Vandaag Sinterklaas.
Traditiegetrouw staat bij mij thuis het ontbijtbord (1 voor elk van huisgenoten) klaar, boordevol snoep.
Speculoos, marsepein (varkentje, patatjes), centjes van chocola, cuberdons, een chocoladen sinterklaas gevuld met guimauve, en een figuurtje dat ik mjn wit zwartepietje noem, een madarijntje en een opgeblonken appel.
Ach, die discussies over Zwarte Piet!
Wie aan zo'n hilarische woordenwisseling over het zwart zijn van Zwarte Piet begint, doet er goed aan zich eerst te informeren. De oorsprong van de sinterklaastraditie bij ons en elders is niet echt te achterhalen, want in elke bubbel anders. Open deze link en u zult begrijpen dat wij de invloed hebben ondergaan van verschillende opvattingen, die teruggaan tot in de Oudheid.
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/11/29/zwarte-piet-wie-is-hij-wat-drijft-hem/
En volgens mijn laatste opzoekingen zou Zwarte Piet oorspronkelijk een Moor zijn, die leefde in het Spanje van de achtste eeuw. Moor: een woordbeeld dat terugkomt in Morocco en Mauretanie.
Sinterklaas en een moderne roetpiet!
Oeps! Misdaad en ontucht in de middeleeuwen!
LECA, het “Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag” in Gent, gesticht door emeritus hoogleraar volkskunde en klaaskenner Stefaan Top, ziet de oorsprong van Zwarte Piet in de middeleeuwen, toen mensen bibberend en bevend in de duivel geloofden. Zwart werd geassocieerd met het kwaad. In de middeleeuwse iconografie hadden heiligen een demon met een zwartgemaakt gezicht en een duivelsmasker aan hun voeten. Ook Sint-Niklaas.
In die tijd waren er feesten waarbij een kind Sint-Niklaas uitbeeldde. Andere kinderen speelden met zwartgemaakte gezichten de rol van duivel. De stoet liep van deur tot deur om te schooien en het hele gebeuren ontaardde meestal in misdaad en ontucht.
Eeuwen later trok de nieuwe burgerij een streep onder dat helse gedoe. Sinterklaas evolueerde tot een huiselijk feest voor brave kinderen. En in de koloniale tijd stond het chic om zwarte pages te hebben als huispersoneel, aldus LECA.
Bovenstaande foto toont Sinterklaas met lugubere Beestepieten. In Germaanse landen was Zwarte Piet een soort wintergod of een duivel die de stoute kindjes meenam, een boeman dus!
Omtrent Zwarte Piet had ik enige jaren geleden een chat met goede vriend Julien, Sint van de kyoka's...
Beste Nicole,
al een tijdje geleden dat we mekaar hebben gehoord. Klaasavond is de ideale moment om even aan de deur te kloppen met enkele kyoka’s.
In een blikken doos,
nogal langwerpig van vorm,
bewaart Sinterklaas
onder de vele foto’s
een selfie uit speculaas.
Een ooievaar vlucht…
Piet en Sint, pienter van aard,
kieperen nog gauw
op het dak waar zij nu staan
poppenkleertjes door de schouw.
Het meisje zeurt, nu
zij op die poppenkleren
wel roetvegen ziet,
maar niet zo picturaal als
deze op de wang van Piet.
Marsepeinen groetjes, Julien
Dag Julien
Bedankt voor je leuke mail! Je eerste kyoka vind ik de beste! De speculaas-selfie is echt een vondst. Ook je marsepeinen groetjes kan ik appreciëren...
Mvg
Nicole
Ps: Ja, de controverse omtrent Zwarte Piet doet heel wat stof opwaaien! Vroeger waren de pieten gewoon pikzwart en iedereen had veel plezier! Heb er ook eens deze pagina op nagelezen: http://euro-synergies.hautetfort.com/archive/2014/11/19/nicodemus-de-pakkeman-zwarte-piet-een-boeiende-geschiedenis.html Dus: heel veel genuanceerde interpretaties!
Toch inspireerde mijn research me tot onderstaande brouwsels...
piet heette vroeger pakkeman of nikodemus hij was een duivel die kroop door de schoorsteen of een wintergod - maar geen slaaf
bij ons in de straat een feestje voor sinterklaas pikzwarte pieten dansen in café retro poetsen daarna het gelag
ach, geen roetpieten bij ons, zij dansen pikzwart in rode pakjes lachen hun witte tanden bloot - hebben heilig plezier
'Maar verlos me van de Pieten die met gele, groene, rode en purperen strepen op het gezicht rondom de Sint verschijnen. Naar mijn aanvoelen zijn zij de hoge onderscheiding, namelijk Sinterklaas bijstaan in weer en wind om en rond de schouw op welk dak dan ook, niet waardig.
Toch wel knap, Nicole, dat jij onmiddellijk na het bijwonen van een sinterklaasfeestje, het verslag in verzen al kan voorschotelen aan de lezers. Tweemaal mogen zij in blijde verwachting zijn, eerst voor de komst van Piet en de Sint, en dan voor de komst van de kyoka’s van Nicole!!
Nu de Sint met de Zwarte Pieten uit Halle weer de stad uit zijn, mag je eindelijk het blikken doosje openen om te proeven van de selfie uit speculaas !
Groetjes, en ik heb zeker geen bezwaar dat je een en ander van onze chat op je blog zet.'
Julien
|