Leopold II stuurde Stanley uit op onderzoek en ontdekking in het gebied van het huidige Congo, met het oog op een persoonlijke kolonie. Door middel van een uitgekiende diplomatie kreeg Leopold II erkenning van andere Europese mogendheden als zijnde hoofd van een ‘internationale vrijhandelszone’, Kongo. De periode van Kongo-Vrijstaat is wellicht één van de meest trieste pagina's uit het geschiedenisboek van veel Congolezen. Leopold II beschouwde zijn internationale vrijhandelszone namelijk meer als een privé-domein met een voornamelijk economische functie. Ze was met andere woorden meer een grondstofwinningsgebied dat zoveel mogelijk geld moest opbrengen door middel van zo laag mogelijke investeringen. Dit ging gepaard met enorme wantoestanden, die aan menig Congolees het leven kostte. Vooral de uitbuiting ten voordele van de rubberontginning was ronduit onmenselijk. Nadat aan deze praktijken ruchtbaarheid werd gegeven en het een belangrijk item werd in de (buitenlandse) pers en publieke opinie, werd er uiteindelijk een onderzoekscommissie ingesteld. De resultaten van deze commissie en de stijgende buitenlandse druk op Leopold II en de Belgische staat, zorgden ervoor dat Kongo-Vrijstaat in 1908 werd overgedragen aan België.