Nederlandse partijen PVV, VVD, NSC en BBB zetten licht op groen voor regeerakkoord
In Nederland hebben de partijen PVV, VVD, NSC en BBB een voorlopig regeerakkoord bereikt en de vier fracties van de partijen in de Tweede Kamer hebben het licht op groen gezet voor het akkoord. De liberalen van de VVD hadden daarvoor tot net voor middernacht de tijd nodig. De presentatie van het akkoord is sowieso verschoven naar donderdag.
Na een formatieperiode van 176 dagen hebben de Nederlandse partijen PVV, VVD, NSC en BBB een voorlopig regeerakkoord of onderhandelaarsakkoord bereikt. Daar ging lang en uitgebreid overleg aan vooraf.
Het akkoord werd vervolgens voorgelegd aan de Tweede Kamerfracties van de partijen. De presentatie van het definitieve coalitieakkoord is verschoven naar donderdag. Dat meldt de woordvoerder van de informateurs Van Zwol en Dijkgraaf. Eerder op de dag lieten de informateurs nog weten dat ze hun eindverslag, inclusief het akkoord tussen de vier partijen, voor middernacht naar de Tweede Kamer wilde sturen. Hun opdracht eindigt formeel op dat moment.
Fracties overleggen
De PVV van Geert Wilders heeft het akkoord als eerste partij unaniem goedgekeurd. Dat heeft Wilders gezegd aan de Nederlandse pers na afloop van de fractievergadering in de vooravond. "De PVV-fractie is heel enthousiast. Ik heb wel wat punten om mee terug te nemen, maar de fractie is unaniem blij met het akkoord", zei Wilders.
De PVV-fractie was de eerste van de 4 die klaar is met de vergadering over het afgesproken beleid. Ook de BBB gaat in principe akkoord en net voor 22 uur liet Pieter Omtzigt live op tv weten dat ook zijn fractie unaniem akkoord gaat.
Dilan Yesilgöz, partijleider van de VVD, liet weten dat het vanavond laat kan worden. "De VVD is diep verdeeld, maar ik acht de kans heel klein dat de liberalen uiteindelijk dwars zullen liggen", zegt Nederlandexpert Ivan Ollevier in VRT NWS Laat. Even voor middernacht kondigde Yesilgöz aan dat ook de VVD-fractie unaniem achter het akkoord staat.
De partijleiders van de 4 partijen komen de komende uren weer bij elkaar om eventuele kleine aanpassingen bespreken. De voorstelling is verschoven naar morgen.
Bekijk: "In theorie kunnen de liberalen van de VVD nog dwarsliggen, maar ik acht de kans heel klein", zegt journalist Ivan Ollevier in VRT NWS Laat
Nieuwe premier nog niet beslist
De verwachting was dat het akkoord al rond de middag zou zijn beslecht. "Ik zie dit niet meer fout lopen", zei de voorzitter van de PVV Geert Wilders eerder op de dag. Toch duurde het langer dan verwacht om een akkoord te bereiken. Er zou namelijk nog geen nieuwe premier zijn aangeduid. Volgens Wilders is daar wel over gesproken, maar zal de definitieve beslissing tijdens een later overleg vallen. Wilders had eerder al gezegd dat hij geen premier wilde worden als dat een rechtse regering in de weg stond.
NSC-leider Pieter Omtzigt zegt wel dat er al een mogelijke kandidaat is voorgesteld. "Er is een kandidaat voorgesteld, maar ik laat de woordvoering daarover aan de heer Wilders", zei Omtzigt in een eerste reactie. "Ik ga niet reageren op een naam die nog niet is bekendgemaakt."
Ook de details van het onderhandelaarsakkoord zijn nog niet bekend gemaakt. Volgens de laatste berichten zouden de partijen voor 12 verschillende beleidsdomeinen de grote lijnen hebben uitgestippeld, met bij het ene domein al meer details dan het andere. Eerst moet een nieuwe premier worden aangeduid, waarna die zijn ministerkabinet kan samenstellen. Zodra een minister zijn domein kent, kan die het akkoord omzetten in uitvoerbare maatregelen.
Bekijk: PVV-leider Geert Wilders: "We hebben gesproken over wie premier wordt, maar hervatten dat gesprek later"
"'Historisch' is het juiste woord"
Volgens Nederlandexpert Ivan Ollevier is het akkoord tussen de vier partijen - zoals Wilders het ook al zei - "historisch". "Een regering met de radicaalrechtse partij van Wilders en als grootste ook de toon mag aangeven, dat is nooit eerder gezien", legt Ollevier uit. "In het verleden heeft Nederland telkens beroep gedaan op zijn Poldermodel: steeds overleggen, zoeken naar verzoening tussen links en rechts en een gematigd beleid voeren. Dat zal nu voorbij zijn."
Toch vraagt Ollevier zich af of de onderhandelingen echt al zo ver staan als de politici beweren. "Waarom hebben ze het over een 'onderhandelaarsakkoord', in plaats van een regeerakkoord? Die nieuwe naam heeft toch iets vreemd, want net als bij een regeerakkoord moet de tekst nu naar de fracties." Wilders gaf aan dat het pas een regeerakkoord wordt zodra de fracties hun goedkeuring geven.
Wanneer Nederland een nieuwe regering zal hebben, weet Ollevier niet. Toch kan het nu snel gaan. "Als de fracties het akkoord goedkeuren, kan het volgende week al naar het parlement voor discussie. Bij een groen licht kan de premier dan op zoek gaan naar zijn ministers."
Al zal dat ook niet makkelijk worden. "Enkele maanden geleden is al beslist dat het een 'extraparlementaire regering' zal worden. Dat betekent dat de ministers niet uit het parlement of uit de politiek komen. Ze moeten op zoek naar mensen buiten de politiek, maar staat iedereen te springen om in een regering te zetelen waarvan de toekomst zeer onvoorspelbaar is?"
De Nederlandse politieke kopstukken
De partijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben nu samen een voorlopig regeerakkoord bereikt. Een kort overzicht van de kopstukken en hun partij:
- Dilan Yesilgöz-Zegerius van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD): binnen haar partij heeft Yesilgöz een eerder rechts profiel. Ze wordt als "gedreven" en "perfectionistisch" omschreven en volgt als minister de harde lijn in de aanpak van criminaliteit en op het thema migratie.
- Pieter Omtzigt van het Nieuw Sociaal Contract (NSC): Omtzigt wil met de gloednieuwe partij NSC vooral een nieuwe bestuurscultuur in Nederland verwezenlijken. Een ander speerpunt van het NSC is bestaanszekerheid, die zich uit in bijvoorbeeld betaalbaar voedsel en betaalbare woningen.
- Geert Wilders van de Partij voor de Vrijheid (PVV): De partijslogan "Nederland weer op 1" geeft de toon van de PVV duidelijk aan. Volgens de partij komt de Nederlander te vaak op de tweede plaats. De oorzaak leggen PVV-politici bij "de voortdurende asieltsunami". Het migratie-debat is dan ook een van de stokpaardjes van de partij.
- Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging (BBB): "We zetten de burger voorop", reageerde Caroline van der Plas aan VRT NWS na de verkiezingsoverwinning in maart vorig jaar. Volgens analisten behaalde de BBB zo'n succes omdat het de belangen van de landbouwsector wist te verbinden met een bredere onvrede bij de Nederlandse boeren en burgers. Bij de verkiezingen eind vorig jaar was het resultaat echter een stuk minder goed.