Welkom in mijn blog! Dit is de komende maanden de thuisbasis om aan mijn leerpunt voor ZEP te werken. Misschien moet ik er ook bij vertellen dat dit mijn doop is qua bloggen. Ik vermoed dat mijn vrienden van seniorennet er heel wat meer kaas van gegeten hebben. Doch niet getreurd, ik hoop dat je de blog ook zonder tirlantijntjes graag wil lezen.
Deze eerste activiteit is één van de mogelijke acties die voortvloeide uit de brainstorming met de leergroep. In eerste instantietwijfelde ik:de juiste persoon zoeken, een moment afspreken en er tijd voor vrijmaken (die al zo schaars is) en zou het iets opleveren? Maar waar moest ik dan wel beginnen? Literatuur misschien? Er zijn talrijke artikels en boeken over 'timemanagement' (of iets van die orde). Waar begin je dan? Een gesprek leek me plots heel aanlokkelijk. Ik zie het als een algemene verkenningsronde over 'planning' en hoop er tips en signalen te genereren die me verder op weg kunnen helpen.
Ik moest dus op zoek naar de geschikte persoon die bereid was zijn of haar ziel bloot te leggen en mij handige tips&tricks zou kunnen geven. Die vond ik vrij snel maar het afspreken ging minder vlot, hihi! Mijn gesprekspartner werkt in twee verschillende hogescholen (en dat al negen jaar), heeft twee kleine kindjes en is dus ook een bezige bij! Aha, de geknipte persoon dus!
Het opzet is een informele babbel waarbij ik vooral wil polsen naar haar ervaringen en de manier hoe zij met dit probleem omgaat. Het gesprek vond plaats na en afmattende werkdag en werd opgenomen zodat ik achteraf het geheel nog eens kon beluisteren. Ik had wel enkele vragen in mijn hoofd maar wilde het gesprek ook voldoende 'open' houden aangezien ik op verkenning was.
Het werd een gezellig gesprek van ongeveer een uur waarbij mijn gesprekspartner en ik in de eerste plaats vooral geventileerd hebben: ervaringen over hoe je een dag werk of studie plant maar dan plots één van de kinderen ziek blijkt te zijn en je niets kan uitvoeren; over het racen van de ene naar de andere locatie; over hoe verrijkend de combinatie van jobs wel is... Hadden we nu teveel geleuterd en zijn we te weinig naar de essentie gegaan? Neen,ik denk dat het zowel voor haar als voor mij deugd deed omdat sommige verhalen wel herkenbaar zijn. En die herkenning geeft me op één of andere manier steun! Het doel was natuurlijk om uit dit gesprek iets te leren in functie van mijn leerpunt en eventueel praktische tips te verzamelen. En het is dan ook fijn om tijdens het gesprek samen op nieuwe ideeën te komen die we beiden eens gaan uitproberen.
Even op een rijtje:
Licht je omgeving in wanneer er drukke momenten in het verschiet liggen. Onder het motto "een gewaarschuwd mens is er twee waard" kan je omgeving rekening houden met je beperkte tijd (en mogelijke nukkige buien) en je misschien deels ontlasten van kleine karwijtjes of je - indien nodig - in alle rust te laten werken.
Verban het schuldgevoel: je kan niet overal aanwezig zijn! Ik voel me vaak schuldig omdat ik wegens beperkte tijd de informele of extramomenten (vb drink met collega's, interessante lezing...) aan mij moet laten voorbij gaan. De tip die ik gekregen heb: kies uit het hele assortiment één of twee gelegenheden waar je echt wil bij zijn.
De 'Wat moet ik nu doen?'-regel: Stel deze vraag bij elk van je activiteiten die je gepland hebt en ga als volgt te werk: WAT moet ik nu doen? Wat MOET ik nu doen? Wat moet IK nudoen? Wat moet ik NU doen?
Doorstreep activiteiten of taken wanneer ze afgerond zijn. Zo leer je snel of je planning realistisch is (indien er weinig werd afgevinkt : aanpassen) en het geeft psychologisch voldoening.
Sport! In plaats van 's nachts nog even een halfuurtje te ontspannen ploffend op de zetel en voor tv(omdat je anders het gevoel hebt dat je van je computer/werk naar je bed verhuist) kan ik beter duurzame, actieve momenten inlassen. En ook hier hoort weer een gekende slogan: 'een gezonde geest in een gezond lichaam'. Mogelijke bijwerkingen: meer energie, gezonde blos, gevoel van ontlading en mogelijk verlies van kilo's (en dat is altijd meegenomen, nietwaar?).
Familieplanner of gezinsmeeting: het komt wel meermaals voor dat wij thuis met dubbele boekingen zitten of dat we elkaar aangeduid hebben als verantwoordelijke van een taak (vb," ik moet naar een vergadering maar jij was toch thuis, hé? Ah niet, oei, wie blijft er dan bij de meisjes?"). Agenda's op regelmatige basis samenleggen is de boodschap. We hebben nu al een grote kalender aan de muur hangen (foto volgt) maar die kunnen we misschien efficiënter gebruiken (kleurtjes enzo)
Ik ben eigenlijk bijzonder blij dat dit mijn eerste actie was. Door met een lotgenoot te kunnen praten, zijn er toch heel wat ideeën besproken die volgens mij ook echt haalbaar zijn. De komende weken wil ik uit bovenstaande lijst dan ook zeker dingen uitproberen. Ik ben vooral benieuwd naar het resultaat van de 'Wat moet ik nu doen-analyse'. Stilaan beginnen ook mijn zwakke punten (qua planning) meer vorm te krijgen. Zoverlies ik bijvoorbeeldveel tijdaan praktische klusjes omdat ik wil dat ze goed uitgevoerd zijn (en het soms om minder denkwerk vraagt, het is een doe-ding). Ook deze wil ik verder in kaart brengen en ik denk dat de bovenstaande vragen me hierbij kunnen helpen.
Na de laatste ZEP-sessie werd het duidelijk dat het reflecteren op zich niet altijd eenvoudig is. Ik heb tijdens deze bijeenkomst enkele punten geformuleerd die mij kunnen helpen bij de reflectie van toekomstige acties:
Eerder reflecteren over het algemeen leerproces (in functie van leerpunt) waarbij de activiteit een middel is om te werken aan je leerpunt.
Jezelf de vraag stellen hoe de informatie van reflectie over voorgaande activiteiten een invloed kunnen hebben op toekomstige acties (andere aanpak, nieuwe gerichtheid van soort acties).
Eventueel gebruik maken van betrokkenen: hun reacties kunnen ook bijdragen aan je leerproces.
Om het reflecteren wat meer structuur te geven, ben ik een tekst gaan lezen over het gebruik van portfolio's in lerarenopleidingen, waarbij vooral de cyclus van actie en reflectie voor mij van belang is. Het is één van de bekendste schema's binnen onderwijs maar die zelf altijd toepassen, is wat anders.
De tekst zal mij geen inzichten geven in verband met mijn leerpunt maar het is een goed geheugensteuntje voor "the art of reflection". Vooral volgende hulpvragen om tot een kernreflectie te komen, lijken me zinvol:
Wat deed, wilde, voelde, dacht ik? Welke hindernissen kwam ik tegen? Wat zijn volgens mij essentiële aspecten van de actie?
Kerstvakantie, eindelijk een moment om even tot rust te komen... NIET DUS!! Ik sta weer geweldig achter op studeerschema en moet nog dossiers van studenten aanvullen én kadootjes kopen én.... Ik zie mijn dagen al slinken en op zulke momenten, kom ik weer al eens tot de vaststelling 'te laat alles ingepland'. Dat zal inderdaad wel zo zijn, al situeert het probleem zich volgens mij eerder op het vlak van 'inschatten van tijd'. Wanneer ik denk twee teksten grondig door te nemen op, bijvoorbeeld, een voormiddag, dan heb ik er uiteindelijk maar één gedaan. Planning = in agenda een periode voor een bepaalde activiteit voorzien + JUISTE TIJD INSCHATTEN! Grr! De hoogste tijd om de 'ik heb het druk'- kaart te trekken, zodat ik nog kan redden wat er te redden valt! Hoe werkt het: laat aan iedereen weten dat je het druk hebt (en dus bijhorend onaangenaam gedrag kan vertonen) en dat zij je gerust moeten laten. Het is een uitdaging want iedereen wil feesten in deze periode. En de kids willen kerstballen schilderen. En, of ik niet even mee ga wandelen? En, of we niet even gaan zwemmen (want ik moet toch eens uitblazen)? En, en, en... En, tromgeroffel, ik kan niet 'nee' zeggen, zucht' Ik wil me in duizend stukjes kunnen snijden! Dus heb ik op een dag mét de kinderen geschilderd en 's avonds wel gestudeerd maar veel minder dan voorzien waardoor ik 's nachts wakker lig omdat ik niet genoeg gedaan heb en me schuldig voel. De boodschap 'ik heb het druk' werkt niet, want als ik echt niet zou willen dat ze me lastig vallen, zouden ze thuis de boodschap wel begrepen hebben (moest ik echt een keer boos zijn of voet bij stuk houden). Al gaan ze hier thuis niet helemaal vrijuit, ik ben de hoofdverdachte ! Planning = in agenda een periode voor een bepaalde activiteit voorzien + juiste tijd inschatten + JE AAN JE PLANNING HOUDEN. Nu ik het zo schrijf en ook lees, kan ik alleen maar meer overtuigd zijn van mijn leerpunt, al heb ik het gevoel dat het zich steeds meer uitbreid. Plan voor tweede semester: plannen, uitvoeren (misschien door afvinken dat zou psychologisch helpen) en kijken wat ik na een week heb kunnen doen om zou een idee te hebben van mijn tijdsinschatting.
Het heeft lang geduurd maar eindelijk zitten Roel en ik eens bij elkaar om 'zoals de echte' samen te plannen. Beide agenda's liggen op tafel en aan de muur hangt er een gigantische kalender. Doel van de opdracht: zorg dat activiteiten die buiten het normale (lees: schooluren) vallen op de kalender en detecteer dubbele boekingen! Strategie: rode kleur (gezamenlijk), blauw (ik), zwart (Roel) In feite is dit een eerste aanzet want we noteren nog niet wie wanneer de kinderen moet gaan halen, enzovoort. We moeten klein beginnen.
Algauw krijg ik de suggestie om misschien een digitale agenda te maken en die dan naar elkaar te mailen (waardoor alles samen in één geheel komt, is dat zo?). Het is niets voor mij. Ik kan niet overal mijn ouderwetse, loodzware laptop meenemen en voor je het weet, zit ik weer met losse briefjes die ik vergeet over te schrijven... Ja, ja, ik kom stilaan tot het besef dat mijn papieren agenda overal mee naartoe nemen eigenlijk al een opdracht voor mij is. Als ik er even over nadenk, is het nog niet zo gek lang geleden dat honderd papiertjes in mijn tas verzeild geraken (eerlijkheidshalve dien ik 'verschillende tassen' te zeggen). Om dan nog maar te zwijgen over mijn agenda. Die hangt in flarden uiteen (zie foto's) en ik krijg er vaak opmerkingen over. Mijn reactie is meestal dat het hier een 'werkinstrument' betreft dat veelvuldig gebruikt wordt. Deze actie - hoe banaal ze misschien lijkt - doet toch stilaan mijn ogen openen. Ja, ik moet werken aan planning en mijn tijd goed invullen MAAR ik moet vooral dringend iets doen aan orde en structuur. Ik denk dat het me al heel wat tijd zal besparen! Ik heb dus vooral iets geleerd over mezelf, nee, geleerd is misschien niet het juiste woord. Ik ben vooral geconfronteerd met mezelf waardoor ik misschien eindelijk iets zal leren. Om even terug te komen op de activiteit van de agenda's: het was broodnodig! We hebben bijvoorbeeld ontdekt dat de combinatie 'woensdagen + kinderen' voor problemen zorgt! Ondertussen is opa ingeschakeld en vermijden we een crisissituatie de komende weken. Nu volhouden! Volgende week weer!
PS: een nieuwe agenda komt er niet meer (ben al vergroeid met deze) maar ik zal de losse papier eruit halen en op zijn plaats leggen.
Het is een cliché maar een waarheid als een koe: een geest is gezonder in een fit lichaam. Je leest het in boekjes, artikels rond timemanagement, vaak onder het luikje 'ontspanning'. Ik kreeg het als tip mee van mijn collega die ik interviewde, dus aan de slag maar. Hop, naar de Go Fit in de buurt. Na een uitgebreide screening (gewicht, BMI, vetpercentage...) ben ik plots erg gemotiveerd. Was me dat even schrikken. Combineer dat met de kostprijs van een maandabonnement en je komt meteen drie keer per week fitnessen (is volgens de afgetrainde coach ook nodig om vooruitgang te boeken). Het doet inderdaad goed maar ik merk wel dat ik al gauw anderhalf tot twee uur in de fitness zit om mijn programma af te werken. En eerlijk, om dan om 21.30u nog met het werk te beginnen, valt niet altijd mee. Maar, het is leuk om je hoofd even leeg te maken en een fysieke inspanning te doen. Wel vind ik het knap van mezelf dat de sportmomenten voor de komende weken al ingeroosterd zijn in de gezamenlijke agenda (kwestie van babysit te regelen als we samen de sportieveling uithangen). Nu afwachten of ik het kan volhouden wanneer het drukker wordt. Wordt vervolgd...
Opzet: deze week noteer ik systematisch waneer mijn chaotische ik (lees: mijn gebrek aan orde en structuur) voor problemen zorgt. Ik formuleer de ervaring/ het probleem, de oorzaak/ gevarenzone en wie het opgemerkt heeft (vb collegas). In deze fase worden nog geen oplossingen gezocht, pure vaststellingen.
Doel: bewustwording, nagaan of er tijdverlies ontstaat.
Wat heeft het opgeleverd?
Naar aanleiding van de laatste reflectie, de bijeenkomst ZEP vond ik het broodnodig om een zeker persoonlijkheidskenmerk eens van naderbij te bekijken (zie ook tussentijds reflectieverslag). Het schema vind je in de bijlage.
Ik wéét dat ik veel tijd verlies met zoeken, dat ik kleine praktische zaken uitstel tot de berg groot wordt Maar dat het zo erg is
Ik stel vast dat het inderdaad vaak de kleine taakjes zijn die ik laat liggen. Blijkbaar ontbreekt het me aan discipline en zin om daar even tijd in te pompen met als gevolg dat er plots heel veel dingen moeten gebeuren. Het voelt aan als luiheid terwijl dat niet zo is, want ben ondertussen met andere dingen bezig. Ik vond het interessant om de confrontatie eens aan te gaan al moet ik zeggen dat ik nu een heel ongenuanceerd beeld van mezelf weergeef. Het lijkt alsof ik puur op chaos leef en een echte sloddervos ben. Om wat meer evenwicht af te dwingen zal ik mij dan ook kort verdedigen. Hoe rommelig het ook soms thuis bij ons is, ben ik vaak het aanspreekpunt op het gebied van verloren voorwerpen. En ondanks dat mijn agenda hopeloos is, ik niet alles sorteer in mapjes, mijn bureau een stal is zijn documenten voor anderen netjes, moet de keuken aan kant Ondertussen lijkt ook de wekelijkse familiemeeting te werken: afspraken worden netjes gepland en opgevolgd. Jammer van dat feestje, dat begrijp ik nog steeds niet! Het is dus erg wisselvallig! Ik kan er niet één reden of oorzaak op kleven. Ik denk dat het ondertussen wel duidelijk is dat ik weinig liefde koester voor administratie: rekeningen, documenten bijhouden In tegenstelling tot opdrachten voor werk/studie staan deze praktische beslommeringen vaak laag in ranking, zeker als de vermoeidheid ook nog eens de kop opsteekt. Daarnaast is het soms ook gewoon verwardheid, zoals de stift die ik altijd kwijt ben. Ik kan soms zo intens met iets bezig zijn of ik heb plots twee handen te kort waardoor ik dan inderdaad een formulier, een pen snel snel wegleg. Ik denk dat iedereen dat wel eens meemaakt, toch?
Rekeninghoudend met de opmerking dat ik ook een beetje moet leren leven met mijn chaos als deel van mijn zijn, vind ik toch dat ik op het vlak van orde en opvolgen van administratie wat meer verantwoordelijkheid moet opnemen. Niet alleen, zal het mij tijd en kosten besparen maar waarschijnlijk zal ik ook meer rust in mijn hoofd krijgen (en was ik daar ook niet naar op zoek). Het is immers niet omdat ik zulke lastige karweitjes liever door een ander laat doen, dat ze niet in mijn hoofd blijven spoken als een onafgewerkte to do en dat ik ongedurig word van mijn rommeling bureau, bijvoorbeeld. En volgens mij moet je hoofd vrij zijn van beslommeringen wil je efficiënt kunnen werken. De volgende actie is dus op zoek gaan praktische, uitvoerbare tips. Het moeten eenvoudige interventies zijn die niet te veel tijd kosten en die ik kan volhouden.
In de bibliotheek (later ook pdf gevonden) vond ik een boekje met concrete en praktische tips om het leven en werken prettiger en efficiënter te maken. Die zin trok meteen mijn aandacht. Ik heb het boekje diagonaal gelezen want er worden vooral veel tips gegeven voor op het kantoor en i.v.m. het efficiënt gebruik van de computer. Toch heb ik hier en daar ideetjes kunnen gebruiken om wat meer orde en netheid te creëren (zie actie 6 + reflectie). In bijlage vind je het boek (er staan onder andere leuke tips in i.v.m. keuzes maken).
Things to do today-list: om me te helpen kleine praktische zaken te regelen zoals het betalen van rekeningen, leegmaken van tassen Zulke taken worden niet op de kalender gezet omdat die dan niet meer overzichtelijk is. Toch moest ik op zoek naar één of andere methode waardoor ik die kleine prutsen niet laat aanslepen. Afvinken geeft voldoening en daarom het things to do today-list. In het boekje spreken ze van voorgedrukte formuliertjes maar bij mij zijn het roze post-its op de ijskast.
Spelregels: zo concreet mogelijk geformuleerd, niet in de stijl van beginnen aan ; niet meer dan 20 taken op een lijstje; wekelijkse evaluatie van de lijst. Dat laatste doe ik niet, want mijn focus ligt net op de kleine opdrachtjes. Ik verplicht mezelf om de lijst dan ook elke dag af te werken.
Mailbox leegmaken: mijn mailbox telde 538 mails, waarvan de oudste dateert van 2006. Ik heb de neiging om belangrijke mails in de mailbox te laten staan, om niet dringende mails niet meteen te openen. Al mijn mail (zowel UA als KdG) komt aan in de telenet-mailbox, wat op zich al helpt. Ik probeer nu dagelijks mijn mailbox te legen (staat ook op mijn to-do lijstjes). Ik heb daar ondertussen ook een vast momentje voor, net als ik thuis kom. Zo kan ik in mijn hoofd de verdere avond plannen (vooral als er een onverwachte extra bijkomt) tijdens koken en gezinstijd.
Ontdek je plekje: Mijn natuurlijke afkeer voor administratie zorgt voor heel wat chaos op het bureau. Tijd om me te vermannen en ook dit heikel punt aan te pakken. We verhuizen, dus er breekt een ideaal moment aan om met een nieuwe lei te starten. We hebben nu een bakje voor inkomende facturen, een map voor uitgevoerde betalingen, de groene CM-map ligt op een bereikbare plaats, de sleutels moeten in de metalen pot Ik ben op dreef!!
De later/misschien lijst: Natuurlijk is het leuk om nieuwe kleine dingen te doen maar zijn ze daarom altijd van prioritaire aard? Ik merk dat ik mijn schaarse tijd soms verlies in zaken die op dat moment niet belangrijk zijn, meestal als ik moe ben. Dan wil ik gewoon iets doen ipv nadenken. Voorbeelden? Kadertjes ophangen, fotos eindelijk laten ontwikkelen, nieuw lesmateriaal bekijken dat ik in verre toekomst zou kunnen gebruiken Het concept van de later/misschien lijst gaat wel ruimer, in de zin van wat ik ooit nog wil doen en kan soms heel lang meegaan. De bedoeling is vooral psychologisch: je wéét dat je eerst de prioriteiten moet afhandelen maar door andere (lees: leuke) taakjes ergens te noteren, vergeet je ze niet; kan je ernaar uitkijken; kunnen ze dienen als beloning
Losse interventies: onder andere deze taken stonden op de to do-lijstjes en werden uitgevoerd: persoonlijk bakje in de leraarskamer leegmaken, plastic bak met laden aangekocht voor formulieren in/uit in de klas, s morgens wasmachine vullen, auto leegmaken, bellen naar (garage, elektrabel, enz.), vaste plaats voor boekentas/handtas (in bureau), jas weghangen
En, helpt het?
Ja, het helpt! Vooral de post-its zijn een houvast voor me. Het doet deugd om banale taken te kunnen afvinken. Ik weet niet of ik dit altijd zo moet doen (huisgenoten durven me al eens uitlachen), ik hoop in de toekomst een soort automatisme te ontwikkelen maar voorlopig heb ik die roze papiertjes nodig. Ze fungeren als een soort controlemechanisme. De wil om dit consequent te doen is deels ontstaan uit het groeiende besef dat die orde en structuur echt wel aandachtspunten zijn (en te zeggen dat het allemaal begonnen is met planning) maar ik moet ook eerlijk toegeven dat een nieuw huis ook wel motiverend werkt. De kans om met een schone lei te beginnen, werkt stimulerend. Vandaar dat ik ook wel die vervelende administratie wou aanpakken. Het nieuwe systeem van bakjes blijkt voorlopig te werken. Het effect van de nieuwe woonst is ook voelbaar bij mijn gezinsleden, ook bij hen bruist er opnieuw energie. Iedereen doet zijn best om zijn steentje bij te dragen. Ook werkt allicht motiverend! Op school vind ik steun bij mijn collega: sinds dat zij weet heeft van mijn leerpunt (ik besprak met haar mijn observatieplan) proberen we samen met kleine ingrepen, zoals het in/uit bakje, de orde in de klas te verbeteren.
Natuurlijk is dit geen eenzijdig succesverhaal: ik verlies soms nog tijd in minder prioritaire klusjes (wel een nieuwe woning, hé), er blijven toch nog mails onverwerkt (vooral die van online nieuwsbrieven bijvoorbeeld) en hoewel ik een vaste plaats heb voor mijn tassen, maak ik ze niet altijd leeg. Ook het effect van de later/misschien lijst is miniem. Wel een leuk om interessante ideetjes niet te vergeten maar schiet voorlopig zijn psychologisch doel voorbij. Ik blijf natuurlijk ook mezelf en zal niet alles kunnen (en willen) veranderen.
Ik voel stilaan vooruitgang en het doet echt goed om op het einde van de dag te kunnen vaststellen dat je gedaan hebt wat je moest doen. Ik kan oprecht met een geruster gevoel naar bed. Nu, op zich is dit maar een kleine stap binnen het kader van een efficiënte planning en tijdsbesteding. Its in the mind zegt men wel eens maar zo voelt het ook. Door op zich relatief kleine, haalbare blokkades weg te werken, ontstaan er kleine succeservaringen, voel ik dat er een leerproces aan de gang is. Het blijft niet bij grootse plannen die zelden uitgevoerd of volgehouden worden. Nee, ik probeer met kleine stapjes kleine resultaten te bereiken en zo te werken aan attitudewijziging wat tijd vraagt!
Een volgende stap voor mij is nu ook uitgebreide taken op te delen waardoor ze gemakkelijker uitgevoerd kunnen worden. Nu gebeurt het nog te vaak dat ik één groot tijdsblok plan om aan een opdracht te werken. Hierdoor ervaar ik gemakkelijker het grote berg-gevoel, is er vaak nachtwerk en wordt het effect van afvinken en succes uitgesteld. Zeker nog een leerpunt voor de toekomst maar de eerste stappen zijn nu echt gezet. Hopelijk kan ik ze ook volhouden wanneer er al wat stof op die schone lei komt te liggen!
!
