Inname van de stad
Ik zocht naar iemand die me wat zinnigs kan vertellen over wat er zoal in die dagen van mei 1747 te Mechelen is gebeurd. J David lijkt me de geschikte man te zijn. Hij is een historicus uit midden 19e eeuw en heeft heel wat bijeen geschreven over de geschiedenis van de stad Mechelen xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Mechelen diende tot overgaef gedwongen. Den 12 mei 1747 van op den toren zagen de Mechelaeren het vijandelijke leger naderen.De schrik sloeg hen om het vege lyf. Schrijft David.
Beangstigende ogen zagen vanaf de einder rijen soldaten, blokken manschappen en ruiters naderen. Het gehele landschap was blauw wit-geel gekleurd. Vlaggen en standaarden kwamen gestaag dichter. De stilte over het landschap verdween langzaam en werd opgevuld met het geroffel van honderden trommels die de kandans voor de marcherende troepen aangaven. Dit was te overweldigend ! Deze stad was te klein om te kunnen weerstaan aan dit naderende leger. Een leger dat Brussel zonder al teveel moeite had ingenomen.
Een optimistische magistraat, voorwaar jong en gedreven, die zich op de Brusselse vest bevond, sprak en riep over het sluiten van een verdrag.
De Franschman willende dat men zich overgave zonder eenig gesprek. De Franschen kwamen in menigte binnen langs twee poorten en na volgens de gewone krijgsregels al de uitgangen bezet te hebben, namen zy feitelyk hunnen intrek by de burgers, by de geestelijken, in de kloosters en in den Gildenkaemers, maer zonder iemand int byzonder kwaed te doen.
Er is toch wel over en het t weer geschoten en zijn er doden gevallen ook langs Franse kant. Ik las in de geschiedenis over de Brusselpoort dat even buiten deze poort een put werd gemaakt om er de Franse gesneuvelden in te begraven !?
Rond de stad stonden verschillende legereenheden opgesteld. Mechelen was omkneld, afgesloten van de buitenwereld. Even mijmer ik weg en zie ik binnen de stadsmuren ruiters op en af rijden . Ze namen soldaten en hitsige verweerders gevangen De Grote Markt vulde zich met één bonte en kleurige menigte van soldaten en ruiters . Trompetgeschal zorgde voor stilte op de markt. Het werd stil, want de grote baas was op komst. Enkel het briesen van de paarden en het gerinkel van wapentuig waren nog te horen . Vanuit de IJzeren Leen kletterde een escorte ruiters die een koets begeleidde de Grote Markt op. Ze hield halt aan het stadhuis. Van Saksen stapte uit. Een zegegeroep van de soldaten galmde doorheen Mechelen. Mechelen was Frans gebied geworden ! De tricolore zou gaan wapperen aan het gemeentehuis en werden er maatregelen getroffen voor veiligheid en gezorgd voor het onderkomen van Franse soldaten bij burgers. Bovendien moest de stad klaargemaakt worden voor de ontvangst van sa Majesté Le Roi de France, Louis XV !
Inderdaad de kroniekschrijvers meldden dat na drie dagen van schermutselingen Mechelen in gereedheid werd gebracht om Lodewijck XV te ontvangen.
Vanaen de Brusselse poort tot aen de Sinte Rombouts kerk als mede vandaer tot aen Pitzenburg, waren op bevel de stedelijke overheid de huizen versierd, de straeten bestroeid met zavel en afgezet met dubbele ry krijgsvolk. Lodewijck XV nam bij de intrede de sleutels van de stad in ontvangst en reed naar de kathedraal onder het luiden van alle klokken en het spelen van de beiaard. In de kathedraal zouden meteen gewaagde woorden worden gesproken.Kardinaal Aartsbisschop Tomas Philippus d Alsace verwelkomde de Franse koning hartelijk en sprak in zijn rede de beroemd geworden gedurfde wensen uit:
Sire, le Dieu des armées est aussi le Dieu des miséricordes. Pendant votre Majesté lui rend des actions de grâces pour ses victoires, nous lui adressons de voeux pour les faire heureusement cesser par une paix prompte et durable.
In zijn tegenrede repliceerde Lodewijck XV op deze woorden:
Monsieur le Cardinal, vos voeux sont conformes à mes désirs que ne tendent qua porter mes ennemis à la Paix.
De koning, zijn officieren en zijn edellieden kregen luxueus onderdak. Liters wijn vloeiden rijkelijk. In de stadsrekeningen staat te lezen dat 722 potten bourgogne wyn werden uitgedeeld !
Op den 18de Mei trok Lodewijck met zijn leger naar Contich. Einde Juni begon den strijd om Bergen Op Zoom, onneembaar geacht. Maer ook die Hollanders moesten na vyf en sestig daegen de stryd opgeven.
Lodewijck XV had zijn doel bereikt. Op 16 september 1747 eindigde het strijdgewoel.
De eerste bezettingsdagen
In de bezettingsdagen van 1746 was Mechelen een bonte stad wriemelend van soldaten, jongens, meisjes, vreemdelingen, jongleurs. Een leger sleurde achter zich een massa volk mee.Dat was al zo in de Romeinse tijd. Veel van de meelopers zochten het voordeel om onderweg hun producten te verkopen aan soldaten en de plaatselijke bevolking. Het lief van een soldaat trok mee op.Andere meiden zorgden voor vertroosting van eenzame krijgers. Gesneuvelden soldaten werden ontdaan van gouden tanden en ringen. De schare mensen die achter het leger Van Saksen aanholden voelden zich op de koop toe veilig temeer de ene overwinning na de andere werd behaald. In elke overwonnen stad werd er gefeest. Zo ook in Mechelen. Overal in de stad, op de Grote Markt, voor het stadhuis, bij de kerkhoven, in den Bruul, de Ijzerenleen, waren kraamkes en tenten opgesteld. Een reuze braderij, met veel versnapering en drank voor soldaten, voor het bonte levensluchtige volkje van vrouwtjes en avonturiers dat steeds het leger van de wulpse koning volgde .Er werd heel wat wijn, bier en sterke drank verkocht. Het kostte de Mechelaars 150.000 gulden voor de maand november 1747, 11.000 man te huisvesten. Bovendien hieven de Fransen belastingen op bier, wijn, paarden en karren, bestrating en allerlei handels verrichtingen.
Noëz Adrianus, één van hen, liep tussen die massa. Wat ging er doorheen zijn hoofd ? Wat bezielde deze man ?
Wat of wie zou hem aan deze stad binden ? Is hij tijdens de bezettingsdagen van Mechelen tot over zijn oren verliefd geworden ? Wou hij zijn liefde voor het Mechelse meiske definitief bezegelen, nu een vrede nakende was ?
Volgens de geschriften gaan we voor het eerst officieel kennis met hem maken.De slag om Bergen op Zoom was toen net achter de rug. Naar mijn mening is hij niet mee moeten optrekken naar Holland. Heel wat Franse soldaten moeten zijn hier gebleven. De kronieken laten dat uitschijnen. Allicht heeft Adrianus alzo de tijd gehad om zijn huwelijk voor te bereiden. Inderdaad op 22 september luidden de klokken van de Sint -Janskerk en juichten soldaten Adrianus toe.
Hij trok de kerk in en nam aan het altaar de handen van Joanna Maria la Fors vast om samen voor God eeuwige trouw aan elkaar te beloven.
Uit geschiedenis van de stad en de Heerlijkheid van Mechelen stadsarchief Mechelen (SAM)
Foto: Aartsbisschop Tomas Philippus dAlsace, copy right Stadsarchief Mechelen
|