Een zelfbinder die door 4 paarden aangeduwd wordt, in Brule County--1930
Een foto van Garnard and Zola Ashley of Pukwana, S.D.
Herman vertelt verder over de geboorte van Charlie, over zijn extra werk voor de buren om een extra centje te verdienen, zijn aanstelling als deken en leider van een zondagschoolklas. Dit laatste zou hij 30 jaar volhouden. De farm werd uitgebreid. In 1933 ploegde hij 66 acre met vier paarden en een enkele ploeg. Hij beschreef zijn werk met de paarden en het temmen van een wilde bronco tot hij geschikt was voor alles. Ik ben onder de indruk van zijn kennis van het werken met en zijn liefde voor paarden en dieren in het algemeen. In 1934 ging het ze zo goed dat ze een radio kochten die op batterijen werkte. Die werden weer opgeladen met windenergie. De winter van 1936 was zo streng dat Netty en de jongens 6 weken lang niet van huis kwamen. De eieren en room die weggebracht moesten worden gingen via Andy Knocks en ze gebruikten de spoorlijn met een slee met paarden er voor. Ze moesten er eens af omdat er mensen van het spoor hun kant op probeerden te komen. Het was n.l. verboden om de spoorlijn te gebruiken. Herman en Andy probeerden over het veld te gaan, maar de hele boel kapseisde en Andy zat tot zn nek onder de sneeuw. Ze moesten de paarden aan de achterkant inspannen om de zaak weer los te trekken.
Na deze barre winter besloot ik tot het kopen van een tractor. Ik ruilde 4 paarden en de meeste van de machines in en omdat ik geen schulden bij de bank meer wilde hebben en bood ik ook twee flinke Hereford stieren aan de John Deere dealer. Zo kreeg ik behalve de John Deere tractor ook een 12,5 foot disk, een cultivator en een 12 inch dubbele ploeg en ontdekte dat ik met een kleine tractor meer werk kon doen dan met 4 paarden. Alleen voor het mais planten, hooien, dorsen en mais plukken had ik nog steeds een stel paarden nodig. Ik hielp een buurman die achterop geraakt was met mais planten en om mn paarden te sparen mocht ik naar huis zijn Model T coupé gebruiken. Maar onze jongens Harold en Charlie wachtten me vaak op. Onze creamophaler had daarvoor al eens gewaarschuwd dat ze op moesten passen voor vreemden. Toen ik die keer met die Model T coupé aankwam zetten waren ze vreselijk bang. Charlie, 3 jaar oud, ging er zelfs vandoor en ik moest hem vangen. Die middag vertelde ik Netty hoe bang de jongens waren geweest en stelde voor om een ritje met ze te maken, maar geen van beiden wilden mee.
Na die 6 weken dat Netty met de jongens opgesloten zaten door het barre winterweer voelde Netty zich niet goed en de dokter adviseerde een onderzoek in het ziekenhuis. Ze had een probleem met de schildklier, maar de dieper liggende oorzaak was psychisch (Herman noemde het: the nerves) en hij adviseerde dat ze er meer op uit moest. Daarom huurden we een meisje in voor het werk thuis en Netty ging de tuin verzorgen, de kippen en de kuikens en deed ook werk met de tractor. Na die vreselijk strenge winter volgde een vreselijk droge zomer met weinig oogst. In de herfst liet ik een bron boren voor water en liet er een windmolen opzetten. Gemiddeld over de jaren hadden we toch een goede oogst en we wilden een grotere farm.
Dat gebeurde in 1938. Er kwamen een paar koeien bij en 20 schapen die ik kocht voor 400 dollar. Er was nl een stuk land bij huis dat steeds vol onkruid zat. Daar wisten die schapen wel raad mee net als met de bloementuin! Ook hier hadden we goede buren en hielpen elkaar waar we konden. Mijn grote doel was om een echte melkveehouder te worden en kreeg hulp van mr John Struyk die in 1930 één van mijn getuigen is geweest toen ik Amerikaans staatsburger werd. Hij wist dat ik geïnteresseerd was in een goed stel Holsteiners en bood me een paar geregistreerde vaarzen aan tegen een redelijke prijs. Ik kocht ook een stier en die liep wegens gebrek aan een eigen plek gewoon los bij de koeien. Tot hij me op een keer wilde aanvallen toen ik de koeien uit de wei wilde halen. Maar onze trouwe hond was bij me en ik riep hem om de stier aan te vallen en dat deed hij door de stier in de achterpoten te bijten. Daar was de stier bang van en rende naar huis. Na die tijd had ik steeds de hond bij me en de stier had heilig ontzag voor hem en bleef op afstand. Toch vertrouwde ik hem nooit meer en verkocht hem in de herfst samen met de andere jonge stiertjes. Dit werd een goed jaar voor ons.
Op 6 december 1931 werd onze eerste zoon Harold geboren èn mijn vader kondigde aan dat hij de volgende zomer een half jaar bij ons zou zijn. Daar was ik erg blij om. Hij zou per boot en trein komen en ik had onze kruidenier van der Woude gevraagd telkens wanneer er een trein uit het oosten zou komen of hij wilde gaan kijken of vader er zou zijn. Maar mijn vader stapte in Hartley uit de trein, ontmoette de post bode die de post op kwam halen en die begreep waar hij naar toe wilde, nam hem mee en belde vanaf een farm naar ons huis. Netty was er echter niet maar mrs Knock had de boodschap gehoord over de gezamenlijke telefoonlijn en zo kon ik samen met buurman Knock mijn vader tegemoet rijden. Terug bij Knock maakten we eerst het castreren van de biggen af en gingen daarna naar onze farm. Deze buren spraken Duits en in deze zomer werden mijn vader en de Knocks vrienden.
Andy en ik werkten veel samen met planten en oogsten van de mais en vader hielp mee met alles, ploegen met 4 paarden, disken enz. We kregen veel bezoek en gingen zowel in Iowa als South Dakota op bezoek. Gelukkig kon Netty goed Nederlands, want mijn vader sprak noch begreep de Engelse taal. Wanneer we ergens op bezoek gingen vroeg hij steeds:Spreken ze daar Nederlands?Was dat niet het geval dan vroeg hij ons hem naar Andy Knock of Jim van Dyke te brengen. De buren van Dyke kwamen uit Groningen. Vooral was vader geïnteresseerd in de Levenkamp jongens. Ze waren ooit samen naar de zondagschool gegaan. Later zou Toon met mijn vader terug gaan naar Holland op familie bezoek.
Vader ging vaak met ons mee naar de kerk die s middags in Melvin gehouden werd omdat de ds s morgens in Bigelow preekte. Hij droeg steeds zijn zondagse pak mèt jasje. De meesten van ons deden die wel uit vanwege de hitte, maar hij weigerde in hemdsmouwen in de kerk te zitten. Wanneer het te heet werd bleef hij liever thuis. Op een zondag, zonder dat wij het wisten, zou er een ds Dijkstra preken, redacteur van de Volksvriend. We wisten dat vader erg onder de indruk was van zijn schrijven en Netty stelde voor hem alsnog op te halen. Hij ging mee en na de kerkdienst hadden ze een heel gesprek en werden vrienden. Later in Holland terug bleven ze corresponderen. Wanneer ds Dijkstra later naar Melvin kwam om te preken bleef hij vaak bij ons een nacht over. De jongelui die later veel bij ons over de vloer kwamen konden dat nou niet echt waarderen. Toen we eens een zondagschool picknick hadden- dat vond vader ook helemaal niks- heeft hij de hele middag houtjes staan hakken zodat wij de hele winter de keuken er van warm konden stoken.
Zn klompen die hij had meegenomen droeg hij steeds en bij het vaststampen in de maissilo waren ze van groot nut. De buren vertelden nog lang dat er nog nooit zo goed platgestampt was als toen vader het deed met zijn wooden shoes. Mijn vader was ook erg onder de indruk van de cream separator, die de room van de melk scheidde. De kalveren en zeugen konden direct de ontvette melk krijgen. Terug in Holland probeerde hij de boeren te interesseren voor dit fenomeen, maar dat was toen nog niet geaccepteerd.
Toen we eens samen buurman Hoogland bezochten zag ik een koekoeksklok hangen en zei zo dat ik dat een prachtige klok vond, te meer daar wij alleen een wekker hadden die ons vertelde wanneer we moesten opstaan. Vader moet dat hebben gehoord èn onthouden, want toen Toon Levenkamp terug kwam van zijn bezoek aan Holland bracht hij een koekoeksklok mee van mijn ouders en die doet het na 60 jaar nog steeds goed. Elke morgen trek ik de gewichten op en denk met liefde terug aan mijn ouders. Het werd iets heel speciaals voor mij en ik wil dat hij straks naar Charlie gaat als wij er niet meer zijn. Ook op onze 50-jarige bruiloft in 1980 kregen we een klok van onze familie uit Holland.
Ik had het idee dat vader wel in de USA had willen blijven als de rest van het gezin mee zou willen gaan, maar die hadden geen interesse. Ik heb nog een foto van vader met Harold, genomen in september.
Een hond is je beste vriend. Op onze huwelijksreis stopten we op de terugweg bij de Thed Kaemingks in Sioux Centre. Ik was in 1925 met hem mee gereisd. Ze vroegen of we al een hond hadden, want elke farmer had indertijd een hond. Er was een hond bij hen aan komen lopen, een cockerspaniël die waarschijnlijk bij de jacht was ontsnapt. Hij was bang voor schieten. Het zou hun huwelijkscadeau aan ons worden. Deze hond werd een deel van ons gezin en bleef meer da 12,5 jaar tot ze van ouderdom stierf. De hond was bang voor onweer. Dan verstopte ze zich onder ons bed. Toch werd het een goede waakhond. Wanneer ik de mest uit het weiland haalde kon ik het hek gerust open laten. Geen koe of varken kwam er uit. Zelfs onder etenstijd kon ik het hek gewoon open laten.
En zo begon ik met het kopen van de belangrijkste zaken voor een farmer, een paar koeien_ Holsteins_50 en 65 doller per stuk, een zelfbinder, een mest verspreider een paar paarden enz. Bovendien wat huisraad.
We hadden daar bij Melvin een geweldige buurman, Andy Knock . We hielpen elkaar zoveel mogelijk. Wanneer Netty en ik met de auto weggingen ging onze hond gewoon naar de buurman en wanneer hij ons terug zag komen rende hij vlug weer naar huis. Toen Andy dat vertelde raadde ik hem aan om de hond bang te maken wanneer hij nog eens zou komen. Toen de hond weer eens kwam bond Andys oudste zoon wat kleine blikken aan haar staart en pa Knock schoot in de lucht met zn buks. Die ging er toe gauw vandoor richting huis, maar kroop zich onderweg vast in een smalle duiker in de modder vlak bij de spoorlijn. Een andere buurman had dat gezien en reed met ons mee naar de hond. We riepen, maar ze jankte alleen maar terug. De schoolbus stopte en de kinderen vroegen wat er was en wij vertelden dat de hond vast zat en dat wij te dik waren om in die duiker te kruipen. Eén van de jongens van Andy Knock bood ik een kwart dollar als hij die duiker inging om de hond er uit te krijgen. Hij ging zich toen gauw omkleden en kroop in de modder in de duiker, maar kon niet met hond en al terugkruipen. Ik kon net bij zijn voet met mn hand en zo trok ik hem met hond en al naar buiten. De hond wilde nog geen stap zetten voor alle blikken van haar staart gehaald waren en rende toen in één streep naar huis. Nooit ging ze meer alleen naar buurman Knock. Ze werd een leuke speelkameraad voor de jongens en trok zelfs hun karretje. Een bijkomend voordeel was dat wanneer er zwervers langs de spoorlijn liepen die niet aan de deur durfden te komen want onze hond hield ze al grommend op afstand.
We begonnen ook kippen en varkens te houden. De kippen brachten we in de herfst naar de winkel. Daar konden dan ook eventuele schulden mee betaald worden. Van buurvrouw Knock kregen we een paar flinke broedhennen te leen en kochten goede eieren om er onder te laten uitbroeden. Die zomer hadden we verschillende hennen met kuikens. Op een nacht hoorden we een ongerust gekakel van de hennen en waren bang voor ongedierte. De volgende nacht lieten we onze hond met haar puppy vlakbij de kippen slapen. Die nacht hoorden we een vreselijk gevecht buiten en roken een nog verschrikkelijker stank. De hond had haar pup willen verdedigen en was in gevecht met een skunk en was helemaal onder gesproeid. We konden haar een hele tijd niet binnen hebben, maar hebben nooit geen last van stinkdieren meer gehad.
Een maisplukker uit die tijd. Door die pijp kwam de mais in de wagen terecht.
Eenmaal terug op het station van Sanborn werden we opgehaald door Gilbert, de oudste zoon van Heuvelen. Hoewel hij zo erg vermoeid was en zich al dagenlang niet geschoren had werd hij wel met een kus begroet door zijn vrouw. I shook hands with all, but received no kiss!
Ik ging hierna bij Mr Patrick werken, maar ook hier was het niet alles. Een harde wereld! Een week voor ze verhuisden naar Melvin besloot Patrick een te oud paard te doden. Hij wilde de huid verkopen en liet het vlees bij de varkens liggen zodat die er van konden eten. Die eerste nacht hoorde ik honden blaffen maar kwam er niet toe om te gaan kijken. De volgende morgen gingen we voeren en melken en vonden één dode zeug en één half opgevreten en verschillende varkens met afgebeten oren. s Nachts hadden de honden uit de buurt en ook hun eigen hond zich op het paardenvlees gestort en de andere varkens aangevallen die er van wilden eten. Een triest verhaal.
Deze mr Patrick had een paar bokkige paarden die het vertikten om de wagen met corn te trekken en ook niet zonder corn en hoe ze ook met de leidsels sloegen en schreeuwden er kwam geen beweging in, zelfs niet toen de mais i.p.v op de wagen op hun hoofden terecht kwam. Ik vroeg Patrick of ik dit stel mocht proberen om met de wagen naast de mais kneuzer te rijden. Ik gebruikte alleen mijn stem en zei:Get up, meteen begonnen ze naast de maiskneuzer te lopen en het gaf geen enkel probleem meer. Het bleek dat één van deze bokkige paarden gewend was om het lichte karretje van de dokter te trekken en we leenden hem uit aan de buurman waar hij met 5 andere paarden ingezet werd bij het ploegen met een dubbele ploeg om hem te laten wennen aan zwaarder werk. Ik zou hier twee jaar blijven, werkte een tijdje zonder betaling omdat Patrick in financiële nood zat, werkte zelfs tijdelijk bij iemand anders. Het belangrijkste vond ik dat ik behandeld werd als een lid van het gezin. Elke morgen werd er een stichtelijk stuk gelezen na het ontbijt en werd dan besloten met een gebed. Deze Patricks waren lid van de Lutherse kerk. Eens zakte een stel paarden weg in de modder bij het gerst zaaien en moesten we die er met de tractor weer uit trekken. Dat werd geen gerst op die plek, maar wat later wel boekweit dat in 4 maanden rijp is om te oogsten.
Netty en ik hadden trouwplannen. Ik kon een farm huren met 80 acre dichtbij Melvin. Er liep wel een spoorweg door, maar het was dicht bij Patrick. Toen hoorde ik van een farm in de buurt van Volga, die te huur was voor dezelfde prijd- 600 dollar, maar met 160 acre. Toen ik dat aan Netty vertelde dat ik van plan was dat te huren, zei ze: You can go where you want, but I am staying close to my family. Het werd dus Melvin. Vlak voor we trouwden werd ik ingeschreven als Amerikaans staatsburger. Ik moest een heel boekwerk doornemen en ik moest getuigen meebrengen die me zolang gekend hadden om te kunnen zeggen dat ik nooit de wet overtreden had. Op het moment surprème vroegen ze net als bij de anderen voor m":"Are you marriëd?". Toen ik ontkennend antwoordde ging Mr Struyk, een van mijn getuigen staan en zei:"This man is getting married next week." Toen ik daarna kon vertellen waar ik het huwelijk had aangevraagd vroegen ze niks meer en daar had ik nu zo hard voor gestudeerd,
We trouwden op 18 december 1930 thuis bij Netty's ouders door ds Fikse. Er werd een groot diner gegeven, ook mr en mrs Patrick waren er. 's Avonds waren de buren uitgenodigd voor de honeymoonparty. De volgende dag gingen we op een korte huwelijksreis naar vrienden in Volga in Zuid Dakota
Ik had de laatste maanden goed geld verdiend en ik vertelde bij de van Heuvelen dat ik mijn familie wilde gaan bezoeken. Ik kwam nu iedere vrije zondag uit de kerk bij hen en de verkering met Netty was ondertussen aan! Vader van Heuvelen had er wel oren naar om mee te gaan en zijn vader en familie ook op te kunnen zoeken. Veel geld hadden ze niet op dat moment en ik was in staat hem wat te lenen, wat hij in de zomer terug zou betalen.
De trip naar Holland zou 12 dagen duren. In de trein ontmoetten we een jongeman, Willemsen. Die kwam oorspronkelijk uit Ede net als mijn toekomstige schoonvader.. Diens vader had een grote houthandel, maar zoon Henk raakte aan de drank en mocht niet bij zijn vader in het bedrijf. Die vader hoorde dat het in Iowa verboden was drank te verkopen en vond een sponsor voor hem om hem op een farm daar te laten werken. Deze jongeman ontmoette een meisje , trouwde en huurde zelf een farm. Deze jonge boer was erg muzikaal en kreeg een baantje als organist in de kerk. Toen zn vader dit goede nieuws hoorde, stuurde hij hem geld om over te komen naar Nederland. Omdat hij ook gek was op accordeon spelen nam hij die accordeon mee op reis naar Holland. In New York hadden we een beetje tijd voor we de boot op gingen. Hij keek rond en vond dat hij nu wel een glaasje kon kopen. Eenmaal op de boot kon je ook drank kopen en al gauw was hij zo dronken dat hij spelend op zijn accordeon niet door had wanneer het dinnertime was.
Onderweg naar Holland kwamen we in een storm terecht net onder etenstijd. De meeste borden gleden van tafel en we moesten er weer uit en er werd opnieuw de tafel gedekt, nu met een rail er omheen. Maar er waren zoveel mensen zeeziek dat er niet veel gegeten werd. We mochten op een gegeven moment zelfs niet aan dek, maar Van Heuvelen voelde zich zo beroerd en was zo bang dat hij toch de trap opging en de deur naar het dek opende. Meteen kwam er een golf en spoelde hem de trap weer af. Kletsnat kwam hij weer in de hut. Hij kleedde zich om omdat ik hem dat zei en sliep de hele nacht niet. Ik had ontdekt dat Van Heuvelen geen best reisgezelschap was.
Van Heuvelen werd door zijn familie in de haven van Rotterdam opgehaald en mijn vader haalde mij van de trein in Lochem van af hetzelfde station waar ik in 1925 van vertrokken was. Het bezoek was niet van erg lange duur, want van Heuvelen kreeg een brief van thuis dat de hele familie de griep had. Dus wilde hij een paar weken eerder naar huis dan gepland en vroeg me met hem mee te gaan. Toen ik thuis vertelde dat ik met hem mee moest gaan omdat hij erg zenuwachtig was op reis, waren mijn ouders heel erg teleurgesteld omdat ik tot dan overal op bezoek en niet zoveel thuis was geweest.
Die Willemsen die op de boot al zo dronken was geweest ging ook eerder dan hij gedacht had weer terug. Zijn drankprobleem was een grote teleurstelling geweest voor zijn vader. Op de terugweg had hij geen geld meer en vroeg ons op de boot geld te lenen. Dat leek ons geen goed idee, maar iemand uit Minnesota deed het wel en moest later bij Willemsens vrouw aankloppen om het terug te krijgen. Willemsen vroeg ons om alsjeblieft niets te zeggen thuis over zijn drankprobleem anders zou hij zijn baantje als kerkorganist zeker kwijt zijn
De broer van mijn vriend Arnold was al geëmigreerd naar Iowa. Deze Thed Kaemingh zou naar Holland op bezoek komen en in januari konden we samen de grote reis naar Amerika maken. Zo gebeurde het. Op 21 januari vertrokken we. Aan boord was nog een jongeman die de stap ging wagen en samen brachten we de tijd door met kaarten. Ik was dat niet gewend en was nog niet handig met het schudden van de kaarten, wat hen de opmerking ontlokte: An hour is too long to just shuffle cards. Ook ontmoette ik een dame met twee dochters die naar Utah gingen en bij de Mormonen hoorde. Daar had ik geen beste dingen over gehoord als zouden de mannen meer dan één vrouw mogen hebben. Toen dan op een gegeven moment één van de meisjes vroeg of ik mee wilde wandelen aan dek en mijn arm pakte, wist ik niet hoe snel ik de andere kant op zou gaan. Eindelijk zag ik na 10 dagen voor New York het Vrijheidsbeeld waarover ik net als over het Wilde Westen gelezen had.
Via Chicago belandde ik uiteindelijk op het station van Volga in Zuid Dakota met mijn koffer. Daar stond een oude man die me vroeg:Ben jij Herman Eggink? Deze bracht me naar de boerderij met paard en buggy, bood me een met bont gevoerde jas aan. Maar die weigerde ik, ik had er nog geen idee van hoe koud het hier kon zijn. De volgende morgen na een ijskoude nacht in een soort voorraadkamer, ging ik met deze boer naar zijn vee. Er waren een paar kalveren met lang zwart haar met zo te zien slechts een deel van hun oren. Hij had wel geprobeerd om de koeien in het voorjaar te laten afkalven, maar er was een Angus stier uitgebroken en nu had hij de kalveren al in de winter. Later bleek dat hun oren afgevroren waren omdat ze op elkaars oren sabbelden en die natte stukken bevroren met dit barre winterweer. Alles gebeurde hier met paard en buggy, de kinderen naar school en de boter naar de creamery brengen en de boodschappen doen. Ik kocht meteen maar werkkleding, maar zon pet met kleppen over de oren leek me raar en pas later toen ik de noodzaak ervan inzag kocht ik die ook. Mijn eerste ritje in een auto had ik ook al die eerste dag. Een stel jongelui die ik in de winkel ontmoette waren met een Ford en het bleek dat het onze buren waren en ik mocht met hen mee terug rijden. We kwamen klem te zitten in een nauw straatje en een andere auto moest ons met een ketting los trekken.
Mijn zussen thuis hadden hun eerste autoritje al eens gemaakt met de auto van onze huisarts, toen één van de kinderen thuis ziek was. Toen mn jongste broer Bram geboren moest worden ging ik de dokter waarschuwen die toen met een motor kwam en me vroeg bij het laatste stuk op hem te wachten om hem te kunnen helpen wanneer hij vast mocht komen te zitten in de modder, maar de dokter was er nog eerder dan ik. Veel eerder was ik al eens uit een schommel op een groot stuk hout gevallen zodat ik geen adem meer kon krijgen. Mijn ouders liepen net zo lang met me tot ik weer kon ademen en gingen met me naar de dokter. Het bleek dat een stukje wervel in mijn rug verschoven was, maar het enige wat hij adviseerde was een brede riem te gaan dragen. Dat gaf wel verlichting, maar goed gekomen is het nooit.
Herman vertelt over de zware eerste tijd bij deze arme boer, met zn oude paarden die door het zware werk dood gingen, over een stier die onthoornd werd en allemaal wormen in de wond kreeg, over het zware werk. De zelfbinder met de paarden die het amper konden trekken en door Herman aan gejaagd werden met een soort vishengel op een zitje voorop die binder. Wanneer ze eens uit gingen op een picknick van de kerk op 4 juli kon hij niet met de jongeren mee doen. Hij kende die balspelen niet . Die dag had farmer Niesink waar Herman voor werkte ook een Ford gekocht die hij naar die picknick reed hoewel hij nog nooit een auto bestuurd had. De familie ging later naar huis met de Ford en hij kon met de paarden en de buggy naar huis.
Eigenlijk heb ik bij deze boer Niesink niets geleerd, vertelt Herman. Ik ontmoette wel de Levenkampjongens die de vorige eigenaren waren van deze farm en nu in Orange City woonden. En ik had er maar 185 dollar verdiend omdat mijn deel van de oogst door hagel en de arme grond bijna niets opbracht. De volgende winter kon ik gaan werken bij Mr Hans Jensen op een gehuurde farm met 320 acres voor 40 dollar per maand. De fam van Heuvelen die ik al eens had ontmoet ging nu verhuizen naar Iowa. Bij de verkoop van de boedel was het bijzonder druk. Familie werd uitgenodigd voor het eten en Netty, hun dochter had ik al eens eerder ontmoet bij een bezoek aan hen,she blinked her eyes at me--, vroeg of ik ook mee aan tafel wilde, maar dat sloeg ik af, maar ik bleef zeker geïnteresseerd in de van Heuvelens familie. Ik had al gauw door dat deze boer Jensen het heel wat beter deed dan Niesink. Hoewel ik het hier beter had dan daar voor dacht ik erover om naar Iowa te gaan. Ik was gaan corresponderen met Netty en zij wisten een plek bij een oom voor me om te helpen bij de maisoogst . Maar ik vatte kou, werd erg ziek en kon pas per 1 december naar Iowa. Daar kon ik gaan werken bij een farmer met beefcows.. Dat was er één die nogal opvliegend was. Ik hield me maar in, maar was gewoon bang voor hem en durfde al helemaal niet te zeggen dat ik na mijn reis naar Holland niet terug wilde komen werken. Ik kon dan aan het werk bij een van origine Duitse farmer Bob Petrick, die me dat tijdens het dorsen had gevraagd. Eigenlijk was ik aan het eind van mijn Latijn. Op de boot naar Holland was er zelfs een oudere man die zei:Jongen je moet meer gaan eten anders kent je moeder je straks niet meer!
Gezicht op de achterkant van de boerderij in Barchem.
Nadat ik opa Egginks dagboekje in hapklare brokken op weblog 2 had gezet en ook de Amerikaanse familie had voorzien van een zo goed mogelijke vertaling, bedacht ik dat Harold ons ooit de Memoires van Herman gestuurd heeft, nadat hij 12 jaar geleden met zijn vader Herman in Nederland was. Hij beschrijft hierin voor kinderen en klein kinderen wat hij beleeft heeft vanaf het moment dat hij in zn hoofd kreeg dat hij naar Amerika wilde om boer te worden. Het is weliswaar in het Engels maar het heeft toen best indruk op me gemaakt vooral natuurlijk het gedeelte waarin hij vertelt over zijn bezoek aan Nederland na de oorlog net nadat papa Hendrik Jan overleden was. Ik vind het de moeite waard om stukken hieruit weer te geven en neem de vrijheid om voor ons minder interessante stukken over te slaan.
America, the land of opportunity
Toen Herman een jaar of 10 was wist hij al dat hij naar Amerika wilde De meester op de 2-mansschool in De Wildenborch had aan het eind van de middag tijd over en vroeg iedereen om de beurt wat ze later wilden worden. Toen het Hermans beurt was zei hij dan ook:Ik wil naar Amerika. Toen de meester hem vertelde dat hij eerst het Engelse alfabet maar eens moest leren met de goede uitspraak erbij. Die schreef alle letters op met hun uitspraak er bij en die avond begon zijn plan al een klein beetje helder te worden. Toch duurde het nog tot zn 18e voor hij de emigratie aan mocht vragen. Toen was Hendrik Jan van school af en kon de klusjes en werk dat hij in tussentijd had gedaan, overnemen. Hij had zolang opoe geholpen met werk thuis en opa die op het land die druk was met het ontginnen van ik denk Het Kieftenbos om er dan gebruik van te kunnen maken. Herman vertelt: Toen ik 18 was vertelde ik mijn moeder dat ik niet in het kleine Holland wilde blijven en dat nu Hendrik Jan aan de beurt was om thuis te helpen. Mijn vader had er nooit bezwaar tegen gehad. Hij had mèt zijn broer ook die plannen gehad hoewel hun moeder daar niets van wist. Haar ouders waren ooit op weg naar Amerika in een storm verzeild geraakt. Het schip zonk en iedereen kwam om. Nadat mijn moeder haar toestemming ook had gegeven kon ik mijn naam op de Immigratielijst laten zetten op het Immigratiekantoor in Amsterdam. Intussen had ik via mijn oudste zuster mensen ontmoet die familie in Zuid Dakota hadden en toen die hoorden dat ik naar Iowa wilde, vertelden ze dat ik beter naar Zuid Dakota kon gaan omdat in Iowa de zomers zo vreselijk warm waren dat je s nachts niet kon slapen. We kregen het adres van die familie en ik was daar welkom om te gaan werken. Het zou nog twee jaar duren voor ik aan de beurt was.
Onze Amerikaanse familie in ± 1947. Oom Herman, tante Netty, Harold( r) , Charlie, en Berdena.
27 september. Niet zo goed geslapen als de vorige nachten. Ik denk dat ik te veel heb gepraat omdat er nog een Hollandse familie aan boord is. We maken elke dag een 300 mijl. Tegen zondag zijn we een heel eind heen. Het is weer bijna avond. Verleden week om deze tijd gingen we op de trein in Sheldon. Zaterdag denken we in Plymouth te zijn. Het is grijs weer, nogal koud, maar kalm. Slaap goed.
28 september Voor middags 12 uur. Weer muziek in algemenen room. Ze spelen goed, maar ik wou dat ze de Schöne Donau maar weer eens speelden. Na t supper. Vandaag weer gestadig weer. Het schijnt dat volgens de kaart die elke dag wordt bijgetekend hoever de tocht is, dat we zaterdagvoormiddag Engeland in zicht krijgen. Slaap wel.
29 september half 10 Gisteravond werd storm voorspeld. De zee is nu ook tamelijk ruw. t Is verbazend nu de wind opzij tegen de boot drukt, wat zij op zij kan liggen, maar door de grootte van de boot gaat dit slingeren in langzaam tempo, ongeveer 10à 12 sec. duurt dat op en neer gaan. Aan de achtersteven waar ik nu op een bank zit, uit de wind natuurlijk, raast het water zo, datje niets anders meer hoort. t Weer blijft tamelijk goed, geen zeezieken, iets kouder. De wind steil op de voorsteven nu. Het is guur, ik ga zo maar naar kooi. Slaap goed, moeder en kinderen.
30 september Vandaag erg buiig. Als je dan schrijven wilt, moet je een beetje oppassen al zit je uit de wind. t Is ook nogal koud, ik denk geen aardig weer voor aardappels steken. Nog een dag en dan zullen we Engeland wel zien, ofschoon die tegenwind schaadt wel in de spoed. Verder de hele dag zeeziek. Rust wel.
1 oktober Gisteravond 12 uur te Plymouth. Ik heb het ontbijt achter de rug. Terwijl ik hier op een bank op dek zit, zie ik weer land, ik denk de Franse kust. Het zeewater lijkt hier lang niet zo diep groen als de grote oceaan. Het water is bijzonder vlak, ik denk dat het op de grote plas nooit zo effen kan wezen.
Vanmiddag 12 uur in Le Havre. Om half 2 weer in zee te gegaan naar Londen. Nu zien we nog net het laatste restje van Frankrijk. Het is nu half drie. Zondagavond half 9. We zien nu links en rechts lichten. Naar gezegd wordt kunnen we om 2 uur vannacht in Londen zijn. En als dit meevalt, kunnen we morgen nog door naar Rotterdam. Of we dan nog naar huis kunnen is een andere vraag. Slaap wel, moeder en kinderen.
Dinsdag 9 uur. Londen We zitten nog op de Carinthia. Onze paspoorten zijn gestempeld. Het zal wel avond worden voor we op het Kanaal komen. Nm 3 uur Ik heb me vergist. We waren vanmorgen niet in Londen, maar een half uur sporen er van af. Nu zit ik dan weer in hetzelfde hotel als in het voorjaar. Vanavond na supper gaan we met de bus naar de trein die ons naar Harwich brengt, dan direct weer op de Batavier. We horen nu af en toe weer Hollands . Alles op de Batavier herinnert weer meer aan Holland, ook s morgens in de vroegte het ontbijt..Wat pietluttig is alles hier vergeleken bij het verblijf op de Carintia! We gingen in Hoek van Holland aan land en toen namen we afscheid van de Cunard Mij, die ons zo gerieflijk van t een opt ander voorthielp. Toon herinnert de agent van de Cunard aan de reiskoffer die bij vergissing in New York achtergebleven was. Nu, hij beloofde naar New York te seinen en dan kwam zijn koffer wel in Holland en ook aan het adres dat Toon opgaf, onder voorwaarde dat hij bij zijn terugkeer naar de U.S. ook weer van de Cunard gebruik zou maken, iets wat Toon grif beloofde, blij als hij was met zijn verloren koffer. De aansluiting van Hoek van Holland verliep best. In de trein van Rotterdam hier naar toe bezorgde een postbode ons een minder prettig half uur. Met een rode kop, verder leeg, zat hij op een eng onhollandse manier uit te weiden over het volgens hem onvoldoende loon en een heel foutieve pensioenregeling. En, vervolgt hij, nu kan je wel zeggen Onze Vader in de hemel zal wel voor ons zorgen, maar daar verwachtte hij niet veel van. Als je positie verbetering wilde, zoals zij zo hard nodig hadden, moest je je er zelf voor inspannen, anders kwam er niet van. Geen van ons beiden, want hij had het vooral tegen ons, voelde lust die windbuil op zijn nummer te zetten. Het zou niets meer dan nog meer gekakel opgeleverd hebben. Toen, in Apeldoorn- ach wat leek Holland toch klein- wachtte ons een nieuw incident dat evenwel goed afliep. We moesten even wachten. Ik vraag aan een medereiziger of de trein hier nog lang zou stilstaan. O, ja geruime tijd. Toon en ik er uit, even naar de wc gelegenheid. We zijn er goed en wel uit, daar stoomt de trein weg. Ik vraag de chef hoe we onze koffers nu weer kregen, die waren er mèt de trein tussenuit. Nummers en opschriften op de etiketten opgegeven en de chef kabelde naar Zutphen om de koffers uit de trein te halen en even te bewaren. Toen we met de volgende trein in Zutphen aankwamen, stonden de koffers al op het perron op ons te wachten. Dan komen we in Lochem en zien dat deze zomer een stuk gracht in een nieuwe verkeersweg is veranderd. Daar nemen we een auto die ons tot bij Boeink brengt en zo kom ik dan weer thuis, in gezelschap van Toon Levenkamp s namiddags om ongeveer 4 uur op 5 oktober terug in mijn huisgezin, dat ik op 22 april verlaten had. Blij en dankbaar, dat ik dit zomer bij mijn oudste jongen mocht doorbrengen, zijn land, zijn vrouw en de familie van zijn vrouw heb mogen leren kennen, zie ik nu toch in en weet ik uit ervaring dat het een gewaagde onderneming is geweest om een hele zomer zo ver van huis te gaan. Hoeveel had er in die tijd niet kunnen gebeuren. Gelukkig was alles goed.
13 september Vandaag een goede dag gemaakt. Weer een silo helpen vullen. Heb nog een paar kiekjes genomen, dat was bij Patrick.
16 september Een paar dagen niet geschreven. Er gebeurt ook niet altijd evenveel bijzonders. Eergisteren wat om t huis geklungeld, ik was nog niet erg vlug. Gisteren weer bij een buurman silo helpen vasttrappen. t Is nu morgen. We gaan vandaag nog naar Theo Kaemingk en misschien nog naar anderen. --Naar Theo Kaemingk geweest, naar Keunen en naar Theos schoonvader Schut. Ook nog naar één van de Levenkampjongens, die evenwel niet thuis was. Zonet kwam buurman Knock nog en bracht mij een paar zijden sokken en een knipmes met mijn naam er op. Dat moest ik mee naar Holland nemen.. Slaap wel.
18 september Gisteren wat geklungeld om het huis. Gisteravond nog alleen naar van Dijk geweest en vandaag nog mee naar de kerk. Vanavond kregen we nog visite van een zekere Struik met zijn vrouw. Ze hadden gehoord dat ik gauw wegging. Nu morgen nog een grote visitedag. Slaap wel.
19 september Vandaag de hele van Heuvelenhuishouding op afscheidsvisite gehad, nu komt de dominee nog. Weer avond. Slaap wel.
20 september Van voormiddag gestadig visite gehad. Eerst kwam Jan Hoogland afscheid nemen, toen van Dijk met zijn vrouw, en toen de naaste buur Andy Knock. Ik heb van allen kiekjes genomen. Toen werd het tijd om de thuisreis te beginnen. We reden naar het Sheldon Station. Daar moest ik afscheid nemen van mijn jongen, van Netty en van kleine Harold. Een zeer moeilijk uur. Ik verlangde hard naar mijn gezin en ik had toch ook zo gaarne gebleven, ik was er helemaal gewend en zoveel was me daar lief geworden. Ik zei tegen Herman:Blijf daar maar zolang staan, dan kunnen we mekaar nog zolang mogelijk in de ogen zien. Ik had de deur van mijn coupé open gelaten. Eindelijk de conducteur wenkt, nog een laatste blik in mekaars ogen, misschien op 't laatst op deze aarde, de deur gaat dicht en het is voorbij. Nu is het half 11 en we zijn op weg naar Chicago.
21 september s morgens 8 uur Zojuist in Chicago aangekomen, moeten 2 uur wachten. Half 2 Battle Creek, dat is het punt waar de heen- en terugreis elkaar kruisen. Nu gaat het richting Detroit, op de heenreis kwam ik van Lansing. Jackson half 3 An Arbor kwart over 3 Detroit 4 uur St Thomas half 7 Buffalo half 9. Hier moesten we wat wachten en zagen nog een kleine Zeppelin, van de Good Year fabriek, wat roadkruisen.
22 september half 11 We zijn juist in Hoboken aangekomen, we gaan logeren in het Chr. Zeemanshuis. s Avonds. Ik heb een potlood van Toon gekregen, ik had er één willen kopen, maar nu was ik het vrij. We eten hier in een restaurant, goedkoop en goed. Ik heb een brief aan Herman geschreven. Slaap wel allen.
23 september. Vannacht hebben we in het Chr. Zeemanshuis goed geslapen. Ben nu weer in het restaurant voor het gebruik van de lunch. Verder zijn we vandaag met een passagiersboot voor 5 cent overgezet naar New York, toen voor een paar cent dwars door New York gereden, 18 mijl naar een plantsoen met een diergaarde. Daar zag ik voor het eerst een stokoud negerinnetje op een bank zitten, een echt zwartje, ze keek nogal goedhartig. Dan in de stad een uur in een movie en vervolgens met een bovengrondse trein weer terug naar de haven en weer met een ferryboot terug naar Hoboken. Dit alles onder geleide van een arme jongen, een Hollander van geboorte, een zeldzame jongen. Hij was ook al zeeman geweest, eenmaal alleen van een schipbreuk gered, vliegerleerling geweest, op t kantje af bijna verongelukt door het in de brand vliegen van de plane. Hij brengt ons terug naar onze boot, de Carinthia. Kwart over 8 Nu ben ik weer aan boord. Ik zit op dit moment in de smokingroom. Toon vraagt alvast de weg naar de wc. Het lijkt me hier veel deftiger dan op de Aurania. t Mag misschien de tweede klas wezen, maar dat moet ik nog uitvinden. Zon boot is ook zo groot, nog wat anders dan een groot hotel. Slaap wel.
24 september Vannacht goed geslapen. We hebben best weer. In Hoboken was het broeiend warm, maar hier is het heel koel. Het eten is, net als op de heenreis, heel goed. Toon houdt zich ook heel best. We zitten nu samen op het dek, op een bank. Juist dinner gehad. Weer avond, ik denk vanavond bijtijds naar bed te gaan. Slaap wel.
25 september half 9 s morgens Goed en lang geslapen en Toon ook. De zee maakt meer beweging dan gisteren, van zeeziekte zie je nog niet veel. Toon houdt zich ook best. Het is nu zondag, de volgende zondag, als alles meevalt, kunnen we thuis wezen. Dat nimmer nimmer rustende water, altijd in beweging, alsof het altijd is waar het niet wezen wil. Net als de mensen in New York, altijd op weg naar een andere plaats. De zee is een wondere wereld, goed voor je zenuwen. Het is hier al haast een Hollandse lucht. Juist naar de kerk geweest, ik liep de mensen maar na, die ook vragen moesten. Deze dienst was precies als in de Londense kerk, zoals wij die over de radio horen. De voorganger leest iets, een lofpsalm of een gebed, en de mensen lezen het mee. Dit maakte een diepe indruk op mij. Veel gezongen, heerlijk is dat om die Engelse hymnen mee te zingen. Ik kon moeilijk verstaan welk lied er opgegeven werd. Ik zag bij de uitgang dat de Engelsen vreselijk royaal waren, allemaal dollarbriefjes of meer. Ik heb de Schot gespeeld en gaf een dubbeltje. ---Maar die dienst vergeet ik niet weer. Namiddag op dek. Wat wonder toch, terwijl ik over de verschansing staar de zee in, is het net of ik de vorige reis net achter de rug heb en toen ik bij Herman was, in t laatst, leek het mij zo lang geleden dat ik bij hem gekomen was. De wind steekt wat op, het wordt kil en mistig. Wat een verschil met die broeierige warmte in Hoboken en New York Half 9 We zitten na het dinner nog wat op t dek. Ofschoon het weer wat ruwer wordt, merk je nog niet veel van de zeeziekte. Een heel enkele maar. Ik zal deze dag meer besluiten. Slaap wel, moeder en kinderen.
Maandagmorgen 26 september Weer heel best geslapen en Toon ook wel. Hij was er al bijtijds uit. De mist is nu weg, de zon schijnt, maar het waait nogal. t Voelt zo fris aan, als je op dek komt. Ik denk er nog weer aan dat het z.g. kerkgebouw hier zo prachtig mooi is Half 10 Schitterend mooi weer, kan ik dat mooie toch maar vastleggen op een kiekje en dan ook dat geluid. Weet je moeder, waar dat geluid goed op lijkt? Als je s zomers in de weide aan Baanks kant onder een peppel ligt te zoemen, maar dan sterker. Het is toch zo mooi! De tranen springen je soms in de ogen van ontroering over dat mooie! Je komt in zon soort dommel, net als onder die peppels, maar dan met die schitterende zonneschijn! Je zou wensen dat je zo zou mogen blijven zitten, maar dan mijn vrouw naast mij, hand in hand. De grote boot schommelt zo behaaglijk. Ik zit op een bank vlak bij de verschansing, elke 10 seconden ben je het verst van het water èn het dichtst er bij. Zojuist een school vissen gezien, ze sprongen uit het water op en neer, net als een troep konijntjes. Zou dit speelsheid wezen of zou er een ondier in de diepte worden bespeurd? Van voormiddag een uur goede muziek gehad, nu vanavond dansmuziek, meest foxtrot, niets aan. Het laatste stuk een tango, daar zat nog wel muziek in. Nu komt er nog een soort foxtrot, maar zo wild, net goed om jonge mensen het hoofd te doen verliezen. Nu ga ik slapen. Ook allen wel te rusten.
Opa's reis 13 .Ik heb me verveeld dat het gromde....
Hendrik Jan en Dina.
1 september. Een genoeglijke avond gehad bij dominee. t Was aardig op 12 uur aan toen we naar bed gingen. Dominees vader, die hier gefarmd heeft, is als knaap van 7 jaar uit Dinxperloo gegaan. Het is een, voor een Amerikaanse farmer, zeer ontwikkeld man. Veel wijsheid moet men over t algemeen hier onder de boeren niet zoeken. Hij is achter in de 60. Slaap wel.
2 september Gister voormiddag een uur geploegd, maar de vliegen waren lastig. Tegen de wind in ging wel, maar dan weer terug was haast niet te redden om de paarden aan t trekken te houden, zodat ik het tenslotte heb opgegeven. Herman nam het over, daar luisterden de paarden beter naar. Ik ging maar weer aan het hout hakken tot de middag. 's Namiddags zijn we naar buurman Johnson geweest om te helpen corn schillen. In een grote machine wordt het corn van de caps gescheiden. Die man is wel ongelukkig. Hij had zijn varkens laten inenten tegen de cholera, maar de dokter had te zwaar of te oud serum gebruikt en i.p.v. dat ze nu onvatbaar zijn geworden tegen de ziekte, kregen ze juist die ziekte. Ik meen over de 100 pigs, al wat hij had is er aan dood gegaan. Nu moest hij vanzelf al het oude corn uit zijn grainery verkopen, 6 trucs vol. Hij kreeg er maar 23 de bushel voor. Dat is maar goed 1,50 het mud. Hij had niets geen verhaal op de dokter en ook niet op de inrichting waar het serum vandaan kwam. Gisteravond nog naar een buurman op visite geweest. Daar hadden ze nogal wat Hollandse grammofoonplaten, o.a. een potpourie van Hollandse straatdeuntjes, die wij over de radio al zo vaak gehoord hadden en ook die plaat De herdertjes lagen bij nachte, het was weer net Gerrit Jan Meierink. Dit was bij die buurman, die bij Ido Zuurs vader op school had gegaan. Van namiddag bij diezelfde buurman helpen hooi inhalen. Dat was hooi van Sudangras, grof en lang. Je zou zeggen daar is niets aan, maar dat is andersom, het moet heel goed wezen. Het is nu niet zo warm meer, maar nu hebben de paarden erg last van vliegen. Het is een erger plaag dan in Holland, maar van een andere buurman hoorde ik dat hij het nog nooit beleefd had dat de paarden zon last van de vliegen hadden als nu t Is weer bedtijd geworden, we zullen wel niet zo laat gaan gisteravond was het ook al zo laat. Rust wel allen.
3 september Van voormiddag warm weer. Ik heb met het dorre hout onder de bomen gedaan gekregen. Ze kunnen er een mooie tijd van stoken, denk ik. Van namiddag hebben we bij een Engelse buurman helpen hooi inhalen. Toen we er waren, Herman en ik, begon het zo te waaien dat we het eerst een half uur hebben aangezien of het niet wat bedaren zou. Maar toen zijn we toch maar begonnen zoals t was. Met een Hollandse wagen hadden we er niets op gekregen. Later werd het iets beter, t was een heel koude wind. Herman kreeg als loon voor de hulp een vracht hooi voor zijn beide paarden. We hadden hem laatst ook al geholpen, maar ik vond die vracht hooi toch wel rijkelijk veel.. Herman wil maandag, het is nu zaterdag, de alfalfaklaver maaien. Dat is de derde snee, maar als het zo droogt als nu is het best in twee dagen droog. Even moeders foto bekeken, en dan maar weer naar bed. Slaap wel allen.
6 september Dika jarig. Gelukkige verjaardag kind. Vergeten bijtijds een brief te schrijven. Ik hoop u allen over een kleine 4 weken weer te zien. Wat ik gisteren gedaan heb kan ik me niet goed meer herinneren. Gistermiddag een buurman helpen hooi inhalen en van voormiddag weer. Herman is nu met zn eigen alfalfahooi aan het kidden harken, straks zal ik hem aflossen. O, nu weet ik weer wat ik gisteren voormiddag gedaan heb. Ik heb een lange brief geschreven aan mr. Dijkstra, redacteur van "de Volksvriend". Vanavond moeten we nog een visite maken bij een zekere de Vries, woont een paar mijl zuid en 5 mijl west. Hollandse mensen met Hollandse manieren. Je krijgt tenminste een kop koffie met suiker en melk erin. t Begint nu s avonds en s morgens op de hand koeler te worden. De warmte neemt hier met de zon spoediger af. Die koele lucht is eerst niet eens aangenaam. Zondagavond ook nog op visite naar Patrick gegaan. Daar was een baby gekomen. Hij was zelf niet eens thuis. Hij spreekt nog wel aardig Duits, maar toen was alles engels wat de klok sloeg. Ik heb me verveeld dat het gromde. Slaap wel allen
7 september Mooi weer. Van voormiddag de laatste vracht alfalfahooi binnengehaald. Van namiddag een begin gemaakt aan een brief voor Heintje, ik wil toch oppassen dat ik me niet meer verlaat met de verjaardag van Heintje, zoals nog pas met die van Dika. Toen kwam dominee op huisbezoek. Later heb ik nog een mand caps uit de varkensyard gehaald en daarna nog 2 manden met dat kapot gehakte hout. Toen kwam Netty weer terug van buurman. Ze bracht een stuk meloen mee, dat moesten Herman en ik proeven, en t was lekker. Moeder en kids, slaap wel.
8 september Gisteravond ging ik bijtijds slapen, juist in de dommel.... hoor ik een car de yard op komen. Het was buurman Knock met zijn vrouw. Ze brachten een halve watermeloen mee. Vlug opgestaan en samen aan tafel om die kolossale meloen heen. Die halve meloen was net zo zwaar als wij ooit een pronkappel hebben verbouwd. Buurman had altijd gezegd dat dat hij hoopte dat ik zolang zou blijven dat ik eerst van die meloen zou hebben geproefd. Mrs Knock sneed die aan schijven zo dik als een snee wegge en dan zag je het hele bord niet meer. Het smaakte lekker, gezond, maar niet zo zoet als die andere meloen, maar de moeite waard om voor op te staan. Zulk een gemoedelijkheid kennen wij jammer genoeg in Holland niet. Van voormiddag heb ik nog een handvat aan een oude handzaag gemaakt en is best gelukt Van namiddag naar van Dijk geweest corn schillen en op t ogenblik is buurman van Ginkel met zn vrouw op visite. Slaap wel, allen.
9 september Weer een dag met mooi herfstweer, voor Holland mooi juli weer. s Avonds en s morgens koelt het al aardig. Van voormiddag tot koffietijd geploegd, toen Netty wat helpen aardappels en appels schillen. Van namiddag een vracht corn helpen plukken voor de varkens, maar het is nog niet rijp. Ook een keer de wasmachine gedraaid en nu is alle werk weer af. Ik loop nog even naar de mailbox. Wel te rusten.
10 september Vandaag eens heel weinig gedaan. Het had vannacht hard geonweerd en toen kon het werk dat gebeuren moest niet verricht worden. En nu heb ik van voormiddag een brief geschreven naar de Wiersse boterdirecteur, en toen één naar huis. Van namiddag wat kranten gelezen, een koolschaaf van Andy Knock gescherpt en toen nog wat appels voor Netty geschild en zo heb ik best zaterdagavond gekregen. Het eigenlijke werk voor vandaag, groenvoersilo helpen vullen, gebeurt nu bij goed weer maandag. Dat groenvoer is groen corn, dat met een bijzonder soort binder gemaaid werd en dan in een soort hakselmachine kapot gesneden en dan wordt het door een soort pijp van bovenaf de silo in geblazen. Een silo is een bovengrondse put van 12 tot 15 voet doorsnee en ongeveer 40 voet hoog. Je kunt ze van heel ver bij de farm zien staan, Ik denk dat ik vasttrappen mag, omdat ik zo gelukkig ben een paar klompen aan te hebben. En dan dinsdag bij een andere buur t zelfde werk. Ik kreeg van een jonge Engelsman een paar wilde pruimen. Ze smaken best, maar hebben zon harde bast. Toon Levenkamp kwam ook nog even in de silo om al trappende onze gezamenlijke reis te bepraten. Weer avond. Moeder en kinderen. Slaap wel.
12 september Gisteren niets bijzonders. Vanmorgen was ik wat misselijk en draaierig en t eten wou ook niet. Vanmiddag ook nog niet, vanavond ging het beter. Als ik er goed op slaap zal het morgen wel weer gaan. Vannacht heeft het de hele nacht geonweerd en hard geregend. Vandaag was t weer goed weer. Niet veel uitgevoerd. Vanmorgen eerst nog wat naar bed geweest, ik droomde dat ik bij ons thuis aan t dorsen was. We hadden de achterdeuren dicht. Ik deed de bovenste even los en toen sneeuwde het naar binnen. Ik zei nog:Hè, wat is het fijn als je met zulk weer aan t dorsen bent." Vanmiddag nog wat appels helpen schillen voor de inmaak. Moeder, Hendrik Jan, Dien, Jo, Jan, Mies en Bram. Slaap wel.
1932 Opa met z'n eerste Amerikaanse kleinzoon Harold.
10 augustus Gister ben ik weer van Archer naar Melvin gekomen en vandaag weeën gesneden en wit gemaakt om er een wasmand van te maken voor Netty. Ik heb hem half af gekregen. Vanavond heb ik voor Herman gevoerd. Ik voel me niet erg lekker, hoop morgen beter te wezen en de wasmand voor Netty af te kunnen maken.. Slaap wel.
11 augustus Vandaag heb ik de wasmand afgemaakt, verder niet veel gedaan. Afgelopen nacht heeft het de hele nacht geonweerd, ruim drie inches water is er gevallen. Bakker is met zijn vrouw op visite. Ze hebben een 2 mijl noord hun farm. Nu naar bed. Slaap wel.
13 augustus. Druk werk is er nu niet, ik heb de mand voor mrs Knocks afgemaakt. Ik heb wat voor Herman gevoerd en hij heeft een begin aan t ploegen gemaakt. Daar komt het volgend jaar weer corn in. Het is nu Hollands weer, wat druilerig. Slaap wel.
14 augustus Vanmiddag zijn we naar Sheldon, naar een zekere Ruitenbeek geweest. Daar had Herman zn auto staan toen hij in 28 in Holland was. Vanavond hebben we nog 2 buren met hun vrouwen op afscheidsvisite gehad, aardige buurlui. Slaap allen goed.
15 augustus Vandaag is het weer warm. Ik heb de hele dag op de ploeg gezeten. Eén paard kan in Holland net zo diep trekken als hier drie, wel te weten op de Hollandse zandgrond. Vandaag twee brieven gehad, één van moeder. Gelukkig is daar alles goed. Heb plan nog een brief te schrijven en ga dan slapen. Ook allemaal slaap wel.
16 augustus Warm weer. Van voormiddag geploegd tot 11 uur, omdat Herman de paarden toen voor wat anders wilde gebruiken. Van namiddag wat aan geklungeld. Het heeft weer best geregend, maar warm is t nog. Slaap wel allemaal.
17 augustus Wat ik vandaag gedaan heb is niet veel zaaks, zon beetje van alles wat. Ook nog een hooiwagen gerepareerd en nog wat twijgen opgezocht voor een nieuwe mand. Vanmiddag ben ik nog mee naar Melvin geweest, daarna nog een arm vol weeën gehaald, gemolken en gevoerd en dan is de 17e augustus al weer om en hoop goed te slapen. Slaap wel, allen.
18 augustus Vandaag was het een wondere dag. Ik had tot 11 uur geploegd. Toen ik weer op de yard kwam, was van Heuvelen gekomen met zijn vrouw, Arie Lenkeek, Toon Levenkamp en Theo Kaemingk met zijn vrouw omdat ze gehoord hadden dat ik aanstalten maakte om naar Holland terug te gaan. Ik heb van allen nog een kiek genomen. Toon Levenkamp blijft hier slapen en natuurlijk hebben we de plannen voor onze gezamenlijke reis besproken, want Toon gaat toch mee naar het lijkt. Slaap wel allemaal.
19 augustus Een zeer rustige dag. Ik heb de varkens en beesten gevoerd en geprobeerd Henk van Heuvelen het manden maken te leren. Ik denk dat hij het wel leert. Ik kreeg een mooie brief van Bartje van de Jaeger. We lazen hem allen met genoegen. Allemaal slaap wel.
20 augustus Elke avond als ik mijn dagboekje krijg, neem ik even uw portret in handen, moeder. t Ligt steeds in mijn dagboekje. Van voormiddag heb ik een jongen van van Heuvelen en een jongen van de buurman verder onderricht in de kunst van het manden maken. Zeg ik dat niet netjes? Vanmiddag heb ik een buurman geholpen met het hooi binnenhalen, 3e snee alfalfa. Weer avond. Slaap wel.
22 augustus Gisteravond zijn we op visite geweest naar J. Rozenga. Vandaag heb ik een noodfence helpen maken tussen een haverakker en een cornakker om het vee daar nog wat op te jagen, er staat een pak vogelvoet op, op het haverland. Straks moet dat ook geploegd worden voor t corn van komend jaar. Nagenoeg klaargekomen, weer avond. Slaap wel, allen.
23 augustus Van voormiddag heb ik een akker geploegd, daar wil Herman rogge in zaaien. Voor zaad is het niet veel waard. De varkens zullen het zeker straks wel afweiden denk ik. Slaap wel.
24 augustus Iets warmer weer. Van voormiddag heb ik Netty geholpen met appels schillen voor het inkannen en een maal aardappels gestoken en geschild. Vanmiddag hebben Herman en ik een dik stuk boom aan stukken gezaagd en gekloofd. Daarna nog wat dode takken aan brandhout gemaakt. Slaap wel moeder en kinderen.
25 augustus Weer een dag. We zijn naar een tentoonstelling geweest in Orange City, k vond er eigenlijk niks aan. Nu is t weer avond. Slaap wel allen.
28 augustus Ik heb een paar dagen niet geschreven. Er is ook niet veel te schrijven. We zijn vrijdag nog wel naar van Heuvelen in Archer geweest en gisteren nog wat hout aan brandhout gemaakt. Vandaag geen nieuws dan dat de ene zeug van Herman 11 biggen heeft gekregen. Slaap wel.
31 augustus Weer een paar dagen overgeslagen. In die tijd twee brieven. Eén van huis, waar gelukkig alles goed is, en één van Bart Waarle, de brief ruim half in dichtmaat, zo doet Bart dat. Wil morgen naar huis schrijven. Ik ben grotendeels met het hout bezig, daar ligt ook zoveel hout en t is jammer dat het verrot. Van namiddag gaan Herman en Netty naar een zondagschool- picknick. Dominee kwam gisteren er aan herinneren en ik moest ook meekomen. Maar ik ben nog dezelfde van altijd, ik heb een hekel aan zulke dingen en daar kwam bij dat we ook nog naar dominee op visite moeten en dat waren twee ongelukken op één dag, dat is één teveel. Ik ga straks maar weer aan t hout kapot hakken. Slaap wel allen.
Links bovenin zie je Spencer liggen, het eind van de treinreis. Een stukje links ervan ligt Melvin en iets noordelijker Sibley waar Herman later ging boeren en waar Harold en Charlie en een deel van hun familie nog woont.
13 juli Vandaag weer een hete dag met vochtige lucht, dus in orde. Ik heb de hele dag op de binder gezeten. Dat ging met de warmte nog we. Er broeit onweer in het noorden, maar ik denk dat het er niet van komt. Moeder en kinderen, slaap wel 14 juli Weer best warm weer vandaag. Ook deze hele dag heb ik weer op de binder gezeten. En er kwam een brief van Theo Kaemingk. Slaap wel allemaal. 15juli Vandaag weer hetzelfde liedje, de hele dag op de binder. Iets minder warm. Slaap wel.
16 juli Vandaag is het vermoedelijk de warmste dag van het jaar. De haver en Gerst gemaaid gekregen. De paarden kregen er zachtjes ook een hekel aan. Met dit weer leert men om voorzichtig te wezen met het aanpakken van metalen. Ik was even van de machine om het mes schoon te maken, er zaten cornstengels tussen en toen wilde ik weer op mijn zitje springen, maar ik viel er haast af van schrik. Ik dacht eerst mijn hele zitvlak verbrand te hebben, maar t viel nog mee. Ik dacht ook dat één van de paarden er te veel van kreeg, hij bungelde zo heen en weer. Ik liet ze maar even rusten en toen ging het weer. Allen wel te rusten.
18 juli Eerst wat geklungeld, toen 4 acre alfalfa gemaaid, dan nog een uur haver aan de gast gezet en eindelijk nog een visite gemaakt naar een zekere Bakker. Zijn schoonvader die 9 mijl verder woont was ook gekomen, daar kon ik best mee praten. Slaap wel, allen.
19 juli Weer heel warm 90º in de schaduw. Het wordt een keer vervelend alle dagen opschrijven wat je wedervaart, maar als er niets bijzonders gebeurt moeten we het er maar mee doen. Van voormiddag dan 2 load hooi gehaald en gelost, hopen van die zwarte veldkrekels zaten er in, waar de kippen zo dol op zijn. Van namiddag naar buurman Knocks geweest haver sjokken. Voor 4 uur hadden Herman en ik al 4 liter koude thee op gedronken. Dat ging dus nogal, maar we zorgen er voor geen dorst te lijden. Slaap wel.
21 juli De hele dag warm en de hele dag weer bij buurman haver sjokken. Wel te rusten maar weer.
22 juli. Hetzelfde weer, hetzelfde werk, slaap wel allen.
23 juli Vandaag bij Knocks helpen mest wegbrengen naar de haverstoppels. We reden maar pardoes dwars over een cornfield, een beetje jammer, niet? Slaap wel, allen. 25 juli gisteren, een gewone zondag en we zijn naar Ianborn naar de kerk geweest en na kerktijd naar dié van der Woude die mij van de trein had willen halen. Hij is 8 x naar de trein geweest, maar steeds mis. Ik was over Spencer gekomen en daarom ging dat niet. Daarna hebben we de dominee een bezoek gebracht. Ik heb op mij genomen zijn familie in Holland te bezoeken. Vandaag hebben we de laatste mest van de buurman weggebracht. Slaap goed, allemaal.
26 juli Vandaag is het iets koeler en zijn we naar een andere buurman, een Engelsman, geweest en hooi aan een mijten helpen zetten. Vandaag geen brief gekregen en dan maak ik mij weer zorg, onzekerheid is het ergste. Ik hoop dat jullie thuis alle goed gezond moogt zijn en goed moogt slapen.
2 augustus Ik heb enige dagen niet geschreven door zorg over thuis Nu weet ik weer dat alles daar goed is en ik schrijf weer. Afgelopen dagen zijn we naar buurman geweest om te dorsen en wijzelf hebben ook gedorst. Verder van alle klungelwerk gedaan. Zondag zijn we naar Melvin naar de kerk geweest. Dijkstra, de redacteur van De Volksvriendpreekte. Ik had eerst geen plan, maar toen Herman expres met de auto weerom kwam om mij te zeggen dat Dijkstra preekte, toen ben ik gauw meegegaan. Daar had ik geen spijt van. Gisteren zijn we met een vracht zaad naar de elleveter( de malerij) gegaan. Dat brengt meer op dan een paar zak vol. De zaakvoerder was daar meteen ook dominee. Vandaag heb ik een vracht of drie stro van de grote mijt gehaald en in de varkensyard gebracht. Ik heb ook nog een kleine aardappelmand gemaakt, maar niet helemaal afgekregen. Slaap goed, mijn gezin.
4 augustus Gisteren ben ik hier bij de van Heuvelens in Archer aangekomen. Ik had eerst gisteren nog een aardappelmandje afgemaakt. Dat was nu voor de Amerikanen een wonder, nooit van gehoord of gezien. Ieder ogenblik kwamen ze uit de streek zien hoe ver ik gevorderd was, sommigen zelfs op het paard. Vandaag bij van Heuvelen helpen dorsen en gedaan gekregen, 29 load haver,16 load gerst.- 1 load is ongeveer 24 mud. Vandaag was het weer volop stof en zweet en tussenbeide bier. Slaap wel.
5 augustus Vandaag heb ik een vrocht helpen repareren. Ben vergiste zich even. Hij pakte zonder nadenken een nijptang uit het korte gras op. Hij gooit het ding van zich af hot zegt hij. De oude van Heuvelen dacht met zulk weer is er niets beters dan bier en daarom maakte hij af en toe een tochtje naar de kelder. Van namiddag ben ik met van Heuvelen en zijn vrouw naar Hospers geweest. Daar woont mrs van Heuvelen haar moeder. Daarna hebben we ook nog een kleine visite bij een bakker gedaan daar. Die was vroeger uit Bennekom gekomen. Het gaat hem daar wel goed. Moeder en kinderen, slaap wel. Ik heb moeders portret ook nog laten zien.
6 augustus Heel druk vandaag. daarom ben ik om 7 uur al opgestaan. Van voormiddag heb ik de fence om de varkensyard helpen maken. De pigs zaten de laatste tijd overal aan en in. Mrs van Heuvelen zegt: Die akelige pigs. Je zou ze doodslaan. Maar nu is het dan uit, ze zitten netjes gevangen. Van namiddag eigenlijk niets gedaan, goed lang in de porch gezeten krant lezen. Toen met de auto er nog even op uit, ik dacht nog twijgen te vinden voor een mand, maar t was mis. Ze waren veel te bros. Daarna heb ik helpen melken en appels schillen. Slaap wel allen.
8 augustus Gisteren ben ik met van Heuvelen naar de kerk geweest. Een dominee met een gezicht als een pastoor niets dan glimlachen. Je zou hem zo opeten, maar als hij aan het preken is over de eeuwige verdoemenisse, houd je dan maar aan de kant. s Avonds kwamen Rozema en zn vrouw op bezoek. Vandaag zowat niets uitgevoerd, ik kan me tenminste niet veel meer herinneren dan praten met van Heuvelen. Zonet ben ik nog met hem naar Trimgar geweest. Hij wil zijn pigs nog laten vaccineren tegen de cholera die hier rond gaat. Een lelijke ziekte, als ze het krijgen gaan ze zowat allemaal dood. We gaan nu op visite naar Levenbergen. Slaap wel, moeder en kinderen.
24 juni Vandaag is er weinig bijzonders, de hele dag op de colleveter, warm tot vanmiddag 4 uur. Toen trok er een onweer voorbij, daarop werd het koeler. Op dit moment, 9.38, is het vrij van wind. Daar zijn de mensen hier erg bang voor. En daar hebben ze alle reden toe, de wind kan hier heel wat mans worden. Slaap wel.
25 juni Weer is het een hele dag mooi weer, en heb ik de hele dag gecolleveterd. Verder geen nieuws. Slaap wel. 26 juni Zondag Warm weer. s Avonds zijn we nog even naar buurman Beier op visite geweest, tot 12 uur! Slaap wel, mijn huisgezin. 27 juni Weer de hele dag op de colleveter en vanavond nog even naar van Dijk geweest . Slaap wel.
28 juni. Alweer de hele dag op de colleveter. Zopas kregen we bezoek van een jongen van van Dijk. Die komt een paar dagen op de farm passen. We gaan morgenvroeg weg naar Zuid Dakota en komen denkelijk vrijdagmiddag weer terug. Nu is ook net buurman Knocks gekomen, die wil ook helpen met het voeren. Herman is nog even naar een dorsers-meeting. Slaap wel, moeder en kinderen.
29 juni Vandaag zijn we naar Zuid- Dakota gegaan. Op t ogenblik ben ik bij A. Levenkamp, waar ik blijf slapen. Slaap wel, huisgezin.
30 juni Vandaag heb ik heel wat visites gemaakt. Tot half 11 zijn we bij A Levenkamp gebleven. Heerlijk geslapen hier en heerlijke uren gehad ook. Albert was toch zo blij dat ik hem had opgezocht. Nu sta je hier bij me en ik nog kan ik het haast niet geloven dat je gekomen bent, wat wonder wat wonder Een dappere man die Albert. Een prachtig woord moet ik nog van hem opschrijven. Hij was uit dat knusse Iowa vertrokken naar hier, waar nog de prairie is. Maar Johan, zegt hij, je kunt niet geloven wat een zegen het is om de ploeg te mogen zetten in grond waar nog nooit een mensenvoet op gestaan heeft.. Dit zei hij twee maal om er de nadruk op te leggen. Verder gingen we naar een schoonzoon van Lenkeek. Daar moest ik mee naar de kelder om te zien hoe droog het in Zuid Dakota is. Eerst heb ik wijn geproefd uit paardebloemen gemaakt, heel fris en gezond. Toen nog wijn uit aardappels. Die was niet zo, maar toch een goede drank. De meeste boeren maken wel bier, maar dit had ik nog bij niemand gezien. Slaap wel.
1 juli Vannacht hebben we bij een zekere Ben van der Hoeven geslapen en vanmiddag zijn we o.a. bij Arie Lenkeek geweest. Die kerel was ook extra blij, bij hem moesten we zijn bier keuren. Het bier dat ze hier maken is niet koppig, maar Arie zn brouwsel dan wel. Nu zijn we dan na een rit van 700 km weer thuis. We zijn ook nog naar Engelbert Kaemingk geweest in Minnesota, maar die was niet thuis. Het was een schrale boel daar, alleen goed voor een schapenfarm. Weer avond. Slaap wel.
3 juli Gisteren mijn dagboekje niet bijgehouden, ook niet veel beleefd, de hele dag gecolleveterd, twee brieven gekregen, van huis en van Jan Hagens. Wat regen gehad. Vanavond kwam Rozinga met zijn vrouw op visite, Groninger van geboorte, heel hartelijke mensen. Slaap allen wel
4 juli. Vanmorgen eerst het colleveteren op een akker gedaan gekregen. Van namiddag zijn we nog samen naar van Heuvelen geweest. Het is vandaag een algemene feestdag ter herdenking aan de onafhankelijkheidsverklaring van Engeland. Nu is het weer avond. Buurman Knocks was nog even op visite. Slaap wel.
5 juli Van voormiddag en van namiddag voor het laatst gecolleveterd, dit is nu vant jaar voorbij. Verder heb ik wat onkruid om de tuin weggemaaid en Netty haar schaar op een amaryl-steentje scherp gemaakt dit ding had ik op onze tocht naar Zuid Dakota in Sioux Falls gekocht. Weer avond. Slaap wel
6 juli Vanmorgen weer wat corn laten breken bij buurman, voor kuikenvoer. Daarna heb ik geprobeerd met een soort zeis het lange roet om de fence langs de weg wat neer te slaan. Het schijnt wel een soort strijdwapen te zijn geweest, dat ze vroeger op de Indianen veroverd hebben en dan er een steel aan gemaakt die wat op een zeisenstaf leek en dat product toen met de naam van zeis gedoopt. Een onmogelijk werk en dan ook nog zonder wetsteen of strik. Ik zal morgen eens zien dat ding op buurmans slijpsteen wat te slijpen en dan meteen maar eens zien naar een slijpsteen of strik. Verder heb ik hier een maal aardappels gestoken, dat is hier ook een geduldwerk. De grond is hier zo pikkerig dat je de greep er niet in of uit kunt krijgen, maar die aardappels zijn goed en lekker. ik heb ook nog een brief aan Boschma geschreven. Allen wel te rusten.
7 juli Vanmorgen ben ik weer met die slimme zeis aan het roet maaien geweest, maar nu met een goede wetsteen. Nu ging het beter. Vanmiddag was eerst het plan om met het paard naar de hengst te gaan, maar dat kon niet goed. Toen maar weer aant roet afhakken tot we bezoek kregen van van Heuvelen met Toon levenkamp. Toen die na het eten weggingen vlug melken, want het was al laat. Toen kwam buurman Knocks met de auto op de yard en vroeg of we meegingen naar dat totaal verhagelde land een paar mijl zuid. Het was totaal wat het corn aangaat, de haver en gerst kon ik niet goed zien, daar werd het al te donker voor. Dat hagelen is gisteren gebeurd. Herman heeft weinig scha en is ook nog verzekerd. Die man van wie alles kapot was, was niet verzekerd. Buurman draaide nog even het erf op om hun zijn medeleven te betuigen en meteen te vragen of ze nog groenten of zo nodig hadden, want de tuin was ook glad vernield. Bij Herman vielen maar enkele hagelstenen, maar groot genoeg om door de kap van een auto te slaan, wat gebeurd was. Slaap wel.
8 juli Vandaag is het een matig warme dag. Van voormiddag heb ik wat roet langs de fence weggeslagen en van namiddag helpen hooi inhalen bij buurman Knocks. De mensen maaien hun gras achter mekaar los en dan helpen ze mekaar de boel inhalen. Omdat het weer meewerkt kan het hier wel als t maar niet te heet is. Ik zag verleden week in Zuid Dakota dat ze met vier 2-paardsmachines op een grote vlakte aan het maaien waren. Dat schoot op, maar gezien die vlakte was dat ook wel nodig. Slaap wel allen.
9 juli Van voormiddag warm weer, van namiddag heet. Als de wind even bedaarde liep het zweet je dadelijk langs het gezicht. Meestal is er wind genoeg zodat je het zweten niet merkt. Vandaag eerst bij Knocks de laatste 3 vrachten hooi naar binnen geholpen. Toen heb ik me eerst eens goed gewassen en verder wat roet gemaaid. Er was ook een brief van huis, van moeder en Dina en ook heb ik er één van Hanna gekregen. Op t ogenblik hebben we geweldige regen en enkele stukke hagel. Een kwartier lang was het zulk zwaar weer als ik nog nooit beleefd heb, behalve een keer toen ik bij grootmoeder op schoot zat. Ik weet het nog best, ik keek almaar naar het geweer dat daar boven de deur hing. Slaap wel moeder en kinderen.
11 juli Gisteravond zijn we op visite geweest bij van Dijk, één mijl noord en een halve mijl west. Vanmorgen heb ik eerst nog wat roet langs de fence weggemaakt. Toen brak mij de z.g.n. staf, en ik naar huis. Herman maakte later gedaan. Verder heb ik wat geklungeld, een halve brief naar Hanna geschreven, nog geprobeerd een middagslaapje te nemen, wat niet lukte. Toen heb ik de zelfbinder wat gerepareerd en gesmeerd. Verder nog wat roet in de aardappels gehakt en nog wat vergeten stronken in het corn. Het was een mooie dag, niet buitengewoon warm. Wel te rusten allen.
12 juli Vandaag is het weer warm, 90º in de schaduw. Dan geeft de wind, als de lucht vochtig is zoals nu, geen verkoeling meer. Vandaag de binder klaar gemaakt, de messen gaan zowat midden door het stro heen. Wat wonder dat het in Amerika beter gaat dan in Holland. De garven zijn half zaad. En vrij groot ook. We zijn ook nog naar buurman Hoogland geweest. Hij had nog 25 beertjes te veel en ook nog een oude. De varkens zitten hier meestal vol modder, maar zo bar als hier, heb ik het nog niet gezien. Het stinkt hier als een oordeel als je bij een boer zn varkensrommel komt. De varkens liggen meestal buiten, de voerbakken ook. Hier kan alles. Slaap wel.
