Vanwaar mijn belangstelling

Mijn grootvader Desideer Bellon ( 1899 -1964) huwde in 1921 met mijn grootmoeder Maria Noëz ( 1896 -1984). Als we  over genealogie spreken moeten we ook de geschiedenis onderzoeken van de aangetrouwde partners. Ook hun genen en karaktertrekken spelen een rol in de verdere afstamming. Uit waardering voor mijn grootmoeder begin ik met haar familiegeschiedenis: De Noëzs.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Ik nam me voor zowel hun persoonlijke geschiedenis, geschreven in historisch Mechelen, als hun verbondenheid met deze stad, in kaart te brengen. Brokjes histories, gewoonten en gebruiken over het leven in Mechelen moet de familie Noëz beter uit de verf laten  komen. Allerlei foto’s, krantenknipsels, humor, omkaderen een tijdsbeeld waarin een gezin leefde.  Zelf ben ik geboren in Mechelen, heb ik er school gelopen, heb ik gesupporterd voor de “Malinois", genoot ik van de bloemenstoeten, het klokkenwerpen, de foor. Zag ik de grote films in de Eldorado en de Rio zoals de Tien Geboden  en Ben Hur. In Mechelen was het goed om te leven. Regelmatig  kom ik er terug en ontdek ik nu de ziel van de stad en de verbondenheid van een familie, die  er een stukje industriële geschiedenis maakte. De titel legt al iets bloot  en wil ik met dit  familieverhaal ook begrip opbrengen voor onze  huidige dakdekkers, die, soms in gevaarlijke omstandigheden, de ’finishing touch’ plaatsen op  onze gebouwen. Het dak van een gebouw is als een hoed  voor een mens: Sierlijk, frivool,stijf, opvallend, beschuttend tegen zon en regen.

Op 27 april 1748 komt ene Adrianus Josephus Noëz, samen met zijn madam Maria La Fors, naar de kerk Sint -Jan in Mechelen om er hun zoon Martinus Josephus te laten dopen.Vanwaar Adrianus kwam is voorlopig niet geweten.In ieder geval is hij  met veel spektakel in Mechelen terecht gekomen. Zijn twee zonen komen in de bouw terecht. Ze zijn leidekkers, zeg maar dakwerkers. Ze zijn de eersten van een generatie Noëzs die in Mechelen een ferme vinger in de pap zullen hebben in het bouwen van huizen, het herstellen van kerken en stadsgebouwen.Samen met de metselaars hadden zij de coördinatie van heel wat bouwwerken. Velen van  hen blonken uit in hun ambacht en verkregen de titel van meester leidekker. De meester leidekkers hadden arbeiders in dienst, deden aan prospectie en construeerden burgerwoningen, zorgden voor de  aankoop van hun bouwmateriaal. Deze  ambacht was misschien niet de goudmijn. Arm zullen ze er zeker niet van geworden zijn. Hierover hebben we al sterke aanwijzingen. De stiel ging over van vader op zoon, zodat bijna alle mannelijke Noëzs leidekkers werden. Uit akten vond ik dat enkele  Noëzs,  in Dobbelhuizen woonden. Dat waren woningen, die onder andere aan de Dijle lagen, waarvan de achterkant aan de oever uitkwam om er het materiaal, dat men per schip aanbracht, rechtstreeks te lossen en ze vervolgens aan de voorkant op karren te laden. Reden waarom we  verschillende Noëzs in de Lange Schipstraat^[1] aantreffen.  Ook op de Korenmarkt hadden er een paar generaties  lang hun verblijfplaats. We treffen er ook aan  in de lange Nieuwstraat, het Groot Begijnhof en in de Keizerstraat.

Onze Noëzs werkten voor  stad en voor  kerk.  Zo toont een rekening van O.L.V o/d Dijle aan dat  deze parochie nog achterstallen van lonen diende te betalen aan Noëz Joannes.  Noëz.J osse sleepte  in 1870     een groots contract binnen om  het gehele dak van eerder genoemde kerk te restaureren. De Noëzs waren sterk verbonden met de stad Mechelen die dikwijls hun opdrachtgever was.  Stadsrekeningen bewijzen dat.  Sinds begin van de 19 de eeuw verplichtte het Mechels brandreglement  o.a. de meester schaliedekkers  dienst te nemen bij de brandweer. Dakdekkers kenden immers de constructies van  huizen en hadden  bovendien  geen hoogtevrees. Zij waren gewoon op steile daken te klimmen en te werken. Bij de brandweer in Mechelen hebben zij geschiedenis gemaakt en dat tot 1979. Sinds het jaar 1822 komen hun namen voor in de registers.  Er zijn er die heldenmoed hebben gehad, daarvoor medailles hebben gekregen, brigadier en het  zelfs tot bevelhebber hebben gebracht.

De Mechelse brandweer herbergt in haar museum  heel wat foto’s en geschriften van en over hen. 

De Noëzs hadden ook iets met het militaire.  Nu België  net 175jaar onafhankelijkheid vierde, moeten we het leven van  Joannes Baptista Noëz belichten, die verplicht werd  tijdens de dagen van de Belgische omwenteling dienst te kloppen bij de burgerwacht. Door wettelijke omstandigheden moest hij deel nemen aan de tiendaagse veldtocht tegen Willem van Oranje.  In het rijtje militie vinden we nog Noëzs die hun strepen hebben gehaald bij het Belgische leger.

Opkomend voor hun idee, in de woelige sociale periode kort en na de eeuwwisseling, schoten zowel de vader als de broer van mijn grootmoeder  er het leven bij in. De 19^de eeuw kraakte onder de sociale en technische veranderingen, waarbij liberalisme en katholicisme  voor de nodige harde confrontaties zorgden, terwijl tussendoor met een regelmaat cholera en hongersnood het leven kwamen verstoren.  Hoe ze het beleefden wil ik zo goed als mogelijk beschrijven.

Ziehier dus de geschiedenis van de Noëzs levend en werkend in de stad Mechelen. 

We beginnen ons verhaal in de jaren 1740.…