Het was geenszins mijn bedoeling een recentie te schrijven over het recentste boek
van de voorzitter van de Humanistisch Vrijzinnige Vereniging, Prof. Rik Pinxten.
Dit laat ik over aan meer bevoegde lezers.
Maar na het lezen van hoofdstuk 2 met als titel : DE DWANG VAN HET RATIONALISME OF EEN INCLUSIEVE VRIJZINNIGHEID ALS ANTWOORD OP DE GLOBALISERING, was voor mij het hek van de dam en voelde ik me 
- hopelijk terecht - op bekend terrein, zonder enige hindernis naar een verre horizon
kijkend. 
Ronald Commers, Prof. Ethiek aan de RUG, auteur van : 'Het vrije denken - het   
ongelijk van een humanisme'- een boek dat ik in een antiquariaat voor weinig
geld aanschafte is een tijd lang wat men weleer 'mon livre de chevet' heette, geweest
en de 'merkwaardige atheïstische priester Jean Meslier', wiens onthutsend testament
in ettelijke bladzijden ter sprake komt, zijn twee namen die, rekening houdend met
mijn  beperkte kennis van de filosofie, onlosmakelijk verbonden zijn.

Spinoza,"de grote voorloper van de moderne vrijdenkerij, gaf de aanzet tot het
uitwerken van een volwaardig open, tolerant en zelfkritisch atheïsme" R.P.
Dit pantheïsme - of vergis ik me - had niet enkel zijn verbanning uit de joodse
gemeenschap als gevolg, maar eveneens de verwensing van alle toenmalige
theologen, bijgetreden door humanisten en vrijzinnigen !
De vrijzinnigheid kent twee stromingen: de 'sciëntisten', die nog steeds geloven
dat De wetenschap enkel het heil van de mensheid nastreeft en de vrijzinnigen,
door Commers 'progressistische'geheten en door Pinxten in hun streven gerug-
gesteund.
De Verlichting met haar -toenmalige, aanvaardbare- adoratie van DE wetenschap
heeft aanleiding gegeven tot een 'vrijzinnigheid' die de dogma's van die wetenschap
niet eens onderkende.Is het in deze context dat men de onthutsende uitspraak van
Adorno moet situeren :"(...) de mens bevrijd uit de klauwen van de mythe is terecht
gekomen in' de zelfvernietiging van de Verlichting' ? "  uit: Dialectiek van de Verlichting, in samenwerking met Horkheimer.
 
Commers - en ik heb het al tot in den treure tegen 'gelijkgezinden' gezegd -vat het
heel lapidair samen :"De wetenschap heeft de scepter van de RKK overgenomen,
ALLEEN DE KLEREN ZIJN VERANDERD."
 
Wat ik uiterst merkwaardig vind is dat ik bij een zeer oppervlakkige kennismaking
met Hobbes (niet die van Casper en ....) - voor mij toen een 'triste inconnu'- met een
zekere onthutsing las, en ik citeer uit: Kopstukken van de filosofie (een reeks
toegankelijke inleidingen) Hobbes ( 1588-1679) door Richard Tuck. 2003 pag.76 :
"En met vooruitziende blik zag hij dat de moderne wetenschappers zo'n nieuwe
priesterkaste zouden kunnen vormen."


Rik Pinxten, een fervent aanhanger van de stroming "Commers" schrijft:
"Ik wil liever die andere vrijzinnige humanisten, die Commers de 'progressistische
humanisten' noemt (Commers, 1991: 254 )MEER STEM GEVEN"
Hij voelt zich blijkbaar eenzaam :"we zijn met een zeer klein aantal."
Hij gaat duidelijk in de aanval tegen "arrogante vrijzinnigheid en 'dom atheïsme' "
Wat hem vooral stoort is "de verlammende en zelfgenoegzame houding waarmee
ze in de weg gaan zitten van een verdere ontplooiing van de vrijzinnig-humanistische
stroming, die als een tweede en geridiculiseerde vorm van 'naïef zoeken' wordt
gekenmerkt."
Als bestuurslid van HVV-HV-ANTW. sta ik -en niet uit opportunisme- volledig
achter deze verruimende, baanbrekende overtuiging.

PS: Indien sciëntistische vrijzinnigen wat meer te raden gingen bij de filosofie,
zouden ze reeds lang
vastgesteld hebben dat het wetenschappelijk onderzoek door beroemde filosofen
zwaar op de korrel werd genomen en -om hem nog maar eens te citeren -
HOBBES (17de eeuw!) reeds poneerde "dat de wetenschappelijke onderzoekers uit
de zeventiende  en achttiende eeuw afstand namen van de enige werkelijk
seculiere wetenschapsfilosofie die hun werd aangeboden en zij gaven in plaats
daarvan de voorkeur aan de ingewikkelde theologische speculaties waaraan
Newton zich te buiten ging. 
In dit opzicht vertegenwoordigde Hobbes' theorie van de wetenschap een
verkenning van intellectuele mogelijkheden die nà hem nog 200 jaar onbenut
zouden blijven. "  R.Tuck  'Hobbes'  pag. 78
 
 
"De ideeën uit het verleden zijn ongelofelijk belangrijk geweest, maar ze worden
vaak als het ware versteend aangehouden - meestal heel goed bedoeld zelfs.Niet alleen voldoen ze niet meer, ze zijn zelfs gevaarlijk aan het worden."
          Rik Pinxten in het voorwoord tot : De strepen van de zebra.

Apostel meende dat ook vrijmetselaars meer te rade zouden moeten gaan bij de
filosofie.


Bibliografie : Rik Pinxten  De strepen van de zebra
                                      Naar een strijdbaar vrijzinnig humanisme
                                      Houtekiet  Antwerpen/ Amsterdam  2007

Contact :  filo-voor-iedereen@francois-b.be