De crisis

Daar is hij dan. Reeds decennia geleden aangekondigd door Schumacher in “small is beautiful” en door de Club van Rome. Gebaseerd op schaalvergroting, grondstoffenschaarste en overbevolking. Maar nog meer op overconsumptie en niet ecologisch handelen. Want denk maar aan de mieren, die in veel groter aantallen en gewicht op onze planeet voorkomen en toch nagenoeg onzichtbaar zijn en zeker geen klimaatverandering veroorzaken.

En nu die economische crisis er is, zullen we hem moeten oplossen en liefst tegelijk ook nog enkele andere problemen aanpakken. Problemen waar we het allemaal over hebben. Monsterfiles, 195 km tijdens de ochtendspits, zijn dankzij de crisis door het wegvallen van het vrachtvervoer, tijdelijk gereduceerd. Vergrijzing, stijgende werkloosheid, geen geld meer in de staatskas, broeikaseffect, fijn stof, en het lijstje kan vast en zeker nog langer gemaakt worden.

Infrastructuurplanners, economen en klimatologen schuiven elk hun oplossingen naar voren. Het is nu aan de politici om deze ideeën in daden om te zetten maar zonder terug de cyclus van schaarste en overconsumptie aan te wakkeren.

Er wordt geroepen op meer openbare werken om de economie een impuls te geven. Als dit leidt tot een reductie van de files en tot openbare gebouwen, scholen en ziekenhuizen die energiepassief zijn, dan zijn dit zinvolle investeringen.

Vergrijzing van de bevolking vraagt om meer verzorging. Kunnen die beroepen aantrekkelijk gemaakt worden? Ons land staat dankzij zijn uitgebreid systeem van gezondheidszorg in de wereldtop. Kan het wettelijk kader snel gecreëerd worden, zodat onze ‘verzorgingsstaat’ als handelswaar in het buitenland kan gevaloriseerd worden.

De overheid kan ook initiatieven ondersteunen van lokale energieproductie: zonnepanelen voor verwarming worden in Israël al jaar en dag aangemoedigd bij iedere nieuwbouw, windmolens zijn perfect rendabele elektriciteitsleveranciers en hebben geen campagne voor het ondergronds bergen van het nucleair afval nodig.

Ook recycleren moet bevorderd worden: het recupelsysteem is maar een schijntje om ons geweten gerust te stellen. De petflessen worden wel gescheiden verzameld, maar gaan vervolgens de verbrandingsoven in.

Er is dus blijkbaar nog heel wat werk aan de winkel, alleen heeft de overheid al zijn geld gespendeerd om de banken de nodige staatsgaranties te geven. Dit was nodig om paniek te voorkomen, maar nu de staatsgarantie terug solide staat, kunnen we terug van een goede nachtrust genieten. En de banken, na jarenlang bevoordeeld geweest te zijn door de staat dankzij de fiscale aftrekbaarheid van de hypotheekleningen, krijgen nu als toetje voor hun slecht gedrag een wettelijk opgelegde maximumrente op de spaargelden.

Niet getreurd, gelukkig hebben we massaal gebruik gemaakt van de fiscaal gunstige hypotheeklening en naarstig gewerkt voor een eigen woning. Want volgens De Grauwe hebben we vertragingssystemen nodig om het domino-effect van de crisis af te remmen. Sociale zekerheid is daar één van. Maar een eigen woning reduceert ook sterk de paniek en zoals vastgesteld is het een uitstekend middel tegen verarming bij de gepensioneerde bevolking.

Samengevat, er zijn veel nuttige projecten, maar de staat heeft er geen centen voor. De spaarder zou hierin misschien wel willen investeren, maar heeft door de recente bank-gebeurtenissen geleerd geen te grote risico’s meer te nemen. Zou de overheid misschien privé-investeringen kunnen bevorderen door zich voor maatschappelijk zinvolle projecten garant te stellen of mogen het alleen maar banken en automobielconstructeurs zijn?

Is er in deze verkiezingstijd een politieke partij die enkele van de bovenstaande bedenkingen wil overnemen? Zo ja, ’t is gratis, dankzij de crisis.