Zomaar een foto uit de jeugd van mama toen ze op de Haar woonde. Ik vermoed dat het midden jaren 30 is. De zwarte kousen worden nog volop gedragen. De lage klompen met zo'n leertje over de wreef zaten wat beter dan de mannenklompen. En vaak bij een foto op De Haar is er een paard, veulen of hond in beeld. Dit moet wel een 'zinnig' ding zijn om zo los aan de hand te blijven staan voor de foto. Ik denk dat ome Sjoerd Aartsen al in beeld is met zijn vierkante boxje anders denk ik niet dat er veel foto's als deze zouden zijn.
Nog een plaatje uit de oude doos van Ton Heekelaar. Het is een foto uit de mobilisatietijd in 1939 en onze Gijs was al aardig kundig op de hoge noren. Tante Mies was ook een sportief schaatster wist mama te vertellen. Hadden ze de beginselen van het schaatsen al een beetje onder de knie gekregen op een ondergelopen stukje weiland achter een oude keukenstoel, dan konden de jongelui uit Barchem en de Wildenborch zich uitleven op de gracht van kasteel de Wildenborch.
De Onzalige bossen staan tijdens de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw in De-Steeg en wijde omgeving als "wereldberoemd " bekend onder de naam: "De varkensbaan van Ruys". Jaarlijks genoten tijdens de zomermaanden 10-duizenden recreanten van de relatief makke zwijnen. Veel kinderen o.l.v. de v.v.v.gids Henk van de Brink bewaren heel goede en ..spannende herinneringen tijdens een schoolreisje aan de Onzalige bossen. De wilde-zwijnen en biggetjes in hun "pyjamajasjes" staan nog altijd in hun netvlies gegrift! Toen de varkensbaan in 1977 werd opgeheven vroegen recreanten -jaren nadien- bij de uitspanning/pannenkoekenboerderij Carolinahoeve: Waar kunnen wij de wilde-zwijnen vinden?.
Volledigheidshalve: Directie Natuurmonumenten en jachtcombinatie hebben begin 1970 een zogenaamd Herenakkoord gesloten. Dus nog eenmalig werd de jacht met zes (6) -jaar verlengd.. Dan had chef jachtopzichter Gijs van Velthuizen in 1977 de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, alsmede wegens een toenemende landelijke anti-jachtlobby, heeft men doen besluiten om de jacht in de Onzalige bossen definitief te beëindigen.
De jachtcombinatie heeft toen een herinneringstegeltje laten vervaardigen. Ook de gastjagers die de wilde-zwijnen in de Onzalige bossen hebben bejaagd, hebben zon tegeltje ontvangen, dus ook enkele leden van ons Koninklijk Huis. Kort nadien was in de wandelgangen van jagers te vernemen dat de tekst op het tegeltje niet juist was! Had volgens hen moeten zijn: "Een Onzalig einde aan de Zalige-Bossen".
Tot slot: Herman van Middelkoop (zoon van Koos en Heintje) en gehuwd met Ineke de Visser, behoorde in die tijd tot het vaste drijversgilde in de Onzalige bossen. Desgewenst, kan men bij hen in Gorssel hierover nader worden geïnformeerd.
Opgemaakt door: Ton Heekelaar te Velp, op 9-mei-2011.
Jachtopzichter van Minnen, mevr. van Minnen en jachtopzichter Gijs van Velthuizen.
Soms moet je een beetje geluk hebben.
Gijs van Velthuizen had in die tijd ca. 20-stuks geweren van diverse makelij van de Duitsers achter over gedrukt, hetgeen later -tegen het einde van de oorlog- nog goed van pas zou komen. Op een dag klopten twee Duitsers bij het boerderijtje aan de Lange Juffer aan de deur en vorderde eten. Het was een officier en onderofficier die collega jachtopzichter Minne in het jachthuis hadden opgesloten. In de loop van de avond ging van Velthuizen met onder zijn arm een aantal geweren geklemd naar het jachthuis om verhaal te halen. Toen van Velthuizen de grote broek aantrok en vroeg waar men toch in godsnaam mee bezig was, raakte een der moffen enigszins geïrriteerd. De lichaamstaal van die mof deed niet veel goeds vermoeden waarop van Velthuizen uit voorzorg ijlings achter de deur van het jachthuis dekking zocht. Terstond volgde een oorverdovende knal en schoot die mof dwars door de deur. Wonder boven wonder werd van Veldhuizen niet door de langs suizende volmantel patroon getroffen. Door de smalle streep van het wc-raampje kon van Velthuizen de mof zien lopen naar het tegenovergelegen huis van de toenmalige lange Willem Mateman. Het zou vrij eenvoudig zijn geweest die mof daar neer te knallen, doch van Velthuizen hield de vinger recht. De andere mof die reeds in het jachthuis verbleef werd door de aanwezige overmacht ontwapend. Hierna werd Minne uit zijn benarde positie bevrijd en hielden wij die mof onder schot. Diezelfde nacht werd diverse keren op de luiken van het jachthuis gebonsd met de mededeling dat men zijn/hun maat diende te laten gaan. Brunsting, Minne en van Velthuizen riepen gelijktijdig dat men op moest sodemieteren indien men hun maat nog levend terug wilde zien. Deze gespannen onderhandelingssituatie duurde onafgebroken tot in de loop van de middag van de volgende dag.
Om wederwaardigheden op te schrijven en te bewaren voor het nageslacht, was ik: Ton Heekelaar, faunabeheerder in dienst bij Vereniging Natuurmonumenten, bezig de oude gepensioneerde koddebeier Gijs van Velthuizen, wonende op het landgoed Heuven te Rheden te interviewen met een bandrecorder. Het hiervoor noemde heb ik overeenkomstig uit de mond van Gijs van Velthuizen opgetekend. Helaas is van mijn voornemen kort nadien van Velthuizen wederom te interviewen, wegens zijn plotseling overlijden d.d. 8 augustus 2001, helaas niets meer terecht gekomen.
Wel wat jaren geleden: de broers van der Kolk van l. naar r.: Piet, Ben, Henry en Wim.
Moet ik vanmorgen nog naar de markt, vraagt Wim na het opstaan. Nou er moet niks, we hebben nog genoeg, maar als je het leuk vindt om naar de markt te gaan, ga ik mee. Zo fietsen we even later richting dorp. Hij wil onze vreemde diascanner- je weet wel van doet ie het of doet ie het niet- naar zijn maatje bij Expert brengen. Die houdt van prutsen met dit soort dingen en misschien ziet die kans om hem aan de praat te krijgen. Dan zetten we onze fietsen in de gratis fietsenstalling waar je tegenwoordig ook gratis en voor niks een leuke fiets kunt lenen- service van de gemeente. En dan gaan we een rondje doen op de markt. Wat komt ie toch een bekenden tegen: Holvrieka, de Bowls, het Mannenkoor of van de kerk. Enorm wat kunnen mannen kletsen. De kaasboer heeft hem als vaste klant en terwijl we toch maar een stukje brandnetelkaas meenemen wordt de voetbal bijgepraat. Kaasboer is van Heracles en Wim de vaste fan van FC Emmen natuurlijk. Het is toch lekker om alle tijd te hebben. We lopen terug richting fietsen, maar ik koop toch nog even een badpak bij Livera. Als we dan even later langs Wims vaste kledingzaak Schomaker komen blijkt ook daar de opruiming al begonnen. Zullen we? Een jonge verkoper haalt ons binnen met een stralende lach Nee we kunnen niets vinden wat er uit springt. Boven hebben we ook nog leuke dingen zegt hij. Ik leg hem uit dat deze man geen pakken meer draagt en dus niet naar boven hoeft. Maar er zijn ook mooie shirts.. echt niet alleen kostuums kijk maar eens. Warempel we gaan toch maar even. Zien we even later toch een mooi shirt, vrolijke kleurtjes en leuke stijl èn in de goede maat. Wim gaat voor de bijl. Mijn oog valt eigenlijk meteen op een mooi vest dat er precies bij past. En ook dat doorstaat de keuring. Je kunt nagaan dat hij dan ook niet zonder nieuwe broek de deur uitgaat. Betaal jij of betaal ik, vraagt hij slim bij de kassa.
Tijdens de oorlog bivakkeerden honderden Duitsers in hutten en loopgraven tussen het Jachthuis aan de Eerbeekse weg en een boerderijtje aan de Lange Juffer in de Imbosch, plaatselijk bekend als nabij de Imbosch beek. Wanneer Engelse bommenwerpers met escorterende jachtvliegtuigen overkwamen doken de Duitsers in paniek in de loopgraven. De overige Imbosch bewoners bleven gewoon staan kijken naar hun aanstaande bevrijders daar hoog in de lucht. De Duiters waren hoogst verbaasd dat wij geen dekking zochten zo lieten zij weten. Hierop deelde van Velthuizen hen mee: ´´ Die Engelsen zijn toch niet op zoek naar ons?´´.
Tijdens surveillance had van Velthuizen in de Onzalige bossen een grofwildstrik ontdekt waarin een roodwildhinde een marteldood was gestorven. Het bijbehorende kleine kalf lag nabij de hinde en was van honger ook omgekomen. Hiervan stelde van Velthuizen de voormalige jachtpachter de heer Hermes, eigenaar van de Staalindustrie te Rheden in kennis. Die riep: ´Donnerwetter, wij gaan naar de Sicherheitsdienst in Arnhem´. Daar aangekomen bracht de heer Hermes de Hitlergroet en vertelde het relaas wat hij van Velthuizen had vernomen. Velthuizen hield zijn handen stijf in de zakken en mengde zich niet met het gesprek. Hij kon de conversatie toch niet volgen wegens het feit hij de Duitse taal niet machtig was. Hij begreep wel dat de Sicherheitsdienst dit voorval hoog opnamen. Ondanks dat men van Velthuizen met zijn handen nog steeds stijf in zijn zakken niet geheel vertrouwde, kwam men toch een afspraak overeen. De volgende dag diende van Velthuizen aan te treden om een hoge delegatie van de Sicherheitsdienst de plaats van het drama aan te wijzen. Toen zij de Schlinge (lus/wildstrik) en dode dieren zagen, knapte men van woede- en verontwaardiging zowat uit elkaar. Als vermoedelijke daders werden de te werk gestelde bosarbeiders in de Onzalige bossen aangemerkt. Zij konden rekenen -terstond- op algehele Haussuchung, zo werd ter plaatse werd besloten. Tot slot oordeelde de gehele delegatie unaniem dat hier sprake was van een schandalige zaak. Jachtopzichter Gijs van Velthuizen had aan vertrouwen bij de Sicherheitsdienst gewonnen en kon bij hen geen kwaad meer doen!
De officiële trouwfoto van Gijs en Mies 15-10-1943.
Gijs vertelt: Bij boswachter Brunsting, in dienst van De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, die in het jachthuis woonde aan de onverharde Eerbeekse weg in de Imbosch, was een Duitse officier ingekwartierd. Op een zekere dag stonden zij samen buiten te praten toen een Duitse patrouille over de stoffige statige Beukenzandlaan van de Eerbeekse weg marcheerde. Toen de manschappen Brunsting in vol ornaat zagen, keerde men en bloc de hoofden als blijk van groet in zijn richting. De begeleidend officier van de manschappen was kennelijk goed op de hoogte van officiële uniformen met bijbehorende rangen en standen. Dientengevolge schold hij zijn manschappen verrot om zomaar een willekeurig burger, weliswaar gekleed in vol ornaat, volgens model te groeten!
Fam. Ernst is op bezoek in Wassenaar. Links Gijs en rechts zijn broer Eep. Ton Heekelaar vroeg zich af wat de relatie met de fam. Ernst is, maar wie dat weet.... mag het zeggen.
Een attentie van den Opper.
Den Opper, zo sprak boswachter Meier van Natuurmonumenten zijn chef hoofdboswachter Brinksma van Natuurmonumenten steevast aan, toonde zijn sociale kant. Hij had vernomen dat zijn kantoorcollegas bij Natuurmonumenten op het hoofdkantoor aan de toenmalige Herengracht te Amsterdam tijdens het verloop van de oorlog honger leden. Brinksma had daarentegen een schaap weten te bemachtigen. Het dier werd geslacht en met deze grote hoeveelheid hoogwaardig- eiwitrijk voedsel ging hij in vol ornaat -dus met zijn prachtige kakikleurige uniform- op de fiets richting Amsterdam. Onderweg werd hem uiteraard geen stro breed in de weg gelegd. Moe, doch voldaan bereikte hij de Herengracht. Dankbaar werd zijn attentie door de toenmalige directeur van Tienhoven in ontvangst genomen en verdeeld onder het kantoorpersoneel. Reactie opsteller dezer: ´Thans valt deze geste bij de Vereniging onder het hoofdstuk: Ambassadeurschap´.
Opnieuw met dank aan Ton Heekelaar die dit interview met Gijs verzorgde.
