Wat is verzoening?

Na de zondeval is de relatie tussen God en de mensheid verbroken en is de mens van God vervreemd geraakt. Er is een immense afstand ontstaan tussen de Schepper en de mensen die Hij geschapen had. Door zijn plaatsvervangend sterven aan het kruis heeft Jezus de kloof tussen God en de mensheid overbrugd. Daardoor zijn God en de mensheid met elkaar verzoend. Bij de wedergeboorte wordt deze verzoening van de mensheid toegepast op de bekeerde mens, waardoor hij een nieuwe relatie met God krijgt.

Bij verzoening onderscheiden we een min-kant en een plus-kant. De min-kant is dat de wedergeboren mens niet langer een vijand van God is. De plus-kant is dat hij een begenadigde status krijgt en een kind van God wordt. Let op: VERZOENING slaat NIET direct op verzoening van zonden, hoewel er natuurlijk altijd een indirect verband bestaat met VERGEVING van zonden is. Nee, verzoening heeft te maken met de veranderde RELATIE MET GOD. Laten we de verschillende begrippen vooral niet door elkaar halen!

Voorbeeld van verzoening

Een voorbeeld van een verzoening kunnen we vinden in 1 Samuël 25. David met zijn mannen voelen zich buitengewoon onbeschoft behandeld door boer Nabal. Samen met een klein legertje was hij onderweg om hem een gevoelige les te geven. Plotseling kwam Abigaïl, de vrouw van Nabal, David tegemoet. Zij bracht op een indrukwekkende manier verzoening tot stand om te voorkomen dat Nabal en zijn personeel zouden worden gedood (1Sam.18:31):

• Ze laadde de schuld op zichzelf en boog zich in onderwerping neer voor David.
• Ze bood David een omvangrijk verzoeningsgeschenk aan.
• Ze vroeg David om dit geschenk te aanvaarden en daarmee duidelijk te maken dat er geen vergelding zou plaatsvinden.

David accepteerde het verzoeningsaanbod en was Abigaïl welgezind. Zo welgezind zelfs dat hij na de dood van Nabal, kort daarna, haar ten huwelijk vroeg. Dat was nog eens verzoening! De vijandschap was beëindigd en er ontstond zelfs een innige relatie.

Min-kant: geen vijand van God meer

Paulus schrijft het volgende over gelovigen van zowel Joodse als heidense afkomst:

"... en de twee (groepen gelovigen) tot één lichaam verbonden, weder met God te verzoenen door het kruis, waaraan Hij de vijandschap gedood heeft." (Efeziërs 2:16)

Voorheen was je een vijand van God doordat je in zondige opstandigheid leefde, al of niet met een vernisje van aangeleerde godsdienstigheid. Als je in een christelijk gezin bent opgegroeid heb je dat waarschijnlijk niet zo ervaren, omdat je toch in zekere zin "in het licht van God" leefde. Naarmate je ouder werd, wist je steeds beter dat je een zondaar was en zelf verantwoordelijk was voor al het verkeerde dat je deed. Je merkte heel goed dat die zonden een afstand creëerden tussen God en jou, waardoor er geen open relatie met God mogelijk was. Je begreep dat je persoonlijk verantwoordelijk bent voor je daden en dat je niet op het geloof van je ouders kunt meeliften. Bij je wedergeboorte is dat radicaal veranderd want vanaf dat moment sta je niet langer te boek als vijand van God en ben je niet langer het voorwerp van Gods boosheid. God heeft geen afkeer meer van je vanwege je positie als beroepszondaar, maar accepteert je volledig en onvoorwaardelijk op grond van de verzoening die Jezus aan het kruis heeft bewerkstelligd.

Plus-kant: begenadigde van God, Kind van God geworden

Daarentegen kijkt God vol liefdevolle vriendelijkheid naar je, en dat is de andere kant van de wat de verzoening voor jou heeft opgeleverd. Je bent in de positie gekomen van begenadigde. God is blij met je, want Hij ziet iets van zijn Zoon in je. Je bent immers "met Christus bekleed" zoals de Bijbel dat zegt.

De nieuwe relatie met God is zo intiem en diepgaand, dat de term "begenadigde van God" niet sterk genoeg is. Door wedergeboorte word je in Gods heilige gezin geboren en ben je een van de "huisgenoten van God" geworden (Ef.2:19) en zelfs een kind van God:

"Doch allen, die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven om KINDEREN GODS te worden; die ... UIT GOD GEBOREN zijn." (Johannes 1:12-13)

Je lichaam had je al van God ontvangen, doordat Hij je Schepper is. In die zin was God al je Vader. Bij de wedergeboorte heb je bovendien nieuw leven ontvangen. Daardoor mag je God ook in geestelijke zin je Vader noemen. Doordat God zowel in stoffelijk als in geestelijk opzicht je Verwekker is, mag je jezelf zelf dubbel en dwars een kind van God noemen.

God is niet je Vriend

Het is Gods bedoeling dat die nieuwe relatie van de Vader met zijn kinderen heel intiem is. Tegelijk is het een relatie van afhankelijkheid. Daarom is het niet correct om God of Jezus onze Vriend te noemen, want de term vriend spreekt van een verhouding tussen gelijkwaardige personen. Er zijn allerlei liedjes in omloop waarin Jezus onze Vriend wordt genoemd, maar er staat wel meer onzin in liedjes. Ik weet wel dat die term bedoeld is om intimiteit uit te drukken, maar toch. We moeten uit respect voor God uitkijken met wat we zeggen. Nergens spoort de Bijbel ons ertoe aan om God aan te spreken met Vriend. Zelfs als Jezus zijn discipelen vrienden noemt, mogen we dat niet omdraaien. Elke term, waarin we onze relatie tot God willen uitdrukken, moet Gods verhevenheid boven onszelf uitdrukken. Zo niet, dan offeren we Gods heiligheid op aan zijn liefde en dat doet geen recht aan wie God is. Jezus zegt ons om God aan te spreken als Vader en ik denk dat dit Gods favoriete aanspreektitel is.

Nieuwe verbond

De relatie met God wordt uitgedrukt in het nieuwe verbond tussen God en de wedergeboren mens. Dat nieuwe verbond is van een hogere orde dan het Oude Verbond, dat God met het volk Israël heeft gesloten (zie hoofdstuk "Verbond"). Het begrip "verbond" klinkt nogal zwaar, maar het gaat in feite om de VERBONDENHEID met God en de afspraken die daarover worden gemaakt.