ANTWERPSE GEDENKPLATEN -en STENEN
DEEL 1 :
"Middelheim - het Kiel en het Zuid"
Na het afhandelen van het werk "wetens -en bezienswaardigheden over -en in Antwerpen", gaan we over tot het opzoeken van de Antwerpse gedenkplaten -en stenen in de verschillende wijken.
Wij hadden deze reeds verzameld in dit blog, maar wegens omstandigheden buiten mijn wil, werden de meeste foto's onbegrijpelijk van het blog verwijderd, zodat wij dit hoofdstuk herbeginnen, waar de foto's en "wist-je-datjes" per omgeving zullen vermeld worden.
In tegenstelling met de stad Gent, waar vele gedenkplaten gerenoveerd zijn, blijft Antwerpen in gebreke. De platen zijn nauwelijks leesbaar en hangen soms te hoog op de gevels. En het meeste wat ons opvalt is dat er weinig aandacht wordt besteed aan de vrouwen.
Met deze rubriek willen wij een eerbetoon brengen aan de vele kunstenaars, politici, gebeurtenissen, e.a. omdat de lezer zou weten wat hun verdienste waren tijdens hun leven of wat er in de stad gebeurde. Bron : Antwerpse gedenkplaten van Piet Scheepens.
We beginnen onze zoektocht aan de Middelheimlaan, in de voortuin van de Koloniale Hogeschool, in het uiterste punt, gevormd door de Floraliëlaan, met de gedenksteen
PATRIAE LIBERANDAE PROPRIGNATORIBUS
Wist U dat ... ?
- dit monument in hardsteen is ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers van de Koloniale Hogeschool.
We blijven in de buurt van het Open luchtmuseum Middelheim en gaan via de ingang aan de sportvelden het Nachtegalen park in, waar we de gedenksteen van
NICOLAAS CUPERUS " mens sana in corpore sana" - aantreffen.
Wist U dat ... ?
- Nicolaas Cuperus geboren werd te Antwerpen in 1842 en overleed op 1928
- hij van Friese afkomst was en in feite "de Kuyper" heette.
- dit monument naar een ontwerp is van F. Van den Heede, met medewerking van H. Pick.
- het oorspronkelijk op het Sint-Jansvliet stond aan de kant van de Hoogstraat.
- het ingewijd werd op 16 augustus 1930, 2 jaar na de dood van Cuperus.
- het sinds 1949 in het Nachtegalenpark staat, waar het opnieuw onthuld werd op 15 mei.
- er op de achterkant in het Nederlands en het Frans enkele belangrijke turndata zijn uit zijn leven zijn vermeld zoals "Koninklijke Belgische Turnbond 1865 - Internationale Turnbond 1881 - De turnvaktaal 1885".
- hij de man was die de Sinjoren leerde turnen.
We verlaten het Nachtegalenpark via de speeltuinen en het houten bruggetje richting de vroegere paardestallen, waar we de gedenksteen voor de
GESNEUVELDEN VAN HET 7° LINIE aantreffen
Wist U dat ... ?
- dit een beschermd monument is bij een definitief besluit van 17.12.2002, besluit dat op 22.1.2013 verscheen in het Belgisch Staatsblad.
- dit ter ere werd gemaakt voor de helden bij de slag aan de Ijzer (17-23 okt. 1914) en de gevechten bij Lombardzijde (4.11.1914).
- er een film "Patria" bestaat, die gaat over de eerste wereldoorlog.
- we volledigheidshalve ook het 17de - 27ste regiment en de 7de vestigingsregiment van WO I vermelden.
- het monument naar een ontwerp is van Antoon De Mol (1891-1962) en Edward Verreycken (1893-1967).
- de dame bovenaan het monument de dame "Patria" met 2 lauwerskransen wordt genoemd.
Dan maken we een hele sprong naar het Kiel aan de sociale woningen met de gedenkplaat
V-BOM OP SINT_BERNARDSESTEENWEG
Wist U dat ...?
- op 9 december 1944 te 11.37 uur het Kiel zwaar getroffen werd door een inslag van een V-bom op de Sint-Bernardsesteenweg te Antwerpen, ter hoogte van de Alfons de Cockstraat.
- bij deze inslag 42 doden en 94 gewonden vielen.
- de gedenkplaat zich bevindt aan de ingang van de binnenkoer van de sociale woningen,gelegen aan de Sint-Bernardsesteenweg.
Als we de Sint-Bernardsesteenweg volgen richting stad, dan gaat deze over in de Kolonel Silvertopstraat, waar deze gedenkplaat ter ere van het 3_° Royal Tank Regiment werd aangebracht op de ballustrade over de brug van de Ring in Antwerpen.
3° ROYAL TANK REGIMENT Wist U dat ... ?
- deze gedenkplaat werd aangebracht ter herinnering aan het binnentreden van het 3° Royal Tank Regiment, op 4 september 1944.
- er op die datum Luitenant-Kolonel David Silvertop, via Breendonk, Antwerpen binnen kwam, nadat hij een andere weg had genomen als Generaal-Majoor Roberts.
- Antwerpen bevrijd werd door het Britse Armoured Division, Taurus Pursuant genaamd onder de leiding van deze Generaal-Majoor, bijgenaamd "Pip Roberts", die via Mortsel was gekomen doch vele obstakels moest overwinnen.
We verlaten het Kiel en gaan rechtstreeks naar de Jan Van Rijswijcklaan, waar schuin tegenover de fontein het Generaal Robertsplantsoen is gelegen. Op het plantsoen staat de tank die vroeger aan de grens Antwerpen-Wilrijk, ter hoogte van Permeke stond. Deze tank werd verplaatst ingevolge de werkzaamheden aan De Lijn en waar het eindstation "Olympia" werd ingelast.
BEVRIJDINGSTUNNELS
Wist U dat ... ?
- De plaat werd aangebracht onder de tank ter ere van : - Major General G.P.B. Roberts - Major General J.B. Churcher en - Brigade Brigadier C.B/C. Harvey
- en... dit ter gelegenheid van de 35° herdenking van de bevrijding van de stad Antwerpen op 4 september 1944.
- ze onthuld werd op 9 september 1979 door Zijne Excellentie Sir Peter Wakefield, Ambassadeur van Groot-Britannië.
- de gedenkplaat geplaatst is onder de tank A27 Cruiser Mark VIII, simpelweg 'Cromwelltank' geheten.
- het een unieke Britse tank is uit de Wereldoorlog II, die aan de stad Antwerpen werd geschonken.
- er nu de nieuwe hieronder afgebeelde gedenkplaat werd aangebracht
Wist U dat ... ?
- de bevrijding van Antwerpen gebeurde op 4.9.1944 door de 11th Armoured Division onder het bevel van Major-Generaal G.P.B. Robert, ook gekend als Pip.
Van het Kiel naar het Zuid is maar een boogscheut, zodat we deze bereiken via de Jan Van Rijswijcklaan waar aan het pleintje de tanks
We steken de Jan Van Rijswijcklaan over naar de Desguinlei waar het Open Zwembad Wezenberg is gelegen. In de inkomhal vinden we de gedenkplaat voor
MAURITS BLITZ
Wist U dat ... ?
- hij geboren werd op 28.7.1891 en stierf op 2.2.1975.
- hij een Belgische waterpolospeler was, die tweemaal deelnam aan de olympische spelen en er 2 zilveren medailles won met het Belgisch waterpoloteam.
- hij een fervent bezoeker was van het zwemdok op 't Zuid aan de Brederodestraat en zich inzette om de zwemsport te promoten. .
We gaan terug richting Jan Van Rijswijcklaan steken deze over tot aan de Bosmanslei richting Arthur Goemaerelei.
In de Arthur Goemaerelei , straat die naar hem genoemd werd tussen de Markgravelei en de Desguinlei, aan het nr 28 bevindt zich onder het straatnaambord de gedenkplaat van
ARTHUR GOEMAERE
Wist U dat ... ?
- hij een militair, journalist, schepen, leraar, zakenman en vader van de Leysstraat was.
- hij geboren werd te Gent op 28.10.1841.
- hij aan de gevolgen van een bloedaandrang stierf op 25.9.1902, in zijn woning gelegen aan de Harmoniestraat.
- hij gehuwd was met Gabriëlle De Keyser, dochter van de kunstschilder Nicaise De Keyser, naar wie de De Keyserlei werd genoemd. -
De Arthur Goemaerlei verlatend richting Markgravelei, die we links ingaan richting Sint-Laurentiuskerk en de eerste straat rechts, de Van Schoonbekestraat ingaanb komen we aan de eerste links in de Lemméstraat nr 21 , waar de gedenkplaats van
WILLEM ELSSCHOT aan de gevel is bevestigd
Wist U dat ... ?
- hij tijdens een wandeling in de nabijgelegen Markgravelei onwel werd op 31 mei 1960 en een bijgeroepen dokter geen hulp meer kon bieden.
- zijn echtgenote één dag later overleed.
- hij op 7 mei 1882 geboren werd te Antwerpen., als Alfons De Ridder.
We verlaten de Lemméstraat richting Robert Molsstraat, die we rechts ingaan tot de Haantjeslei en in de verlengenis daarvan komen we in de Belegstraat, die verder loopt voorbij de Brederodestraat en waar aan het nr 5, het geboortehuis van Jef Van Hoof gelegen is.
JEF VAN HOOF
Wist U dat ... ?
- hij een toondichter was die geboren werd in de Belegestraat nr 5 op 8 mei 1886
- Jef Van Hoof stierf wanneer hij bijna 73 jaar oud was, op vrijdagavond 24 april 1959 in de Eeuwfeestkliniek te Antwerpen, tengevolge van ingewandskanker en begraven werd te Boechout op 29 april.
We keren op onze stappen terug en verlaten de Belegstraat tot aan de Paleisstraat, waar links voor de brandweerkazerne de gedenkzuil voor de gesneuvelde brandweerlieden staat.
BRANDWEER - ZUID
Wist U dat ... ?
- deze gedenkplaat is aangebracht voor de kazerne van het Brandweer - zuid in de Paleisstraat nr 124, die reeds bestaat vanaf 1910 en gebouwd is met hoge muren en ramen.
- het monument zich bevindt voor de kazerne en ter nagedachtenis is van de overleden brandweermannen in de concentratiekampen en degenen die omgekomen zijn door het oorlogsgeweld. Ook voor degenen die gestorven zijn in bevolen dienst.
- de inscriptie werd aangebracht onder het beeld van een brandweerman met bloot bovenlijf en helm.
Niet ver daar vandaan aan het gebouw van den Bell bevindt zich op de hoek van de Diercxsens -en Boudewijnsstraat het monument voor de
GESNEUVELDE SOLDATEN en WEERSTANDERS WO I - 1914-18
We keren op onze stappen terug via de Bresstraat in de richting van de Amerikalei en schuinlinks over de lei, nemen we de Bouwmeesterstraat waar in de ingang van de syngagoog deze verschillende gedenkplaten hangen.
SYNAGOOG BOUWMEESTERSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze Joodse synagoog werd gebouwd in 1892 - 1893. - en werd ingehuldigd op 7 september 1893.
We verlaten de Bouwmeesterstraat richting Museum voor Schone Kunsten, waar we richting Schildersstraat gaan. Aan het einde van de straat is er tussen de plaveien de gedenkplaat te vinden van de
V-BOM Wist U dat ... ?
- op 13 oktober 1944 de eerste V-bom viel te Antwerpen in de Schildersstraat.
- hierbij 1.993 doden en vermisten en 3.434 gewonden vielen als gevolg van de 722 bominslagen tussen oktober 1944 en maart 1945.
-deze gedenkplaat werd aangebracht in de vorm van een steen, tussen de plavuizen gelegen voor het Museum voor Schone Kunsten aan de Leopold de Waelplaats, kant Schildersstraat.
- ze ingehuldigd werd op initiatief van de VZW "Herdenking 1° V-bom Antwerpen"- 4.9.2004.
Via de Karel Rogierstraat gaan we via de Vrijheidstraat tot aan de Kasteelpleinstraat 31, waar we naast de ingang van het Sint-Lievenscollege de gedenkplaat van de milde weldoener
- Lieven GEVAERT konden bekijken .
Wist U dat ... ?
- hij geboren werd te Antwerpen,op 28 mei 1868 - en stierf in 1935) als zoon van : - Ludovicus (° Ath) en : - Maria Theresia Bruynseels.
- de naam werd gegeven aan de industriëel Lieven Gveaert, en werd opgericht naar het inzicht en door de inzet van deze man.
- het opschrift luidt als volgt : """Dit eerste Vlaams kollege opgericht in 1930 dankt zijn ontstaan aan het Vlaams dynamisme en aan de mildheid van Lieven Gevaert (1868 - 1935)""" 27 september 1980.
- Lieven Gevaert bezeten was van de fotografie en na enkele jaren van ervaring als fotograaf (in Brugge) opende hij in 1890, in de Montignystraat, een atelier.
- in 1897 hij naar Mortsel vertrok, waar in 1904 de eerste steen werd gelegd van een nieuwe fabriek, die uitgroeide tot het huidig complex.
We verlaten het college via de Kronenburgstraat en gaan in westelijke richting naar de zuiderdokken waar we links in de Kronenburgstraat de
HARINGROKERIJ aantreffen
Wist U dat ... ?
- dit een beschermd monument is, waarvan de plaat tegen de gevel van het pand van de Kronenburgstraat is bevestigd.
- de firma Van den Bemden sinds de jaren 1700 actief in de visnijverheid vestigde zich hier in 1893.
- het pand aansluit op de voormalige directeurswoning in de Scheldestraat.
- rond 1920 er gestart werd met het ambachtelijk roken in twaalf hoge schouwen.
- na langdurige leegstand het complex in 1986 is aangekocht door particulieren.
- het in 1993 gerestaureerd en omgebouwd werd tot woon -en kantoorruimte.
Hier zijn we aan het einde gekomen van onze zoektocht naar de gedenkplaten -en stenen op het Kiel en het Zuid, zodat we in het Deel 2 over gaan tot het zoeken in het Sint-Andrieskwartier.
Veel kijk -en leesgenot.
-o-o-o-O-o-o-o-
|