Het geheim van een goede aardappelsalade ligt in een aantal 'weetjes'! Gebruik alleen vastkokende aardappels. Kook ze in de schil gaar en ontdoe ze daarna zo warm mogelijk van die schil. Snij de aardappels als ze nog lauw zijn in schijven en giet er meteen een dressing naar keuze over. Als dressing kunt u een mengsel van olie, azijn, peper, zout, knoflook, een gesnipperd uitje en wat fijngehakte verse peterselie, bieslook of basilicum gebruiken. De schaal afdekken met plasticfolie en niet te koud wegzetten (anders worden de randjes van de aardappelschijfjes hard). Minstens een uur laten intrekken. .
Pasta linten gaan goed samen met sauzen op basis van vlees (zoals bolognaise) of kaas. Bij geribbelde pasta zijn roomsauzen een aanrader, omdat de saus beter aan de pasta blijft hangen. Buisjespasta doet het prima bij sauzen op basis van olijfolie, met vis en groenten.
Voor tatintaarten bestaan er geen specifieke bakvormen. Het beste neemt u een klassieke, plaatstalen bakvorm van minimum 4,5 cm hoog. Daarin kunt u, in de oven, de suikerstroop maken, waarop u dan de appelschijfjes schikt. Een nadeel na verloop van tijd zal door het zuur van de appels de bodem van de bakvorm wit worden. Al doet dit niets af aan de kwaliteit van de vorm. Een vertinde bakvorm is echter af te raden ook die verkleurt en is dan niet meer bruikbaar voor andere bakbereidingen.
Verwarm 1 eetlepel olie met 2 eetlepels sherry, 2 eetlepels sojasaus en 1 eetlepel bruine suiker, tot de suiker gesmolten is. Leg een half stokje kaneel in de saus en doe er 250 g (bruine) champignons, in plakjes, en 4 gekruide kipfilets, in blokjes, bij. Laat sudderen tegen de kook aan, tot de kip goed gaar is (ongeveer 5 tot 7 minuten). Neem dan het kaneelstokje weg. Kruid naar smaak bij met peper en zout. Serveer goed heet, met noedels en een frisse groene salade.
Vitaminetip: Graag wat meer groenten? Doe er ook nog een groene en een rode paprika, in reepjes, bij.
Eerst vullen, dan stomen. Hun naam zegt het al: rijstvellen zijn gemaakt van rijstmeel. De flinterdunne, soepele vellen kun je vullen en in een stoommandje boven een bodempje water stomen. In de Aziatische keuken worden ze heel veel gebruikt, bij ons vindt u ze tegenwoordig in elk goed gesorteerd warenhuis.
Lekker in zon vel! Vul rijstvelletjes met een mengsel ven fijngesneden (geblancheerde) witte kool, geraspte wortel, roze garnaaltjes en klein champignons. Breng alles goed op smaak met koriander en zwarte peper uit de molen. Bind de gevulde beursjes dicht met een sprietje bieslook. Stoom ze ongeveer 10 minuten.
Lekker lang tafelen, een kopje koffie erbij en als toetje een praline en een glaasje cognac: heerlijk! Maar hop, daar zijn de schuldgevoelens. Eigenlijk mag dit niet, en dàt is ook niet verantwoord... Mis! Ook 'ongezonde' lekkernijen en snacks hebben hun gezonde kantjes.
Koffie Koffie slecht voor je hart? Niet als je er maar enkele kopjes van drinkt. Dat is zelfs goed. Want koffie...
1. Pept u op De cafeïne in koffie zorgt ervoor dat de hersencellen actiever worden. Koffie verbetert de spijsvertering. Door een kopje koffie klopt uw hart wat sneller, raakt u 's morgens gemakkelijk op gang en lijkt vermoeidheid te verdwijnen.
2. Zorgt voor een beter humeur
Door koffie stijgt het serotoninegehalte in de hersenen (zie ook: chocolade) en dat verbetert de concentratie en coördinatie. Koffie zorgt ervoor dat prikkels in de hersenen sneller worden doorgegeven; dat komt doordat de cafeïne zich hecht aan receptoren (prikkelontvangers) in het centrale zenuwstelsel. En dat gaat heel snel. Enkele minuten na het drinken van een kop koffie is ongeveer de helft van de cafeïne al in het bloed opgenomen.
3. Stimuleert het geheugen Vooral bij mannen van middelbare leeftijd lijkt het drinken van koffie een positief effect te hebben op het korte termijn geheugen. Waarschijnlijk gebeurt dit dankzij de cafeïne.
4. Ideale dosis: het lijkt erop dat de ideale dosis drie tot vier koppen koffie per dag bedraagt. Drink bij voorkeur filterkoffie want de filter houdt de cholesterolverhogende stoffen tegen.
Chocolade Zalige dikmakers zijn het, die kerstpralines. U kunt er gewoon niet aan weerstaan! En dat moet u dan ook vooral niet -of toch niet altijd- doen. Ervan genieten is veel gezonder én leuker. Want chocolade...
1. Maakt u wakker Twee stimulerende stoffen (bromine en phenylethylamine) in chocolade peppen het lichaam op. De bloeddruk stijgt iets, het hart klopt wat sneller en de hersenen worden actiever.
2. Beschermt tegen vrije radicalen Chocolade bevat veel catechines. Deze stoffen zijn antioxidanten: ze beschermen het lichaam tegen vrije radicalen, ofwel stoffen die in ons lichaam cellen beschadigen en daardoor bepaalde kwalen -zoals kanker en hart- en vaatziekten- in de hand kunnen werken. Catechines zitten ook in thee. Onderzoek heeft aangetoond dat veel thee drinken bescherming kan helpen bieden tegen hart-en vaatziekten. Van chocolade is dit beschermende effect echter (nog) niet onderzocht.
3. Maakt gelukkig Na het eten van chocolade komen I in de hersenen stoffen vrij die ervoor zorgen dat u zich energieker en 'gelukkiger' voelt: serotonine en endorfinen. Ideale dosis: onbekend.
Noten Eigenlijk zou er iedere dag een grote schaal met noten op ieders tafel moeten staan. Want noten...
1. Beschermen tegen vrije radicalen Noten bevatten namelijk veel vitamine E, een antioxidant. Wie veel antioxidanten binnenkrijgt, heeft minder kans op ziektes zoals kanker en hart-en vaatziekten. Ook zonnebloemolie, dieethalvarine en -margarine, brood, graanproducten, groenten en fruit bevatten een hoge dosis vitamine E.
2. Zijn goed voor uw hart Noten bevatten weliswaar veel vet, maar circa 80 procent is onverzadigd vet, dat goed is voor hart- en bloedvaten (zie kader 'Vet, vetter, vetst'.
Ideale dosis: onbekend. Noten zijn goede vleesvervangers: eet ze in plaats van, niet als extra.
Wijn Ruikt glühwein, naar kerst of ruikt kerst naar glühwein? Een kerstdiner zonder wijn is in ieder geval bijna ondenkbaar. Gelukkig is wijn heel wat gezonder dan u denkt. Want wijn...
1. Beschermt tegen hart- en vaatziekten
Mensen die matig drinken, hebben een kleinere kans op een hartaanval dan mensen die helemaal geen alcohol gebruiken. Hoe dit komt, is nog niet precies bekend. Er zijn drie verschillende theorieën.
2. Is goed voor uw cholesterol De eerste theorie is dat alcohol goed is voor het cholesterolgehalte omdat het de gunstige HDL-cholesterol verhoogt. Bovendien verdunt alcohol het bloed, waardoor de kans op stolling kleiner wordt. Deze beide elementen samen verminderen de kans op hart- en vaatziekten.
3. Bevat flavonoïden De tweede theorie is dat de tlavonoïden in wijn (antioxidanten die met name in rode wijn zitten) het lichaam beschermen tegen de schadelijke inwerking van vrije radicalen.
4. Helpt tegen stress De derde theorie is dat na een glaasje wijn de stress vermindert. Stress is een bekende risicofactor voor hart-en vaatziekten.
Ideale dosis: maximaal drie glazen per dag, en dit met een maximum van vijf dagen per week, lijkt de ideale dosis.
Vette vis Vet is niet altijd slecht, zeker niet in het geval van vis. Trakteer uzelf met de kerst dus gerust op een overheerlijke zalm of haring. Dat is zelfs gezonder dan een 'magere' scholfilet. Want vette vis...
1. Is goed voor uw hart Vis bevat veel onverzadigde vetzuren en dan ook nog eens heel bijzondere, namelijk n-3 vetzuren (ook wel omega3-vetzuren genoemd). Wie er veel van gebruikt, heeft minder kans op hart- en vaatziekten. Vooral vette vis bevat veel n-3 vetzuren: zalm, haring, makreel, bokking, heilbot, paling, sardientjes.
2. Helpt wellicht bij suikerziekte Visvetzuren lijken een rol te spelen bij de behandeling en het voorkomen van zogeheten ouderdomssuikerziekte (diabetes mellitus type II). Hoe dat precies werkt, wordt onderzocht. Net zoals de vraag hoeveel u ervan moet eten om van deze beschermende invloed te genieten.
3. Verlaagt mogelijk het risico op de ziekte van Alzheimer Keiharde bewijzen en een verklaring van de precieze werking ontbreken nog.
Ideale dosis: voedingsdeskundigen adviseren minstens één keer per week vis te eten (vet of niet vet). Het advies voor mensen met hartproblemen: twee keer per week vis, waarvan één keer vette vis. Of het beter is nog vaker vis te eten, is onbekend. Kwaad kan het niet zolang u vis in plaats van vlees eet, dus niet extra.
Frietjes Snacks hebben de naam ongezond te zijn. En voor frietjes haalt iedere gezondheidsfreak zeker de neus op. Maar wat blijkt: zelfgebakken frietjes zijn helemaal zo slecht nog niet. Want zelfgefrituurde frietjes...
1. Vergroten de kans op hart- en vaatziekten niét Er is niets mis met een portie friet, als die maar gefrituurd is in vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie of olijfolie. Aangezien u niet weet wat de snackbar of het frietkraam gebruikt, is het geheim van een gezond frietje dus: zélfbakken in het goede vet. Deze vetten bestaan namelijk overwegend uit gunstige onverzadigde vetten. Zorg wel voor de goede frituurtemperatuur (180°C), de juiste bereidingstijd en verse olie (verversen na vier tot vijf keer frituren). Zelfgefrituurde snacks bevatten ook veel minder transvetzuren (zie kader onderaan) dan snacks uit de snackbar. Overigens: gebruik voor het frituren nooit extra-vierge olijfolie: daarin kunnen bij verhitting kankerverwekkende stoffen ontstaan. Extra-vierge is dus ongeschikt voor de frietketel.
Ideale dosis: met mate.
Sausjes U wordt er dik van, dat klopt, en u moet er dus niet te veel van eten. Maar beoordeel een lekkere lepel mayonaise of een scheutje ketchup ook op z'n goede kanten. Want sommige sausjes...
1. Verhogen uw kans op hart- en vaatziekten niét
Sauzen zoals mayonaise, fritessaus en knoflooksaus zijn gemaakt op basis van plantaardige olie en bevatten daardoor veel gunstige onverzadigde vetten (zie het kaderstuk hieronder).
2. Verminderen de kans op prostaatkanker Sauzen op basis van tomaten -zoals ketchup, barbecuesaus en chilisaus- bevatten veel lycopeen. Lycopeen is een antioxidant die het lichaam helpt beschermen tegen (prostaat) kanker en hart - en vaatziekten. In bewerkte vorm, zoals in tomatensaus en ketchup, wordt lycopeen veel beter in het lichaam opgenomen dan uit rauwe tomaten.
Ideale dosis: onbekend, maar omwille van het aantal calorieën met mate.
Vet, vetter, vetst!
Verzadigd vet is slecht voor hart-en bloedvaten omdat het cholesterolgehalte van het bloed erdoor stijgt. Verzadigde vetten zitten in vlees, kaas, harde margarines, volle melkproducten, gebak, chocolade en snacks.
Onverzadigde vetten (waaronder n-3 vetzuren) zijn juist goed voor hart-en bloedvaten omdat zij het cholesterolgehalte doen dalen. Onverzadigde vetten zitten in olie, (dieet)halvarine, (dieet) margarine, bak- en braadproducten met een hoog gehalte aan onverzadigd vet, vette vis en noten.
Transvetzurenzijn ongezond én een verhaal apart. Ze ontstaan wanneer in de voedingsindustrie onverzadigde vetten 'harder' worden gemaakt om bepaalde bakprocessen mogelijk te maken. Ze veranderen daardoor in verzadigde vetten en heten dan transvetzuren. Vooral frituurvetten voor de industrie en voor horeca- en bakkerijvetten bevatten veel van deze transvetzuren.
Met al zijn heilzame eigenschappen lijkt salie wel de complete medicijnkast te kunnen vervangen. In vervlogen tijden werd zelfs beweerd dat de mensen met salie geen reden meer hadden om te sterven. Vandaag weten we dat salie geen garantie is voor de eeuwige jeugd, maar verstandig gebruikt kan het onze gezondheid wel een aardig handje toesteken. Al van in de oudheid was salie gekend als een belangrijk geneeskruid tegen vele kwalen. Salie is immers een algemeen versterkend en stimulerend middel, vooral voor maag, darmen, zenuwstelsel, baarmoeder en lever. Salie werkt als een natuurlijk ontsmettingsmiddel voor de mond en de ademhalingsorganen. Een slappe thee kun je gebruiken als gorgelmiddel bij keelpijn, ontstoken tandvlees en mondzweertjes. Onze grootouders gebruikten salie tegen tandbederf. Ook bij verkoudheden biedt hete saliethee (15 à 20 gram vers of gedroogd blad op één liter kokend water, 10 minuten trekken) soelaas. Of ga de gevolgen van de winter preventief te lijf met een kopje hete saliemelk: één koffielepel gedroogde salie gedurende tien minuten laten sudderen in een halve liter melk. Zeef en voeg een eetlepel honing toe. Salie wekt ook de eetlust op en helpt bij een overbelaste maag. Het kruid bevat eveneens hormoonachtige stoffen die nuttig zijn bij een onregelmatige menstruatie en in de menopauze. Bovendien is het een middel dat het zweten onderdrukt. Salie blijkt ook zenuwsterkend en een weldaad voor de geest. Volgens de geneeskunde zou het ook goed zijn voor het falend geheugen en algemeen de gevolgen van het ouder worden vertragen.
Let op: niet medicinaal gebruiken tijdens de zwangerschap of bij borstvoeding (zogremmend). Salie bevat een stof die bij grote doses epileptische aanvallen kan veroorzaken. Behandeling met de thee beperken tot twee weken.
Tips: Grijze haren: De eerste grijze haren geef je weer kleur door je haar te spoelen met het aftreksel van salie. Ook goed tegen hoofdroos. Vroeger was salie bij veeartsen zeer gegeerd als geneesmiddel tegen uierontsteking bij koeien.
Giet de pasta in een vergiet en vang een beetje van het kookvocht op. Vooral een dikke kaassaus of pestosaus kunt u er goed mee verdunnen. Doe in ieder geval een paar eetlepels van het kookvocht bij de pasta op het moment dat u de saus toevoegt: zo kunt u pasta en saus makkelijker mengen. Gemalen parmezaan, olijfolie extra vierge, een mix van gehakte verse tuinkruiden (basilicum, rozemarijn, tijm, platte peterselie) en de pepermolen doen het altijd goed bij pasta. Zet ze in aparte kommetjes en flesjes op tafel en laat iedereen à volonté nemen.
Voor kaastaarten mag de oventemperatuur nooit meer dan 180°C bedragen. I n een te hete oven wordt een kaasvulling onsmakelijk taai! Als een kaastaart heel langzaam afkoelt (in een uitgeschakelde oven) is het risico dat de vulling openbarst héél beperkt. Een kaastaart snijdt u in perfecte punten met een scherp mes dat u heel even in lauw water dompelt.
Gelatineblaadjes moeten geweekt worden in ruim koud water, dan uitgeknepen. Gelatinepoeder besprenkelt u met een beetje water, en laat u een paar minuten wellen. Zowel uitgeknepen blaadjes als poeder moet u oplossen in warme vloeistof. Dat kan in de microgolf (op middel hoge stand), op een zacht vuur of in een warmwaterbad tegen de kook aan. Wacht met omroeren tot de gelatine volledig gesmolten is. Opgeloste gelatine moet dezelfde temperatuur hebben als het mengsel waaraan hij wordt toegevoegd. Hete gelatine bij een koud mengsel geeft gegarandeerd klonters, laat hem dus altijd eerst op kamertemperatuur komen. Mocht de gelatine te veel opgesteven zijn voor u hem nodig hebt, dan kunt u hem heel zachtjes opwarmen tot hij weer vloeibaar is.
Alweer een goede reden om eens wat vaker olijfolie te gebruiken: Spaanse wetenschappers hebben ontdekt dat olijfolie helpt tegen het ontstaan van maagzweren. Olijfolie heeft een heilzaam effect op de spijsvertering. Het helpt de vorming van maaggassen te reduceren, en dit voorkomt het ontstaan van maagzweren en aandoeningen aan de twaalfvingerige darm.
Weinigen weten dat Oost-Indische kers niet alleen een klimplant is die lelijke muren kan camoufleren, maar ook een natuurlijk en efficiënt antibioticum. Daarnaast kun je zowel met de kleurrijke bloemen als met de groene bladeren en grote zaden creatief kokkerellen. Wat de geneeskrachtige eigenschappen betreft, heeft Oost-Indische kers de reputatie een uitstekend antibioticum te zijn. De zaden, bladeren en bloemen kunnen nuttig zijn bij infecties van de urine- en de luchtwegen. Zowel infectieziekten als slijmvliesontstekingen worden aangepakt. Het voordeel van dit natuurlijk middel is dat het je maag en darmen geen last berokkent. Bovendien kan je lichaam niet immuun worden tegen de actieve stoffen. Je krijgt ook meer weerstand waardoor je minder vatbaar wordt voor ziektes. Je mond en keel kan je ontsmetten door duchtig op het blad te kauwen. Noteer ook dat dit kruid de vorming van rode bloedlichaampjes stimuleert. Het zorgt voor een betere bloedsomloop. Wie het koud heeft, kan toevlucht zoeken tot een kopje thee van Oost-Indische kers (één eetlepel kruid op één kopje kokend water, gedurende tien minuten laten trekken). Die houdt het hoofd en de voeten lekker warm. De scherp smakende blaadjes en iets mildere bloemen bevatten veel vitamine C, en dat is mooi meegenomen. Ze bevorderen ook de eetlust. Het verse sap kalmeert dan weer de hoest. Tenslotte wordt er van dit kruid ook gezegd dat het de veroudering tegengaat. Maar ouder worden doen we jammer genoeg toch allemaal.
Weetjes: De felle kleur zal wel de oorzaak zijn dat Oost-Indische kers soms dienst doet als het symbool voor de liefdesvlam. Het hart van deze bloemen kan trouwens op hete dagen bij valavond vonken produceren. Dit blijkt een gevolg te zijn van het hoge gehalte aan fosfor.
Tips: Haargroeimiddel: Gebruik een aftreksel van Oost-Indische kers om de haargroei te stimuleren. Maak hiervoor een infusie van vijftien gram kruid op één liter water en dep daar handdoekdroog haar mee.
Anti rimpel en reinigende lotion. Maak een infusie van 2 à 3 eetlepels fijngesneden kervel per liter kokend water. Laat tien minuten trekken en filter dan. Gebruik het aftreksel als lotion tegen rimpels. Tegelijk reinigt kervel de huid. Als je de lotion gebruikt na het haar wassen, maakt het heerlijk zacht.
Jammer dat er in vergelijking met het oosten in westerse landen zo weinig noten worden gegeten. Het is namelijk een prima voedingsbron van verteerbaar eiwit, vetten en andere gezonde bestanddelen. Het is opvallend dat noten veel vitaminen en mineralen bevatten. Bovendien zijn ze zeer goed voor ons zenuwstelsel, de hersenen en vooral de stofwisseling. Wil je echt profiteren van de specifieke voedingstoffen die in noten zitten? Eet ze dan ongebrand, en zonder zout. Voor de volledigheid: pinda's zijn geen noten maar peulvruchten, en door het roosteren zijn ze zuurvormend.
Helemaal hetzelfde is het niet, maar deze kaassoorten zijn wel heel nauw verwant! Kwark - of plattekaas - is verse kaas van magere gepasteuriseerde melk die met melkzuurbacteriën ingedikt wordt. Aan halfvolle en vette kwark wordt room toegevoegd. Hüttenkäse is kwark die lichtjes verwarmd wordt, zodat het melkeiwit samentrekt. Hüttenkäse is dus... kwark met korreltjes. Cottage cheese is de Engelse variant van Hüttenkäse.
Neem ruim water: tenminste 5 liter voor 500 g pasta. Doe er een flinke schep (zee)zout bij. Breng het water aan de kook. Doe er dan de pasta bij. Breng weer aan de kook en roer (voorzichtig) om. Laat 2 minuten koken en proef (voor verse pasta is dat vaak al ruim voldoende). Pasta moet 'al dente' of 'beetgaar' zijn. Te lang gekookte pasta wordt papperig en is absoluut niet lekker!
Chorizo is een van oorsprong Spaanseworstsoort die kruidig van smaak en roodachtig van kleur is en een stevige, grove structuur heeft. Een kenmerkend ingrediënt is de pimiento choricero, een paprika(poeder) (al dan niet pittig) wat niet alleen zorgt voor de smaak en de rode kleur van de chorizo, maar dankzij de daarin aanwezige etherische oliën ook bijdraagt aan een betere houdbaarheid. Normaal gesproken wordt chorizo vervaardigd van zeer grof gehakt, vettig varkensvlees (maar niet per se exclusief). Andere belangrijke bestanddelen zijn zout, knoflook, oregano, suiker en eventueel andere kruiden zoals komijn.
Chorizo is zowel vers als gedroogd te verkrijgen en in het laatste geval soms ook gerookt. De worst wordt gebruikt als broodbeleg, in stoofschotels meegekookt, gebraden of soms ook gegrild gegeten.
Vooral in Spanje bestaan veel (lokale) varianten van de worst. Zo zijn er bijvoorbeeld zeer smaakvolle, tamelijk exclusieve soorten die gemaakt zijn van het vlees van het Iberische varken, of minder vettige en fijnere varianten die onder andere populair zijn voor tapas. Een bekende variant is de Pamplona die van iets fijner gehakt, of eventueel zelfs gemalen vlees gemaakt is.
Buiten Europa zijn vooral de Mexicaanse of Caribische varianten van de chorizo bekend die een ander kruidenaroma hebben en vaak gemaakt zijn van gemalen vlees in plaats van grof gehakt. Bovendien worden deze vooral vers aangeboden terwijl voor de Europese/Spaanse varianten gedroogd en/of gerookt juist gebruikelijker is.
Marjolein smaakt net zo lekker als het ruikt en dus kan het in de keuken niet mislopen met dit kruid. Een vleugje marjolein brengt de mediterrane zon zonder veel moeite in je gerechten... én verbetert je gemoed. Dit kruid heeft immers de reputatie te kunnen troosten. Stresssituaties lijken ineens niet meer zo onoverkomelijk als voorheen. Marjolein krikt je zelfvertrouwen op en laat je als een optimist door het leven gaan. Zowel bij een flinke verkoudheid, hoestbuien als aandoeningen van de luchtwegen kan een infusie van marjolein verlichting brengen. Maak een aftreksel door ongeveer 20 gram gedroogde marjoleinbloemtoppen gedurende twee à drie minuten te laten trekken in één liter kokend water. Marjolein werkt ontsmettend waardoor je het drankje bij een zere keel als gorgeldrank mag gebruiken. Ook voor maag- en darmproblemen kun je de hulp inroepen van marjolein. Drink twee à drie kopjes van deze kruidenthee tussen de maaltijden en het opgeblazen gevoel ebt weg. Het kruid vermindert daarenboven krampen, ook de krampen ten gevolge van de menstruatie. Wie last heeft van een slechte bloedsomloop kan eveneens een beroep doen op marjolein. Daarnaast is marjolein een typisch kruid voor dé kwaal van deze tijd: stress. Het kruid bevat immers kamfer dat de zenuwen kalmeert. Niet alleen de thee maar ook de etherische olie van marjolein bieden soelaas bij spanningshoofdpijn en migraine. Je kunt het middeltje ook preventief gebruiken, bijvoorbeeld als je een stresserende gebeurtenis te wachten staat. Marjolein is immers goed voor het zelfvertrouwen. Voeg het aftreksel toe aan het badwater om gevoelens van onrust te verzachten. Marjoleinolie wordt verwerkt in zalf voor verstuikingen, zwellingen en pijnen ten gevolge van reuma. Let op: zwangere vrouwen gebruiken dit kruid beter niet. Maag- en verteringsproblemen 20 à 50 gram gedroogde bloeitoppen in één liter kokend water, 2 à 3 minuten laten trekken, filteren, zoeten. Twee à drie kopjes per dag tussen de maaltijden; neemt het opgeblazen gevoel weg. Menstruatiepijn 20 à 50 gram gedroogde bloeitoppen in één liter kokend water, 2 à 3 minuten laten trekken, filteren, zoeten. Twee à drie kopjes per dag tussen de maaltijden regelt en doet de kramp ophouden. Migraine 5 à 10 g bloeitoppen in één liter kokend water gedurende 2 à 3 minuten laten trekken, filteren, eventueel zoeten. Drink 2 à 3 kopjes per dag. Slaapwel Een lichte thee van marjolein (5 à- 10 g op één liter water) en enkele druppels olie op je hoofdkussen bevorderen een goede nachtrust.
Orechiette: oortjes. Ze lijken op schelpjes maar zijn niet geribbeld
Penne: buisjespasta van zo'n 8 cm, met of zonderribbels
Paccheri: platte, extra brede pastavelletjes
Ruote: kleine, geribbelde wieltjes van pastadeeg
Spaghetti: de alom bekende pastaslierten zijn er in verschillende diktes en lengtes. De allerfijnste sliertjes heten spaghettini
Tagliatelle: lange, dunne pastalinten
Tortelloni: kleine pastavierkantjes, gevuld en dan op een speciale manier opgevouwen. De vulling kan van allerlei ingrediënten gemaakt zijn: paddestoelen, ricotta en spinazie, ham, gehakt, kaas...
De meest courante pastasoorten zijn in het warenhuis vers te koop in de koelafdeling. Groene pasta is met spinazie, rode met tomaat en zwarte krijgt zijn kleurtje van inktvisvocht. Bij de specialiteiten vindt u ook pasta met tijm, rozemarijn, salie of citroen.
Als u een voorraadje wilt om later tot moes te verwerken of om een appeltaart mee te bakken, kan het prima. Snij de appels in partjes, fijne schijfjes of stukjes, blancheer ze in citroenwater en laat ze goed uitlekken. Handappels kunt u het beste in een koele, donkere kelder bewaren. Wie geen koele kelder heeft, kan de appels beter vlak voor verbruik kopen. Het fruit dat nu geplukt wordt, wordt immers bewaard in koelcellen waarin de temperatuur en de samenstelling van de lucht perfect geregeld wordt. Hierdoor blijven de appels sappig en ongerimpeld, zeg maar quasi plukvers.
Geuze, ook vaak geschreven als geuze, is een bier dat verkregen wordt door het subtiel mengen van verschillende lambiek die een tot drie jaar op (eiken)houten vaten hebben gerijpt. Het mengen vereist vakmanschap en geduld en iedere geuzestekerij of brouwerij heeft zo haar eigen traditie. Deze bieren ondergaan een hergisting in de fles, en krijgen daardoor een sprankelend karakter. Geuze bieren kunnen gefilterd of ongefilterd (troebel) zijn. Het alcoholpercentage van de meeste geuzen schommelt tussen 5 en 6% vol. Alcohol. Lambik, ook vaak geschreven als lambiek, is bier van mout en tenminste 30% ongezouten tarwe dat door spontane gisting ontstaat, d.d. door natuurlijke gist die in de vorm van micro-organismen in de lucht aanwezig is in de Zennestreek, het gebied rondom Brussel. Dit gebied staat ook bekend onder de naam Pajottenland. De voornaamste, typisch streekgebonden giststammen die in deze streek worden aangetroffen zijn o.a. de Brettanomyces Bruxellensis en Brettanomyces Lambicus. De smaak van lambik ontwikkelt zich van zacht zurig tot vrij scherp zurig bij de oudere soorten. En de kleur ontwikkelt zich van blond, licht geel tot (licht) orange en soms (licht) roestbruin van kleur voor de oudere soorten lambik. De meeste soorten geuze bieren zijn blond, licht geel tot (licht) oranje van kleur en smaken zuur tot bitterig. Als gevolg van de tendens onder consumenten om steeds meer over te gaan op zoet, zijn er ook geuze bieren verkrijgbaar die licht zoet-zurig van smaak zijn. Bij aanschaf van dit bier verdient het dan ook aanbeveling om, afhankelijk van de smaakvoorkeur, bij de slijter te informeren of de geuze zoet-zurig of vrij scherp zurig is. De bekendste geuze bieren zijn afkomstig van o.a. Belle-Vue (Interbrew), De Troch, Timmermans, Lindemans, Mort Subite (Alken Maes),Vander Linden Vandervelden, Girardin, Cantillon, Boon, De Neve, Drie Fonteinen, Hanssens. Geuze bieren zijn geschikt om te verwerken in een dressing met verschillende slasoorten met koud (of lauw-warm) vlees, vis of gevogelte. Ook soepen zoals mosselsoep of soepen met stevige vissoorten krijgen een verkwikkend karakter door het toevoegen van geuze. Deze soepen worden extra smakelijk door wat draadjes saffraan en een vleugje room erbij te doen. Groenten als in boter gestoofde witlof met een scheutje geuze en room krijgen een fris zurige smaak met een aangenaam licht bittertje. In het Pajottenland wordt vaak platte kaas gebruikt, in plaats van room. Dit is een soort verse kaas, die bestrooid wordt met pijpajuin (bieslook). En een uiencompote met rozijntjes waaraan tijdens het stoven een flinke scheut geuze is toegevoegd krijgt een verfijnde smaak. Dit geldt ook voor in boter gestoofde appeltjes waaraan een scheutje geuze is toegevoegd. Een klassiek gerecht is gekookte mosselen met geuze. Geuze kan in combinatie met andere ingredienten, zoals knoflook, ui, korianderzaadjes, worden gebruikt als marinade voor vlees, vis of gevogelte. Overbekend zijn de stoofschotels waarin geuze wordt gebruikt zoals Vlaamse karbonaden (blokjes rundvlees gestoofd met geuze, maar soms ook een andere biersoort), konijn met geuze of parelhoen(boutjes) met geuze en kersen, kippenboutjes met blokjes mager gerookt spek en geuze. Dit zijn zeer smakelijke schotels, die een heerlijke gebonden saus opleveren, waaraan soms wat (bruine) suiker of kandijsuiker wordt toegevoegd. Let bij het gebruik van dit bier in de keuken uiteraard weer op een evenwichtige dosering en bedenk dat uw tong en gehemelte voor u smaakbepalend zijn voor wat u proeft en lekker vindt. Probeer daarom verschillende soorten geuze bieren uit en laat u vooral adviseren door goede slijters. Een bezoek aan het Pajottenland, ten westen van Brussel, met zn karakteristieke geuzestekerijen en sfeervolle (eet)cafes, herbergjes en restaurants is een aangename, traditierijke en vooral smakelijke belevenis. Een sprankelende geuze uit het vat geeft een extra smaakvolle dimensie aan een eenvoudig streekgerecht van ambachtelijk gebakken boerenbrood besmeerd met platte kaas, pijpajuin en van die stevige radijsjes.
Naast de donkere en blonde Abdijbieren zijn er veel tripels op de Belgische en Nederlandse markt. De meeste tripels zijn goudkleurige, vrij zware, moutige bieren van hoge gisting met een tweede gisting in de fles. Ze bevatten gevarieerde kruidige aroma's en hebben een iets zoetige tot zoetbittere smaak en een volle afdronk. Het alcoholpercentage van de meeste tripels ligt tussen 8 en 9 volumeprocent. Slechts enkele tripels zijn onder de 8% zoals o.a. Witkap pater tripel (7,5%) en St. Paul tripel (7,6%). Brugse tripel van brouwerij De Gouden Boom in Brugge en winnaar van diverse gouden medailles, is een zeer moutige tripel met een volle afdronk van 9,5%. De bekendste Belgische tripels zijn o.a. die van Affligem, Grimbergen, Leffe, Karmeliet, Ename, Bornem, Tongerlo, Floreffe, Steenbrugge, Villers, Moine, Val-Dieu. De bekendste Nederlandse tripels zijn o.a. die van Hertog Jan, De Zeezuiper, Caspers Max, Zatte, Trippelaer, Ganze Bier tripel. Er zijn nog drie Trappistenbieren van het type tripel, namelijk de overbekende Westmalle tripel, Chimay (witte capsule of kroonkurk) en La Trappe tripel. Hoewel La Trappe tripel op het etiket niet meer het logo "Authentic Trappist" mag plaatsen, mag het zich toch een Trappistenbier blijven noemen. (zie: Koken met Trappistenbieren). Sommige tripels kunnen een bittere smaak achterlaten als het stoofvocht of de saus te lang wordt ingekookt. Een voorzichtige, stap-voor-stap dosering en zeer regelmatig proeven is aan te bevelen. En qua bitterheid blijft het een kwestie van smaakbeleving. Omdat een tripel moutiger, dus voller van smaak is en vaak ook kruidiger dan een blond Abdijbier, zullen ze een intensere smaakbeleving geven aan gerechten die met tripel zijn bereid. Dezelfde kooktips die we bij de blonde Abdijbieren hebben gegeven, gelden in hoge mate ook voor de tripels. Een vleugje tripel in een gebonden soep of stevige soep (o.a. bruine bonensoep, linzensoep, ossenstaartsoep of een stevige wildbouillon) zal een intense smaak opleveren. Dit geldt ook voor sauzen bij verschillende soorten vis en schelp- en schaaldieren. Door hun volle smaak zijn tripels ook geschikt om te gebruiken in stoofgerechten met rundvlees en wild, zowel gevogelte als vlees, maar ook in compotes of konfituren met dadels, rozijnen, pruimen, vijgen en abrikozen. De smaak van sabayons zal subtiel worden versterkt met een vrij zachte tripel zoals Karmeliet van brouwerij Bosteels en St. Paul van brouwerij Sterkens
Deze bieren kenmerken zich door hun volle smaak en licht bittere tot (licht) zoete afdronk. Ze worden vaak gerangschikt onder de categorie dubbel of donkere bruinen. Het alcoholpercentage van de meeste Abdijbieren schommelt tussen 5 en 8 % vol. alcohol en veel bieren smaken naar o.a. rozijntjes, zoethout, gebrande kandij en vijgen. De bekendste Abdijbieren zijn die van o.a. Leffe, Affligem, Grimbergen, Steenbrugge, Tongerlo, Bornem, Ename, Corstendonk, St. Gummarus, Florette en Maredsous. Vroeger werden deze bieren in een kloosterbrouwerij gebrouwen, doch tegenwoordig worden ze in licentie door bestaande (grote) brouwerijen op de markt gebracht. Qua smaak en volheid doen veel Abdijbieren niet onder voor de donkere Trappistenbieren, die nog wel in een klooster worden gebrouwen (bijvoorbeeld Westmalle dubbel, La Trappe dubbel). Deze bieren met hun volle smaak zijn bij uitstek geschikt voor stoofschotels met varkensvlees en rundvlees. En niet te vergeten met wild, zowel gevogelte (o.a. parelhoen, eend, gans) als vlees (o.a. wild konijn, haas, everzwijn, hert). Ook in een sabayon voor warme of koude gerechten laten deze bieren zich goed verwerken. Compotes van verschillende soorten fruit met een donker Abdijbier krijgen extra raffinement. En een scheut(je) in een saus voor gerechten met vlees of wild versterkt de smaak van het gerecht.
De traditionele fruitbieren zoals kriek- en frambozenbier zijn ontstaan door rijping en vergisting van de vruchten op het oorspronkelijke bier. Meestal was dit een lambiek, een vrij zuur en 100% zelfgistend, ongefilterd bier uit het gebied rondom Brussel. Dit unieke gebied, de Zennestreek, staat bekend om zijn spontane gisting van het bier door micro organismen die zich in de lucht bevinden. In het Pajottenland, de streek ten westen van Brussel zijn er nog enkele kleine brouwerijen, die op de traditionele wijze fruitbieren produceren. Veel hedendaagse fruitbieren kenmerken zich door de toevoeging van vruchtensap, vruchtenextracten of ingedikte vruchtenmoes aan het oorspronkelijke bier, dat niet perse een lambiek hoeft te zijn. Immers lambiek kan alleen maar worden geproduceerd in de Zennestreek. De meeste fruitbieren hebben een alcoholpercentage van tussen 2.5 en 5.5% vol. alcohol. Uitschieters zijn bijvoorbeeld: Oude Kriek van Hanssens uit Dworp van 6% vol. alcohol en Ochtend Kriek (Als Dauw In de Mond) van huisbrouwerij Domus uit Leuven van 7% vol. alcohol. Fruitbieren hebben een aangename zoet-zurige, frisse smaak, waarin het gebruikte fruit of vruchten extract duidelijk herkenbaar is. Brouwerij De Troch uit Wambeek in het Pajottenland is ongetwijfeld de specialist op het gebied van fruitbieren. Het Chapeau assortiment bestaat uit bier met ananas, aardbei, abrikoos, citroen, perzik, framboos, mirabel. Andere brouwerijen die fruitbieren op de markt brengen beperken zich doorgaans tot drie fruitsoorten, namelijk kriek (kersen), framboos en perzik. Verder zijn er bieren met appel (o.a. Newton, Bieren d Aubel) en passievrucht (Florin Passion). Veel fruitbieren doen het uitstekend als aperitief, vergezeld van kleine, lichte hapjes. Fruitbieren zijn uitermate geschikt voor het verwerken in dressings voor salades. Zo kan i.p.v. frambozenazijn, frambozenbier worden gebruikt. Ze kunnen een saus voor o.a. gevogelte, kalfsvlees of vis verrijken door op het laatste moment een scheut(je) fruitbier toe te voegen, al of niet in combinatie met stukjes (vers) fruit. Een klassiek voorbeeld is gebakken eendenborstfilet met kersenbier en kersen. Nagerechten met vers fruit krijgen een extra frisse smaak door de toevoeging van goed gekoelde fruitbieren. Bijvoorbeeld fijngesneden perziken en abrikozen met perzikenbier. Ook in een sabayon bij ijs, flensjes of vruchtentaart. En ook in een bavarois of sorbet, komt het frisse, fruitige karakter van menig fruitbier goed tot zijn recht. Verrassend is ook de smaak van zelfgemaakt ijs, waarin fruitbier is verwerkt. De bekendste Belgische fruitbieren zijn die van o.a. Timmermans, Hanssens, Lindemans, Belle-Vue, Mort Subite, De Troch, St.Louis, Van der Linden, Lindemans, Cantillon, Jacobins en niet te vergeten Boon en Liefmans. In Nederland kennen we Pombie (appel), t Schoenlappertje (zwarte bessen) en het nieuwe assortiment fruitbieren van Gulpener (o.a. kersen, bosbessen, frambozen).
Tarwe- of witbieren worden gebrouwen met 30-50% tarwe, vermengd met gerstemout. Wat kleur betreft zijn het lichte, witgele en meestal wat troebele bieren. Door de toevoeging van koriander, gedroogde sinaasappelschil en soms ook een vleugje kardemon en zoethout, hebben deze bieren een aangename fruitige, zoetige en/of licht zurige smaak. De bekendste Belgische witbieren zijn o.a. Hoegaarden, Steendonk, Brugs tarwebier, Dentergems, Blanche de Namur, Celis White, Haecht witbier, Watous witbier. In Nederland behoren Witte Raaf, Wieckse Witte, Gulpener Korenwolf, Zeeuwse Witte en Valkenburgs wit tot de bekendere witbieren. Door hun zachte en frisse smaak geven deze bieren, mits goed gedoseerd, een subtiel accent aan het stoofvocht en licht gebonden sauzen. Groenten die zich uitstekend laten combineren met witbier zijn o.a. asperges, schorseneren, witlof, bleekselderij en het wit van de prei. Vis die gepocheerd of gestoofd wordt in visbouillon waaraan een scheutje witbier is toegevoegd, krijgt een extra frisse smaak. Dit geldt vooral voor vissoorten als kabeljauw, wijting, verse zalm, tarbot, griet, tong en schaal- en schelpdieren zoals mosselen en St. Jakobsmosselen. Ook licht gebonden sauzen waaraan witbier is toegevoegd zullen smaakversterkend werken bij deze vissoorten.Deze sauzen zullen ook een goede begeleider zijn van gestoofde kip- en kalfsvleesgerechten. Een scheutje witbier in een crème- of lichtgebonden soep, zal ook een subtiel smaakversterkend effect hebben. Een dressing met een scheutje witbier zal menige salade met diverse slasoorten, komkommer, tomaat en radijs, gecombineerd met plakjes (gerookte) kipfilet of plakjes fijngesneden ham, rosbief, pekelvlees of visfilet een aangename zoet-zurige smaak geven. In een fruitsalade laat witbier zich goed combineren met stukjes vers fruit, zoals aardbeien, perziken, abrikozen, peren, appel, banaan, kersen, ananas, kiwi, sinaasappel, mango. Zo koel mogelijk geserveerd in diepe borden of kelkglazen, is zon dessert een frisse afronding van menige maaltijd.
Verdeel over 4 koppen 4 theelepels rietsuiker en 4 eetlepels amaretto. Schenk er sterke zwarte koffie bij. Werk af met een toef slagroom en geroosterde amandelschilfers.
Vermeng in een cocktailshaker 1 eetlepel ijsgruis met 2 eetlepels koude, zwarte koffie, 1 theelepel fijne suiker, 2 eetlepels crème de cacao en 5 eetlepels cognac. Schud goed en schenk in een glas. Werk af met 2 eetlepels half opgeklopte slagroom en chocoladekrullen..
Voor 1 portie: Vermeng eenderde kop hete espressokoffie met tweederde kop ijskoude melk. Klop goed door met de handklopper. Schenk in een hoog glas en serveer met ijsschilfers.
Voor 1 kopje: vul een middelgroot koffiekopje met sterke, zwarte koffie.
Schenk er, over de rug van een lepel, een laagje half opgeklopte slagroom bij.
Werk af met kaneelpoeder
Met kervel kun je nog zoveel meer dan alleen maar soep maken. Gebruik eens wat rauwe, fijngesneden, jonge kervelblaadjes bij je slaatjes, sausjes, eieren en nog zoveel andere gerechten. Niet alleen is dit heel lekker, het is zowel goed voor de eetlust als voor de stofwisseling.
Kervel werd al vroeg geprezen om zijn geneeskrachtige werking. Zo was het gewas in de Middeleeuwen in heel wat kloostertuinen terug te vinden. Toen gebruikte men kervel onder meer tegen steken in de zij en tegen wormen. Vroeger gaf men ook kervel (vooral dan roomse kervel) als sla aan bedrukte oudere mensen om hen weer wat levenslust te geven. Kervelthee is een oude remedie tegen oververmoeidheid, want kervel werkt opwekkend, stimuleert de eetlust en bevordert de stofwisseling. Kervel zuivert het bloed, zet aan tot zweten en drijft urine af. Wie last heeft van jicht, galstenen, waterzucht of geelzucht kan drie kopjes kervelthee per dag drinken. Gebruik het aftreksel in een kompres om wonden en huiduitslag te verzorgen. Van sap van kervel maak je tenslotte een gorgeldrank als je last hebt van keelpijn. Jonge moeders die borstvoeding geven, vermijden beter kervel want het werkt ook zogremmend.
Honing wordt gemaakt door honingbijen. De bijen verzamelen nectar die wordt afgescheiden door de honingklieren van bloeiende planten zoals koolzaad, witte klaver, linde, heide en zeeaster. Deze nectar wordt in de cellen van de raten van de bijenkorf achtergelaten en gaat over in honing. Een bijenvolk produceert gemiddeld 15 kilo honing per jaar. In Nederland is de productie ongeveer 1 miljoen kilo per jaar. De consumptie is veel hoger. Daarom importeert Nederland 2 miljoen kilo honing per jaar.
Heel snel en heel makkelijk: pel een bolletje knoflookteentjes, snij ze in grove stukken. Doe ze in een mengkom met een likje olie en pureer ze met de staafmixer. Schep in een bokaal met schroefdeksel en schenk er olijfolie bij tot de bokaal boordevol is. Sluit goed af en laat een paar dagen op kamertemperatuur staan: u hebt nu heerlijke knoflookolie voor veelzijdig keukengebruik!
Bewaartijd: 3 tot 4 weken op kamertemperatuur, maar wel in een goed gesloten bokaal!
De courgette is een komkommerachtigen en wordt vooral in Zuid-Europese landen gekweekt. Vanaf juli tot september groeien ze ook in Nederland. De vrucht is 10 tot 25 cm lang en wordt jong geoogst. De kleur kan zeer verschillend zijn: heldergroen, geel of wit. Het vruchtvlees is witgeel van kleur en bevat kleine, eetbare pitjes. Heel lekker is de zogenaamde courgette-fleur: jonge, vingerlange vruchten. Courgettes smaken vrij neutraal maar met een typisch eigen aroma en zijn zeer geschikt voor salades.
Om een perfecte pizza te maken, moet je op drie dingen letten. Ten eerste moet je stevig kneden, minstens 20 minuten lang. Ten tweede moet je het deeg dun uitrollen, tot amper 1 mm dik. Ten derde ga je de pizza kort bakken (10 à 12 minuten) in een hete oven (300°C) en liefst op een steen of ten minste op een hete bakplaat. Dat laatste is niet zo evident, want hoe krijg je de belegde pizza op een hete bakplaat in de voorverwarmde oven? Juist, zoals de bakker dat ook doet, met een schop, die je kunt vinden in de kookwinkel.
Al vroeg ontdekte men dat deze naar selder ruikende plant het lichaam op een bijzondere wijze kon stimuleren. Vandaar dat lavas een gegeerd ingrediënt was voor allerlei liefdesdrankjes. Achteraf is wel gebleken dat het vooral de spijsvertering is die er de positieve effecten van ondervindt. Lavas reinigt niet alleen de verteringsorganen, het zorgt ook voor een gezonde eetlust. Een kopje lavasthee na de maaltijd voorkomt een opgeblazen gevoel en winderigheid. Het meest effectief is een aftreksel van de wortel op koud water. Laat een eetlepel fijngehakte wortel een nachtje weken in wat koud water. Voeg er daarna twee kopjes kokend water aan toe en laat tien minuten trekken. Zeef en drink dan één kopje na elke maaltijd. Het aftreksel van de lavaswortel wordt ook ingezet als urineafdrijvend middel. Het is een aanrader bij jicht en reumatische pijnen. Doe in dit laatste geval ook eens een twintigtal druppels etherische olie van lavas in je badwater. Dit brengt verlichting en stimuleert tevens de bloedsomloop. Lavas werkt daarnaast ook ontsmettend voor de urinewegen en kan je van een blaasontsteking afhelpen en in elk geval de pijn milderen. Lavas regelt tenslotte ook nog de menstruatie. Gebruik het kruid enkel wanneer de menstruatie te gering is of te vroeg ophouden. Let op: vermijd grote hoeveelheden lavas als je zwanger bent of last hebt aan de nieren.
Tips:
Mondwater: gebruik het aftreksel van de lavawortel als mondwater bij zweertjes of angina.
Zuivere huid: Doe het afkooksel van 40 à 60 gram lavasbladeren in vier à zes liter water bij je badwater voor een zuivere huid.
Ik heb verschillende recepten, maar deze combinatie van tomaten, citrusfruit en specerijen, vind ik overheerlijk.
Snij 3 kg tomaten (zonder pitjes of vellen) in stukken. Rooster in een droge pan 20 g specerijen (een mix van gelijke hoeveelheden korianderzaadjes, hele kruidnagel en foelie, steranijs, kaneel- en vanillestokjes). Doe de kruiden in een zakje bij de tomaten. Voeg er 1,3 kg geleisuiker 'extra fruit' en de geraspte schil van 1 sinaasappel en 1 citroen bij. Schep om en laat een nacht staan. Kook de volgende dag op, tot de jam de gewenste dikte heeft. Neem het kruidenzakje weg. Verdeel over potten en sluit goed af.
Kweeperengelei is op zich al heel lekker. Als u er nog meer smaak aan wilt geven, kook dan een gespleten vanillestokje mee of doe er het sap van een citroen of een limoentje bij. Voor kweeperenchutney gebruikt u het beste witte wijnazijn in gelijke hoeveelheid met fijne suiker. De chutney kunt u meer pit geven met een chilipepertje, een stukje verse gemberwortel en / of enkele teentjes knoflook.
Ze zijn niet alleen lekker, kersen zijn ook gezond! Kersen bevatten veel koolhydraten, calcium en vitamine C (10 mg per 100 g). En ook kinderen eten ze net zo graag als snoep. Dan is de keuze niet moeilijk, toch?
Kersen bewaar je best in de groentelade van de koelkast. Liefst niet op elkaar gestouwd in een plastic zak maar uitgespreid op een bord of schoteltje. Zo voorkom je kneuzingen en voorkom je ook dat één rotte kers de andere kersen aansteekt. Maar, dit heerlijke fruit laat je toch geen dagen in de koelkast liggen?
Een gezonde geest in, een gezond lichaam, dat is wat deze kleine pimpernel voor jou in petto heeft. Pimpernel heeft inderdaad van oudsher de reputatie een typisch kruid te zijn voor de geest en het verstand. En wie wil er nu niet gelukkig én slim zijn? Dit kruid biedt je een brede waaier aan medicinale eigenschappen en is ook gewoon heel lekker. Kleine pimpernel is zo één van die ouderwetse kruiden waar onze voorhouders regelmatig beroep op deden om allerlei kwaaltjes te genezen. Het kruid bevat als actieve stoffen onder meer saponine, looistoffen en flavon. We weten dat het kruid vroeger regelmatig werd ingezet om bloedingen te stoppen. Het is dan ook een licht wondhelend middel en geneest eveneens inwendige wonden en bloedingen. Maak hiervoor een medicinale thee van kleine-pimpernelwortels door één theelepel van de versnipperde wortel tien minuten te laten koken in 20 cl water. Zoet met wat honing. Drink dit gezeefde afkooksel ook in geval van diarree, het verzacht de klachten. Verder drijft kleine pimpernel vocht af en is het aangewezen bij blaas- en nierproblemen. Het helpt tegen gasvorming en werkt stimulerend voor de eetlust. Maag en darmen varen er dus goed bij. Pimpernel wordt in de homeopathie wel eens gebruikt in een tinctuur tegen heesheid en keelpijn. Niet alleen het lichaam maar ook (en wel vooral) de geest ondervindt een positieve invloed van kleine pimpernel. Vroeger gebruikten de studenten pimpernel om zware studieperioden zonder kleerscheuren door te komen. En als het niet baat... het schaadt zeker niet.
Tip: Goed gemutst Heb je bezoek? Voeg wat pimpernelblaadjes bij de sla of in de wijn en heel het gezelschap is goed gemutst.
Brioche is een bijzonder bakproduct uit Frankrijk dat gemaakt wordt van gistdeeg. Het wordt ook wel apostel-, profeten- of zienerkoek genoemd. Niemand weet de verklaring van deze termen. De bereiding van het deeg vraagt grote vakkennis. Het deeg is zeer boterrijk. Grote brioches bestaan uit drie op elkaar gestapelde deegbollen van verschillende grootte die gebakken worden. Daarom wordt het ook wel 'torengebak' genoemd.
Peulvruchten zijn de rijp geoogste en gedroogde zaden van peulgewassen. De bekendste zijn erwten, bruine en witte bonen en kapucijners, maar er zijn ook bijzondere soorten zoals: rode nierbonen, linzen en kikkererwten. Rode nierbonen zijn niervormig en roodbruin van kleur. Na het koken hebben ze een zoete smaak. In het 'Wilde Westen' waren deze bonen zeer populair. Linzen worden veel gebruikt in de Indiase, Marokkaanse en Turkse keuken. Ze hebben een platte, discusachtige vorm en kunnen variëren in grootte en kleur. Kikkererwten lijken door hun onregelmatige vorm en lichtgeelbruine kleur op hazelnoten. Vooral in de Zuid-Europese en Aziatische keuken worden kikkererwten verwerkt in soepen en stoofschotels.
De weldoende werking van knoflook is al sinds de Oudheid bekend. In onze tijdwordt knoflook vooral aangeprezen voor zijn weldoende invloed op de bloedvaten en daarmee op de gezondheid van het hart. Wil men daar echter werkelijk baat bij hebben, dan dient men dagelijks een flinke portie knoflook te gebruiken. En dat lusten wij niet. Daarenboven zit daar het bekende geurtje aan. En zo wordt kussen wel zonde. Knoflookpreparaten van de derde generatie bieden hier de oplossing. Het zijnechte knoflookbommen. Zonder geurtje. En met nog veel meer, zo o.m. Omega 3.
Wetenschappelijk onderzoek
De laatste decennia werd enorm veel wetenschappelijk onderzoek naar knoflook verricht. Meer dan duizend studies bewijzen'de werkzaamheid van het witte knolgewas en zijn heilzame invloed op hart en vaten. Wetenschappelijk staat o.m. vast. Knoflook houdt de vaten schoon en soepel, reinigt en verstevigt de slagaders. Het heeft daarenboven ontstekingwerende eigenschappen. Aldus gaat het arteriosclerose oftewel slagaderverkalking tegen. Knoflook voorkomt bloedverdikking en het gevaarlijke aan een klitten van de bloedplaatjes en daarmee ook trombose en embolie. Knoflook heeft een licht bloedverdunnend effect en gaat verhoogde bloeddruk tegen. En het is geweten dat dik bloed en hoge druk risicofactoren zijn. Knoflook hindert de opname van ongezond vet, vermindert de lichaamseigen aanmaak van ongunstige vetsubstanties en haalt ongezond vet uit de weefsels om het vervolgensop transport naar buiten te zetten. Het doet het totaal cholesterol en het ongunstige LDL aanzienlijk dalen en doet het gunstige HDL-cholesterol stijgen. Knoflook doet de verhoogde glucose (bloedsuiker-)spiegel dalen, een vaak over het hoofd gezien risico.
Derde generatie
Knoflook eten is dus gezond. Dat doet men in het Middellandse Zeegebied, maar dat lust men bij ons niet. Wil men echt van zijngunstige werking genieten dan dient men er dagelijks tenminste twee-drie teentjes van te verorberen. En voor een gevoelige werking op hart en vaten zouden dat er tien-vijftien moeten zijn.Dat krijgt geen mens geslikt. Vandaar, dat werd overgeschakeld op tabletten en capsules. Nu zijn, wijaan de derde generatie knoflookpreparaten toe. Dank zij een nieuw Zwitsers maceratie procédé zitten de werkstoffen van een twaalftal teentjes- en niets:anders - in één enkele capsule geconcentreerd. Dank zijdit nieuw procédé hoeft men ook geen angst meer te hebben dat iemand het op een lopen zet als hij/zijaan uw adem voorbijkomt. Kussen is daarmee dus helemaal geen zonde (meer). . Kussen is daarmee dus helemaal geen zonde (meer).
Van kop tot teen
En doordat het dit nieuw maceratie procédé slechts de actieve bestanddelen uit de knoflook - allicine, alliïne en allinase worden gefilterd, blijft er in de;overigens niet te grote en makkelijk .te slikken capsules, nog voldoende plaats over om er een aantal andere, voor hart en vaten gunstige substanties bij te stoppen, Zo Omega 3, OPCs uit druivenpitten, extract van maretak en meidoorn, coënzym Q 10 en natuurlijk vitamine E. Met dergelijke combinatie beschikt men over een breed,werkend middel voor hart en vaten, dat de circulatie van kop tot teen verzorgt, met tevens een gunstige invloed op"bloeddruk en cholesterol. .Een ideaal preventief middel dat ook in een cholesterolverlagend dieet past. En zoals gezegd: er zit geen geurtje aan vast.
De kiwano houdt het midden tussen een vrucht en een groente en behoort tot de familie van de komkommerachtigen, waartoe ook de komkommer, courgette, pompoen en meloen behoren. De kiwano komt van oorsprong uit de Kalahari-woestijn in tropisch Afrika. Aan het begin van de jaren '80 werd deze vruchtgroente vanuit Nieuw-Zeeland op de markt gebracht. De kiwano is geen familie van de kiwi, wel zijn ze allebei vanuit Nieuw-Zeeland geintroduceerd. De kiwano wordt in het buitenland ook wel gehoornde meloen genoemd.
De decoratieve vruchtgroente ziet er dan ook uit als een ovale meloen met hoorntjes. De kiwano heeft een lengte van 10 tot 15 cm. en is oranje van kleur. Het groene, gelei-achtige vruchtvlees is verdeeld in vakjes. De vele pitjes zijn eetbaar.
De clementine-mandarijn heeft in de negentiende eeuw zijn weg naar Europa gevonden. Hij levert 30 milligram vitamine C per 100 gram en is daarmee een waar vitaminebommetje. Bovendien zit deze mandarijn boordevol mineralen zoals calcium en magnesium. Nóg een goede eigenschap van de clementine: het is een mandarijntje waar bijna geen pitten in zitten.
Het zelf bereiden van bladerdeeg vraagt veel geduld. Toch is het niet echt moeilijk. De basisbestanddelen zijn bloem, water en vet. De fijne structuur van het deeg ontstaat doordat twee deegsoorten, een boterdeeg en een bloem water mengsel, samen verwerkt worden. De boter zorgt ervoor dat het deeg 'bladert'. Voor iedereen die geen zin of tijd heeft om zelf bladerdeeg te maken, is er ook diepvriesbladerdeeg van goede kwaliteit te koop.
Eieren worden voor bewaring in de koelkast vaak uit het doosje genomen. Het probleem is echter dat je dan na een poosje niet meer weet hoe oud de eieren zijn. In de eierhandel wordt de versheid gecontroleerd door ze te lichten. Een ei is vers als het licht erdoor schijnt, de dooier niet duidelijk zichtbaar en niet beweeglijk is, en de luchtkamer nog klein is. Maar ook thuis kun je snel zien of een ei vers genoeg is voor consumptie.
De drijfproef: in een kom met zout water blijft een vers ei plat op de bodem liggen. Hoe ouder het ei, des te meer de stompe kant naar boven komt. Is de luchtkamer reeds groot (na ongeveer 6 weken), dan kan het ei zelfs beginnen drijven.
De breekproef: bij het breken zal een vers ei een bolronde, stevige dooier en veel stevig eiwit hebben dat weinig uitloopt.
Is je lichaam toe aan een interne grote schoonmaak? Dan is guldenroede of solidago precies wat je zoekt. Nieren en blaas krijgen door dit kruid een fikse spoeling, je bloed wordt gezuiverd en je lichaam ontgift. Guldenroede bevat onder meer looistoffen die maken dat een gekneusd vers blad een prima pleister op de wonde is. Wie geen verse solidago bij de hand heeft, kan ook een watje doordrenken met solidagotinctuur en dit op de wonde leggen. Maar nog meer dan een effectief wondkruid, is guldenroede bovenal het nierkruid bij uitstek. Met een guldenroedethee van jonge blaadjes en bloemhoofdjes kun je het urinezuur afdrijven en het bloed zuiveren. Maak deze thee door twee eetlepels fijngesneden kruid gedurende twee minuten te laten koken in één liter water. Daarna nog even laten rusten en vervolgens filteren. Denk er wel aan de nieren een rustpauze te gunnen en de solidagokuur regelmatig te onderbreken. Hou het op een kuur van maximum. drie weken. Als nierkruid heeft solidago ook een positief effect op reuma, jicht en artritis. Het helpt bij huidproblemen en is een uitstekend middel om prostaatontsteking te voorkomen. Solidago blijkt eveneens ontstekingsremmend te werken op de slijmvliezen en is dus een aanrader bij bronchitis. .
De bloemen van solidago worden drukbezocht door de bijen. De honing krijgt daardoor een sterk en aangenaam aroma en is bruin van kleur. Solidago is overigens een verfplant die vroeger frequent gebruikt werd om wol op een natuurlijke wijze een goudgeel kleurtje te geven. Verse solidagoblaadjes en -bloempjes hebben een aangenaam kruidige smaak. Zelfs rauw is dit kruid in beperkte mate te genieten. De heilzame werking op de nieren is dan het hoogst.
Tips: Zweetbanden en -voelen: Bij overmatige transpiratie, drink solidagothee. De giftige stoffen zullen het lichaam verlaten via de urine en niet meer zoveel via de huid.
Zo mooi, zo blond: Spoel je haar met het afkooksel van guldenroede voor een mooie keur en een gezonde glans.
Gember is een grillige wortel met een vrij indringende, wat citrusachtige smaak. Verse wortel wordt geschild en vervolgens in stukjes gesneden of geraspt. In de koelkast is het een paar weken houdbaar. Gedroogde gemberwortel smaakt sterker dan verse, een klein stukje is genoeg om een gerecht smaak te geven. Tot poeder vermalen gedroogde wortel (in strooibusjes) is dan weer zachter van smaak.
Het woord karamel komt van het Spaanse caramelo dat suikerriet betekent. Karamel is gebrande suiker. Voor sauzen en kleurstof wordt suiker verhit tot +/- 145°C. Zo ontstaat een donkerbruine kleur. Voor het maken van stroop hoeft nu alleen nog maar heet water toegevoegd te worden. Vooral in nagerechten en zoete sauzen komt de moutachtige smaak van gebrande suiker goed tot zijn recht. Voor het maken van karamel snoepjes wordt gebrande suiker vermengd met room of melk Voor noga worden noten, stijfgeklopt eiwit en boter aan de gebrande suiker toegevoegd.
Gelatine is een lijmstof verkregen door uitkoken van beenderen en visgraten. Gelatine heeft de eigenschap in warme vloeistof op te lossen en deze dan bij afkoeling tot gelei te doen stollen. Gelatine is reuk- en smaakloos en heeft zo goed als geen voedingswaarde. Opgeloste gelatine stijft niet als de temperatuur boven de 25°C. die wordt daarom in de tropen vaak vervangen door agaragar.
Verschillen met agaragar: Gelatine stijft minder snel op, maar laat de vloeistof minder snel los dan agaragar. Gelatine heeft de neiging te zakken in de vloeistof. Gelatine is te koop als blad-gelatine en als poeder-gelatine. Beide tegenwoordig rood of wit. Blad gelatine moet kraken en mag bij oprollen niet breken en geen verhoornde randen hebben. Bewaren: op een koele droge plaats. Toepassing: Gelatine wordt gebruikt voor het binden van puddingen, bij het bereiden van gelei e.d.
Werkwijze: Blad-gelatine voor het gebruik in koud water laten weken(of onder de kraan houden) uitknijpen en in de warme vloeistof oplossen. Gelatine nooit laten mee koken, dat geeft een onaangename smaak.
Poeder-gelatine met een scheutje koud water overgieten en enige tijd wegzetten om het water te laten opzuigen. Vervolgens de poedergelatine net als de blad-gelatine in de voor het gerecht gebruikte vloeistof oplossen. In de geleidelijk afkoelende massa zal de gelatine langzamerhand weer vast worden en deze binden. In sommige gevallen zal echter tijdens het afkoelen het gerecht af en toe worden geroerd, o.a. bij gelatinepudding om het zakken van de gelatine te voorkomen.
Grondverhouding voor gelatine
De verhouding tussen de hoeveelheden gelatine en de diverse voor pudding gebruikte vloeistof kan slechts bij benadering worden bepaald. Van invloed zijn hierbij o.a. de temperatuur in de omgeving(zomer of winter, koelkast of kamertemperatuur enz.)en het tijdsverloop tussen bereiding en gebruik(enkele uren of een etmaal). Globaal echter kan worden gerekend per liter vloeistof.
25 g gelatine in melk-
20 g gelatine voor half melk, half koffieroom
30 g gelatine voor karnemelk
35 g gelatine voor vruchtensap
30 g gelatine voor vruchtenmoes
40 g gelatine voor water, wijn, likeur enz.
10 g gelatine per 1/2 l slagroom, die stijfgeslagen zal ongeveer een liter worden
Wordt voor het gerecht gebruik gemaakt van de bindkracht van meeverhitte eierdooiers, dan kan per eierdooier een gram gelatine minder worden gebruikt. Komt in het gerecht stijfgeklopt eiwit voor, dan moet per eiwit een gram gelatine meer worden gebruikt.
Een 'hemels' kruid, die engelwortel. Met zo'n naam kan je ook niets naders dan goede eigenschappen bezitten. Eerst en vooral is angelica, zoals het plantje ook wordt genoemd, gezegend met een zeer typische en dankbare smaak. Zeker gekonfijt heeft het groen van deze plant zijn kunnen al bewezen. Bovendien zorgen de heilzame stoffen ervoor dat je maag alles probleemloos verteert.
Geniet, maar zoals altijd met mate.
Al van oudsher werden de gekonfijte stengels en wortels van de engelwortel aangeraden bij infecties, voornamelijk dan van de darmen en de maag. Vandaag beschouwt men angelica, dat tot de groep van de bitterkruiden behoort, als een typisch 'maagkruid'. Het stimuleert de spijsvertering, helpt bij buikpijn, krampen en voorkomtwinderigheid. Last van indigestie?
Met een kopje angelicathee (20 gram gedroogde wortel op één liter water) na elke maaltijd moet het weer beter gaan. Dit infuus doet het ook goed als eetlustopwekkend middel. Engelwortel stimuleert niet alleen de spijsvertering, ook de bloedcirculatie vaart er wel bij.
Het verhelpt koude handen en voeten en wordt aangeraden bij bloedarmoede. Voor de rest werkt engelwortel urineafdrijvend, zweetopwekkend en bevordert het kruid de slijmafscheiding. In de volksgeneeskunde gebruikt men het kruid ook bij lichamelijke of psychische zwakte. Let op: engelwortel is mild stimulerend voor de baarmoeder. Hoge doses dus vermijden tijdens de zwagerschap. Ook geen engelwortel gebruiken bij diabetes.
TIPS:
Jong van geest en lichaam: wie zich nog lang jong van lichaam wil voelen, moet regelmatig engelwortel eten. Het geheim van Catherina de Medici.
Pijnlijke maandstonden:met engelwortel geraken vrouwen pijnloos de moeilijke dagen van de maand door.
Gekonfijte engelwortel: zo maak je zelf gekonfijte engelwortel. Snij de verse stengel in stukjes, kook ze gaar en laat ze uitlekken. Doe de stukjes in suikersiroop (1/4 kg suiker op 1/4 liter water, 10 minuten koken) en laat ze 24 uur trekken. Giet af. Maak opnieuw suikerstroop en laat de engelwortelstukjes nog eens drie dagen rusten. Verwarm tot juist aan het kookpunt. Haal de stukjes uit de stroop, laat ze uitlekken en bestrooi ze met poedersuiker.
Over koffie doen de wildste verhalen de ronde. Maar wat is de echte geschiedenis van het pittige drankje?
Als we de overlevering mogen geloven, dan genas Gabriël de zieke profeet Mohammed met een zwart en heet brouwsel dat hij van
Allah had meegekregen. Mohammed vond het daaropvolgende uur de kracht om veertig ruiters uit hun zadel te lichten en evenveel vrouwen te bevredigen. Het zal je maar overkomen.
Deze anekdotische vertelling behoort tot het schier onuitputtelijke rijtje legendes over koffie. De geschiedschrijving vertelt een ander verhaal. De wieg van koffie stond vermoedelijk in de omgeving van het Afrikaanse Victoria meer, maar de eerste bronvermeldingen zijn Arabisch van oorsprong. Ze dateren uit de negende eeuwen beschrijven het gunstige effect van koffie op de spijsvertering en de bloedvaten. De moslims gebruikten koffie dan ook in eerste instantie als geneesmiddel maar lekker als het is, dronken ze het na verloop van tijd ook puur voor hun plezier.
Vreemd genoeg evolueerde het koffieverbruik in Europa volgens hetzelfde stramien. "De eerste signalen over het bestaan van het zwarte drankje bereiken het Europese continent rond 1580", zegt Professor Eddy Stols. Stols doceert aan de Katholieke Universiteit Leuven onder andere het keuzevak Voedingsgeschiedenis, een lijvige cursus die nogal wat studenten weet te boeien. "Medici of botanici die in het zog van hun politieke broodheren naar de Turkse wereld gereisd waren," vertelt hij, "maken bij hun terugkeer enthousiast melding van een resem nieuwe producten, waaronder koffie. Ze beschrijven de plant en wijzen op haar geneeskundige krachten, zonder er een smaakoordeel aan te geven. Maar het volstaat om de nieuwsgierigheid op te wekken.
In 1615 wordt dan de eerste lading ruwe koffie gelost in Venetië. Kooplui zien er een winstgevende handel in en andere havens zoals Marseille en Amsterdam weten vrij vlug een deel van de markt naar zich toe te trekken, waardoor het goedje zich zeer snel over het continent verspreidt. Toch moet het zeker tot in het midden van de achttiende eeuw in populariteit onderdoen voor andere exotische producten, zoals thee en chocolade. Koffie geniet zolang een vrij duur en elitair karakter. Koffiehuizen zijn vooral in trek bij mensen van een zekere stand. Ze zoeken er elkaars gezelschap op en converseren over literatuur en politiek. Bepaalde koffiehuizen krijgen daardoor niet alleen een intellectueel maar ook een oppositioneel karakter.
De gewone man zou volgens sommige historici pas in de negentiende eeuw gevallen zijn voor het drankje. Dat lijkt me een weinig genuanceerde voorstelling van de feiten. Zeker in Italië, maar ook in Frankrijk trokken vrij vroeg marskramers rond met een immense koffiepot op hun rug. Ze verkochten het drankje tegen een zachte prijs aan geïnteresseerde voorbijgangers. Zo raakte het bakje troost al in de late achttiende eeuw in volkskringen verspreid.
In de loop van de negentiende eeuw wordt koffie systematisch gepropageerd. Het wordt aangeprezen als een alternatief voor alcohol.
Arbeiders hadden vroeger de gewoonte om wat sterke jenever naar het werk mee te nemen en dat zorgde voor heel wat arbeidsongevallen. Via de mijnen en de fabrieken raakte het ook bij de boerenbevolking bekend. Maar de echte doorbraak kwam er met de algemene verspreiding van de kachel. Vanaf dan is koffie niet meer uit de huiskamers weg te denken. "
Artisjokken zijn de enige bloemen die officieel tot de groenten gerekend worden. De artisjok is de nog niet ontloken bloem van een distelsoort. De groente heeft een zachte bodem die bezet is met bladschubben en 'hooi'. Dit hooi is het niet-eetbare deel. De schubben bestaan uit harde punten die afgeknipt worden. Het vlezige onderstuk kan worden uitgezogen. Het lekkerste deel van de artisjok is de bodem. In het begin van de zomer zijn ze vers verkrijgbaar. Artisjokken zijn daarnaast het hele jaar in blik te koop.
De Amerikaanse lang korrel en de ronde dessertrijst van bij ons zijn bekend. Maar er is meer. Van alle soorten rijst geldt basmati als een van de meest aromatische. Het is Indiase rijst die wit of bruin kan zijn. Hij is altijd langkorrelig en beroemd om z'n losse, donzige korrel. Bruine basmati smaakt naar noten, witte basmati is ideaal bij curry's en pilafs (Turkse rijstgerechten waarbij je de korrels eerst glazig bakt in olie en dan kookt in water met kruiden of bouillon). Jasmijnrijst - of Thaise rijst is ook heel geurig. De lange korrels zijn licht kleverig en houden hun smaak zowel in warme als in koude bereidingen. Thaise rijst wordt gebruikt voor curry's en roerbakgerechten. Japanse rijst heeft een korte, ronde korrel die na de bereiding stevig kleeft. Vandaar dat het de perfecte soort is om sushi te maken. De korrels van risottorijst zijn kort en dik, ze nemen veel vocht op zonder uiteen te vallen. Door hun hoge zetmeelgehalte zijn ze na het koken zacht en tegelijk stevig. Eerste klas in zijn soort is de Italiaanse arborio. Rijst kan ook kleur hebben. Zwarte kleefrijst is eigenlijk granaatrood! Ook deze rijst wordt bij het koken kleverig. Hij wordt vaak gebruikt
in desserts. Van rode rijst is de soort uit de Camargue de bekendste. De middelgrote korrel is ovaal en bruinrood, de smaak subtiel. Voortreffelijk bij wilde en eend. Wilde rijst uit Noord-Amerika is eigenlijk
geen echte rijst, maar het zaad van een graansoort die tot de grassen behoort. De korrel is lang en donkerbruin tot purperachtig.
Zijn smaak is nootachtig en vrij pittig. Prima om te combineren met wild,gevogelte, schaal- en schelpdieren. Wilde rijst wordt ongepeld verkocht en moet aanzienlijk langer koken dan gewone rijst. Soms wordt hij vermengd met witte langkorrelrijst.
De Koningin van onze inlandse groenten? Dat zou wel eens de asperge kunnen zijn. Nieuwe teelttechnieken (containerteelt, serreteelt en teelt Onder folie) hebben ervoor gezorgd dat de Vlaamse asperge van oktober- november tot eind juni op de markt verkrijgbaar is. Maar toch vormt mei nog altijd dé aspergemaand bij uitstek. Tijd om u te laten verleiden door een absolute lekkernij van eigen bodem
Voor de oorsprong van de asperges moet je al teruggaan tot de Romeinse tijd. De naam asparagus zou te maken hebben met het Latijnse 'aspergere', wat staat voor besprenkelen, opsmukken. In het Frans worden asperges wel eens 'pointes d'amour' genoemd. In het Duits 'Liebesspitzen', wat een ondubbelzinnige erotische connotatie' oproept. Julius Caesar, Marcus Antonius en Cleopatra, en waarschijnlijk nog vele anderen, geloofden rotsvast in het afrodisiacum-effect van deze groente. Toch maar eens uitproberen...
In ons land situeert de aspergeteelt zich vooral in Klein- Brabant (Puurs, Bornem, Kalfort), de driehoek Leuven- Mechelen- Aarschot, de streek rond Kinrooi en Noord- Limburg. In West-Vlaanderen is de teelt van groene asperges in opmars.
Asperges telen is geen sinecure. De plant vormt korte en dikke ondergrondse wortelstokken die een heleboel kleine worteltjes en knoppen dragen. Uit die knoppen groeien in het voorjaar stengels naar de oppervlakte toe.
De eerste twee jaren vormt elke wortelstok maar enkele stengels. Die laat men helemaal uitgroeien tot een plant met een massa fijne blaadjes, waarna hij afsterft. Pas vanaf het derde jaar ontwikkelen zich meer en meer stengels per wortelstok. Na het zesde jaar gaat de productie weer achteruit.
Op het einde van de winter worden de rijen waarin de wortelstokken zitten, aangeaard tot langwerpige heuveltjes. Mede door de "scheurtjes" in de grond kan het geoefende oog van de teler precies zien wanneer de blanke stengel door de grond gaat breken en zijn 'topje' zal laten zien. Dan is het ogenblik aangebroken om ze één na één te oogsten met een speciale guts, een stuk gereedschap dat, langs de stengel, tot aan de wortelstok glijdt en aldaar de asperge afsnijdt. Wacht de teler iets te lang met het afsteken, dan breekt de aspergekop door de bovenste grondlaag heen en wordt hij aan het licht blootgesteld. Na enkele uren kleurt hij violet of zelfs purper.
Het arbeidsintensieve karakter maakt dat aan deze delicatesse een hoog prijskaartje hangt. Ook de vereiste investeringen spelen mee: het duurt immers drie jaar eer men nieuwe wortelstokken kan oogsten. Kwaliteit heeft nu eenmaal een prijs...
Witte asperges, dé asperge bij uitstek van de Belgische consument, kosten doorgaans meer dan de violette of groene asperges, omdat de teelt ervan arbeidsintensiever is. Witte asperges groeien in opgehoogde zandbedden die mooi geëffend moeten liggen, waardoor ze aan het licht onttrokken worden.
De groene asperge, die in tegenstelling tot de witte asperge niet geschild hoeft te worden, is dan weer afkomstig van de teelt boven de grond. Bij deze teelttechniek hoeven de asperges niet te worden aangeaard; bijgevolg komen ze in contact met het licht en kleuren ze groen aan. Overigens kan men van het pittige kleurcontrast tussen de verschillende aspergevarianten gebruik maken om een betoverend culinair schilderijtje klaar te stomen. Wij presenteren u hierna al een voorsmaakje...
Smultip:
Bij de aankoop: asperges worden meestal verkocht in bosjes. De beste zijn één vinger dik en wit. De stengels moeten gaaf en gelijkvormig zijn met een gesloten kop. Het onderste gedeelte mag niet houterig, hol of te droog zijn. Broosheid is een kenmerk van versheid.
Juist bewaren: gebruik asperges altijd zo vers mogelijk. In de koelkast kunt u zeenkele dagen bewaren wanneer u zein een goed vochtige doek wikkelt. Wilt u asperges invriezen, dan moet u zeeerst schillen en 2 minuten blancheren. Spoel zedan af onder koud stromend water, laat zeuitlekken, verpak zeen vries zein. Nog beter is het zein dozen te leggen, te overgieten met het afgekoelde kookvocht en zezoin te vriezen. Dan drogen zeminder uit.
De schoonmaak: breek eerst harde en houterige ondereindjes af. Bij groene en violette asperges moet u verder alleen het ondereinde van de stengels dun en voorzichtig schillen met een dunschiller. Witte asperges zijn wat meer vezelig, hun stengels moet u beginnen te schillen (eveneens met een dunschiller) vanaf 7 à 8 cm onder de kop. Naar onderen toe moet u zedikker schillen.
Het koken: een minder bekende maar goede kookmethode is de volgende. Breng een grote pan gezouten water aan de kook en leg er de asperges in. Laat ze15 minuten koken (10 minuten voor groene asperges). Zet dan de pan van het vuur en laat de asperges nog 30 minuten nagaren in het kookvocht en tenslotte goed uitlekken. Wenst u dat de fijne punten stevig blijven, bind de asperges dan met keukendraad in bundeltjes van gelijke dikte en hang deze met het uiteinde van hun draad vast aan het oor van de pan. Zoblijven de fijne punten boven het kokende water en worden zeniet tot moes gekookt.
Koken in de microgolfoven: op deze manier spaart u de helft van de tijd uit. Leg de asperges mooi naast elkaar (en nooit op elkaar) in een schaal van 30 cm diameter en met de punten allemaal in dezelfde richting (of in een stervorm met de punten naar het midden). Overgiet zemet 1 eetlepel water per 225 g en dek de schotel af. Laat ze8 à 10 minuten (volgens hun dikte) garen met de oven op maximaal vermogen (voor groene asperges 6 à 8 minuten volgens hun dikte). Laat zedan nog 3 à 5 minuten rusten, verwijder de bedekking en laat zeuitlekken.
Invriezen: de smakelijkste methode bestaat erin om de geschilde asperges 2 minuten te koken in gezouten water, zevervolgens in dozen te leggen, te overgieten met het afgekoelde kookvocht en zoin te vriezen. Op deze manier drogen zeminder uit.
Mousselinesaus: asperges serveer je liefst puur natuur en met een lichte garnituur. Bijvoorbeeld met gesmolten boter, op zijn Vlaams (een mengsel van gesmolten boter, fijngeprakt hardgekookt ei en peterselie) of met een lichte mousselinesaus.
Voor deze saus klopt u 3 eierdooiers samen met het sap van 1 citroen en 1 dl kookvocht van de asperges op tot een romige massa (peper en zout toevoegen). Zet de pan op een heel klein vuurtje (de saus mag beslist niet koken) en blijf kloppen tot het volume verdubbeld is. Roer er dan 100 g gesmolten boter (zonder het bezinksel) en 100 g licht opgeklopte room onder.
Goudsbloem doet het niet alleen goed als sierplant in de tuin, ook in de kookpotten en het medicijnkastje heeft ze haar nut al bewezen.
Vandaag wordt goudsbloem vooral gebruikt om allerlei huidproblemen aan te pakken. Ook dames met menstruatie- of overgangsproblemen ondervinden baat bij enkele kopjes goudsbloemthee. Het staat vast dat goudsbloem gezegend is met reinigende, ontsmettende, samentrekkende en schimmelwerende eigenschappen, waardoor uiteenlopende huidproblemen met succes worden aangepakt. Gebruik een crème met goudsbloem voor bijvoorbeeld droge eczeem, tepelkloven, brandwonden, schrale babybilletjes en moeilijk helende wonden zoals doorligwonden. Ook bij kneuzingen en spataders kan een goudsbloemcrème je van dienst zijn. Zo'n crème kan je gewoon in de apotheek kopen of zelf maken. Doe 100 gram geplette en versnipperde bloemblaadjes in 300 gram verse, gesmolten reuzel. Laat even sudderen en neem van het vuur. Plaats het mengsel gedurende een dag in de zon of op een warme plaats. Vervolgens terug voorzichtig verwarmen, filteren, in een potje gieten, afdekken, laten opstijven en in de koelkast bewaren. De crème blijft ongeveer zes maanden goed. Je kan in plaats van crème ook een kompres met het aftreksel van goudsbloem aanbrengen op een wonde. Dat aftreksel, zeg maar goudsbloemthee, mag ook inwendig worden gebruikt. Dit doe je in geval van menstruatiestoornissen en overgangsproblemen. Goudsbloem is ook een galafdrijvend middel dat dus kan worden ingezet bij geelzucht. De thee maak je door een koffielepel gedroogde goudsbloem (bloem en blad) gedurende tien minuten te laten trekken in een kopje kokend water. Zeven en drinken. Achteraf niet meer opwarmen. Zwangere vrouwen vermijden best het gebruik van te veel goudsbloem aangezien het kruid de menstruatie opwekt.
TIPS:
Bruine lokken: Brunettes kunnen hun mooie lokken verzorgen door ze te spoelen met een aftreksel van goudsbloem. Laat twee eetlepels trekken in 25 centiliter heet water, filter en gebruik het vocht als haarspoelmiddel na het wassen.
Wintervoeten: Last van wintervoeten? Laat een flinke hoeveelheid bloemblaadjes van goudsbloem trekken in twee liter kokend water en maak hiervan een voetbad.
Mierloze groentetuin: Mieren verdwijnen uit je groentetuin als je tussen de planten die worden geteisterd wat goudsbloem zaait.
De mooie blauwe, soms ook paarse bloempjes van bernagie of komkommerkruid lijken wel geschapen om geluk en plezier te brengen. Van oudsher wordt het kruid dan ook gebruikt om neerslachtige en verdrietige mensen er weer wat bovenop te helpen. Ook in het hart van heel wat chef-koks heeft het kruid een speciale plaats veroverd. Zowel de bladeren als de bloempjes zijn immers eetbaar en fleuren je gerechten moeiteloos op.
Alleen al van het kijken naar de mooie bloempjes word je vrolijk. Het kruid maakt blij en dit doet het al eeuwen lang. Zowel de bloemen als de bladeren stimuleren de bijnieren en dit kan helpen wanneer je verdrietig bent of last hebt van angstgevoelens. Driemaal per dag 10 milliliter sap als je geteisterd wordt door depressieve gevoelens. Bladeren en bloemen zijn bovendien vochtafdrijvend, koortswerend en bevorderen het zweten. Een lekker hete bernagiethee (5 à 8 bloempjes per kop kokend water) is dus aan te raden bij verkoudheid en griep, zeker als ook de longen te lijden hebben. Bernagie is immers ook een afdoend middel tegen hoest. Valt nog te vermelden dat ook wie door reuma of nierontstekingen geplaagd wordt, toevlucht kan zoeken tot het aftreksel van bernagie.
Naast de bloemen en de bladeren hebben ook de zaden een belangrijke medicinale waarde. Ze bevatten veel gammalinoleenzuur, een stof die ondermeer vrouwen, die enkele dagen voor hun menstruatie last hebben van neerslachtige en humeurige buien kunnen helpen.
Weg kater: Te diep in het glas gekeken? De olie van bernagiezaden biedt alvast de eerste hulp bij zware-katergevallen. De zaadolie is in capsules te verkrijgen.
In bad: Zijn de spieren stram? Doe dan een handvol bernagiekruid in je badwater. '.
In de keuken: Het oog wil ook wat. Daarom werken veel keukenpieten met eetbare bloemen, waarmee ze hun schotels letterlijk en figuurlijk opfleuren. De bernagiebloempjes zijn daarvoor uitermate geschikt.
Dit kruid ontbreekt zelden in onze kruidentuin. Terecht, want het smaakt niet alleen lekker in de meest uiteenlopende gerechten, het is nog gezond ook. Zo worden vette spijzen gemakkelijker verteerbaar. Dille is ook het babykruid bij uitstek: onrustige kinderen kalmeren, koliekjes ebben weg en de hik verdwijnt even snel als hij gekomen is. Vooral dillezaad heeft een licht kalmerende werking. Gezien de onschuldige aard van deze remedie werd in vervlogen tijden al vaak dillewater gebruikt om onrustige baby's te kalmeren. Het is eveneens een bestanddeel van verschillende middeltjes voor kinderen die geplaagd worden door kolieken en winderigheid (windolie). Door je spijsvertering te stimuleren heeft het kruid ook onrechtstreeks een kalmerende invloed. Zit je verveeld met een hardnekkige hik? Ook dan biedt dille soelaas. Maak een dillethee door drie gram dillezaad te weken in een kopje kokend water. Volgens Dodoens kan zelfs het saedt den hick doen ophouden alleen door sijnen reuck'. Maar dille heeft nog meer in petto. Het werkt ontsmettend. Zo doet een oogbad met dillewater wonderen. Aangezien dit kruid ook slijmoplossend werkt, is het soms een bestanddeel van hoestsiroop. Dille voorkomt ook een slechte adem door een slechte vertering. Het stimuleert bovendien de melkklieren en is dus goed voor zogende moeders.
TIPS
Haal de zee in huis: laat je huis heerlijk geuren naar de duinen en de zee door een koffielepel dille-extract te verdampen.
Bladluizen: wie zijn tuinbonen bladluisvrij wil houden, doet er goed aan dille tussen de planten uit te zaaien. Dille trekt immers zweefvliegen aan. De larven van deze zweefvliegen zullen zich tegoeddoen aan de bladluizen op de tuinbonen.
Echte heemst is een must in elke kruidenapotheek. De thee en siroop van dit kruid zijn je eerste hulpmiddel bij hoest, heesheid en tandpijn. Dat heeft deze plant vooral te danken aan de grote dosis verzachtende slijmstoffen in de wortel, bladeren en bloemen. Vooral de wortel bevat veel van deze stoffen en wordt daarom vaak gebruikt. Vroeger liet men baby's die tanden kregen en dan ook onvermijdelijk van zich lieten horen -op heemstwortel kauwen. Bij het bijten komen de slijmstoffen vrij, met een pijnstillend en verzachtend effect als resultaat. In geval van tandpijn kan je ook het tandvlees met een papje van heemstwortel inwrijven.
De fijngemalen wortels kunnen ook aangebracht worden op ontstoken huid en zweertjes. Heemst heeft immers de goede eigenschap ontstekingen te genezen. Bij problemen of ontstekingen van de maag, darmen, longen of urinewegen is een thee (één eetlepel kruid op één vierde liter heet water) of siroop van heemst een echte aanrader. Een infusie van heemstbloesem (en -bladeren) helpt ook preventief tegen de vorming van slijmen en tegen astma en allergieën. Gebruik het ook als gorgelmiddel tegen heesheid en een droge keel. Ontstoken ogen kunnen worden gespoeld met het aftreksel.
Een siroop op basis van het aftreksel van heemstbloemen verlost je dan weer van een pijnlijke hoest. Deze siroop is licht verteerbaar en wordt ook door verkouden kinderen goed verdragen. Zelfs kruidengeleerde Dodoens adviseerde honderden jaren geleden al om heemst met warme melk te drinken bij een verkoudheid:Neemt van de wortel drie loot, kookt het op in zoete Melk tot een pint waar gij daags een roemertje vol van in nemen zult."
Droge huid en haar: de verzachtende eigenschappen van het aftreksel van heemst hebben een weldoende werking op een droge huid en droog haar.
Alvorens in de verkoop terecht te komen doorlopen mosselen een zuiveringsproces in puur water en worden ze uitgebreid gecontroleerd om er de lege en slechte schelpen uit te halen (die bovendrijven in de baden). Ook de baarden worden via een speciaal systeem verwijderd. Daarna worden ze gesorteerd en onmiddellijk verpakt.
Mosselen zijn gezond omdat ze veel eiwitten en vitaminen bevatten. Ze worden vaak ten
onrechte voorgesteld als cholesterol bommen. Integendeel: ze bevatten gezonde vetten die gunstig zijn voor hart- en bloedvaten en zelfs de slechte cholesterol verlagen! Mosselen zijn rijk aan vitamine B en foliumzuur. Verder bevatten ze fosfor, ijzer en zink.
Mosselvlees bevat per 100 g: 10 g eiwitten, 2 g polysachariden, 2,5 g vet en 90 mg cholesterol, voor een hoeveelheid energie van 293 kj. Mosselen zijn een veelzijdig product in de keuken: ze kunnen rauw, gebakken of gefrituurd worden gegeten. Als men de mosselen rauw wil eten is het wel een hele karwei om de schelpen stuk voor stuk met een scherp mes te openen. Eenvoudiger is het om de mosselen kort te koken. Zodra de schelp opengaat, is de mossel klaar om te worden opgediend. Ze heeft dan nog de frisse, zilte smaak. Als men mosselen te lang laat koken worden ze taai en donkerbruin.
Kaneel is niet alleen doeltreffend voor mensen met diarree en artritis, of mensen die last hebben van allergieën of zweren, maar kan ook heilzaam zijn voor mensen met diabetes van het type 2.
Dat blijkt uit onderzoek van een Maleisische universiteit. De studie duurde drie jaar en bracht aan het licht dat kaneel dezelfde werking heeft als insuline.
Insuline is een door de alvleesklier afgescheiden stof, die het suikergehalte van het bloed verlaagt en waar diabetespatiënten te weinig van hebben.
De universiteit gaat nu verder onderzoeken of de specerij uit de gedroogde binnenbast van de kaneelboom daadwerkelijk kan worden ingezet in de strijd tegen diabetes.
Uit alle verschillende soorten zuring selecteerde ik de heerlijk fris en zurig smakende veldzuring of zurkel. De brede vlezige bladeren van deze gemakkelijk te telen plant is een groente en keukenkruid dat tal van bereidingen , een extra dimensie kan geven. Bovendien stimuleert het de vertering van al het lekkers dat je samen met deze zuring naar binnen werkt.
Tegenwoordig wordt veldzuring, waarvan enkel de jonge bladeren worden gebruikt, aanzien als een voedzaam lentegewas. Net zoals spinazie bevat deze plant een flinke dosis ijzer en vitamine C. De bladeren werken in zekere mate bloedzuiverend, waterafdrijvend en laxerend. Vette maaltijden verteren beter als je er wat veldzuring bij geeft. Wie gebrek heeft aan eetlust, kan die wat aanzwengelen met zurkel. Tenslotte kan zurkel ook van pas komen bij zweren en allerhande andere huidproblemen Gebruik het aftreksel van 25 gram bladeren op één liter water als lotion of maak een kompres met het kruid. Let op: overdrijf nooit met het eten van zurkel. Dit kan immers leiden tot nierstenen. Zuring is daarom af te raden voor reuma-, artritis- en jichtlijders. Ook wie last heeft van zijn ademhaling, maag, longen of lever kan dit gewas beter van zijn menu schrappen. Gebruik zuring nooit in combinatie met mineraalwater.
TIPS
Netelprikken:ben je toegetakeld door netels? Wrijf de netelprikken in met vers gekneusde bladeren van zuring.
Inktvlekken:inktvlekken op linnen verwijder je door ze in te wrijven met gekneusde zuringbladeren. Was daarna de behandelde vlek met zeep uit en spoel het linnen grondig uit.
Bereiden:gebruik voor het bereiden van zuring uitsluitend potten in roestvrij staal. Het sap van het kruid kan immers inwerken op metalen als ijzer, aluminium en koper waardoor er giftige stoffen kunnen ontstaan.
Citroenmelisse komt vooral gecultiveerd voor, maar in zuiderlijke streken ziet men hem wel eens in het wild in hagen en langs wegen. Citroenmelisse is een overblijvende of vaste kruidachtige plant. De plant bloeit van juli tot augustus met lichtgele of witte bloemen. De bladeren zijn eivormig, gekarteld, harig, generfd en licht groen. De bladeren geven een citroenachtige geur af en kunnen geel worden als ze in de volle zon of in droge grond groeien. De stengels zijn harig, vierkant, lichtgroen en vertakt. De plant wordt ongeveer 1 meter hoog. Het zaad van citroenmelisse is donkerbruin tot zwart, met een witte punt. Ze zijn traanvormig en ongeveer 1 mm lang.
De naam Citroenmelisse, Melissa officinalis, komt van de oude Grieken. De Griekse naam voor een Honingbij is Melissa. Dit omdat bijen aan de nectar van deze plant de voorkeur gaven en de plant bijen aantrekt. Citroenmelisse werd medicinaal al tweeduizend jaar geleden door de Grieken gebruikt.
De Arabieren brachten de plant naar Spanje en de Benedictijner monniken naar onze streken, waar hij al vroeg gekweekt werd in kloostertuinen. Citroenmelisse werd in Zuid-Europa 'hartelust' en door de Zwitserse arts Paracelsus 'levenselixer' genoemd. Hij geloofde dat dit kruid een mens weer volledig tot leven kon wekken. Deze mening werd gesteund door de Londen Dispensary uit 1696: 'Citroenmelisse zal, indien elke ochtend toegediend, iemand jonger maken, het denkvermogen versterken en een smachtende aard wat opvrolijken'. Citroenmelisse had ook naam als een van de ochtendtheesoorten die in de dertiende eeuw genuttigd werden door Llewelyn, Prince of Glamorgan, die 108 jaar oud werd, en Jhon Hussey uit Sydenham die 116 werd na vijftig jaar lang ontbeten te hebben met citroenmelisse thee met honing. De eigenschap om Melisse olie te verkrijgen wordt al eeuwen door kruidendeskundigen beschreven en ook tegenwoordig nog wordt het binnen de aromatherapie gebruikt om depressies te verminderen
Citroenmelisse is een veilig kruid, maar sommige mensen worden misselijk van grote doses en sterke theeën. Vermijd grote doses tijdens de zwangerschap. Sommige mensen reageren allergisch bij aanraking met citroenmelisse. De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden. Gebruik etherische oliën uitsluitend inwendig als u voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopathische) arts. Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik. Tot zover Citroen Melisse.
De naam doet het al vermoeden: dit kruid heeft een speciale band met bonen en peulvruchten in het algemeen. Niet alleen stimuleert bonenkruid de groei van peulvruchten in de tuin, ook in de kookpot kunnen ze het best met elkaar vinden. Bonenkruid komt trouwens de smaak van heel wat spijzen ten goede. Bovendien blijf je dankzij de positieve werking op maag en darmen achteraf gespaard van een pafferig en winderig gevoel.
Al heeft bonenkruid in de kookpotten vast al veel meer bewezen dan in het medicijnkastje, toch willen we je ook de gezondheidsaspecten van het kruid niet onthouden. Vooral maag en darmen ondervinden baat bij het gebruik van de bovengrondse delen van bonenkruid. Wie last heeft van maagpijn of chronische diarree doet er goed aan na elke maaltijd een kop bonenkruidthee te drinken. Dit aftreksel maak je door 50 gram bonenkruid gedurende 5 à 10 minuten te laten trekken in een liter kokend water. In de keuken wordt het niet alleen gebruikt voor zijn doortastende smaak, maar ook omdat het moeilijk verteerbare spijzen zoals bonen vlot door de maag loodst.
Bonenkruid werkt ook slijmoplossend, algemeen stimulerend en licht ontsmettend. Wonden verzorg je door 25 à 30 gram van het kruid te koken en het met behulp van een kompres op de gekwetste huid aan te brengen.
TIPS
Lekkere honing: Wanneer het bonenkruid in bloei staat, weten de bijtjes het ongetwijfeld te vinden. Tot grote vreugde van de imker, want het kruid bezorgt de honing een heerlijke smaak. Het sap van een vers gekneusd blad vermindert bovendien pijn van bijen- en wespensteken.
Geluk: Volgens oude boeken is bonenkruid het kruid van het geluk en de liefde. Wie zich dus vol levenslust en energie wil voelen, eet bonenkruid.
Als familielid van de ui is bieslook een kruid dat zijn culinaire talenten al bewezen heeft. Het kruid is niet alleen delicieus, het bevat ook een flinke dosis vitamine C, wekt de eetlust op en zorgt voor een goede vertering. En als je dan nog weet dat bieslook kweken kinderspel is, dan kan niets je nog tegenhouden.
Hoe rijk bieslook ook mag zijn van smaak, wat de geneeskundige krachten betreft is het plantje niet echt een haantje de voorste. Toch zijn er een aantal licht heilzame eigenschappen die je niet over het hoofd kunt zien. Zo heeft bieslook niet alleen een eetlustopwekkend effect, bovendien zorgt het kruid voor een goede vertering van de vetten achteraf. Let op: zeer gevoelige magen moeten voorzichtig zijn met het overdadig gebruik van bieslook. Ook het positieve effect van bieslook op de cholesterol en de bloeddruk mag niet worden vergeten. Bieslook heeft verder een gunstige invloed op de doorbloeding en houdt de aders elastisch. Net als de andere leden van de uienfamilie is het kruid waterafdrijvend. Bieslook wordt ook weleens de papaja van het westen genoemd. In warmere oorden gebruikt men papaja als een middeltje tegen wormen. Ook bieslook heeft deze eigenschap. Het verdrijft parasieten uit de darmen en is geschikt voor baby's en kinderen. Nog even vermelden dat bieslook vluchtige olie bevat met zwavelhoudende bestanddelen die voor de typische uiengeur zorgen. Daarnaast mogen we het aandeel aan vitamine A en C niet vergeten. Een glaasje bieslooksap stimuleert niet alleen de maag en de gal, het is ook nog best versterkend.
TIPS
Mooi met bieslook: Voor een stralende huid is een masker met bieslook een echte aanrader. Laat twee eetlepels bieslook gedurende tien minuten trekken in een liter kokend water. Meng twee eetlepels yoghurt onder dit aftreksel. Op het gezicht uitstrijken en tien minuten laten inwerken. Afspoelen met een geconcentreerd bieslookaftreksel (één eetlepel bieslook gedurende twee uur laten trekken in twee eetlepels kokend water). Herhaal dit elke week voor een stralende en gezonde huid.
Te diep in het glas gekeken: Volgens het volksgeloof zou bieslook met zijn ontnuchterende werking je er snel weer bovenop helpen.
Rozen en bieslook: Wie bieslook in de nabijheid van rozen plant, behoedt deze mooie bloemen voor zwarte vlekken.
Geen langevingerkoekje, maar wel een cocktail van gelijke hoeveelheden gin, cherry brandy en kirsch. De drank wordt klassiek geserveerd in een martiniglas met een eetlepel ijsschilfers
Blauwe plekkenop een aardappel zijn stootplekken. Ze zijn niet schadelijk, wel vervelend omdat ze bij het koken zwart worden. Dus: bij voorkeur wegsnijden!
Groene plekken(ontstaan door het licht) bevatten solanine en dat is in hoge doseringen wel schadelijk. Dus: wegsnijden!
Rimpelige aardappelen? Laat ze een kwartiertje weken in ijskoud water.
Snel-klaar-aardappelen? Voeg een nootje boter bij het water, dat verhoogt het kookpunt.
Zoutloze aardappelen? Doe een blaadje laurier en/of een takje tijm in het kookwater voor extra
Niet alle voedingsmiddelen die we kopen, worden meteen bereid en gegeten.
Om de kwaliteit te behouden en voedselvergiftiging te voorkomen, speelt de correcte bewaring een belangrijke rol.
Tijdens de bewaring van voedingsmiddelen voor ze worden gebruikt, kunnen zowel de smaak en het uiterlijk als de geur en de voedingswaarde wijzigen. Soms wordt voedsel zelfs totaal ongeschikt voor consumptie. Goede bewaartechnieken en een juiste verwerking kunnen dit bederf helpen beperken.
Hoe ontstaat bederf?
De kwaliteit van voedsel kan aangetast worden door chemische processen, door micro organismen en ongedierte.
Chemische omzettingen zoals een verandering van geur, kleur of smaak kunt u helaas niet stopzetten. Voorbeelden hiervan zijn ranzige boter of bruin verkleurd fruit.
Wist U dat?
Dat bijna alle fruitsoorten tijdens het rijpen ethyleen afgeven? Appels, peren, perziken en bananen produceren veel van deze stof. Kiwi's, mango's en papaja's zijn er erg gevoelig voor: ze zullen snel rijpen... en bederven. Bewaar verschillende soorten rijpend fruit daarom apart.
Maar wil u bv. avocado's snel doen rijpen, steek ze dan samen met een rijpe banaan in een zak. Dan kunt u ze straks al opdienen.
Stop voedselvergiftiging
1 Bewaar bederfelijk voedsel altijd in de koelkast en stel deze in op 4" C.
Laat diepgevroren producten ontdooien in de koelkast of de microgolfoven, niet bij kamertemperatuur.
Tip
Rem de chemische veranderingen af met een verlaging van de temperatuur, het luchtdicht verpakken en/ of droog en donker bewaren.
- Micro-organismen zoals gisten, schimmels en bacteriën zijn aanwezig op onze handen, de tafel en het snijplankje, in het drinkwater... Ze worden pas gevaarlijk als ze massaal in levensmiddelen aanwezig zijn. Gevolg: een voedselvergiftiging, met tal van vervelende symptomen.
Om zich te kunnen vermenigvuldigen, hebben micro-organismen voedingsstoffen, een
geschikte temperatuur en vocht nodig. Sommige overleven zelfs zonder zuurstof, een vacuümverpakking biedt dus geen garantie. De meeste micro organismen gedijen het best bij een temperatuur tussen 15 en 40°C. De listeriabacterie vormt een uitzondering op deze regel: zij kan zich zelfs bij koelkasttemperatuur vermenigvuldigen.
Tip
Bacteriën gaan dood boven de 75°C. Maar sporen (dit zijn de kiemen waaruit een nieuwe bacterie ontstaat) worden pas vernietigd bij langdurige verhitting boven de 120°C. Dat kan alleen gebeuren in een hogedrukpan.
Ongedierte zoals insecten en knaagdieren laten hun uitwerpselen in voedingsmiddelen achter of brengen op andere manieren ziektes over.
Tip
Ruim gemorst voedsel meteen op en plaats een hor voor het keukenraam om insecten buiten te houden.
Hoe voorkomt u besmetting?
Vanzelfsprekend is het risico op besmetting van voedsel het grootst in de keuken. Voorzichtigheid is geboden! Wist u dat melkproducten een uur buiten de koelkast bewaren, hun houdbaarheid met ongeveer 1 dag verkort?
Wist u dat u vuile eieren het best schoonwrijft met een droog doekje? Eieren worden namelijk beschermd door hun schaal maar door ze te wassen of te koken, verdwijnt de beschermende laag. Door eieren met de punt naar beneden -en de luchtkamer naar boven- te bewaren, blijven ze langer goed.
Tips
Was uw handen vóór en na elk contact met voedsel. Zo voorkomt u dat de altijd aanwezige micro-organismen van het ene product naar het andere worden overgebracht, bijvoorbeeld van het vlees dat u net hebt gekruid naar de groenten die u gaat wassen.
Bewaar het voedsel in goede recipiënten of dek het af, ook in de koelkast.
Scheid rauwe producten altijd van bereid voedsel. Neem andere kommen, snijplankjes, bestek enz.
Gebruik telkens schoon keukenmateriaal. Ook het vaatdoekje en de afwasborstel kunnen belangrijke haarden van bacteriën zijn.
Was uw keukenmateriaal af in heet water met een afwasmiddel of in de vaatwasser.
Reinig de koelkast maandelijks met heet sodawater. Daarna naspoelen met zuiver, heet water.
De temperatuur in de koelkast is niet overal dezelfde. Stel deze zo in dat de temperatuur nergens boven de 7°C uitstijgt.
Niet afgekoeld eten in de koelkast plaatsen, doet de temperatuur stijgen!
Handige hulpmiddeltjes
In een oogopslag Rauw vlees bederft snel. Andere producten zijn dan weer zo lang houdbaar dat er geen uiterste consumptiedatum op vermeld staat. Toch doet u er goed aan eerst de pakken of dozen te gebruiken die u het langst in voorraad hebt. Hoe houdt u dat in het oog? Met de elektronische etiketteermachine p- Touch BB4 van Brother- kunt u in een handomdraai op elk product een datum
aanbrengen. Het toestel is vlot te gebruiken; het levert duidelijke en verzorgde etiketten af voor al uw voedingsmiddelen, vers of diepgevroren en in welke verpakking ook.
U hebt de keuze uit:
- een etiket met de opslag datum;
- een etiket met bewaardatum én afbeelding van het soort levensmiddel;
- een etiket met bewaardatum, levensmiddelenafbeelding én de uiterste houdbaarheidsdatum.
De etiketten zijn verkrijgbaar in twee breedtes en 5 kleuren en ze zijn bestand tegen koude, vocht en temperatuurschommelingen.
Koel en netjes Voor de bewaring in koelkast en diepvriezer heeft Tupperware twee reeksen bewaardozen met een extraatje ontwikkeld. Qua afmetingen zijn ze zo bedacht dat u elk plekje in uw koelkast of diepvries optimaal kunt benutten.
De Fridgesmart-doos bezit twee knopjes die u open of toe kunt doen om de luchttoevoer te regelen voor de bewaring van fruit en groenten. Champignons, wortelen en courgetten bewaart u met beide knopjes gesloten, bloemkool, venkel en prei hebben graag één knopje open, terwijl artisjokken, spruitjes en broccoli bv. graag wat meer lucht krijgen.
Bramen plukken aan het eind van de zomer is voor veel mensen een gelegenheid on even 'de natuur in' te gaan, om bramen te plukken. Er worden daarbij heel wat vruchtjes vers van de plant gegeten, al dan niet afgespoeld. Bramen zijn ook populair om er gelei, jam en siroop van te maken en, getrokken in blanke brandewijn of jenever vormt het ook een voor velen smaakvol 'slokje'. Maar ook de andere delen van de plant zijn zeer bruikbaar en daarom hier enige informatie over de geneeskrachtige waarde van deze plant.
Algemeen: Er bestaan meer dan honderd soorten braamplanten en daarbinnen nog eens zo'n duizend variëteiten en bastaardsoorten. Alleen een gespecialiseerde botanicus kan daaruit wijs worden. Bramen zijn sterke, weelderige, vaste planten met lange gebogen takken en scherpe stekels. De plant heeft kleine bloemen die wit of roze van kleur en en geen geur hebben. Sinds de prehistorie zijn de bramen al bij de mensen in trek. Gerijpt zijn ze zwart en glanzend, fruitig en fris van smaak. Ze worden o.a. gebruikt voor een siroop met een licht samentrekkende werking. Smakelijk is ook een thee die getrokken is van de bladeren van de braam en framboos. Het afkooksel is een sterk samentrekkend middel dat gebruikt kan worden als gezichtslotion en als drank om mee te spoelen bij mondaandoeningen.
Groeiplaats: In bijna heel Europa, langs heggen en in bossen. Ze komen voor tot op een hoogte van 2300 meter.
Gebruikte delen: Bloemknoppen, de bladeren voor de bloeitijd, de nieuwe blaadjes, de vruchten in augustus. Om te bewaren moeten de delen in bossen worden samengebonden en in het donker worden gedroogd.
Eigenschappen: Aansterkend, bloedsuikerverlagend, bloedzuiverend, vochtuitdrijvend, wondreinigend en samentrekkend.
Enige toepassingen:
Angina: Kook 50 gram gedroogde bladeren tien minuten in een liter water. Laat het afkoelen, filtreer het en zoet het met wat honing. Gebruik de drank om mee te gorgelen. Niet doorslikken. Per dag mag de drank opgemaakt worden.
Heesheid: Kook honderd gram bladeren 15 minuten lang in een liter water. Filtreer het daarna en zoet het met wat honing. Drie keer per dag gorgelen, niet doorslikken.
Huidzweer: Kook 30 gram bladeren tien minuten lang in een liter water. Regelmatig de wond hiermee wassen.
Tandvleesontsteking: Kook dertig gram bladeren drie minuten lang in een liter water. Tien minuten laten trekken. regelmatig de mond ermee spoelen. Niet doorslikken.
Diarree: Kook twintig gram bloemen en bladeren van de Witte Dovenetel, dertig gram bladeren van de braam en twintig gram bloemen van de Echte Heemst vijf minuten lang in een liter kokend water. Tien minuten laten trekken. Drink twee tot drie keer per dag een kopje van het vocht.
500 g gehakt- 4 soeplepels paneermeel- 1 à 2 eieren- 1 sjalot- peper- zout- noodmuskaat.
Sjalot fijn snijden. Bewerk het gehakt met alle ingrediënten en maak er een plat broodje van. Smelt een weinig boter in de braadpan, het vlees inleggen, bovenop een klontje boter. Breng het gehakt in een voorverwarmde oven van 200°C-225°C en braad het ½ tot ¾ uur, overgiet met de saus tijdens het braden.
N.B. U kunt dat warm eten met groenten of koud met fruit en brood.
150 g extra fijne boontjes- 150 g extra fijne diepgevroren erwten- 150 g slablaadjes- 1 grote ui- 150 g biefstuk- 1 eetlepel arachideolie- 15 g boter- 1 l runderbouillon (van 2 blokjes)- zout peper
Breng de bouillon aan de kook. Pel de ui en hak hem fijn. Maak de boontjes schoon en snijd ze in kleine stukjes.
Maak de slablaadjes schoon, was ze, zwier ze droog en snijd ze in fijne reepjes. Fruit de stukjes ui 3 minuten in de warme olie. Voeg er de bouillon, de boontjes, de erwten en de slablaadjes aan toe.
Dek het geheel af, breng aan de kook en laat 30 minuten op een matig vuur koken. Snijd de biefstuk in kleine reepjes en laat deze gedurende twee minuten goudbruin worden in een bakpan met warme boter. Bestrooi met zout en peper.
Mix de soep als ze gaar is, maar zorg ervoor dat er hele stukjes groenten in blijven zitten. Voeg de stukjes biefstuk toe aan de soep, controleer of ze voldoende gekruid is en laat ze nog 5 minuten op een
Snijd de reepjes spek in de breedte in twee, rol ze op en maak ze met stokjes vast. Pel de bananen en snijd ze in twee. Bestrooi een bord met bloem en een ander met paneermeel en strooi er zout en peper op. Maak van de eieren een omelet met de melk. Verwijder het vel van de kip en snijd ze in 4 stukken. Ga zowel met de stukken kip al met de bananen door de bloem, daarna door het geklopte ei en tenslotte door het paneermeel. Maak het frituurvet klaar. Laat het spek 3 min bakken. Laat het uitdruppen en houd het warm. Laat de kip 15 min bakken: het paneermeel moet een goedbruine kleur hebben. Leg de stukken op absorberend papier en houd ze warm. Laat de stukken banaan 3 tot 4 min bakken en houd ze warm. Warm de maïskorrels 5 min op een zacht vuurtje in hun sap op. Giet ze af en doe ze in een slakom. Strooi er zout en peper op en voeg de boter eraan toe. Leg de stukken kip op een dienblad, omringd met spek, bananen en maïs. Bestrooi alles met fijngehakte peterselie.
8 stronkjes witloof- 200 g hoorn des overvloeds- 30 g boter- sap van 1 citroen- 1 eetlepel suiker- 25 cl slagroom- 20 g gemalen parmezaan- 2 eierdooiers- nootmuskaat- peper en zout
Verwarm de oven voor op 150° C. Maak het witloof schoon. Doe het in een pan met het citroensap, de suiker, de peper en het zout Laat het, afgedekt, 20 tot 25 minuten stoven op een zacht vuur. Laat het goed uitlekken. Wrijf de paddestoelen droog schoon. Blancheer ze 3 minuten in kokend water. Laat ze schrikken in koud water en goed uitlekken. Bak ze in een droge koekenpan, tot al het water dat ze vrijgeven verdampt is. Klop de eierdooiers los met de room, een vleugje nootmuskaat, peper en zout. Leg de stronkjes witloof en- de paddestoelen in een ovenschotel. Schenk er het eimengsel bij. Bestrooi met de parmezaan. Zet 10 tot 15 minuten in de oven.
4 vleestomaten- 2 sjalotjes-150 g gaar soepvlees (van kalfs- of runderschenkel)- 1/2 bosje gladde peterselie- 1 ei- 2 eetlepels paneermeel- 2 eetlepels boter- peper uit de molen en zout
1. Verwarm de oven voor op 200. C. Spoel de tomaten. Snij er een kapje af en haal er met een lepeltje
zoveel mogelijk vruchtvlees uit zonder de schil te beschadigen. Plet het vruchtvlees met een vork.
2. Maal of hak het soepvlees fijn. Snipper de gepelde sjalotjes en fruit ze glazig in de helft van de boter. Vermeng het soepvlees met de sjalotjes, de tomatenpuree, de gehakte peterselie, het ei en het paneermeel. Kruid naar smaak met peper en zout.
3. Verdeel over de tomaten. Leg op elke portie een nootje boter en zet het kapje er weer op. Zet 15 tot 20 minuten inde hete oven.
Moderne variant: met gehakt. Gebruik panklaar, gekruid gehakt (bijvoorbeeld kalfs-varkens). Vermeng het met fijngesneden, gestoofde ui. Breng het op smaak met gemengde tuinkruiden (peterselie, kervel, tijm of rozemarijn). Verdeel het over de, tomaten en besprenkel ze lichtjes met (olijf)olie voor u ze in de oven zet.
Voor 1 portie: Vermeng eenderde kop hete espressokoffie met tweederde kop ijskoude melk. Klop goed door met de handklopper. Schenk in een hoog glas en serveer met ijsschilfers.
Voor 1 kopje: vul een middelgroot koffiekopje met sterke, zwarte koffie.
Schenk er, over de rug van een lepel, een laagje half opgeklopte slagroom bij.
Werk af met kaneelpoeder
