Wat gebeurt er als de espresso op de bodem van je kopje voor je gevoel de enige zwarte stip is aan de horizon?*

Volgens de Russische Nobelprijswinnaar Joseph Brodsky is een gedicht een gesprek tussen de schrijver en zijn lezer, het met elkaar delen van twee eenzaamheden. In The Brodsky Concerts brengt acteur Dirk Roofthooft de essentie van zijn poëzie over op het publiek. De muziek van Kris Defoort onthult wat voor de woorden onmogelijk is. Samen brengen ze een hommage aan Brodsky’s poëzie, aan haar melodie en haar rijm, aan de grote metafysische thema’s die de poëzie van Brodsky met zich meedraagt: de zin van het leven, de dood, met of zonder geliefde je bewegen door tijd en ruimte, verbondenheid met iets of niets, zijn tussen iemand en niemand.

*Dirk Roofthooft naar Joseph Brodsky

(tekst en foto geknipt en geplakt van http://www.lod.be/)

dit heb ik er voor over gehad om naar de meesterlijke vertolking van de poëzie van joseph brodsky (of brodskii) door dirk roothooft te gaan luisteren: een drie uur durende treinreis naar een uithoek van dit landje, een slapeloze nacht in een nochtans heerlijk comfortabele sofa, een shoppingsessie in hasselt die ik eigenlijk niet wilde maar die ik mezelf had aangedaan en last but not least een verplichte recup die een paar dagen lang duurde.

maar ik werd heerlijk beloond: een subliem optreden, het beste sinds jaren.

dirk roofthooft beleefde brodsky's poëzie als groeide en stulpte ze doorheen zijn gehele lichaam. als openbloeiende bloesems barstten de woorden los, in de stiltes tussen de woorden zinderden de echo's voortdurend na, het was bijna hallucinant wat dirk roothooft met deze verrukkelijke voordracht bereikte: in mijn hoofdje reciteerde ik en scandeerde ik en zong ik zijn woorden mee.

zelfs al kende ik die woorden niet, toch had ik het gevoel dat ik zelf (woelend en wiegelend als altijd) in de gedichten van brodsky woonde.

en kris defoort het fantastische klankbord!

op de koop toe werd mij op mijn logeeradres een overheerlijk dessert van croissants en boterkoeken gemarineerd in suikerroom met een geklutst ei, met als sidekick twee bollen vaniileijs van het ijsboerke, aangeboden. mmmmmffff!

avond voor 200 % geslaagd, zou ik zeggen, voor herhaling vatbaar.

hieronder nog drie schitterende (ik tokkelde sjitterende, daar gaan we weer, wanneer kan ik nu eens ernstig zijn?) gedichten van joseph bordsky, uit de cyclus romeinse elegieën. weer heb ik het gevoel dat ik zelf met mijn rug tegen een koude tegelmuur leun in het snikhete rome, dat ik kijk naar de ondergaande zon in de villatuinen, ik voel het droge laurierblad op mijn schedel, ik luister naar brodsky's gefluister en dromerig stap ik in het sacrale licht.....

VI

Omhels de zuivere lucht, à la de takken der pijnbomen hier:

aan de vingers blijft niet meer dan aan een glas of tule kleven.

Ook de vogel keert uit de wolken niet blauwer weer,

en onszelf kun je moeilijk miniatuurgoden heten.

Juist omdat we nietig zijn zjin we gelukkig. Hoogten,

verten enz. zijn van de gladde huid afkerig.

Lichaam en ruimte zijn nu eenmaal elkaars tegenpolen.

En dat maakt ons dan weer ongelukkig, voor eeuwig.

Leun liever tegen de portieken, doe je sandalen uit,

door je hemd voelt de schouder de kou van de stenen,

en kijk hoe de zon in de villatuinen ondergaat,

hoe het water, dat ons de welsprekendheid leerde,

neerstroomt uit roestige sleutelgaten,

zonder iets te herhalen, behalve de nimf met de ocarino,

behalve het feit dat het koud en nat is,

en het gezicht verandert in een ruïne.

X

Privé-leven. Verscheurde gedachten. Angsten.

De gewatteerde deken is vormlozer dan Europa.

Dank zij het blauwe hemd en het gekreukte jasje

heeft de spiegel tenminste nog iets om te tonen.

Laten we theedrinken, gezicht, om de lippen te scheiden.

De kamer drukt zwaar op de lucht als belasting.

Troepen gaaien fladderen op uit de pijnboomrijen,

één toevallige blik uit het raam en daar gaan ze.

In Rome zit een man papier vol te schrijven.

De staart van een letter – een rat die voorbijflitst.

Zo worden de dingen in hun perspectief kleiner,

omdat dat hier perfect is. En over het ijs van de Tanais

sjokt men langzaam voort tot men uit het zicht verdwijnt,

de schedel bedekt met gedroogd laurierlad,

rillend van de koude, in de richting van de Tijd,

die buiten het bereik ligt van elke grootmacht.

XII

Buig je hoofd, neig je oor naar wat ik Jou toevertrouw:

Ik ben je dankbaar voor alles, voor de botjes van de kip,

voor het gesjerp van de schaar die de leegte voor mij knipt,

want, niet waar, ook die is van jou.

Ze is zwart, akkoord. Oké, ze heeft niets,

geen arm, geen hand, zelfs geen ovaal als gelaat.

Hoe onzichtbaarder een ding, des te echter het is,

des te zekerder dat het ergens bestaan heeft op aard,

des te meer is het overal.

Jij was de eerste met wie dit gebeurde, niet waar?

Slechts wat niet in tweëen te delen valt,

dat blijft door een spijker bij elkaar.

Ik was in Rome en ik heb er zoveel licht gevangen

dat een ruïne er alleen maar kan van dromen!

Op mjn netvlies blijft een gouden stuiver hangen.

Genoeg om heel de duisternis mee door te komen.

Spiegel Internationaal, moderne poëzie uit 21 talen, samengesteld door Maarten Asscher en Laurens Vancrevel, Meulenhoff Amsterdam, 1988, p.204

24-03-2011 om 00:00 geschreven door nicole2