TUSSEN DE ZICHTBARE EN DE ONZICHTBARE WERELD            Over vrijmetselaarsfilosofie en Mozart.                Prof.Ronald Commers   2008   Acco Leuven / Voorburg

Wellicht het magnum opus van deze auteur, die in '91    'Het vrije denken- De vergissing van een humanisme'    publiceerde, waarop pas in 2008 positief én praktisch  werd gereageerd met 'De strepen van de zebra' van Prof.Rik Pinxten, sedert 1995 voorzitter van HVV.       Of het een bestseller wordt én 'Een steen in de maçonnieke kikkerpoel'durf ik betwijfelen daar de publicaties van 'broeders' van de GLB en dus deïstisch, nogal neerbuigend door de adogmatische variante van    het GOB worden gevolgd.'Vrijmetselarij' van Apostel     met al zijn innovaties werd weinig geraadpleegd en nog minder opgevolgd bij de oprichting van nieuwe loges,   want eveneens van GLB origine(Pieter de Zuttere) 

Een broeder van LITHOS maakte mij attent op volgende fout: 'L.Apostel was lid van het GOB (Bevrijding)en dus adogmatisch'. Genoteerd, maar Commers schrijft dat ze BEIDEN enkele jaren lid waren van Pieter de Zuttere en dus GLB.Eerst GOB en dan GLB .

11.04.09. In een interview in 'De Morgen' van 12.03.93 zegt L.Apostel:'Ik werd in 1952 ingewijd in de Brusselse loge Balder, die tot de obediëntie van het Groot-oosten van België behoort.Toen hij in 1961 naar Gent verhuisde, stapte hij over naar de loge De Zwijger.In 1972 trad hij toe tot de loge Pieter de Zuttere inGent, werkend binnen de Grootloge van België ( waar  R.Commers hem  vervoegde)         

Pag.301van onderhavig werk (noot 11) (...) 'Pieter de Zuttere,ik was er lid van1980 TOT 2007.Leo Apostel was er lid van 1972 tot 1983 (zoals hij het in het'Voorwoord 'van zijn boek (VRIJMETSELARIJ) heeft toegelicht.

Ik verwelkom elke opbouwende kritiek- die in de loge te weinig aan bod komt-maar dan graag met enige  kennis van zaken   francois.braham @ telenet.be                

Apostel schreef:                           'Vrijmetselaars weten niets van vrijmetselarij en ze willen er niets van weten.'Commers vond het opportuun het nog eens te citeren in onderhavig werk;vermeldenswaardig is wel dat beide auteurs in dezelfde GLB-loge in Gent werkzaam  waren.(Pieter de Zuttere )                                                        Het werk is- al zeker voor ons taalgebied- uniek wegens zijn revolutionnaire perceptie van de genese van de maçonnerie.Alle fantasiën - vaak met veel overtuiging door nochtans kritische broeders tijdens het'onderricht'doorgegeven aan volgzame'leerlingen'   werden resoluut  als bronnen van tafel geveegd en vervangen door illustere Renaissance- en Verlichtings-figuren met o.a. Giordano Bruno 1548-1600 en John Amos Comenius 1592-1670.Beiden zouden centrale figuren zijn in de genese van de speculatieve vrijmetselarij. Wat nu eindelijk de mogelijkheid inhoudt dat de maçonnerie kan bogen op intellectuele voorzaten, waar het tot voor kort zeker  heel bekwame, maar naar alle waarschijnlijkheid analfabete waren.

                 Commers is verder een hevig tegenstander van de 'hogere graden'of rode maçonnerie genoemd.Een Schotse strekking die hij een gevaarlijke deviatie noemt,wat heel wat commotie zal sorteren, alhoewel deze graden nooit populair zijn geweest bij de blauwe.Ik vernam uit betrouwbare bron dat de 'Regulieren'het werk geen 'wetenschappelijke'waarde toekenden.Een ware tsunami van protest én verontwaardiging kan nog verwacht worden, tenzij men het doodzwijgen nogmaals verkiest...

Elders gaf ik mijn mening over 'The Scottish Key',2008.        Dit recent én duur document is nog slechts een curiosum toe te voegen aan de mythologie over de genese van de vrijmetselarij.26.04.09:In een intervieuw van de auteur door F.Stappaerts van 08.09.08 zegt Commers:'The Scottish Key,zeer recent nog,dat is een fictie'

De beoordeling van 'Mozart en de vrijmetselarij'laat   ik als totaal onbevoegde over aan muzikaal ingewijden.

Wat voor mij nog niet duidelijk was: welke figuren hebben de wijsheid van BRUNO en COMENIUS overgedragen aan ANDERSON en DESAGULIERS of wie ook ? RAMSAY is niet eens het vermelden waard,daar zijn 'Discours'uit 1736 ,uitgesproken in een Parijse loge in 1737, zorgde voor een (pag.287)'vreemde inbreng, gebaseerd op uit de lucht gegrepen en contextueel bepaalde legenden en mythen.Die laatste werden bepaald door de katholieke sympathieën van de Engelse Stuardisten en het daaraan verbonden Schotse chauvinisme.'   

 Ik laat de zoekende broeder het genot over, zelf te ontdekken hoe John Toland en zijn Pantheisticon bijdroegen tot de verspreiding van de filosofie van Bruno en haar inbreng in de VRIJMETSELARIJ. (Hoofdstuk 8)

Pantheisticon : de tekst bij een feestelijk rituaal voor een gesloten genootschap van vrije en rechtschapen lieden

Al voor 1976 heeft Margaret C.Jacob de hypothese geformuleerd dat TOLAND in verband moest gebracht worden met de eerste organisatievormen van de speculatieve vrijmetselarij.In haar boek 'The Radical Enlightenment' 1981 heeft ze de hypothese herhaald: er bestond in Holland,meer bepaald in Den Haag in 1710 al een loge die zij als vrijmetelaarsloge aanduidt.Zij doet dit op basis van het door haar bekendgemaakte manuscript van John  Toland , met als opschrift:'The Hague 1710'(pag.211 e.v.)

 Men zal vruchteloos naar de naam TOLAND zoeken -zelfs  voor zover ik weet-in de recentste publicaties over vrijmetselarij (of kan iemand dit ontzenuwen ?) 

Toland, John

b. 11.30, 1670 near Londonderry,Ire                                                  d. 03.11, 1722 Putney (London)

Controversieel Britse vrijdenker,waarvan de rationalistische filosofie de kerkhistorici verplichtte tot ernstig onderzoek van de kerkelijke leerstellingen.

Rooms katholiek opgevoed ging hij over naar het Anglicanisme voor zijn 20 en studeerde hij in Glasgow, Edinburgh,Leiden en Oxford tussen 1687 en '95.In 1696   publiceerde hij zijn beroemd Christianity not Mysterious waarin hij trachtte te bewijzen dat niet alle bijbelse doctrines geloof vereisen om begrepen te worden, maar perfect aanvaardbaar zijn voor menselijke rede zonder goddelijke revelatie.Het boek verwekte heel wat commotie die leidde tot  veroordeling door het Iers Parlement.

                                                          Enige kennis van het Engels deïsm is onontbeerlijk om inzicht te krijgen in de spiritualiteit van de vrijmetselarij.( cfr.ENCYCL.Britannica en AUDI)  

 Deïsme

 Een niet orthodoxe religieuze attitude die uitdrukking vond in een groep Engelse schrijvers, beginnende met baron Herbert of Cherbury in de eerste helft van de 17e eeuw en eindigend met Henry st.John,1st Viscount Boling-broke in het midden van de 18e eeuw.  Het refereert naar wat men 'natuurlijke religie' zou kunnen noemen, de aan-vaarding van een religieuze kennis die aangeboren is of kan verworven worden via redenering, in tegenstelling tot gereveleerde kennis of kennis aangeboden door een kerk.

De term is bij ons nog steeds in gebruik om loges waar de'Opperbouwmeester van het Heelal'nog in de ritualen  voorkomt, te onderscheiden van adogmatische loges,die atheïstisch of agnostisch zijn.Het verschil tussen broeders van beide loges is zo onopvallend,dat L.Apostel er geen enkel aandacht voor had en in beide loges werk-zaam is geweest.

.PS. Een uitstekende recensie van W.Lotens verscheen in 'Het Vrije Woord'HVV jg.53 nr.4