward-fabriek in Bremen, die Heidemann had overgenomen. In 1967 daalde het aantal medewerkers tot 80."

In 1997 werd de Heidemann Groep aanvankelijk verkocht aan Adwest Automotive Plc. verkocht in Groot-Brittannië. Twee jaar later werd het overgenomen door Dura Automotive Systems, Inc., VS.